2022
Xin cho biết tiêu chuẩn chọn Bài đọc cho lễ một vị Thánh
Xin cho biết tiêu chuẩn chọn Bài đọc cho lễ một vị Thánh
Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi: Đâu là phương pháp của việc chọn các bài đọc Thánh lễ cho các ngày trong tuần và cuối tuần? Liệu là đúng để sử dụng các bài đọc trong Sách Bài Đọc, được thiết lập cho ngày lễ một vị thánh, hoặc chỉ dùng các bài đọc tiêu biểu cho ngày lễ? Nghĩa là, liệu các bài đọc dành cho lễ thánh Maria Goretti (5-7) được sử dụng, chẳng hạn, thay vì dùng bài đọc của ngày thứ Hai của tuần thứ 14 Mùa Thường Niên, nếu Sách Lịch không liệt kê các bài đọc riêng cho lễ vị Thánh? Tôi nghe một chủng sinh nói rằng chỉ có các bài đọc “được duyệt” trong Sách Lịch mới có thể được sử dụng trong Thánh Lễ vào một ngày cụ thể, và rằng bởi vì chúng đi theo trật tự mỗi ngày, hoặc vì một chủ đề đặc biệt, chúng không thể thay đổi với các bài đọc của một ngày lễ vị Thánh, và rằng một Sách Bài Đọc mới hơn có thể không còn có các bài đọc đặc biệt cho ngày lễ một vị Thánh nữa. – T. G., Hartford, Connecticut, Mỹ.
Đáp: Đối với bài đọc ngày thường trong năm, có một nguyên tắc chung về việc đọc liên tục Kinh Thánh, vốn cho phép một số trường hợp ngoại lệ. Mục đích chung của sự sắp xếp này được giải thích trong tài liệu Dẫn nhập Sách Bài Đọc:
“60. Thứ tự hiện tại của các bài đọc cho Thánh Lễ là một sự sắp xếp các bài đọc Kinh Thánh, vốn cung cấp cho các tín hữu một kiến thức của toàn bộ lời Chúa, trong một mô hình phù hợp với mục đích. Trong suốt năm phụng vụ, nhưng nhất là trong mùa Phục Sinh, Mùa Chay, và Mùa Vọng, sự lựa chọn và thứ tự của các bài đọc là nhằm giúp các tín hữu của Đức Kitô một nhận thức ngày càng sâu hơn của đức tin, mà họ tuyên xưng và của lịch sử cứu độ. Theo đó, thứ tự của các bài đọc tương ứng với các yêu cầu và lợi ích của Kitô hữu”.
Về việc sắp xếp các bài đọc cho các ngày trong tuần và lễ các thánh, tài liệu này tiếp tục nói:
“69. Các bài đọc ngày trong tuần đã được sắp xếp theo cách sau đây.
“1. Mỗi Thánh Lễ có hai bài đọc: bài đọc thứ nhất là lấy từ Cựu Ước hay từ một vị Tông Đồ (nghĩa là, hoặc từ một thư hoặc từ Sách Khải Huyền), và trong mùa Phục Sinh, từ sách Công Vụ Tông Đồ; bài đọc thứ hai lấy từ các sách Tin Mừng.
“2. Chu kỳ hàng năm cho Mùa Chay có các nguyên tắc sắp xếp riêng, vốn có tính đến đặc điểm phép rửa và thống hối của mùa này.
“3. Chu kỳ cho các ngày trong tuần của Mùa Vọng, mùa Giáng sinh, và mùa Phục Sinh, cũng là hàng năm, và do đó các bài đọc vẫn như nhau mỗi năm.
“4. Đối với ba mươi bốn tuần của Mùa Thường Niên, các bài đọc Tin Mừng ngày thường được sắp xếp trong một chu trình đơn giản, được lặp lại mỗi năm. Tuy nhiên, bài đọc thứ nhất được sắp xếp trong một chu kỳ hai năm, và do đó được đọc mỗi hai năm một lần. Năm I được sử dụng trong các năm lẻ; và Năm II, trong các năm chẵn.
“Giống như thứ tự cho các ngày Chúa Nhật và các ngày lễ, thứ tự các bài đọc ngày trong tuần được qui định bởi sự áp dụng tương tự của các nguyên tắc về sự hài hòa và việc đọc bán liên tục, đặc biệt là trong trường hợp của các mùa với đặc tính riêng của mùa.
“70. Hai loạt các bài đọc được cung cấp cho Thánh lễ các Thánh.
“1. Phần Riêng của các Thánh cung cấp loạt bài đầu tiên, cho lễ trọng, lễ kính, hoặc lễ nhớ, và đặc biệt khi có các bản văn thích hợp cho lễ này hoặc lễ kia. Tuy nhiên, đôi khi trong phần Riêng, có một quy chiếu đến bản văn thích hợp nhất trong phần Chung, như là bản văn được ưu tiên.
“2. Phần Chung của các Thánh cung cấp loạt thứ hai và mở rộng hơn của các bài đọc. Trước tiên, có các bài thích hợp cho các nhóm khác nhau của các thánh (tử đạo, mục tử, trinh nữ, …), sau đó có nhiều bản văn bàn về sự thánh thiện nói chung. Chúng có thể được tự do lựa chọn, bất cứ khi nào phần Chung được chỉ định như là nguồn cho sự lựa chọn các bài đọc.
“71. Như là trình tự của chúng, tất cả các bản văn trong phần này của thứ tự các bài đọc xuất hiện theo thứ tự, mà chúng được đọc trong Thánh Lễ. Vì thế các bản văn Cựu Ước được đọc trước, rồi đến thư các Tông đồ, sau đó là Thánh vịnh và câu đáp giữa các bài đọc, và cuối cùng là các bản văn từ Tin Mừng. Lý do của sự sắp xếp này là rằng, trừ khi có ghi chú thể khác, linh mục chủ tế có thể tùy ý chọn từ các bản văn đó, tùy theo nhu cầu mục vụ của cộng đoàn tham gia Thánh lễ ấy”.
Về các tiêu chuẩn sử dụng trong việc lựa chọn bài đọc thích hợp nhất, tài liệu Dẫn nhập Sách Bài Đọc nói:
“82. Sự sắp xếp các bài đọc ngày trong tuần cung cấp bản văn cho tất cả các ngày trong tuần suốt cả năm. Do đó, trong hầu hết các trường hợp, các bài đọc này phải được sử dụng vào các ngày được chỉ định, trừ khi một lễ trọng, lễ kính hoặc lễ nhớ với các bài đọc riêng diễn ra.
“Trong việc sử dụng thứ tự các bài đọc cho các ngày trong tuần, phải chú ý để xem liệu một bài đọc này hay bài đọc khác từ cùng sách trong Kinh thánh sẽ phải bị bỏ qua, vì một Thánh lễ nào đó diễn ra trong tuần. Với sự sắp xếp các bài đọc cho cả tuần cần được nhớ tới, linh mục trong trường hợp đó nên sắp xếp để bỏ qua các đoạn ít quan trọng hơn, hoặc kết hợp chúng một cách thích hợp nhất với các bài đọc khác, nếu chúng góp phần vào cái nhìn toàn thể của một chủ đề đặc biệt.
“5) Lễ các Thánh
“83. Khi chúng tồn tại, các bài đọc riêng được đưa ra cho lễ các Thánh, nghĩa là, các đoạn Kinh Thánh về vị Thánh hoặc mầu nhiệm mà Thánh lễ đang cử hành. Ngay cả trong trường hợp của một lễ nhớ, các bài đọc này phải chiếm chỗ của các bài đọc ngày trong tuần cho cùng ngày ấy. Thứ tự các bài đọc cần lưu ý rõ ràng cho mỗi trường hợp của các bài đọc riêng cho một lễ nhớ.
“Trong một số trường hợp, có các bài đọc được thích ứng, nghĩa là các bài đọc nêu bật một khía cạnh của đời sống thiêng liêng của vị Thánh hoặc việc làm của vị Thánh ấy. Việc sử dụng các bài đọc này dường như không ràng buộc, ngoại trừ vì các lý do mục vụ thuyết phục. Đối với phần lớn, các qui chiếu được đưa ra cho các bài đọc trong phần Chung, để tạo điều kiện dễ dàng cho sự lựa chọn. Nhưng đây là các gợi ý đơn thuần: thay vì một bài đọc được thích ứng hoặc một bài đọc đặc biệt được đề nghị từ phần Chung, bất kỳ bài đọc khác được nhắc đến từ phần Chung có thể được chọn.
“Sự quan tâm đầu tiên của một linh mục cử hành với một cộng đoàn là các lợi ích thiêng liêng của các tín hữu, và ngài phải cẩn thận không áp đặt sở thích cá nhân của mình trên họ. Trên hết, ngài sẽ đảm bảo không bỏ qua quá thường xuyên, hoặc không có lý do chính đáng, các bài đọc được chỉ định cho mỗi ngày trong Sách Bài Đọc ngày trong tuần: Giáo Hội mong muốn rằng một bàn tiệc xa hoa của lời Chúa được dọn ra trước mặt các tín hữu.
“Cũng có các bài đọc chung, nghĩa là, các bài đọc được đặt trong phần Chung, hoặc dành cho một nhóm các Thánh (tử đạo, trinh nữ, mục tử), hoặc cho các Thánh nói chung. Bởi vì trong các trường hợp này, nhiều bản văn được liệt kê cho cùng một việc đọc, nên linh mục có quyền chọn bài đọc nào thích hợp nhất cho người nghe.
“Trong tất cả lễ các Thánh, các bài đọc có thể được lấy, không chỉ từ phần Chung, mà các qui chiếu nêu rõ cho từng trường hợp, mà còn từ phần Chung của các Thánh Nam Nữ, khi có lý do đặc biệt để làm như vậy”.
Do đó, để tóm lược phần trên đây, chúng tôi có thể nói rằng Giáo Hội không thích làm gián đoạn quá thường xuyên việc đọc liên tục Kinh Thánh được đưa ra trong Thánh Lễ hàng ngày. Tuy nhiên, việc đọc liên tục này sẽ bị gián đoạn, bất cứ khi nào có các bài đọc riêng cho một ngày nhất định, chẳng hạn như lễ trọng, lễ kính và mỗt số lễ nhớ của các vị Thánh với các bài đọc riêng (chẳng hạn như các thánh được nhắc đến trong chính bài đọc, như thánh Maria Mađalêna).
Vào các ngày lễ nhớ khác, vốn không có các bài đọc buộc riêng, linh mục có thể lấy các bài đọc từ phần riêng của vị Thánh, hoặc từ phần Chung của các Thánh, nếu vì một lý do mục vụ chính đáng, ngài quyết định rằng cần đề cao một vị Thánh nào đó. Thí dụ, nếu một giáo xứ ở Mỹ, Úc hoặc Ý có một số đông tín hữu đến từ Philippines tham dự Thánh Lễ hàng ngày, linh mục có thể quyết định cử hành lễ thánh Lawrence Ruiz, vị tử đạo đầu tiên của đất nước họ (ngày 28-9), trong một đặc biệt bằng cách lấy các bài đọc từ phần Chung của các Thánh Tử Đạo.
Để trả lời câu hỏi của độc giả chúng tôi: Các bài đọc riêng cho thánh Maria Goretti có thể được sử dụng, nếu có một lý do mục vụ chính đáng để làm như vậy. Quyết định này là do vị chủ tế. Giáo Hội chỉ khuyến nghị rằng điều này không nên thực hiện cho mọi vị Thánh, để đừng làm gián đoạn chu kỳ bình thường quá thường xuyên. Thông tin được cung cấp bởi chủng sinh trên là không chính xác, và không thích hợp với các qui định đã nêu ở trên.
(Nguyễn Trọng Đa/ Zenit.org 15-9-2015)
2022
Những gì các Tu Sĩ và Phó Tế được hay không được phép làm trong các Giáo xứ
Những gì các Tu Sĩ và Phó Tế được hay không được phép làm trong các Giáo xứ
Hỏi: xin cha giải đáp những thắc mắc sau đây :
1- Tại sao Phó tế không được rửa tội cho người lớn và sức dầu cho bệnh nhân ?
2- Các Tu sĩ có được phép giảng, chứng hôn, rửa tội và sức dầu bệnh nhân không ?
Trả lời :
Trước hết, cần nói qua về hàng Giáo sĩ và Tu sĩ trong Giáo Hội như sau:
1- Hàng Tu sĩ nam nữ ( Religious, consecrated men and women) là những người có lời khấn khó nghèo ( poverty) khiết tịnh ( chastity) và vâng phục ( obedience) trong một Tu Hội hay Nhà Dòng được thành lập hợp pháp ( theo giáo luật) để hoạt động trong Giáo Hội,
Giáo sĩ ( clerics) là những người có chức thánh như Phó tế, Linh mục và Giám mục. Giáo sĩ khác với Tu sĩ ở một điểm là giáo sĩ không phải khấn khó nghèo, chỉ khấn vâng phục và khiết tịnh hay độc thân ( celibacy) mà thôi.
Các Tu sĩ thuộc quyền của Bề Trên Tu Hội hay Nhà Dòng liên hệ. Nhưng khi làm việc trong một giáo hội địa phương hay địa phận ( Diocese) thì lại trực thuộc quyền và cho phép của giám mục giáo phận. Nghĩa là nếu giám mục không cho phép thì không Tu Hội hay Nhà Dòng nào được phép hoạt động trong một giáo hội địa phương. ( địa phận).
