2022
14 linh mục và 2 nữ tu bị sát hại trong Giáo hội trong năm 2022
14 linh mục và 2 nữ tu bị sát hại trong Giáo hội trong năm 2022
Theo trang mạng Sismografo, truyền đi từ Roma hôm 24 tháng Mười Hai vừa qua, từ đầu năm đến nay đã có 14 linh mục và 2 nữ tu trong Giáo hội, bị sát hại, đứng đầu danh sách là cha Giuse Trần Ngọc Thanh, Dòng Đa Minh Việt Nam.
Cha Giuse Trần Ngọc Thanh bị giết ngày 28 tháng Giêng năm nay (2022) trong lúc ban phép giải tội tại Nhà thờ Giáo họ Sa Loong thuộc Giáo xứ Đăk Mót, Giáo phận Kon Tum, Việt Nam.
Trong số các nạn nhân, đông nhất là tại Phi châu với 7 linh mục và 1 nữ tu, gồm 2 linh mục tại Cộng hòa Dân chủ Congo, 4 linh mục tại Nigeria, vị còn lại ở Tanzania và sau cùng là 1 nữ tu thừa sai người Ý ở Mozambique.
Tại Mỹ châu, có 6 linh mục bị giết thuộc các nước Honduras, Bolivia, 3 vị người Mêhicô, và một vị người Mỹ. Tại Haiti có một nữ tu thừa sai người Ý bị giết, đó là chi Luisa Dell’Orto, bị sát hại trong một vụ cướp.
(Sismografo 24-12-2022)
- Trần Đức Anh, O.P.
2022
Bài nói chuyện hằng năm của Đức Thánh Cha với Giáo Triều Roma
Bài nói chuyện hằng năm của Đức Thánh Cha với Giáo Triều Roma
Theo thông lệ hằng năm, sáng 22/12, Đức Thánh Cha đã có buổi tiếp kiến trước lễ Giáng Sinh với các nhân viên làm việc tại Giáo triều Roma. Trong dịp này, ngài suy tư về năm đã qua và có những hướng dẫn cho năm sắp đến. Với nhiều sự kiện xảy ra trong năm qua, Đức Thánh Cha đã suy tư về lòng biết ơn, việc hoán cải và chủ đề hoà bình.
BÀI NÓI CHUYỆN CỦA ĐỨC THÁNH CHA
DÀNH CHO GIÁO TRIỀU ROMA
NHÂN DỊP LỄ GIÁNG SINH
22 Tháng 12, 2022
Anh chị em rất thân mến!
- Chúa lại ban cho chúng ta ân sủng để cử hành mầu nhiệm Giáng sinh của Người. Mỗi năm, dưới chân Hài Nhi đang nằm trong máng cỏ (x. Lc 2:12), chúng ta được đặt vào một vị trí để nhìn cuộc sống của chúng ta từ ánh sáng đặc biệt này. Đó không phải là ánh sáng vinh quang của thế gian này, nhưng là “ánh sáng đích thực, ánh sáng chiếu soi mọi người” (Ga 1:9). Sự khiêm hạ của con Thiên Chúa, Đấng đến trong thân phận con người của chúng ta, là một bài học cho chúng ta biết gắn bó với thực tại. Cái nghèo mà Ngài chọn không chỉ đơn giản là cái nghèo của thiếu thốn đồ dùng, mà là của sự thiếu thốn những thứ mang tính thiết yếu; cũng vậy, mỗi chúng ta được mời gọi quay trở lại với những điều thiết yếu trong cuộc sống của mình, bỏ đi tất cả những gì thừa thãi và có thể thành trở ngại trên con đường nên thánh.
- Tuy nhiên, cần phải xác định rõ là khi suy xét cuộc sống hiện tại và quá khứ, ta phải luôn khởi đi từ ký ức về những điều tốt lành. Thật vậy, chỉ khi ý thức được điều tốt Chúa đã làm cho mình, chúng ta mới có thể chỉ ra được sự dữ mà mình đã kinh qua hoặc phải gánh chịu. Nếu không ý thức được tình yêu của Thiên Chúa, thì cái cảm thức về sự nghèo nàn sẽ nghiền nát chúng ta. Như thế, lòng biết ơn chính là thái độ nội tâm mà chúng ta cần chú trọng nhất.
Tin Mừng kể cho chúng ta câu chuyện về mười người phong cùi được Chúa Giêsu chữa lành; tuy nhiên, chỉ có một người quay lại cảm ơn, một người Samari (x. Lc 17:11-19). Ngoài sự chữa lành về thể xác, hành động tạ ơn mang lại cho người này sự cứu rỗi toàn vẹn (xem câu 19). Cuộc gặp gỡ với sự hảo Thiên Chúa ban cho anh không dừng lại ở bề ngoài, nhưng chạm đến trái tim. Nó giống như thế này: nếu không liên tục thực hành lòng biết ơn, cuối cùng chúng ta sẽ chỉ lập ra một danh sách những lần sa ngã của mình và chúng ta sẽ làm lu mờ điều quan trọng nhất, đó là những ân sủng mà Chúa ban cho chúng ta mỗi ngày.
- Nhiều điều đã xảy ra trong năm qua, và trước hết chúng ta muốn tạ ơn Chúa vì tất cả những điều thiện hảo mà Ngài đã ban cho chúng ta. Nhưng trong số tất cả những thiện hảo này, chúng ta hy vọng có sự hoán cải của bản thân chúng ta. Nó không bao giờ là một diễn trình đã kết thúc. Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra với chúng ta là nghĩ rằng chúng ta không cần phải hoán cải nữa, từ cấp độ cá nhân và lẫn cấp độ cộng đồng.
Hoán cải là ngày càng học hỏi nhiều hơn để đón nhận sứ điệp của Tin Mừng một cách nghiêm túc và nỗ lực đưa sứ điệp đó vào thực hành trong cuộc sống của chúng ta. Hoán cải không chỉ đơn giản là tránh xa cái ác, mà là thực hành tất cả những điều thiện mà chúng ta có thể làm. Trước Tin Mừng, chúng ta luôn như những đứa trẻ cần phải học hành. Nếu đinh ninh rằng chúng ta đã học được mọi thứ, ta sẽ rơi vào sự kiêu ngạo thiêng liêng.
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 60 năm khai mạc Công đồng Vatican II. Biến cố của Công đồng là gì nếu không phải là một cơ hội tuyệt vời để hoán cải cho toàn thể Giáo hội? Về vấn đề này, Thánh Gioan XXIII đã nói: “Không phải Tin Mừng thay đổi, mà chính chúng ta bắt đầu hiểu Tin Mừng hơn”. Việc hoán cải mà Công đồng trao cho chúng ta là một nỗ lực để hiểu Tin Mừng hơn, để làm cho Tin Mừng trở nên hiện hành, sống động và hữu hiệu trong thời điểm lịch sử này.
Do đó, như đã xảy ra nhiều lần trong lịch sử Giáo hội, ngay cả trong thời đại của chúng ta, với tư cách là một cộng đoàn tín hữu, chúng ta đang cảm nhận được lời mời gọi hoán cải. Và hành trình này chưa có điểm dừng. Suy tư hiện nay về tính hiệp hành của Giáo hội chính là phát sinh từ xác tín rằng hành trình tìm hiểu sứ điệp của Đức Kitô chưa kết thúc và vẫn đang liên tục thách đố chúng ta.
Đi ngược với tâm thế hoán cải là chủ nghĩa cố định, tức là niềm tin ngấm ngầm rằng không cần hiểu biết thêm về Tin Mừng. Đó là sai lầm khi muốn đóng khung sứ điệp của Chúa Giêsu trong một mô thức đơn nhất cho mọi thời. Ngược lại, mô thức phải luôn luôn thay đổi để bản chất luôn luôn giữ nguyên. Dị giáo đích thực không chỉ hệ tại việc rao giảng một thứ Tin Mừng khác (xem Gal 1:9), như thánh Phaolô nhắc nhở chúng ta, mà còn hệ tại việc ngừng diễn giải Tin Mừng sang các ngôn ngữ và theo các cách thức đương thời khác, vốn là điều mà Vị Tông Đồ Dân Ngoại đã làm. Bảo tồn có nghĩa là giữ cho sống động chứ không phải cầm tù sứ điệp của Đức Ki-tô.
- Tuy nhiên, vấn đề thực sự mà chúng ta thường quên để ý là sự hoán cải không chỉ giúp chúng ta nhận ra điều ác để chọn lại sự thiện, nhưng đồng thời nó cũng khiến sự dữ tiến hóa, ngày càng trở nên quỷ quyệt hơn, ngụy trang trong một bộ mặt mới, khiến chúng ta khó nhận ra nó. Đó là một cuộc chiến thực sự.
Chúa Giêsu trong Tin Mừng dùng một so sánh để giúp chúng ta hiểu cách thức hình thành năng động của cuộc chiến này theo từng thời điểm và cách thức khác nhau: “Khi một người mạnh được vũ trang đầy đủ canh giữ lâu đài của mình, thì của cải người ấy được an toàn. Nhưng nếu có người mạnh thế hơn đột nhập và thắng được người ấy, thì sẽ tước lấy vũ khí mà người ấy vẫn tin tưởng và sẽ đem phân phát những gì đã lấy được.” (Lc 11:21-22). Vấn đề lớn đầu tiên của chúng ta là tin tưởng quá nhiều vào bản thân, vào chiến lược, vào chương trình của mình. Đó là tinh thần của chủ nghĩa Pelagian mà tôi đã đề cập nhiều lần. Như thế, có những thất bại thực ra là ân sủng, bởi vì chúng nhắc chúng ta rằng ta không được cậy dựa vào chính mình, mà chỉ cậy dựa vào Chúa. Có những sa ngã, ngay cả với tư cách là cộng đoàn Giáo hội, lại trở thành lời kêu gọi tuyệt vời để đặt Chúa Kitô trở lại trung tâm. Bởi vì “Ai không ở với tôi là chống lại tôi, và ai không cùng tôi thu góp là phân tán” (Lc 11:23).
Anh chị em thân mến, chỉ phản đối sự dữ, kể cả những sự dữ đang len lỏi giữa chúng ta, thì không đủ. Điều chúng ta phải làm là quyết định hoán cải trước nó. Việc phản đối đơn thuần đối với sự dữ có thể tạo cho ta ảo tưởng là đã giải quyết được vấn đề, nhưng thật ra, điều quan trọng là cần tạo ra những thay đổi đặt chúng ta vào vị trí mà ta không để mình bị giam cầm bởi logic của sự dữ, vốn thường là logic của thế gian. Theo nghĩa này, một trong những đức tính hữu ích nhất để thực hành là tỉnh thức. Chúa Giêsu mô tả sự cần thiết của đức tính này đối với chính chúng ta và Giáo hội – tức sự cần thiết phải tỉnh thức – qua một ví dụ rất hay: Ngài nói: “Ta sẽ trở về nhà của ta, nơi ta đã bỏ ra đi.” “Khi đến nơi, nó [thần ô uế] thấy nhà được quét tước, dọn dẹp hẳn hoi. Nó liền đi kéo thêm bảy thần khác dữ hơn nó, và chúng vào ở đó. Rốt cuộc tình trạng của người ấy lại còn tệ hơn trước.” (Lc 11,24-26). Sự hoán cải khởi đầu của chúng ta mang lại một trật tự nhất định: điều ác mà chúng ta đã nhận ra và cố gắng loại bỏ khỏi cuộc sống của mình thực sự đang rời xa chúng ta; nhưng thật ngây thơ khi nghĩ rằng nó sẽ đi xa trong một thời gian dài. Trên thực tế, sau một thời gian, nó trở lại với chúng ta trong một vỏ bọc mới. Nếu trước đây nó tỏ ra thô thiển và bạo lực thì bây giờ nó cư xử một cách tao nhã và lịch sự hơn. Kế đó, một lần nữa chúng ta cần nhận ra và vạch mặt nó. Chúng là “những con quỷ lịch sự”: chúng bước vào một cách lịch sự mà ta không nhận ra. Chỉ có thực hành hồi tâm hàng ngày mới có thể giúp chúng ta nhận ra chúng.
Vào thế kỷ XVII, có trường hợp nổi tiếng của các nữ đan sỹ thành Port Royal. Một trong những đan viện mẫu của họ, Mẹ Angelica, đã có một khởi đầu tốt đẹp: bà đã cải cách bản thân và đan viện một cách đầy “thu hút”, thậm chí còn không cho cha mẹ của mình tới thăm đan viện. Bà là một phụ nữ tài năng, có tư chất quản trị, nhưng bà đã trở thành linh hồn của cuộc chống đối theo nhóm Jansenist, thể hiện sự đóng khung không khoan nhượng, ngay cả đối với thẩm quyền của Giáo hội. Người ta nói về bà và các nữ đan sỹ của bà là: “Trong sáng như thiên thần, kiêu hãnh như ác quỷ”. Họ đã xua đuổi được ma quỷ, nhưng nó đã trở lại mạnh mẽ hơn gấp bảy lần và, dưới chiêu bài khổ hạnh và nhiệm nhặt, nó đã mang đến sự cứng nhắc và tự phụ rằng mình tốt hơn những người khác.
- Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu kể nhiều dụ ngôn, trước hết nhắm đến những người có suy nghĩ đúng đắn, đến các kinh sư và người Pharisêu, với ý định giúp họ nhận ra vấn đề của việc tự cho mình là công chính và coi thường người khác (x. Lc 18:9). Chẳng hạn, trong cái gọi là dụ ngôn về lòng thương xót (x. Lc 15), Ngài không chỉ kể chuyện con chiên lạc và chuyện người con thứ của người cha tội nghiệp, người con này vốn là kẻ đã tự nghĩ rằng mình bị cha coi như đã chết, mà Đức Giê-su nhắc nhở chúng ta rằng hình thức đầu tiên của của tội lỗi là việc bỏ đi, là sự lạc lối, là làm những điều rõ ràng sai trái; nhưng trong những câu chuyện dụ ngôn đó, Ngài cũng nói về đồng tiền bị mất và về người con trai cả. Đó là một so sánh rất hay: người ta cũng có thể bị lạc ngay ở nhà, như trường hợp đồng xu của người phụ nữ đó; và một người có thể sống không hạnh phúc trong khi, một cách chính thức, vẫn ở trong giới hạn bổn phận của mình, như xảy ra với người con cả của người cha nhân hậu. Nếu như người ra đi dễ dàng nhận ra được khoảng cách, thì người ở nhà lại rất khó nhận ra rằng mình đang sống trong địa ngục, vì họ tin rằng mình chỉ là nạn nhân, bị đối xử bất công bởi người có quyền bính, và rốt hết là bởi chính Thiên Chúa.
Anh chị em thân mến, tất cả chúng ta đều đã từng lạc lối như con chiên trong chuyện dụ ngôn, hoặc đã xa cách Thiên Chúa như người con thứ. Đây là những tội lỗi đã làm chúng ta bẽ mặt, và chính vì lý do này, nhờ ơn Chúa, chúng ta đã có thể đương đầu với chúng. Nhưng chúng ta cần phải hết sức chú ý đến hiện tại của mình, vì đây là lúc chúng ta đang chính thức ở nhà, trong khuôn khổ của tổ chức, đang phục vụ Tòa thánh, ngay tại trung tâm của thân thể Giáo hội; và chính vì thế mà chúng ta có thể rơi vào cám dỗ nghĩ rằng chúng ta an toàn, rằng chúng ta tốt hơn người khác, rằng chúng ta không còn phải hoán cải nữa.
Chúng ta đối diện nhiều nguy hiểm hơn tất cả những người khác, bởi vì chúng ta bị phá hoại bởi “con quỷ lịch sự”, kẻ không gây ồn ào mà mang theo hoa. Nếu đôi khi tôi nói những điều nghe có vẻ gay gắt và mạnh mẽ, thì không phải vì tôi không tin vào giá trị của sự ngọt ngào và dịu dàng, mà bởi vì tốt hơn là nên dành sự âu yếm cho những người mệt mỏi và bị áp bức, và để tìm thấy can đảm “thách đố những người được an ủi”, như tôi tớ Chúa Don Tonino Bello thường nói, bởi vì đôi khi sự an ủi mà họ nhận được lại chỉ là sự lừa dối của ma quỷ chứ không phải là ân sủng của Thần Khí.
- Cuối cùng, tôi muốn dành một lời cuối cho chủ đề hòa bình. Trong số các tước hiệu mà ngôn sứ Isaia dành cho Đấng Mêsia là tước hiệu “Hoàng Tử Bình An” (9:5). Chưa bao giờ chúng ta cảm thấy khát khao hòa bình lớn lao như lúc này. Tôi đang nghĩ đến Ukraine bị vùi dập, nhưng cũng nghĩ đến nhiều cuộc xung đột đang diễn ra ở những nơi khác nhau trên thế giới. Chiến tranh và bạo lực luôn là một thất bại. Tôn giáo không được cho phép mình đổ thêm dầu vào xung đột. Tin Mừng luôn luôn là Tin Mừng của hòa bình, và không thể nhân danh Thiên Chúa mà tuyên bố một cuộc chiến tranh là ‘thánh’.
Nơi nào bị ngự trị bởi chết chóc, chia rẽ, xung đột, đau thương vô tội, nơi đó chúng ta chỉ có thể nhận ra Chúa Giêsu chịu đóng đinh. Và tại thời điểm này, tôi muốn chúng ta hướng suy nghĩ của mình về những người đau khổ nhất. Chúng ta được giúp ích bởi những lời của Dietrich Bonhoeffer, người đã viết từ nhà tù nơi ông từng là tù nhân: “Nhìn từ quan điểm Ki-tô giáo, việc đón Giáng sinh trong phòng giam không phải là một vấn đề đặc biệt. Nhiều người, trong ngôi nhà này, có lẽ sẽ tổ chức một lễ Giáng sinh giàu ý nghĩa và chân thực hơn những gì diễn ra ở những nơi mà ngày lễ này chỉ còn giữ lại được cái tên. Một tù nhân hiểu rõ hơn bất kỳ ai khác rằng khốn khổ, đau thương, nghèo đói, cô đơn, bất lực và tội lỗi có một ý nghĩa hoàn toàn khác dưới mắt của Thiên Chúa so với sự phán xét của loài người; họ hiểu rằng Chúa hướng cái nhìn của Ngài về chính những kẻ thường bị người đời quay lưng; họ biết rằng Chúa Kitô đã được sinh ra trong một hang lừa vì Ngài không tìm được một chỗ trong quán trọ; tất cả những điều này đối với tù nhân thực sự là tin vui” (Resistenza e resa, Cinisello Balsamo – MI, Ed. Paoline, 1988, 324).
- Anh chị em thân mến, nền văn hóa hòa bình không chỉ được xây dựng giữa các dân tộc và giữa các quốc gia. Nó bắt đầu từ trái tim của mỗi chúng ta. Trong khi chúng ta phải chịu đựng sự tàn phá của chiến tranh và bạo lực, chúng ta có thể và phải đóng góp cho hòa bình bằng cách cố gắng nhổ tận gốc mọi gốc rễ hận thù và oán ghét đối với anh chị em sống bên cạnh chúng ta. Trong Thư gửi tín hữu Êphêsô, chúng ta đọc thấy những lời này, vốn cũng là lời nguyện trong giờ Kinh Tối: “Đừng bao giờ chua cay gắt gỏng, nóng nảy giận hờn, hay la lối thoá mạ, và hãy loại trừ mọi hành vi gian ác. Trái lại, phải đối xử tốt với nhau, phải có lòng thương xót và biết tha thứ cho nhau, như Thiên Chúa đã tha thứ cho anh em trong Đức Ki-tô” (4: 31-32). Chúng ta có thể tự hỏi: có bao nhiêu cay đắng trong lòng chúng ta? Cái gì nuôi sống nó? Từ đâu mà có sự phẫn nộ, vốn là thứ thường tạo ra khoảng cách giữa chúng ta với nhau và châm ngòi cho sự tức giận và oán hận? Tại sao khi đề cập đến thực tại cuộc sống, chúng ta lại chỉ dùng những lời cay đắng qua rất nhiều hình thức của nó?
Nếu đúng là chúng ta muốn chấm dứt tiếng ồn ào của chiến tranh và nhường chỗ cho hòa bình, thì mọi người hãy bắt đầu từ chính mình. Thánh Phaolô nói rõ ràng với chúng ta rằng lòng nhân từ, thương xót và tha thứ là phương dược chúng ta có để xây dựng hòa bình.
Lòng tử tế là luôn chọn cách tốt đẹp để tương quan với nhau. Không chỉ có bạo lực bằng súng, còn có bạo lực bằng lời nói, bạo lực tâm lý, bạo lực lạm dụng quyền lực, bạo lực ngầm do ngồi lê đôi mách. Trước khi Hoàng Tử Bình An đến thế gian, chúng ta hãy hạ xuống mọi loại vũ khí. Mỗi người đừng lợi dụng vị trí, vai trò của mình để hành hạ người khác.
Lòng thương xót là chấp nhận rằng người khác cũng có thể có giới hạn của họ. Một lần nữa, thật chính đáng khi thừa nhận rằng con người và các thể chế, chính vì là con người, nên đều có giới hạn. Tư tưởng về một Giáo hội thuần khiết dành cho những người thuần khiết chỉ là sự hồi sinh của dị giáo Cathar. Nếu không phải như vậy thì Phúc Âm và Kinh Thánh nói chung đã không kể cho chúng ta về những bất toàn và khuyết điểm của bao nhiêu người mà ngày nay chúng ta công nhận là các thánh.
Cuối cùng, lòng tha thứ là luôn luôn cho một cơ hội khác, nghĩa là hiểu rằng một người trở thành thánh qua thử thách. Chúa làm điều này với mỗi người chúng ta, Ngài luôn tha thứ cho chúng ta, luôn nâng chúng ta dậy và cho chúng ta một cơ hội khác. Giữa chúng ta với nhau cũng phải như vậy.
Muốn dập tắt các cuộc chiến thì cần có sự tha thứ, nếu không thì công lý sẽ biến thành sự trả thù, và tình yêu chỉ được nhìn như một hình thức của sự yếu đuối.
Chúa đã trở thành một trẻ thơ, và trẻ thơ này, khi lớn lên, đã để mình bị đóng đinh trên thập tự giá. Không có gì yếu đuối hơn một con người bị đóng đinh, nhưng trong sự yếu đuối đó, quyền năng toàn vẹn của Thiên Chúa được biểu lộ. Quyền năng toàn vẹn của Thiên Chúa luôn hoạt động trong sự tha thứ. Xin cho lòng biết ơn, hoán cải và bình an sẽ là quà tặng của Giáng sinh này.
Chúc mọi người một Giáng sinh vui vẻ! Và một lần nữa tôi xin anh chị em đừng quên cầu nguyện cho tôi. Xin cám ơn!
2022
Thánh Lễ Đêm Giáng Sinh: gần gũi, nghèo khó và cụ thể
Thánh Lễ Đêm Giáng Sinh: gần gũi, nghèo khó và cụ thể
Thánh Lễ đêm Giáng Sinh tại đền thờ Thánh Phêrô được Đức Thánh Cha cử hành vào lúc 7 giờ 30 tối thứ Bảy, 24/12, cùng với rất đông các tín hữu bên trong đền thờ lẫn bên ngoài quảng trường thánh Phêrô qua các màn hình lớn.
Bài giảng Thánh Lễ Đêm Giáng Sinh của Đức Thánh Cha Phanxicô
Đêm nay, điều gì vẫn còn nói với cuộc sống chúng ta? Hai thiên niên kỷ sau khi Chúa Giêsu giáng sinh, sau nhiều lễ Giáng sinh được tổ chức với đồ trang trí và quà tặng, sau quá nhiều chủ nghĩa tiêu dùng che khuất mầu nhiệm mà chúng ta cử hành, có một nguy cơ rằng: chúng ta biết nhiều điều về Lễ Giáng sinh, nhưng lại quên mất ý nghĩa của nó. Vậy, làm thế nào để tìm lại ý nghĩa của Lễ Giáng Sinh? Và trên hết, tìm kiếm nó ở đâu? Tin Mừng về sự giáng sinh của Chúa Giêsu dường như đã được viết để nói về điều này: để dẫn chúng ta trở lại nơi Thiên Chúa muốn.
Thật ra, Tin Mừng bắt đầu với một hoàn cảnh tương tự như của chúng ta: mọi người đều bận rộn và bận rộn với một sự kiện quan trọng sẽ được tổ chức, cuộc đại điều tra dân số, đòi hỏi nhiều sự chuẩn bị. Theo nghĩa này, bầu khí khi đó tương tự như bầu khí bao trùm chúng ta ngày nay vào dịp lễ Giáng sinh. Nhưng câu chuyện Tin Mừng tự tách ra khỏi bối cảnh thế tục đó: “tách ra” khỏi những hình ảnh để tập chú vào một thực tại khác. Câu chuyện tập trung vào một đối tượng nhỏ bé, có vẻ tầm thường, nhưng được nhắc đến ba lần, nơi đó các nhân vật chính quy tụ: đầu tiên là Đức Maria đặt Chúa Giêsu “trong máng cỏ” (Lc 2,7); sau đó là các thiên thần loan báo cho các mục đồng “một trẻ sơ sinh bọc tã, nằm trong máng cỏ” (c. 12); rồi đến các mục đồng, những người nhìn thấy “Hài nhi nằm trong máng cỏ” (c. 16). Máng cỏ: để khám phá lại ý nghĩa của Giáng sinh, chúng ta phải nhìn vào đó. Nhưng tại sao máng cỏ lại quan trọng như vậy? Bởi vì đó là dấu hiệu, không phải ngẫu nhiên, mà Chúa Kitô bước vào bối cảnh thế giới này. Đó là cách mà Người tỏ lộ để tự giới thiệu mình, cách mà Chúa sinh ra trong lịch sử để làm cho lịch sử được tái sinh. Vậy máng cỏ muốn nói với chúng ta điều gì? Ít nhất là ba điều: gần gũi, nghèo khó và cụ thể.
Sự gần gũi
- Sự gần gũi. Máng cỏ được sử dụng để đưa thức ăn đến gần miệng và để ăn nhanh hơn. Do đó, nó có thể tượng trưng cho một khía cạnh của con người: sự phàm ăn trong việc tiêu thụ. Bởi vì, trong khi những con vật trong chuồng nhai ngốn thức ăn, thì con người trên thế giới, khao khát quyền lực và tiền bạc, cũng nút chửng những người hàng xóm, anh chị em của mình. Có bao nhiêu cuộc chiến! Và ở bao nhiêu nơi, ngay cả ngày nay, nhân phẩm và tự do bị chà đạp! Và bao giờ nạn nhân chính của sự phàm ăn của con người cũng là những người mong manh, yếu đuối. Ngay cả Giáng Sinh này, một nhân loại ham mê tiền bạc, quyền lực và vui thú không dành chỗ cho những người bé nhỏ, cho biết bao trẻ thơ chưa chào đời, cho những người nghèo khổ và bị lãng quên, như đã làm đối với Chúa Giêsu (x. câu 7). Trước hết tôi nghĩ đến những trẻ em bị nút chửng bởi chiến tranh, nghèo đói và bất công. Nhưng Chúa Giêsu đến ngay tại đó, một hài nhi nằm trong máng cỏ của sự lãng phí và bị ruồng bỏ. Nơi Người, trẻ thơ của Bêlem, có mọi trẻ em. Và có một lời mời nhìn vào cuộc sống, chính trị và lịch sử qua con mắt của trẻ em.
Trong máng cỏ của sự từ chối và thiếu thốn, Thiên Chúa đã tự đặt mình: Người đến đó, bởi vì ở đó có những vấn đề của nhân loại, sự dửng dưng do sự vội vàng phàm ăn của sở hữu và tiêu thụ. Chúa Kitô được sinh ra tại đó và chúng ta tìm thấy Người ở đó trong máng cỏ. Người đến ở nơi đựng thức ăn để biến mình thành thức ăn của chúng ta. Thiên Chúa không phải là người cha phá huỷ con cái mình, nhưng là người Cha, trong Chúa Giêsu, biến chúng ta thành con cái của Người và nuôi dưỡng chúng ta bằng sự dịu dàng. Người đến để lay động trái tim chúng ta và nói với chúng ta rằng sức mạnh duy nhất có thể thay đổi dòng chảy lịch sử là tình yêu. Người không còn xa cách và uy quyền, nhưng trở nên gần gũi và khiêm nhường; Người, Đấng ngự trên trời, đã để mình nằm trong máng cỏ.
Anh chị em thân mến, đêm nay Thiên Chúa đến gần chúng ta vì Người quan tâm đến chúng ta. Từ máng cỏ, như lương thực cho cuộc sống chúng ta, Người nói với mỗi người: “Nếu con cảm thấy bị nhai ngốn bởi các sự kiện, nếu con bị cảm giác tội lỗi và bất xứng của mình nuốt chửng, nếu con khao khát công lý, thì Ta, Thiên Chúa, ở cùng con. Ta biết những gì con đang sống, Ta đã kinh nghiệm nó tại nơi máng cỏ đó. Ta biết những đau khổ của con và lịch sử của con. Ta sinh ra để nói với con rằng Ta đang và sẽ luôn ở bên cạnh con.” Máng cỏ Giáng Sinh, thông điệp đầu tiên của một Thiên Chúa bé thơ, nói với chúng ta rằng Người ở với chúng ta, yêu thương chúng ta và tìm kiếm chúng ta. Hãy can đảm lên, đừng để mình bị khuất phục bởi sợ hãi, cam chịu, nản lòng. Chúa sinh ra trong máng cỏ để tại đó chúng ta được tái sinh, tại chính nơi chúng ta nghĩ mình đã bi đát đến tận cùng. Không có sự dữ nào, không có tội lỗi nào mà Chúa Giêsu không muốn và không thể cứu mỗi người. Giáng sinh có nghĩa là Thiên Chúa đang ở gần, làm tái sinh sự tin tưởng!
Sự nghèo khó
- Máng cỏ Bêlem, hơn cả sự gần gũi, còn nói với chúng ta vềsự nghèo khó. Thật vậy, không có nhiều thứ xung quanh máng cỏ ngoài những cây bụi, một số động vật và một số thứ khác. Mọi người đang ở trong khách sạn ấm áp, không phải nơi chuồng vật lạnh lẽo của nhà trọ. Nhưng Chúa Giêsu đã được sinh ra ở đó và máng cỏ nhắc nhở chúng ta rằng xung quanh Người không có gì khác ngoài những người yêu mến Người: Mẹ Maria, Thánh Giuse và một số mục đồng; tất cả những người nghèo, hiệp nhất bởi tình cảm và sự ngạc nhiên, không phải bởi sự giàu có và những khả năng xuất chúng. Do đó, máng cỏ nghèo mang đến sự giàu có thực sự của cuộc sống: không phải tiền bạc và quyền lực, mà là các tương quan và con người.
Và con người đầu tiên, sự giàu có đầu tiên, chính là Chúa Giêsu. Nhưng chúng ta có muốn ở bên Người không? Chúng ta có đến gần Người không, chúng ta có yêu mến sự nghèo khó của Người không? Hay chúng ta thích ở lại thoải mái trong sở thích của mình? Trên hết, chúng ta có đến thăm Người tại nơi Người ở, tức là trong máng cỏ nghèo nàn của thế giới chúng ta không? Ở đó Người hiện diện. Và chúng ta được kêu gọi để trở thành một Giáo hội thờ phượng Chúa Giêsu khó nghèo và phục vụ Chúa Giêsu nơi người nghèo. Như một vị giám mục thánh thiện đã nói: “Giáo hội ủng hộ và chúc lành cho những nỗ lực biến đổi các cơ cấu bất công và chỉ đặt ra một điều kiện: những biến đổi xã hội, kinh tế và chính trị mang lại lợi ích đích thực cho người nghèo” (O.A. Romero, thông điệp mục vụ cho năm mới, ngày 1/1/1980). Dĩ nhiên, thật không dễ dàng để rời bỏ sự ấm áp nồng nhiệt của thế gian để ôm lấy vẻ đẹp trơ trụi của hang đá Bêlem, nhưng chúng ta hãy nhớ rằng không có một Giáng Sinh thực sự nếu không có người nghèo. Không có họ, chúng ta cử hành Giáng sinh, nhưng không phải là Giáng sinh của Chúa Giêsu. Anh chị em thân mến, Thiên Chúa nghèo trong lễ Giáng Sinh: hãy làm tái sinh lòng bác ái.
Tính cụ thể
- Như thế chúng ta đi đến điểm cuối cùng: máng cỏ nói với chúng ta vềtính cụ thể. Thật vậy, một hài nhi nằm trong máng cỏ tượng trưng cho một khung cảnh ấn tượng, thậm chí là mộc mạc. Nó nhắc nhở chúng ta rằng Thiên Chúa đã thực sự trở nên xác phàm. Và do đó, để nói về Người, các lý thuyết, những tư tưởng đẹp đẽ và những tình cảm sùng kính thì không đủ. Chúa Giêsu sinh ra trong sự khó nghèo, sẽ sống nghèo và chết nghèo. Người không có nhiều diễn văn về cái nghèo, nhưng Người đã sống cái nghèo đó cho đến cùng vì chúng ta. Từ máng cỏ cho đến thập giá, tình yêu của Người dành cho chúng ta là hữu hình, cụ thể: từ khi sinh ra cho đến khi chết, người con của bác thợ mộc đã ôm lấy sự thô ráp của gỗ, cái xù xì của kiếp nhân sinh của chúng ta. Người không yêu chúng ta bằng lời nói, Người không yêu chúng ta như trò đùa!
Và do đó, Người không hài lòng với vẻ bề ngoài. Người không chỉ muốn những ý muốn tốt, Người đã trở nên xác thịt. Người được sinh ra trong máng cỏ, Người muốn một đức tin cụ thể, được tạo nên từ sự thờ phượng và lòng bác ái, chứ không phải những lời xầm xì và vẻ bề ngoài. Người, Đấng nằm trần trụi trong máng cỏ và sẽ nằm trần trụi trên thập giá, đòi chúng ta sự thật, để đi đến thực tại trần trụi của mọi sự, để đặt những lời bào chữa, biện minh và giả hình dưới chân máng cỏ. Người được Mẹ Maria dịu dàng quấn trong tấm tã, muốn chúng ta mặc lấy tình yêu. Thiên Chúa không muốn vẻ bề ngoài, mà muốn sự cụ thể. Chúng ta đừng để Giáng Sinh này trôi qua mà không làm điều gì tốt đẹp. Vì đây là lễ của Người, là sinh nhật của Người, chúng ta hãy cho Người những món quà mà Người yêu thích! Thiên Chúa cụ thể trong Lễ Giáng Sinh: nhân danh Người, chúng ta hãy làm sống lại một chút hy vọng nơi những người đã đánh mất nó!
Lạy Chúa Giêsu, chúng con nhìn ngắm Chúa nằm trong máng cỏ. Chúng con thấy Chúa thật gần, luôn luôn gần bên chúng con: tạ ơn Chúa. Chúng con nhìn thấy Chúa nghèo, để dạy chúng con rằng sự giàu có thực sự không phải ở vật chất, mà ở con người, đặc biệt là nơi những người nghèo. Chúng con xin lỗi Chúa nếu chúng con không nhận ra Chúa và phục vụ Chúa trong họ. Chúng con thấy Chúa cụ thể, bởi vì tình yêu của Chúa dành cho chúng con là cụ thể: xin giúp chúng con dành cuộc đời và sự sống cho đức tin của chúng con. Amen.
2022
Sứ điệp Giáng Sinh 2022 và phép lành toàn xá Urbi et Orbi
Sứ điệp Giáng Sinh 2022 và phép lành toàn xá Urbi et Orbi
Lúc 12 giờ trưa Chúa Nhật 25/12/2022, Đức Thánh Cha đã đọc sứ điệp Giáng Sinh và ban phép lành toàn xá Urbi et Orbi từ ban công chính của đền thờ thánh Phêrô.
Sứ điệp Giáng Sinh 2022 của Đức Thánh Cha Phanxicô
Anh chị em từ Roma và trên khắp thế giới thân mến,
Chúc Mừng Giáng Sinh
Nguyện Chúa Giêsu, Đấng Sinh ra từ cung lòng Đức Trinh Nữ Maria, ban cho anh chị em tình yêu của Thiên Chúa, Đấng là ngọn nguồn mọi niềm tin tưởng và hy vọng. Xin Chúa cũng ban cho anh chị em ơn bình an, là ơn mà các Thiên Thần đã loan báo cho các mục đồng tại Bê-lem: “Vinh Danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho loài người Chúa thương” (Lc 2,14).
Trong ngày Lễ hôm nay, chúng ta hướng nhìn về Bê-lem. Thiên Chúa đã đến thế giới của chúng ta trong một hang đá, nằm trong một máng lừa, bởi vì Cha Mẹ của người không thể tìm thấy một chốn trọ cả khi Đức Maria đến giờ mãn nguyệt khai hoa. Người đến giữa chúng ta trong thinh lặng, trong sự tăm tối của màn đêm. Ngôi lời của Thiên Chúa không cần những ánh hào quang lấp lánh, không cần những tiếng tung hô của con người. Người chính là Ngôi Lời mang lại ý nghĩa cho mọi hiện hữu, là ánh sáng chiếu soi mọi nẻo đường: Như lời Tin Mừng đã loan báo: “Ánh sáng đã đến thế gian. Ánh sáng chiếu soi mọi người” (Ga 1,9).
Đức Giêsu sinh hạ giữa chúng ta, là Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Người đến để đồng hành với chúng ta trong cuộc sống hàng ngày, cùng chia sẻ mọi sự với chúng ta, niềm vui và nỗi buồn, hy vọng và lo lắng. Người đến trong hình hài một trẻ thơ đang say ngủ. Sinh ra trong lạnh lẽo, như một người nghèo giữa những người nghèo. Như một người hoàn toàn trắng tay, Người gõ cửa trái tim chúng ta để mong tìm chút hơi ấm và sự che chở.
Như các mục đồng ở Bê-lem, chúng ta hãy để cho mình được bao bọc bởi luồng ánh sáng từ trời, và chúng ta hãy đi đến để nhìn xem dấu chỉ mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta. Chúng ta hãy chiến thắng những cơn ngái ngủ thiêng liêng và những hình ảnh sai lạc của lễ hội dễ khiến chúng ta quên mất ai mới là Người chúng ta mừng lễ hôm nay. Chúng ta hãy ra khỏi những huyên náo thường khiến trái tim chúng ta ngủ mê, thường dẫn chúng ta đến những trang trí quà cáp hơn là việc chiêm niệm về chính biến cố đã xảy ra: Con Thiên Chúa được sinh hạ cho chúng ta.
Anh chị em thân mến,
Chúng ta hãy hướng về Bê-lem. Nơi ấy, vị Hoàng Tử Hoà Bình cất tiếng khóc đầu tiên lúc chào đời. Chính Người, Đức Giêsu, là sự Hoà Bình của chúng ta, sự hoà bình mà thế giới này không thể trao tặng, nhưng chỉ có Thiên Chúa là Cha, Đấng tặng ban hoà bình cho toàn nhân loại bằng việc sai Con của Người đến. Thánh Lê-ô Cả đã diễn tả bằng câu châm ngôn Latinh sứ điệp của ngày Lễ hôm nay thế này: «Natalis Domini, Natalis est pacis» – Ngày Giáng Sinh của Thiên Chúa là ngày sinh hạ của hoà bình. (Sermone 26,5).
Đức Giêsu Kitô chính là con đường dẫn đến hoà bình. Nhờ sự Nhập Thể, Thương Khó, cái Chết và sự Phục Sinh, Người đã mở ra một con đường giữa lòng một thế giới đóng kín, bị phủ bọc bởi bóng tối của sự thù hận, của chiến tranh, để hướng đến một thế giới rộng mở, tự do để sống cho tình huynh đệ và hoà bình. Chúng ta hãy bước theo nẻo đường này. Để được như thế, để có thể bước theo Đức Giêsu, chúng ta phải cởi bỏ những gánh nặng là những điều chướng ngại và cản trở chúng ta.
Đâu là những gánh nặng? Đâu là những chướng ngại? Đây chính là những mê mải tiêu cực đã cản trở vua Hêrôđê và toàn thể cung đình của vua nhìn ra và đón nhận cuộc sinh hạ của Đức Giêsu: đó là sự dính bén với quyền lực và tiền bạc, là sự kiêu căng, là thói giả hình, là sự gian dối. Những gánh nặng này không cho họ cất bước đến Bê-lem, khiến họ tự loại mình khỏi ân sủng Giáng Sinh và không thể đặt chân vào đường nẻo của hoà bình. Trong thực tế, chúng ta phải đau đớn mà nhìn nhận rằng, trong khi vị Hoàng Tử Hoà Bình đã được ban tặng cho chúng ta, chiến tranh vẫn tiếp diễn và gây ra bao đau thương tang tóc cho nhân loại.
Nếu chúng ta muốn đây thật là Lễ Giáng Sinh, Giáng Sinh của Đức Giêsu và của hoà bình, chúng ta hãy nhìn về Bê-lem, hãy chiêm ngắm gương mặt của Hài Nhi được sinh hạ cho chúng ta. Trên gương mặt bé nhỏ ngây thơ ấy, chúng ta sẽ nhận ra trên gương mặt ấy biết bao nhiêu gương mặt trẻ thơ trên thế giới này đang khao khát hoà bình.
Ước gì cái nhìn của chúng ta được đổ đầy bởi những gương mặt của các anh chị em người Ucraina, những người đang trải qua một Mùa Giáng Sinh trong bóng tối, trong gió lạnh, ở xa mái nhà của mình, vì những tàn hại gây ra sau 10 tháng chiến tranh. Ước gì Thiên Chúa giúp chúng ta sẵn sàng với những hành động cụ thể và liên đới để giúp cho những ai đang đau khổ, khai sáng cho tâm trí của những ai có quyền làm im tiếng những loại vũ khí và dập tắt ngay lập tức cuộc chiến tranh vô nghĩa này. Thật không may, người ta cứ thích nghe những lý luận khác theo kiểu logic của thế gian. Mấy ai thèm nghe tiếng kêu của một Hài Nhi thơ bé?
Thời đại của chúng ta đang trải qua một cơn đại hạn Hoà Bình nguy kịch, cả ở những vùng khác, những khu vực khác của chiến tranh thế giới thứ ba này. Chúng ta hãy nghĩ đến đất nước Syria, đang bị hành hạ từng ngày bởi cuộc xung đột có vẻ đã lắng xuống nhưng vẫn chưa hề chấm dứt. Chúng ta hãy nghĩ đến Đất Thánh, nơi mà trong những tháng qua đã gia tăng những cuộc bạo lực và xung đột, với bao nhiêu người chết và bị thương. Chúng ta hãy cầu xin Thiên Chúa, để nơi vùng đất mà Người đã sinh ra và lớn lên, người ta lại có thể bắt đầu các cuộc đối thoại và tìm kiếm lại sự tin tưởng lẫn nhau giữa những người Palestin và Ít-ra-en. Xin Chúa Giêsu Hài Đồng nâng đỡ các cộng đoàn Kitô hữu đang sống ở vùng Trung Đông. Xin cho mỗi quốc gia có thể hiện thực hoá việc chung sống huynh đệ giữa những con người thuộc niềm tin khác nhau. Nguyện xin Chúa trợ giúp đặc biệt đất nước Li-băng. Xin cho đất nước này giải quyết được những vấn đề của mình nhờ sự trợ giúp của cộng đồng quốc tế và nhờ sức mạnh của tình huynh đệ và liên đới. Nguyện xin ánh sáng của Đức Kitô chiếu giãi trên vùng Sahel, nơi mà việc chung sống hoà bình giữa các sắc dân và các truyền thống khác nhau đã bị đảo lộn bởi những cuộc xung đột và bạo lực. Chúng ta cầu xin cho cuộc đình chiến trên đất nước Yê-men, cho cuộc hoà giải tại đất nước Myanmar và Iran, để không còn phải xảy ra thảm cảnh đổ máu. Xin Chúa soi sáng cho các nhà chính trị và tất cả những người thành tâm thiện chí ở Châu Mỹ, giúp họ biết lựa chọn những giải pháp hoà bình cho các xung đột chính trị và xã hội giữa các quốc gia. Tôi cũng nghĩ đến những anh chị em Haiti là những người đã và đang đau khổ qua một giai đoạn rất dài.
Ngày hôm nay, khi chúng ta có cơ hội gặp gỡ nhau quanh bàn tiệc, chúng ta đừng quên nhìn về Bê-lem, vùng đất có nghĩa là “ngôi nhà của bánh mì”, chúng ta hãy nghĩ đến những người đang đau khổ vì đói khát, nhất là các trẻ em, trong khi vô số những thức ăn bị lãng phí và vô số tiền của lại đổ vào vũ khí. Tình hình chiến tranh ở Ucraina đã trở nên nghiêm trọng hơn trong những ngày này, khiến cho nhiều dân tộc khác cũng phải đối diện với nguy cơ nghèo đói, đặc biệt là tại Afghanistan và các quốc gia Đông Phi. Chúng ta đều biết rằng mọi cuộc chiến đền dẫn đến đói khổ, lấy vũ khí thay lương thực, và không cách nào chăm lo cho những con người vốn đã đói khổ. Trong ngày hôm nay, chúng ta hãy học từ vị Hoàng Tử Hoà Bình, hãy dấn thân, trước hết là những ai có trách nhiệm chính trị, để lương thực chỉ trở thành khí cụ của hoà bình. Khi chúng ta được gặp gỡ và vui vẻ với những người thân yêu của mình, chúng ta hãy nhớ đến các gia đình đang đau khổ, đang gặp khó khăn trong thời gian khủng hoảng này do mất công ăn việc làm và thiếu những nguồn thực phẩm thiết yếu để sinh sống.
Anh chị em thân mến,
Hôm qua cũng như hôm nay, Đức Giêsu, ánh sáng thật, đã đến thế gian, một thế gian với chứng bệnh dửng dưng đã không thèm đón tiếp Người (Ga 1,11), thậm chí còn từ chối người như từ chối những người xa lạ, làm lơ với Người như cách làm lơ với những kẻ nghèo khổ. Chúng ta đừng quên hôm nay có vô số người di dân và anh chị em di cư đang gõ cửa chúng ta để cầu xin nơi chúng ta chút ủi an, chút tình người, chút lương thực. Chúng ta đừng quên những người bị dạt ra bên lề, những người cô đơn, những trẻ mồ côi, những người già, những kẻ bị hất hủi hay những tù nhân mà chúng ta chỉ nhớ đến lầm lỗi của họ thay vì nhìn họ như những con người.
Bê-lem nói với chúng ta về sự đơn sơ của Thiên Chúa, Đấng không mạc khải chính mình cho những nhà khôn ngoan thông thái, nhưng là cho những kẻ bé mọn, những ai có trái tim tinh sạch và rộng mở. Như các mục đồng, chúng ta hãy ra đi không chậm trễ. Hãy để cho mình kinh ngạc với biến cố mà không ai dám tưởng nghĩ: Thiên Chúa làm người vì ơn cứu độ của chúng ta. Đấng là nguồn cội của mọi sự thiện hảo lại trở nên nghèo khó và cầu xin sự bố thí từ nhân loại nghèo hèn chúng ta. Chúng ta hãy để cho lòng mình rung động vì tình yêu Thiên Chúa. Và chúng ta hãy bước theo Đức Giêsu, Đấng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang để làm cho chúng ta được dự phần trong sự viên mãn của Người.
Chúc Mừng Giáng Sinh đến tất cả mọi người