Quan điểm của Linh mục Dòng Tên Charles Delhez về việc phong chức phụ nữ

Linh mục Dòng Tên Charles Delhez người Bỉ, nhà xã hội học, cha xứ Blocry (Louvain-la-Neuve), cha tuyên úy các Nhóm Đức Bà. Linh mục giải thích cha đã thay đổi ý kiến như thế nào về việc phong chức phụ nữ.

Cũng như nhiều người, tôi ngạc nhiên khi nghe bà Anne Soupa ứng cử vào chức Tổng Giám mục giáo phận Lyon, nhưng tôi không kinh ngạc mấy. Thậm chí tôi còn mỉm cười. Cú ra chiêu thật độc đáo! Tôi biết cuộc chiến mà bà Soupa tiến hành với các người khác là cuộc chiến trung thực. Đây là cơ hội mơ ưóc để suy nghĩ lại về vị trí của phụ nữ trong Giáo hội.

Về vấn đề phong chức phụ nữ, cá nhân tôi đã biến đổi rất nhiều. Thật vậy, hiếm khi tất cả đều đúng ở một bên và tất cả đều sai ở một bên. Sự thật thường uyển chuyển hơn và các lập luận đều có lý cho cả hai bên. Do đó, có thể, trong một cuộc trò chuyện hoặc sau nhiều năm, chúng ta đã thay đổi ý kiến của mình.

Tôi thú nhận, tôi luôn có khuynh hướng bảo vệ nữ quyền, mong muốn quyền lực, được hiểu trong nghĩa trách nhiệm, phải được chia sẻ đồng đều cả bên trong Giáo hội cũng như ở ngoài xã hội. Điều quan trọng là thế giới không phải lúc nào cũng được nhìn dưới con mắt của phái nam. Còn về việc phong chức phụ nữ, trước đây tôi luôn ngần ngại. Trên nguyên tắc vũ trụ bí tích không phải là vấn đề quyền lực, nó ở trong biểu tượng. Tuy nhiên tôi đang thay đổi suy nghĩ của tôi. Tôi xin giải thích.

Bình đẳng nam nữ

Chúa Giêsu đã cho phụ nữ một vị trí quan trọng hơn so với những người cùng thời. Thánh Phaolô, người vẫn lên tiếng trên nền tảng văn hóa gia trưởng, đã lớn tiếng và minh bạch tuyên bố về sự bình đẳng nam nữ. Trang đầu tiên của Kinh thánh mô tả con người qua hình ảnh giới tính, nhưng không duy nhất là nam tính, đã đặt chúng ta trên con đường này.

Giáo hội, không phủ nhận sự bình đẳng này, Giáo hội nhấn mạnh vào sự khác biệt nội tại của họ, và không chỉ về văn hóa. Đối với Giáo hội, dành riêng chức tư tế cho đàn ông là vấn đề nhất quán có tính biểu tượng với tầm nhìn nhân học của Giáo hội: không có một con người khác biệt, nhưng có hai cách khác nhau ở trên cuộc đời. Về mặt lịch sử, Chúa Giêsu là đàn ông (đây là một phần ngẫu nhiên của lịch sử), chỉ người đàn ông mới có thể hành động trong con người của Chúa Kitô, theo biểu hiệu thần học. Như vậy Giáo hội chọn vị trí của mình trong biểu hiện biểu tượng hơn là về mặt xã hội học.

Chúng ta luôn có các lập luận trên hai đĩa cân. Chúng ta cùng xem đĩa cân bên kia. Nếu chúng ta muốn duy trì một cuộc đối thoại với văn hóa hiện đại và nếu chúng ta cổ động cho một khái niệm ít có tính thiêng liêng hơn về linh mục, thì việc phong chức cho phụ nữ sẽ là một bước tiến trong bước ngoặt của Chúa Giêsu. Điều này sẽ đi theo hướng của lịch sử và sẽ cất bỏ một số dè dặt quan trọng của những người đương thời chúng ta với tổ chức giáo hội. Theo tôi, nó sẽ không vô nghĩa. Thực sự người ta có thể tự hỏi, với bà Dolores Aleixandre, thần học gia tham chiếu của Đức Phanxicô, nếu đây không phải là một truyền thống của con người thì cuối cùng nó sẽ phát sinh ra một tiêu chuẩn, mà tiêu chuẩn này bây giờ không còn đứng vững.

Tái phục hồi các nữ phó tế

Người ta sẽ đoán tôi càng ngày càng nghiêng về phía nào nhiều hơn. Các nhà thần học vĩ đại như Karl Rahner hay hồng y Daniélou đều ủng hộ việc phong chức cho phụ nữ, còn về Sách Thánh thì Sách Thánh không dẫn đến các kết luận chắc chắn. Do đó, bước đầu tiên là phục hồi lại các nữ phó tế và chọn lựa các nữ hồng y. Việc xức dầu cho người bệnh cũng có thể giao cho những người đã được rửa tội, đàn ông hay phụ nữ, người có sứ vụ tháp tùng người bệnh về mặt thiêng liêng. Chúng ta có nên nới lỏng các bí tích đã trở nên gần như độc quyền cho linh mục và nam giới (trừ hôn nhân và rửa tội) không?

Tuy nhiên theo tôi, vấn đề đầu tiên không phải là chức thánh, nam hay nữ – đó vẫn còn là chủ nghĩa giáo quyền -, nhưng vấn đề là sức sống của các cộng đồng được gọi để có nhiều trách nhiệm hơn và trưởng thành hơn. Chúng ta cũng có thể tự hỏi liệu hình ảnh giáo sĩ hiện nay có bị lỗi thời không.

Nó ngăn chặn. Vấn đề phong chức phụ nữ hiện nay như viên sỏi nhỏ trong đôi giày. Việc loại trừ này vẫn còn được chấp nhận không? Chúng ta cần lưu ý, báo cáo thường niên của Giáo hội công giáo Bỉ năm 2019 cho biết, trong số hơn 700 người có trách nhiệm, có đến 55 % là phụ nữ! Đây đã là một điểm tốt! Nhưng chúng ta phải đi xa hơn nữa.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch