Chuyên mục: Tài liệu phụng vụ

Home / Phụng vụ / Tài liệu phụng vụ
02Tháng Ba
2021

Năm Thánh Giuse đã mở

Anmai, CSsR
Phụng vụ, Tài liệu phụng vụ
0
Năm Thánh Giuse đã mở
 
 
Năm Thánh Giuse đã được Đức Thánh Cha Phanxicô khai mở. Chúng ta tận dụng thời gian quí báu này đến với thánh Giuse, tìm hiểu về ngài để yêu mến ngài, nhất là xin ngài cầu thay nguyện giúp cho chúng ta. Vậy, hãy đến cùng Giuse!
 
Khẩn xin sự chuyển cầu của ngài
 
Năm 2021 là một năm thật đặc biệt đối với Giáo hội hoàn vũ. Vì là năm dành riêng để kính thánh Giuse. Chúng ta biết cách đây 150 năm, ngày 8 tháng 12 năm 1870, Đức Thánh Cha Piô IX đã ban hành sắc lệnh Quemadmodum Deus, đặt thánh Giuse làm quan thầy cả Hội Thánh. Trước đó, ngày 10 tháng 9 năm 1847, sắc lệnh của Bộ Nghi Lễ (Inclytus Patriarcha Joseph, 10/9/1847), mở rộng ra toàn thể Giáo hội lễ kính thánh Giuse được cử hành vào thứ Tư tuần thứ ba sau Lễ Phục Sinh.
 
Ngày 8 tháng 12 năm 2020, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tuyên bố và khai mạc Năm Thánh Giuse, truyền dạy cả Hội Thánh khẩn xin sự chuyển cầu của ngài khi thế giới đang trong cơn gian nan khốn khó: lũ lụt, động đất, sóng thần, bão tuyết…, và cụ thể nhất là đại dịch Covid-19, đồng thời mời gọi chúng ta noi theo các nhân đức của ngài.
 
Thế giới hôm nay vắng bóng người cha. Trẻ em mồ côi vì không cha, vì người cha không đảm nhận trách nhiệm, vì thiếu trái tim nhân hiền của người cha. Đức Thánh Cha mời gọi các người cha hãy noi gương thánh cả Giuse đảm nhận trách nhiệm. Đức Thánh Cha viết: “Chúng ta không sinh ra là cha, nhưng trở thành người cha. Một người không trở thành cha đơn giản chỉ vì sinh ra một đứa con, nhưng vì đảm nhận trách nhiệm chăm sóc đứa con ấy. Bất cứ khi nào một người nhận trách nhiệm về cuộc sống của một người khác, thì một cách nào đó, họ trở thành cha của người ấy” (Tông thư Patris Corde)
 
Đức thánh cha Phanxicô đã cổ vũ lòng sùng kính đối với thánh Giuse trong suốt triều đại giáo hoàng của ngài, và kết thúc tông thư mới của mình bằng cách thúc giục tín hữu Công Giáo hãy cầu nguyện với thánh Giuse.
 
Thần thế trước tòa Chúa
 
Nói đến sự trợ giúp của thánh Giuse thì thánh Têrêxa Avila cho chúng ta một kinh nghiệm tuyệt vời. Trong cuốn “Tự Thuật”, thánh nữ đã viết như sau :
 
“… Những ơn lành Chúa ban cho tôi, qua lời cầu bầu của thánh cả GIUSE thật vô số. Thánh cả còn cứu tôi thoát nhiều hiểm nguy, cả thể xác lẫn tinh thần. Tôi thấy Chúa ban cho các vị thánh khác được quyền cứu giúp trong một số trường hợp. Nhưng đối với thánh cả GIUSE, tôi kinh nghiệm thấy thánh cả cứu giúp trong bất cứ trường hợp nào chúng ta kêu cầu Ngài. Khi trao ban cho thánh cả GIUSE quyền năng như thế, Chúa muốn dạy chúng ta hiểu rằng: Nếu ngày xưa, trong cuộc đời dương thế, Chúa GIÊSU đã chấp nhận thánh cả GIUSE làm cha nuôi, và sẵn sàng tuân phục thánh nhân, thì ngày nay trên thiên quốc, Chúa GIÊSU vẫn tiếp tục lắng nghe mọi lời thánh cả cầu xin. Những người tôi khuyên nên khẩn cầu cùng thánh cả GIUSE, cũng có cùng kinh nghiệm như tôi. Và nhờ những ơn lành nhận lãnh, những người ấy càng tăng thêm lòng mộ mến thánh cả GIUSE.
 
… Hằng năm vào ngày lễ kính thánh cả GIUSE, 19-3, tôi thường mừng lễ này hết sức long trọng. Tôi muốn khuyến khích mọi người hãy có lòng sùng kính thánh cả GIUSE, vì tôi đã từng kinh nghiệm rằng, Thiên Chúa nhận ban tất cả những ơn thánh cả GIUSE cầu xin cùng Ngài. Tôi chưa từng thấy ai thật lòng mộ mến thánh cả GIUSE mà lại không tấn tới trong đàng nhân đức. Các linh hồn được nhiều lợi ích khi phó thác cho thánh cả. Từ nhiều năm nay, vào ngày lễ kính thánh cả GIUSE, 19-3, tôi xin ơn gì cùng ngài, thánh cả đều nhận lời tôi cầu xin. Đôi khi những ơn tôi xin không đúng lắm, thì thánh cả tu chỉnh lại, có lợi hơn cho tôi.
 
… Nếu ai không tin lời tôi nói đây, thì cứ tự thử đi, và kinh nghiệm sẽ chứng minh cho thấy rằng, phó thác và sùng kính thánh cả GIUSE, luôn luôn đạt được những điều may lành. Đặc biệt những người sống trong bậc chiêm niệm, cần phải mộ mến thánh cả GIUSE hơn, vì tôi không biết làm sao người ta có thể nghĩ đến Đức MARIA, Nữ Vương các thánh thiên thần, về những ngày Mẹ sống cạnh Con Trẻ GIÊSU nơi dương thế, mà lại không dâng lời cảm tạ thánh cả GIUSE đã hết lòng bảo trợ hai đấng. Ước gì những ai không tìm được vị thầy hướng dẫn trong việc suy ngắm thì nên chọn thánh cả GIUSE làm thầy hướng dẫn, và như thế họ sẽ không bị lạc đường. Cầu mong chính tôi cũng không bị lầm lạc khi cao rao lòng sùng kính thánh cả GIUSE…” (“THÉRÈSE D’AVILA, Oeuvres Complètes”, Desclée de Brouwer 1989, trang 39-42).
 
Vậy, hãy đến cùng Giuse như Đức Thánh Cha Phanxicô viết: “Mỗi người chúng ta đều có thể khám phá ra nơi thánh Giuse một người không được chú ý, hiện diện hàng ngày, kín đáo và ẩn giấu một người chuyển cầu, hỗ trợ và hướng dẫn trong những lúc gian nan” (Tông thư Patris Corde).
 
Ông thánh Giuse là gương tốt lành
 
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng, hình ảnh của thánh Giuse là gương mẫu trong một thế giới “cần những người cha và từ chối những ông chủ”, từ chối những người nhầm lẫn “quyền hành với sự độc tài, phục vụ với nô lệ, đối mặt với áp bức, bác ái với phúc lợi, sức mạnh với sự phá hủy”.
 
 
Đức Thánh Cha nêu bật những nhân đức trổi vượt nơi thánh Giuse như: thánh Giuse là người cha được các tín hữu yêu mến, một người cha dịu dàng, một người cha vâng lời Thiên Chúa, một người cha của sự đón tiếp, một người cha can đảm sáng tạo, một người cha lao động, một người cha luôn là bóng mát chở che. Đó là những lý do thúc đẩy Đức thánh cha Phanxicô công bố mở Năm Thánh Giuse (x. Tông thư Patris Corde). Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ,
 
Tổng Giáo phận Hà Nội
Read More
02Tháng Ba
2021

Thánh Giuse người cha lao động

Anmai, CSsR
Phụng vụ, Tài liệu phụng vụ
0

Thánh Giuse người cha lao động

Thánh Giuse là người lao động là điểm thứ sáu được Đức Thánh Cha đề cao. Khía cạnh này đã được Đức Lêô XIII nhấn mạnh khi ban hành Thông điệp xã hội đầu tiên, Rerum Novarum, nói về mối quan hệ của Thánh Giuse với công việc.

Thánh Giuse là một người thợ mộc làm việc lương thiện để nuối sống gia đình. Nơi Thánh Giuse, Chúa Giêsu đã học được giá trị, phẩm giá và niềm vui của việc ăn miếng bánh là thành quả lao động của chính mình. Giuse nhắc nhở chúng ta rằng : chính Thiên Chúa, khi làm người, đã không khinh thường công việc.

Quả thật, ngày nay kinh tế khó khăn, người cha đứng mũi chịu sào nơi đầu ngọn gió phải làm việc cực nhọc, kiếm từng miếng cơm manh áo cho gia đình, họ chỉ muốn gia đình được ấm no, hạnh phúc. Bởi họ là trụ cột, là điểm tựa của mọi người trong gia đình khi gặp khó khăn.

