2022
Đức Thánh Cha sẽ từ nhiệm trong trường hợp trở ngại sức khoẻ
Đức Thánh Cha sẽ từ nhiệm trong trường hợp trở ngại sức khoẻ
Trong cuộc phỏng vấn dành cho báo ABC Tây Ban Nha, Đức Thánh Cha cho biết cách đây gần 10 năm, ngài đã trao cho Đức Hồng Y Tarcisio Bertone khi đó là Quốc vụ khanh Toà Thánh một văn bản, trong đó tuyên bố ngài sẽ từ nhiệm trong trường hợp không thể tiếp tục cai quản Giáo hội do trở ngại về sức khoẻ.
Cuộc phỏng vấn của Đức Thánh Cha dành cho báo ABC Tây Ban Nha được công bố hôm 18/12/2022 gồm các chủ đề chiến tranh Ucraina, phụ nữ đứng đầu trong các cơ quan của Toà Thánh…
Trả lời cho câu hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu Đức Thánh Cha bất ngờ bị tai nạn hoặc một căn bệnh ảnh hưởng trầm trọng đến sức khoẻ, Đức Thánh Cha trả lời “Tôi đã ký văn bản từ nhiệm”, và cho biết thêm ngài đã làm điều này lúc Đức Hồng Y Tarcisio Bertone còn là Quốc vụ khanh Toà Thánh.
Đức Thánh Cha nói rõ: “Tôi đã ký và nói với Đức Hồng Y: ‘Trong trường hợp trở ngại vì lý do y tế hoặc bất cứ lý do gì, đây là văn bản từ nhiệm của tôi’. Tôi không biết Đức Hồng Y Bertone đã đưa nó cho ai, nhưng tôi đã đưa văn bản cho Đức Hồng Y khi ngài còn là Quốc vụ khanh Toà Thánh.”
Đức Thánh Cha còn nhắc lại rằng chính thánh Giáo hoàng Phaolô VI đã viết văn bản từ nhiệm và có lẽ Đức Giáo Hoàng Piô XII cũng đã làm như vậy. Đức Thánh Cha nói thêm: “Đây là lần đầu tiên tôi nói điều đó.”
Về tương quan với Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức XVI, Đức Thánh Cha mô tả vị tiền nhiệm là “một vị thánh” và “một người có đời sống thiêng liêng tuyệt vời”, và cho biết ngài thường thăm viếng và luôn cảm thấy được “soi sáng” nhờ cái nhìn sáng suốt của Đức nguyên Giáo hoàng. Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Đức Biển Đức có khiếu hài hước, minh mẫn, rất sống động, ngài nói chuyện nhẹ nhàng nhưng theo sát cuộc trò chuyện. Tôi ngưỡng mộ sự sáng suốt của ngài. Ngài là một người tuyệt vời.”
Ngọc Yến
2022
Đức Thánh Cha kêu gọi chấm dứt bạo lực và dấn thân đối thoại ở Peru
Đức Thánh Cha kêu gọi chấm dứt bạo lực và dấn thân đối thoại ở Peru
Vào cuối buổi đọc Kinh Truyền Tin trưa 18/12, ĐTC Phanxicô hướng về quốc gia Nam Mỹ đang phải gánh chịu những căng thẳng gia tăng trong những tuần gần đây, gây nên cái chết và bị thương cho nhiều người biểu tình và lực lượng an ninh.
Đức Thánh Cha kêu gọi mọi người cầu nguyện cho hoà bình ở Peru, “để bạo lực trong nước chấm dứt và con đường đối thoại được thực hiện nhằm vượt qua cuộc khủng hoảng chính trị và xã hội đang ảnh hưởng đến người dân.”
Quốc gia Nam Mỹ này đang phải hứng chịu sự tức giận của cử tri, là hậu quả của những biến động chính trị trong một thời gian dài với 6 đời tổng thống trong vòng 5 năm. Hầu hết các cựu lãnh đạo đã bị bỏ tù hoặc bị điều tra về tội tham nhũng. Tình hình đã bùng nổ trong hai tuần qua.
Lời mời gọi cầu nguyện
Hội đồng Giám mục Peru đã gởi thông điệp đến người dân và mời gọi cầu nguyện hôm 18/12 rằng: “xét vì tình trạng nghiêm trọng về bạo lực và đau đớn mà người dân Peru của chúng ta đang phải gánh chịu do cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay, tất cả các tín hữu và những người có thiện chí được mời gọi bày tỏ sự ủng hộ đối với hòa bình, hy vọng và tình huynh đệ ở Peru, bằng một ngày Cầu nguyện cho Hòa bình, trong tất cả các giáo phận của đất nước”. Cùng với việc cầu nguyện, HĐGM Peru cũng mời gọi người dân treo một biểu tượng của hoà bình tại nhà ở hoặc cơ quan, với lá cờ trắng hoặc một chiếc khăn tay trắng.
Một đất nước chịu sự bất ổn về chính trị và xã hội
Những người biểu tình đã chặn đường cao tốc, đốt phá các tòa nhà và chiếm đóng các sân bay sau khi cựu tổng thống Castillo bị lật đổ vào ngày 7 tháng 12, vài giờ sau một nỗ lực bất hợp pháp nhằm đóng cửa Quốc hội để tránh một cuộc bỏ phiếu luận tội mà ông sợ rằng mình sẽ bị thua. Ít nhất 18 người chết. Nhiều người phản đối – một số ủng hộ ông Castillo và những người khác chỉ đơn giản là tức giận – cho biết họ cảm thấy bị các nhà lãnh đạo chính trị phớt lờ.
Hơn 500 người biểu tình và lực lượng an ninh đã bị thương trong các cuộc biểu tình lan rộng khắp Peru sau khi ông Castillo bị các nhà lập pháp cách chức vào tuần trước.
Tổng thống đương nhiệm Boluarte, nữ tổng thống đầu tiên của Peru nói tiếng Quechua của vùng Andes bản địa, đã kêu gọi bình tĩnh và yêu cầu Quốc hội tổ chức bầu cử trước kỳ. Bà đã tuyên bố rằng bà sẽ không từ chức, bất chấp áp lực.
Cựu tổng thống Castillo
Ông Castillo lên làm tổng thống vào năm ngoái nhờ sự ủng hộ ngày càng tăng từ các cử tri nông thôn đã chán ngán hiện trạng và những gì họ coi là thuộc giới thượng lưu chính trị tham nhũng của Lima. Ông Castillo viết một lá thư tay từ nhà tù rằng: “Tôi được chọn bởi những người đàn ông và phụ nữ bị lãng quên ở chính Peru, bởi những người kém may mắn đã bị bỏ rơi hơn 200 năm.” Ông Castillo đang bị giam giữ 18 tháng trước khi xét xử trong khi bị điều tra về các tội danh nổi loạn và âm mưu, điều mà ông phủ nhận.
Bà Boluarte, người cùng tranh cử với ông Castillo trong chiến thắng gây sốc của ông vào năm ngoái, cho biết bà đã cố gắng hết sức có thể để “bảo vệ” ông Castillo khỏi một Quốc hội thù địch gồm những người thuộc giới thượng lưu, những người khiến cho các chính trị gia mới không thể quản trị ngay từ lúc ông nắm quyền.
Văn Yên, SJ
2022
Đức Thánh Cha kêu gọi bảo vệ người lao động
Đức Thánh Cha kêu gọi bảo vệ người lao động
Sáng ngày 19/12, Đức Thánh Cha đã có buổi gặp với các lãnh đạo và đại biểu của Tổng Liên đoàn Lao động Ý. Đức Thánh Cha bày tỏ sự gần gũi với những người lao động, đặc biệt là với những người và gia đình đang gặp khó khăn nhất.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng “Làm việc cho phép con người nhận ra chính mình, có kinh nghiệm về tình huynh đệ, vun đắp tình bạn xã hội và cải thiện thế giới.” Đức Thánh Cha khẳng định rằng việc xây dựng xã hội thuộc về các quyền cơ bản của công dân ngang qua việc dấn thân và đóng góp tài năng của họ cho cộng đồng. Cộng đồng này không chỉ là tổng số các ngành nghề khác nhau, bởi vì mọi người đều nhận ra mình trong mối tương quan với người khác và vì người khác. Ngài nhắc lại nhiệm vụ của công đoàn là giáo dục ý nghĩa lao động và cổ vũ tình huynh đệ giữa những người lao động. Bên cạnh đó, luôn cần phải chỉ ra những biến dạng của lao động. Văn hóa lãng phí đã len lỏi vào trong các tương quan kinh tế và cũng đã xâm nhập vào thế giới việc làm. Quá nhiều người phải chịu cảnh thiếu việc làm hoặc làm việc trong môi trường không xứng đáng: khuôn mặt của họ đáng được lắng nghe và hỗ trợ của công đoàn.
Sự an toàn cho người lao động
Liên quan đến sự dấn thân của công đoàn, Đức Thánh Cha chia sẻ hai bận tâm của ngài về thế giới việc làm. Thứ nhất là sự an toàn của người lao động. Vẫn còn quá nhiều người chết, tàn tật và bị thương tại nơi làm việc! Ngài nói rằng mỗi cái chết tại nơi làm việc là một thất bại cho toàn xã hội. Đừng để lợi nhuận và con người bị đặt ngang hàng với nhau!
Sự bóc lộc người lao động
Mối quan tâm thứ hai của Đức Thánh Cha là sự bóc lột con người như thể họ là những cỗ máy làm việc. Ngài liệt kê một số hình thức bóc lột người lao động như tuyển dụng bất hợp pháp và nô lệ hóa người lao động trong nông nghiệp hoặc trên công trường xây dựng và tại những nơi làm việc khác, ép buộc làm việc theo ca quá sức, những trò ma mảnh trong hợp đồng, coi thường tình mẫu tử qua hạn chế ngày nghỉ, xung đột giữa công việc và gia đình.
Đức Thánh Cha nhắc rằng trong những năm gần đây, số người được gọi là “lao động nghèo” ngày càng gia tăng, họ là những người mặc dù có việc làm nhưng không thể nuôi sống gia đình và hy vọng cho tương lai. Đặc biệt, ngài đặc biệt khuyến khích công đoàn quan tâm đến những người trẻ tuổi, những người thường bị ép vào những hợp đồng bấp bênh, thiếu thốn và nô lệ. Cần trao không gian cho trách nhiệm của người trẻ.
Văn Yên, SJ
2022
Đức Hồng Y Marc Ouellet đòi sự thật và công lý
Đức Hồng Y Marc Ouellet đòi sự thật và công lý
Hôm 13/12 vừa qua, Đức Hồng Y Marc Ouellet, Tổng trưởng Bộ Giám Mục, nguyên Tổng Giám Mục giáo phận Québec, Canada, qua một văn phòng luật sư ở Montréal, đã đệ đơn tại một tòa án ở Canada kiện người phụ nữ đã vu khống và phỉ báng ngài, cho rằng ngài đã tấn công tình dục bà. Đức Hồng Y đòi bồi thường 100 ngàn đôla Canada vì những thiệt hại về “thanh danh, danh dự và phẩm giá”. Tiền bồi thường này, nếu được, ngài sẽ dành cho công cuộc bài trừ nạn lạm dụng tính dục các thổ dân Canada.
Đây là lần đầu tiên một Hồng Y đứng đầu một cơ quan Tòa Thánh phản ứng chống lại một vụ kiện về “xách nhiễu, tấn công hoặc lạm dụng tình dục”, với xác tín mình bị cáo gian, để yêu cầu làm sáng tỏ sự thật và thi hành công lý.
Đức Hồng Y Marc Ouellet
Đức Hồng Y Marc Ouellet, sinh trưởng tại Québec, năm nay 78 tuổi (1944), đậu cử nhân sư phạm tại đại học Laval trước khi học thần học tại Đại chủng viện Montréal, đậu cử nhân thần học và thụ phong Linh Mục năm 1968 lúc mới 24 tuổi. Sau 2 năm làm cha phó (1968-1970), cha đi Colombia, để học tiếng Tây Ban Nha và làm giáo sư tại đại chủng viện Bogotà trong 2 năm, rồi gia nhập tu đoàn Xuân Bích năm 1972.
Tiếp đó, cha Ouellet đi Roma, học triết tại đại học Angelicum và đậu cử nhân, trước khi trở về Colombia phục vụ tại Đại chủng viện Manizales trong 2 năm, rồi trở lại Canada, làm Giám đốc đại chủng viện Montréal từ năm 1975. Kế đến, cha trở lại Roma, học thần học tín lý và đậu tiến sĩ tại Đại học Gregoriana. Cha trở về Colombia để giảng dạy đồng thời làm Giám đốc đại chủng viện Manizales, trước khi nhận nhiệm vụ giám đốc đại chủng viện Montréal, rồi đại chủng viện Edmonton, bang Alberta.
Năm 1996, cha Ouellet làm giáo sư thần học tín lý tại Học viện Giáo Hoàng Gioan Phaolô II thuộc đại học Laterano ở Roma trong 6 năm, cho đến khi được Đức Gioan Phaolô II bổ nhiệm làm Giám Mục Tổng thư ký Hội đồng Tòa Thánh hiệp nhất các tín hữu Kitô từ năm 2001. Nhưng cuối năm 2002 ngài được thăng Tổng Giám Mục Québec, là giáo phận đầu tiên tại Canada. Trong công nghị Hồng Y hồi tháng 10 năm 2002, ngài được Đức Gioan Phaolô II phong làm Hồng Y. Cuối tháng 6 năm 2010, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI bổ nhiệm Đức Hồng Y Ouellet làm Tổng trưởng Bộ Giám Mục kiêm Chủ tịch Ủy ban Tòa Thánh về Mỹ châu La tinh, nhiệm vụ ngài chu toàn từ hơn 12 năm qua.
Ngoài tiếng mẹ là Pháp ngữ, Đức Hồng Y Ouellet còn thông thạo 5 thứ tiếng: Anh, Đức, Tây ban nha, Ý và Bồ đào nha.
Vụ kiện
Các giáo phận Công Giáo tại bang Québec bị chiếu cố trong vụ kiện tập thể chống các giáo sĩ bị cáo là lạm dụng tính dục trong khoảng thời gian hơn 80 năm qua, tức là từ năm 1940. Có 101 người tham gia vụ kiện đòi Giáo Hội phải bồi thường hơn 600 ngàn đôla Canada cho mỗi nạn nhân. Tính tổng cộng là 66 triệu đôla. Nhưng từ hai năm nay, số người tham gia vụ kiện liên tục gia tăng.
Các nguyên đơn kể lại là, khi còn là trẻ vị thành niên, họ đã bị các linh mục tại Québec lạm dụng tính dục. Dư luận không để ý bao nhiêu đến những lời cáo buộc ấy. Nhưng ngày 16 tháng 8 năm nay (2022), người ta được biết trong số 80 giáo sĩ và nhân viên của tổng giáo phận Québec bị cáo trong các đơn kiện, có cả Đức Hồng Y Marc Ouellet.
Những lời cáo buộc Đức Hồng Y Ouellet
Người tố cáo Đức Hồng Y Ouellet là một nữ thực tập viên mục vụ, tên tắt là F., làm việc tại tòa Tổng Giám Mục Québec, từ năm 2008 đến 2010. Bà nói là đã bị một Linh Mục làm việc trong giáo xứ nơi bà làm việc “tấn công tình dục” và cả Đức Hồng Y Ouellet vào tháng 8 năm 2008. Hôm đó, bà tham gia một cuộc gặp gỡ tất cả các nhân viên của tổng giáo phận Québec. Chính tại đó bà gặp Đức Hồng Y Ouellet lần đầu tiên. Bà F. cho biết: bà ngồi tuốt phía sau của hội trường, và “cảm thấy hai tay đặt trên vai bà và bắt đầu xoa bóp mạnh”. Bà nhận ra ngày đó là Đức Hồng Y “đang cười và vuốt ve lưng của bà trước khi ra đi”.
Bà “ngỡ ngàng, đứng lặng người trước sự xâm nhập ấy và không biết phản ứng ra sao”. Bà cảm thấy xôn xao, “một tâm tình khó chịu xâm chiếm bà suốt ngày hôm ấy”. 3 sự kiện khác cũng được nhắc đến trong đơn kiện: Đức Hồng Y tỏ ra quá khăng khăng đối với bà, mau lẹ hôn má bà, nói nhỏ vào tai bà để hỏi tên, v.v. Từ đó bà quyết định tránh mọi cuộc họp hoặc những nơi có thể gặp lại Đức Hồng Y Québec.
Khi bà F. dám nói về sự khó chịu đã cảm thấy khi đứng trước Đức Hồng Y, thì bà được trả lời là Đức Hồng Y rất nồng nhiệt. Hơn nữa, bà không phải là phụ nữ duy nhất gặp vấn đề như vậy với Đức Hồng Y, như bà kể trong đơn kiện.
Đức Hồng Y được bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Giám Mục ở Roma năm 2010. 10 năm sau, bà F. tham dự một khóa huấn luyện về những vụ lạm dụng tính dục. Chính khi ấy “bà nhận ra mình đã bị Đức Hồng Y Ouellet gây hấn tình dục và một Linh Mục khác trong tổng giáo phận Québec cũng đã làm như vậy đối với bà”.
Bà F. cho biết đã viết thư cho Đức Giáo Hoàng để cáo về vụ này, nhưng không nhận được thư trả lời nào từ Vatican.
Các phản ứng
Ngày 16/8 năm nay, báo chí thế giới đặc biệt đưa tin về Đức Hồng Y Ouellet. Hai ngày sau, 18/8, Giám đốc Phòng báo chí Tòa Thánh, ông Matteo Bruni, cho biết không có đủ những yếu tố để mở cuộc điều tra theo giáo luật về Đức Hồng Y Marc Ouellet.
Ông nói: “Sau cuộc điều tra sơ khởi được Đức Thánh Cha ủy thác cho cha Jacques Servais, dòng Tên, thực hiện, có kết luận là không có những yếu tố để khởi sự một cuộc xét xử đối với Đức Hồng Y Ouellet về tội gây hấn tình dục.”
Sau khi tái tham khảo ý kiến của cha Servais và nhận được lời khẳng định rằng “không có lý do có căn cứ để mở một cuộc điều tra về tội gây hấn tình dục, cả trong chứng từ qua video mà tôi đã thu thập sau đó, trước sự hiện diện của một thành viên Ủy ban giáo phận về vụ này, đương sự không đưa ra một lời cáo buộc có thể cung cấp chất liệu cho một cuộc điều tra như thế”. Sau khi mở những cuộc tham khảo về vấn đề này, Đức Thánh Cha tuyên bố rằng không có đủ yếu tố để mở cuộc điều tra theo giáo luật về tội gây hấn tình dục từ phía Đức Hồng Y Ouellet đối với người tên là F.”
Trong thông cáo ngắn công bố ngày 19/8 sau đó, Đức Hồng Y Ouellet nói: “Sau khi hay tin những lời cáo gian chống lại tôi do một phụ nữ vu khống (F), tôi quyết liệt phủ nhận: tôi không hề làm những cử chỉ không thích hợp trên đương sự và tôi coi là vu khống mạ lỵ bằng sự diễn giải cũng như việc phổ biến những lời cáo buộc về những hành động tấn công tình dục. Nếu một cuộc điều tra dân sự được mở ra, thì tôi có ý định tích cực tham dự để sự thật được minh tỏ và sự vô tội của tôi được nhìn nhận”.
Luật sư của Đức Hồng Y Ouellet
Các luật sư của Đức Hồng Y Ouellet, thuộc Văn phòng LCM ở Montreal, giải thích rằng “những từ dùng trong vụ kiện quan trọng và việc sử dụng chúng phải tỏ ra khôn ngoan thận trọng và nhất là chính những từ ấy hàm chứa điều xấu xa”.
Theo các luật sư, những cử chỉ là bà F. trách cứ Đức Hồng Y – những cử chỉ mà ngài quyết liệt phủ nhận nhiều lần – không thể được coi là “những sờ mó có tính chất tình dục” hoặc “tấn công tình dục”. Thật là điều sai khi trình bày những cáo buộc chống Đức Hồng Y với những cáo buộc bao hàm những hành vi nghiêm trọng đối với các trẻ vị thành niên”. Các luật sư còn đi xa hơn và đặt câu hỏi “tại sao chuyện bà F. phải chịu lại được đặt chung với những hành vi ấu dâm khác? Hành động này chỉ có thể là kéo vào trong hồ sơ này một chức sắc cao cấp… Việc liên kết Đức Hồng Y với những kẻ có lẽ đã phạm những hành động thuộc loại như thế chứng tỏ một sự cẩu thả. Người dân thường sẽ cảm thấy rằng mọi lời cáo buộc chống các giáo sĩ được nêu danh trong vụ kiện đều cùng một loại với nhau”.
Các luật sư nói rằng “Đối với một thành phần của hàng giáo sĩ, một cáo buộc gây hấn hoặc hành động sai trái về tính dục là vết nhơ tệ nhất người ta có thể thấy trong hồ sơ của người ấy. Trong vụ này thanh danh của Đức Hồng Y trên trường quốc tế bị thương tổn nặng nề vì những lời cáo gian ấy”. Ngoài ra, từ khi bị nêu danh trong vụ kiện tập thể này, Đức Hồng Y “sống trong một sự lo âu tâm lý nặng nề… Vì sự thiệt hại quan trọng như thế tới thanh danh, một số tiền 100 ngàn đôla được yêu cầu như tiền bồi thường. Nếu Đức Hồng Y thắng kiện, số tiền này sẽ được dành cho cuộc chiến chống nạn lạm dụng tính dục mà các thổ dân Canada đã chịu.
- Trần Đức Anh, O.P