Khi nói Thánh Giuse là người thuộc tầng lớp lao động, Ngài đã gánh vác nặng nề sự thiếu thốn của bản thân và Thánh Gia Thất là vì Đức Thánh Cha thấy xã hội hôm nay vẫn còn nhiều người cha không chịu lao động, không làm hết trách nhiệm, không phát huy được vai trò quan trọng của mình. Một số người say xỉn về đánh đập vợ con khiến gia đình bất hòa, làm cho con cái tổn thương về mặt tình cảm. Một số thì không quan tâm tới gia đình, làm ảnh hưởng đến tình cảm của mọi người, nhất là trẻ em. Những người cha như thế sẽ làm gương xấu cho thế hệ mai sau, không giáo dục được con cái, khiến chúng học theo những điều xấu, trở thành người không có ích cho xã hội.

Đức Thánh Cha khuyến khích mọi người “khám phá lại giá trị, tầm quan trọng và sự cần thiết của lao động” (x. Patris Corde, số 6), khi lao động, con người tham gia vào chính công trình cứu độ của Thiên Chúa, và phẩm giá con người được đề cao. Lao động là cơ hội cho các gia đình; không có việc làm các gia đình sẽ gặp nhiều khó khăn, căng thẳng, rạn nứt và thậm chí là sự cám dỗ tuyệt vọng và phân tán. Với hình ảnh người người thợ mộc, Thánh Giuse như một khuôn mẫu vào thời điểm mà thế giới cũng như Giáo hội đang vật lộn với những thách thức do thời hiện đại đặt ra. Thánh Giuse hiện lên như một nhân chứng cho Giáo hội và thế giới hiện đại.

Con người lao động của Thánh Giuse ảnh hưởng mạnh lên con mình. Trước sự khôn ngoan của Chúa Giêsu, người làng Nagiarét hỏi nhau: “Ông ấy không phải là con bác thợ mộc sao?” (Mt 13,55). Chúa Giêsu đã bước vào lịch sử của chúng ta, sinh ra từ Ðức Maria bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, nhưng sự hiện diện của thánh Giuse, người cha hợp pháp, giữ gìn Chúa và dậy cho Chúa lao động. Trong xưởng thợ Nagiarét, Chúa Giêsu đã chia sẻ với cha mình sự dấn thân, sự mệt nhọc, hài lòng và cả các khó khăn thường ngày nữa.

Thánh Giuse dạy Chúa Giêsu lao động như Công đồng Vatican II đã nêu trong Gaudium et Spes: “Con Thiên Chúa đã làm việc với đôi tay con người, suy nghĩ bằng trí óc con người, hành động theo một ý chí con người, yêu mến bằng quả tim con người. Sinh làm con Đức Trinh nữ Maria, Người đã thật sự trở nên một người giữa chúng ta, giống chúng ta về mọi phương diện, ngoại trừ tội lỗi” (Gaudium et Spes – Vui mừng và Hy vọng, 22,2).

Ðiều này nhắc nhở cho chúng ta biết phẩm giá và sự quan trọng của lao động. Sách Sáng Thế kể rằng Thiên Chúa đã tạo dựng nên người nam và người nữ, giao phó cho họ nhiệm vụ sinh sôi nẩy nở tràn đầy trái đất, khắc phục nó và trông nom nó với công việc của mình (x. St 1,28); 2,15).

Quả thật, lao động là một phần của chương trình tình yêu của Thiên Chúa; chúng ta được mời gọi vun trồng và giữ gìn tất cả các thiện ích của thụ tạo, và như thế tham dự vào công trình tạo dựng! Lao động là yếu tố nến tảng đối với phẩm giá của một người. Lao động làm cho chúng ta giống Thiên Chúa, là Ðấng đã làm việc và đang làm việc, là Ðấng luôn hành động (x. Ga 5,17). Lao động trao ban cho chúng ta khả năng nuôi sống chính mình, gia đình mình, góp phần vào việc phát triển quốc gia mình.

Chúng ta hãy cầu xin Thánh Giuse, con người lao động trợ giúp chúng ta.

Còn tiếp ….

Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ

Read More
02Tháng Ba
2021

Thánh Gia và Thánh Giuse

Anmai, CSsR
Phụng vụ, Tài liệu phụng vụ
0

Thánh Gia và Thánh Giuse

 

Chúng ta có đang nhìn đến người đứng đầu Thánh gia không?

Chúng ta biết và trân trọng bao nhiêu về người đàn ông từng là bạn trăm năm của Mẹ Đấng Cứu Chuộc và là cha của Con Mẹ? Chúng ta tôn vinh người đàn ông ấy đến mức nào?

 

Đối với nhiều người trong chúng ta, điều này có thể gây lúng túng. Thánh Giuse thường bị lãng quên. Và Kinh thánh ít nói về Ngài. Chúng ta dành cho Ngài sự chú ý ít ỏi. Chúng ta ít khi đề cao lòng sùng kính Ngài.

 

Thánh Giuse thường là thành viên bị lãng quên trong Thánh Gia. Bạn có nhớ hồi còn nhỏ khi chúng ta viết “GMG” ở đầu các bài làm của chúng ta ở các lớp giáo lý không? Điều đó là để nhắc nhở chúng ta phải hướng về Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse khi thực hiện công việc của chúng ta. Chúng ta hình dung các thành viên của Gia đình Thánh luôn ở cạnh bên nhau.

Hãy nhớ rằng Mẹ Maria và Thánh Giuse là một đôi vợ chồng. Trong khi tôn vinh sự trọn đời đồng trinh của Mẹ Maria, chúng ta không thể bỏ qua đặc ân và hạnh phúc của Thánh Giuse được làm bạn trăm năm của Mẹ Maria. Trong những thế kỷ trước, nhiều tác phẩm nghệ thuật mô tả Thánh Giuse như một ông già. Nhiều khả năng điều này được thực hiện là để không cho phép bất kỳ mối đe dọa nào đối với sự trinh khiết của Mẹ Maria. Nhưng điều này có xu hướng đánh giá thấp mối quan hệ yêu thương của Mẹ Mariavà Thánh Giuse trong tư cách vợ chồng. Bất chấp khuynh hướng thời đại của mình, Thánh nữ Têrêxa Avila khẳng định rằng Thánh Giuse là một thanh niên. Ngày nay, chúng ta thấy có một cách tiếp cận tích cực hơn trong kinh tiền tụng lễ Thánh Giuse: “Thánh Giuse là người công chính, Chúa đã cho kết bạn với Ðức Trinh Nữ, Mẹ Chúa Trời”.

 

Năm 1962, ngay cả trước cuộc canh tân phụng vụ của Vatican II, Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII đã thêm vào Giáo luật Rôma về Thánh lễ (nay là Kinh nguyện Thánh Thể I) tên Thánh Giuse ngay sau tên Đức Maria. Ngày nay, Giáo Hội đã liên kết tên Thánh Giuse với tên của bạn trăm năm của Ngài trong mỗi Kinh nguyện Thánh Thể.

 

Vì Thánh Giuse là bạn trăm năm của Mẹ Maria, nên Ngài cũng là cha của Chúa Giêsu. Chúng ta biết rằng Thánh Giuse không phải là cha ruột của Chúa Giêsu. Nhưng trong trình thuật Tin Mừng của mình về việc Chúa Giêsu bị lạc trong đền thờ, Thánh Luca nói rằng Mẹ Maria nói với Chúa Giêsu: “Con ơi, sao con lại xử với cha mẹ như vậy? Con thấy không, cha con và mẹ đây đã phải cực lòng tìm con!” (Lc 2:48). Kinh tiền tụng lễ Thánh Cả Giuse nói: “Chúa đã trao phó Thánh Gia cho người coi sóc, để người thay quyền Chúa, gìn giữ Ðức Giêsu Kitô, Chúa chúng con, là Con Một Chúa đã nhập thể bởi quyền năng Chúa Thánh Thần”.

Nếu ai đó nghĩ rằng vai trò làm cha của Thánh Giuse không hoàn toàn có thật hoặc không xác thực vì Thánh Giuse không sinh ra Chúa Giêsu về mặt thể chất, hãy để người đó nói chuyện với những cha mẹ nuôi, nhất là những người vừa mang thai một đứa con lại vừa nhận nuôi những người khác. Họ sẽ cho bạn biết vai trò làm cha thực sự của Thánh Giuse.

 

Thánh Giuse đóng một vai trò rất quan trọng vì Chúa Giêsu “lớn lên về sự khôn ngoan, tuổi tác và ân sủng trước mặt Thiên Chúa và loài người”. Theo truyền thống của người Do Thái, cho đến năm tuổi, trẻ em được chăm sóc và dạy dỗ đặc biệt bởi người mẹ. Nhưng ngoài độ tuổi đó, trẻ em được sự hướng dẫn đặc biệt của cha của chúng. Theo bổn phận và đặc ân, Thánh Giuse là rabbi – thầy dậy trong Thánh Gia để dạy cho Chúa Giêsu đức tin và tập tục của người Do Thái. Thánh Giuse dẫn dắt gia đình mình trong việc thờ phượng Thiên Chúa tại nhà ở Nadarét.

 

Trong bữa ăn, cả Mẹ Maria và Chúa Giêsu đều nhìn lên Thánh Giuse ở đầu bàn để cầu nguyện chúc lành. Mỗi năm, khi cử hành đại lễ Vượt Qua, cậu bé Giêsu đóng vai trò của mình và đặt câu hỏi nghi thức với Thánh Giuse: Thưa Cha, tại sao đêm này khác với mọi đêm khác? Sau đó, Chúa Giêsu cùng với Đức Maria nghe thánh Giuse thuật lại những biến cố vinh quang của cuộc Xuất hành và giải thích ý nghĩa của con chiên vượt qua. Và rồi, Chúa Giêsu sẽ nghe Gioan Tẩy Giả tuyên bố Ngài là Con của Thánh Giuse và Mẹ Maria, là Chiên Thiên Chúa, Đấng sẽ cất tội lỗi của thế gian.

 

Khi Chúa Giêsu trưởng thành, Thánh Giuse đã giới thiệu Chúa Giêsu đến hội đường để tham gia việc thờ phượng. Chúa Giêsu trung thành với các nghi lễ trong hội đường trong suốt cuộc đời của Ngài. Thánh Giuse cũng dạy Chúa Giêsu các kỹ năng làm việc của một người thợ mộc. Qua việc thực hành làm ăn này, Chúa Giêsu đã nuôi sống bản thân và mẹ của Ngài sau khi Thánh Giuse qua đời.

 

Kinh nghiệm làm cha của Chúa Giêsu được rút ra từ mối quan hệ của Ngài với Thánh Giuse. Khi Chúa Giêsu nói: “Trong các ngươi có ai làm cha, khi con mình xin bánh mà cho đá chăng? Hay là xin cá, mà cho rắn thay vì cá chăng?” (Luca 11: 11) chắc chắn khi đó Chúa Giêsu đã nghĩ đến Thánh Giuse tốt bụng và hiền lành như thế nào khi Ngài lớn lên.

 

Khi Chúa Giêsu kể dụ ngôn về đứa con hoang đàng, Thánh Giuse có thể là hình mẫu của người cha nhân từ đó. Khi Chúa Giêsu mô tả cách người cha ôm và hôn đứa con trai lạc mất, có lẽ Ngài đang nhớ lại cách Thánh Giuse đã ôm và hôn cậu bé Giêsu sau khi cậu bị lạc trong đền thờ ba ngày.

 

Khi Chúa Giêsu dạy chúng ta cách cầu nguyện, Ngài đã bắt đầu với cùng một danh xưng thân thương mà Ngài đã xưng hô với Thánh Giuse suốt cuộc đời, “Abba”. Tình cảm sâu sắc của Ngài dành cho Thánh Giuse được thể hiện rõ trong nhiều trường hợp của Tin Mừng. Thánh Giuse đã gây ấn tượng sâu sắc trên Chúa Giêsu.

 

Nhưng chúng ta có nghĩ đến Thánh Giuse vào Ngày của những người Cha không? Số lượng những bài thánh ca tôn vinh Ngài không nhiều và thoảng khi được người ta hát.

 

Trong truyền thống Công giáo, một số tước hiệu đáng khen ngợi đã được trao cho Thánh Giuse. Ngài là người bảo trợ của những người lao động, người bảo trợ của các gia đình, người bảo trợ của những người hấp hối, và người bảo trợ của Giáo hội Hoàn vũ. Đây mới chỉ là những tước hiệu quan trọng hơn trong danh sách, còn nhiều tước hiệu khác.

 

Tuy nhiên, chỉ có hai ngày được dành riêng cho Ngài trong lịch phụng vụ: lễ trọng vào ngày 19 tháng Ba (luôn xảy ra trong Mùa Chay và không bao giờ được cử hành vào Chúa Nhật) và lễ nhớ thánh Giuse Thợ vào ngày 1 tháng Năm. Là một phần của lễ Thánh Gia vào ngày Chủ nhật sau lễ Giáng sinh, Thánh Giuse phần lớn bị lu mờ trước Chúa Giêsu và Mẹ Maria.

 

Nhiều người nghĩ rằng sẽ là thích hợp khi tôn vinh Thánh Giuse, đặc biệt vào Ngày của những người Cha. Chắc chắn Ngài xứng đáng như vậy.

 

Tu huynh John M. Samaha, SM

Phêrô Phạm Văn Trung

Read More
02Tháng Một
2021

Lễ Kính Thánh Danh Chúa Giêsu có ý nghĩa gì?

Anmai, CSsR
Phụng vụ, Tài liệu phụng vụ
0
Lễ Kính Thánh Danh Chúa Giêsu có ý nghĩa gì?
 
Ngày 3 tháng 1, phụng vụ sẽ kính Danh thánh Chúa Giêsu. Lễ này có ý nghĩa gì?
 
 
 
Thiết tưởng nên biết rằng với cuộc cải tổ lịch phụng vụ sau công đồng Vaticanô II, lễ kính Danh thánh Chúa Giêsu bị bãi bỏ, nhưng gần đây, với việc phát hành Sách lễ Rôma lần thứ ba (vào tháng 2 năm 2002), thì lễ này lại được du nhập như lễ nhớ nhiệm ý. Để tìm hiểu ý nghĩa của lễ này, chúng ta cần phân biệt ba khía cạnh. Thứ nhất là khía cạnh thần học: Danh thánh Chúa Giêsu có ý nghĩa gì? Thứ hai là khía cạnh lịch sử: lòng tôn kính Danh Thánh Chúa Giêsu trải qua thời đại. Khía cạnh thứ ba là lễ phụng vụ kính Danh Thánh Chúa Giêsu. Chúng ta sẽ lần lượt đi từng điểm một.
 
 
Dưới khía cạnh thần học, Danh Thánh Giêsu có ý nghĩa gì?
 
Trong nguyên ngữ Do Thái, Giêsu – Jeshua là tiếng tắt của Jehoshua có nghĩa là “Giavê (Thiên Chúa) cứu chữa”. Theo Mt 1,21 và Lc 1,31, đây là tên mà thiên sứ truyền đặt khi Đức Maria bắt đầu mang thai. Thực ra tên này không phải là hoàn toàn mới lạ trong lịch sử Do Thái. Trước đó nhiều người đã mang tên đó rồi, chẳng hạn như ông Giosua (hay Giosuê), người kế vị ông Môsê lãnh đạo dân tộc Israel trên đường vào Đất hứa. Trong gia phả của Đức Giêsu được ghi lại ở Luca 3,29, ta thấy trong hàng tổ tiên cũng đã có người mang tên này. Tuy nhiên, nơi Đức Giêsu Nadarét danh hiệu này biểu lộ ý nghĩa trọn vẹn là “Thiên Chúa cứu chữa” bởi vì Người cứu nhân loại khỏi tội lỗi, đặc biệt nhờ cuộc Tử Nạn và Phục Sinh. Đức Giêsu được siêu tôn là Chúa, vì vậy khi nghe danh của Người mọi gối đều bái quỳ thờ lạy (Pl 2,10). Dù sao, danh Giêsu không chỉ gợi lên lòng tôn kính nhưng còn được kêu cầu cứu chữa. Thực vậy, chính Người đã khuyến khích các môn đệ hãy dùng danh của Người để cầu xin Chúa Cha (Ga 14,13; 15,16; 16,23): đây chẳng phải là lời bùa chú gì đâu, nhưng trong tục lệ Do Thái, tên gọi tượng trưng cho chính nhân vật mang danh đó. Cầu nguyện nhân danh Đức Giêsu có nghĩa là chính Đức Giêsu sẽ hiện diện với các môn đệ để dẫn họ đến với Chúa Cha. Một cách tương tự như vậy, Người cũng hiện diện với các môn đệ trong bước đường truyền giáo để chuyển ban ơn cứu độ cho những ai tin vào Người nhờ lời giảng dạy (Cv 4,11-12). Vì thế các tín đồ được gọi là “Kitô hữu” có nghĩa “thuộc về Đức Kitô”, hoặc là “những người kêu cầu danh Đức Kitô”.
 
 
Đó là khía cạnh thần học. Bây giờ sang khía cạnh tu đức: lòng sùng kính Thánh Danh có từ bao giờ?
 
Có thể nói được là lòng tôn kính Danh thánh Chúa Giêsu đã xuất hiện ngay từ những thế kỷ đầu tiên của Hội Thánh, như ta thấy chứng tích trong các tác phẩm của các giáo phụ, nhưng chỉ trở nên rầm rộ từ thời Trung Cổ. Sự phát triển việc tôn kính Danh Chúa Giêsu nằm trong bối cảnh của phong trào sùng kính nhân tính của Người, chú ý đến việc chiêm ngắm cuộc đời của Chúa Cứu thế, từ lúc Nhập thể, đến lúc Giáng Sinh, thời thơ ấu, lúc giảng đạo cũng như cuộc Thương Khó, với những cảnh tượng đau thương trên Thập giá. Các nhà thần học và giảng thuyết đã để lại nhiều văn phẩm giải thích ý nghĩa danh Giêsu là Chúa Cứu Chuộc, và từ đó, nhiều lời kinh được sáng tác để cầu xin Người cứu chữa chúng ta khỏi tội lỗi, và các sự dữ. Cách riêng, Thánh Bênađô dựa theo sách Diễm Ca, nói đến “Danh Người như dầu tỏa lan” để giải thích các công hiệu của việc suy gẫm và kêu cầu Danh thánh, đó là nó có sức chiếu sáng nhờ đức tin, có sức nuôi dưỡng tinh thần mỗi khi chúng ta nhớ đến, và có sức chữa trị mỗi khi chúng ta kêu cầu. Không lạ gì mà một bài thánh thi “Jesu, dulcis memoria” được gán cho Thánh Bênađô. Sang thế kỷ XIII, với sự ra đời của hai dòng Đaminh và Phan sinh, việc tôn kính danh Chúa Giêsu được phổ biến trong dân gian nhờ công cuộc giảng thuyết, cách riêng kể từ sau công đồng Lyon năm 1274. Công đồng này truyền phải tỏ lòng tôn kính đối với danh Chúa Giêsu, một cách cụ thể trong phụng vụ phải cúi đầu khi đọc danh cực trọng này. Đức Thánh Cha Grêgôriô X đã ủy thác cho Chân Phước Gioan Vercelli, tổng quyền dòng Đaminh việc chấp hành lệnh của công đồng nhờ các tu sĩ giảng thuyết và cổ động tập tục đó. Dù sao, các nhà giảng thuyết – Đaminh cũng như Phan sinh – không chỉ khuyến khích các tín hữu cúi đầu khi nghe danh thánh Giêsu, nhưng còn cổ động lòng yêu mến danh thánh qua việc khắc tên thánh Giêsu trên thân mình, trên cửa nhà, trên các tường thành, dưới ký hiệu JHS – ba chữ đầu tiên trong tiếng Hy-lạp Jesus nhưng được tán ra tiếng La-tinh là viết tắt của “Jesus hominum salvator” (Giêsu cứu chuộc nhân loại). Trong số những nhà giảng thuyết thời danh phải nhắc đến Thánh Bernardinô Siena (1380-1444). Bên cạnh việc tôn kính qua cử chỉ cúi đầu hoặc khắc tên thánh, nhiều kinh đọc cũng được sáng tác, đứng đầu phải kể Kinh cầu kính Tên Chúa Giêsu.
 
 
Dòng Tên có liên hệ gì với việc kính Danh Chúa Giêsu không?
 
Danh hiệu chính thức của Dòng này là Dòng Chúa Giêsu (Societas Jesu, viết tắt là SJ), nhưng ở Việt Nam được gọi là Dòng Tên. Lịch sử của Dòng này liên hệ mật thiết với việc tôn kính Danh Chúa Giêsu. Thánh Inhaxiô chọn ba chữ JHS làm ấn triện cho dòng mình, và chọn ngày 1 tháng giêng làm bổn mạng của Dòng, bởi vì ngày hôm ấy, người con của Mẹ Maria chịu cắt bì và được đặt tên là Giêsu. Ngôi nhà thờ lớn nhất của Dòng tại Rôma được mang tước hiệu là nhà thờ Chúa Giêsu. Các sử gia ghi nhận rằng vào thời Cải Cách, các nhà thần học Tin Lành thích dùng tước hiệu Kitô; đối lại, các cha Dòng Tên thích nói đến Đức Giêsu. Dù sao, chúng ta đừng nên lẫn lộn giữa Dòng Tên (Societas Jesu, trong tiếng Anh là Company of Jesus) với Hiệp Hội Kính Danh Chúa Giêsu (Confraternitas Sanctissimi Nominis Iesu), một hiệp hội giáo dân cổ động lòng sùng kính danh thánh, do các tu sĩ dòng Đaminh thành lập vào khoảng năm 1401 bên Đức, và một thế kỷ sau đó đã được truyền bá sang Tây ban nha và Bồ đào nha. Năm 1571, hiệp hội này được Đức Thánh Cha Piô V ủy thác cho dòng Đaminh điều khiển. Hội này sớm theo chân các cha truyền giáo Đaminh sang Trung hoa, Nhật bản. Tuy nhiên, nơi mà hội phát triển mạnh mẽ nhất là Hoa kỳ kể từ hậu bán thế kỷ XIX. Năm 1913, Đức Hồng Y Farley ra lệnh rằng mỗi giáo xứ trong tổng giáo phận New York đều phải thành lập một chi nhánh của hiệp hội, và năm 1917, hiệp hội đã có 1 triệu rưỡi hội viên trên toàn lãnh thổ Hoa kỳ, và tăng lên 5 triệu vào năm 1950. Mục tiêu của hội này (Holy Name Society) không chỉ giới hạn vào việc sùng kính danh thánh Chúa Giêsu, nhưng còn tham gia vào công tác tông đồ truyền giáo qua việc truyền bá đạo lý công giáo nữa. Nãy giờ, chúng ta đã nói đến lòng tôn kính Danh Chúa Giêsu nơi dân gian. Bây giờ chúng ta bước sang lãnh vực phụng vụ.
 
 
Lễ kính Danh Chúa Giêsu được ghi vào lịch phụng vụ từ bao giờ?
 
Các Sách Lễ xuất bản vào thế kỷ XV đã có một thánh lễ ngoại lịch kính “danh thánh rất ngọt ngào Chúa Giêsu”, nhưng chưa xác định một ngày lễ kính Danh Chúa. Cha Bernarđinô Busti dòng Phan-sinh (1450-1513) xin Giáo Hoàng Sixtô IV và Innocentê VIII thiết lập một lễ riêng, và cha tự ý soạn bản văn phụng vụ (xuất bản tại Milan năm 1492), nhưng cha không được toại nguyện trước khi qua đời (năm 1513). Mãi đến năm 1530, Đức Clêmentê VII mới cho phép dòng Phan-sinh cử hành lễ kính Thánh Danh hằng năm vào ngày 14 tháng giêng. Từ đó, nhiều dòng tu khác cũng xin phép Toà thánh được mừng lễ đó trong lịch riêng. Non hai thế kỷ sau (vào năm 1721), do lời thỉnh cầu của hoàng đế Đức quốc Karl VI, Đức Thánh Cha Innocentê XIII mới mở rộng lễ này cho toàn thể Hội Thánh, ấn định vào chúa nhật thứ hai sau lễ Hiển linh. Năm 1913, Đức Piô X chuyển sang chúa nhật giữa ngày đầu năm và lễ Hiển linh; năm nào không có thì mừng ngày 2 tháng giêng. Cuộc cải tổ lịch phụng vụ năm 1970 đã dẹp lễ kính danh thánh Chúa Giêsu, bởi vì cho rằng lễ này đã được nhớ đến vào ngày 1 tháng giêng rồi, nghĩa là 8 ngày sau lễ Giáng Sinh, khi phụng vụ đọc đoạn Phúc Âm theo Thánh Luca “Khi Hài nhi được đủ tám ngày, nghĩa là đến lúc phải làm lễ cắt bì, người ta đặt tên cho Hài nhi là Giêsu: đó là tên mà sứ thần đã đặt, trước khi Hài nhi thành thai trong lòng mẹ” (Lc 2,21). Tuy vậy Sách lễ Rôma vẫn duy trì một thánh lễ ngoại lịch kính Danh Thánh Giêsu. Không hiểu vì lý do gì khi Sách lễ Rôma được phát hành năm 2002 thì lại có lễ kính Danh thánh Chúa Giêsu, được ấn định vào ngày 3 tháng giêng (bởi vì ngày mồng 2 đã được dành kính hai thánh Basiliô và Grêgôriô Nazianzênô). Các lời nguyện được soạn lại hoàn toàn chứ không lấy từ lễ ngoại lịch. Lời nguyện chính như sau: “Lạy Chúa, Chúa đã thiết lập ơn cứu rỗi cho nhân loại nơi Ngôi Lời của Chúa Nhập thể, xin thương ban ơn lân tuất cho những ai kêu cầu, ngõ hầu họ nhận biết rằng không có danh nào phải kêu cầu ngoại trừ Danh của Con Một Chúa”. Ta thấy vang lên tư tưởng của Tông Đồ Công Vụ 4,12. Lời nguyện trên lễ vật thì dựa trên Phil 2,10, khi nhắc lại rằng cũng như Đức Kitô đã vâng phục cho đến chết và được ban tặng danh hiệu mang lại ơn cứu rỗi cho mọi người, thì xin cho chúng con được hưởng nhờ công hiệu của hồng ân đó. Sau cùng, kinh nguyện tạ lễ thì xin cho tên của chúng con được viết trên trời nhờ kết hiệp với Chúa Kitô. Như vậy việc kính Tên của Chúa Kitô Đấng Cứu thế cũng mang công hiệu cho tên của chúng ta, đó là nó được viết vào sổ trường sinh trên trời.
 
 
Lm. Phan Tấn Thành, O.P.
Read More

Đăng ký nhận bản tin