Các giáo sĩ ( phó tế, linh mục ) trực thuộc một Giám mục địa phương . Giám mục ( cũng là giáo sĩ hay tu sĩ) trực thuộc và chịu trách nhiệm trước Đức Thánh Cha, tức Giám mục Rôma, và là Thủ Lãnh Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ, Đấng duy nhất thay mặt Chúa Kitô trong sứ mệnh và trách nhiệm cai quản Giáo Hội , nối nghiệp Thánh Phêrô
Các giáo sĩ là những người được tuyển chọn và huấn luyện để lãnh các chức thánh như Phó Tế, Linh mục và Giám mục để giảng dạy, thánh hóa và coi sóc dân Chúa được trao phó cho các ngài chăm lo về mặt thiêng liêng.
Đứng đầu một Giáo Phận hay Địa Phận ( Diocese) là một Giám mục do Đức Thánh Cha bổ nhiệm để trong coi một giáo hội địa phương hiệp thông trọn vẹn với Giáo Hội Công Giáo hoàn vũ và vâng phục Đức Thánh Cha cũng là Thủ lãnh của Giám mục Đoàn ( College of Bishops).
Giám mục địa phận được gọi là Giám mục chính tòa ( Ordinary=Diocesan Bishop). Giám mục chính tòa có thể có một, hai hay 3 Giám mục phụ tá( Auxiliary Bishops), phụ giúp để điều hành một Giáo phận hay Tổng Giáo phận ( Archdiocese). Giáo mục phụ tá không có quyền kế vị khi Giám mục chính tòa về hưu hay qua đời ( giáo luật số 403, triệt 1).Chỉ có Giám mục Phó ( Coadjutor) được quyền kế vị mà thôi. ( x giáo luật số 403, triệt 3 )
Giám mục chính tòa được sự cộng tác và vâng phục của các linh mục và Phó tế trong Địa phận. Chí có linh mục và Giám mục thuộc hàng Tư Tế ( Sacerdos), phó tế chỉ là giáo sĩ được thụ phong để phụ giúp linh mục và giám mục trong những nhiệm vụ được giáo phó.
Cụ thể, phó tế có năng quyền được công bố Phúc Âm khi giúp lễ cho linh mục hay Giám mục.Phó tế cũng được phép chia sẻ lời Chúa với sự cho phép của linh mục trực thuộc. Phó tế được chứng hôn, cử hành nghi thức an táng khi không có linh mục chủ sự Thánh lễ an táng.. Phó tế cũng được làm phép nước thánh và làm phép các ảnh tượng với công thức trong Nghi thức làm phép của Giáo Hội. Sở dĩ thế, vì nước thánh ( holy water) và các Ảnh tượng Chúa, Đức Mẹ và các Thánh không phải là các Bí tích mà chỉ là Á bí tích thôi ( Sacramentals) nên Phó tế được phép làm. Thêm nữa, Phó tế được rửa tội cho trẻ em, không cho người lớn (adults) vì người lớn là tân tòng ( catechumens) nên phải học đạo trong chương trình gọi la RCIA ( Rites of Christian Initiation for Adults) để chịu 3 Bí Tích Rửa tội, Thêm sức và Thánh Thể một lượt. Do đó, Phó tế không rửa tội cho người lớn vì không được phép Thêm sức cho họ sau khi rửa tôi. Chỉ có giám mục là thừa tác viên chính của bí tích Thêm sức và có thể ủy nhiệm ( delegate ) cho các linh mục trực thuộc cử hành bí tích này.Lai nữa , phó tế không được xức dầu bệnh nhân vì chỉ có linh mục hay giám mục là thừa tác viên của bí tích này mà thôi. Cũng cần nói thêm là chỉ có linh mục và giám mục thuộc hàng tư tế ( sacerdos) nên mới có năng quyền cử hành các bí tích thêm sức, Thánh Thể, Hòa giải, và Sức dầu bệnh nhân. (x. giáo luật số 1007). Phó tế không thuộc hàng tư tế nên không có năng quyền để cử hành các bí tích Thánh Thể, Hòa giái, và Sức dầu bệnh nhân.
Đó là trong trường hợp bình thường.Ngược lại, trong trường hợp nguy tử khi không có linh mục, thì phó tế hay bất cứ giáo dân nào- kể cả người chưa rửa tội- cũng được phép rửa tội với nước và công thức Chúa Ba Ngôi theo ý Giáo Hội. ( x SGLGHCG số 1256 ; giáo luật số 861,triệt 2, số 868 triệt 2 )
2- Về câu hỏi thứ hai, xin được giải thích như sau:
Tu Sĩ nam có thể trở thành giáo sĩ khi được lãnh nhận các chức thánh như Phó tế, Linh mục hay Giám mục.( Đức đương kim Giáo Hoàng Phanxicô là tu sĩ Dòng tên=Jesuit)
Thí dụ , các cha ĐaMinh, Dòng Chúa Cứu Thế, Dòng Tên ( Jesuits) Dòng Ngôi Lời, Dòng Đồng Công v.v.
Các ngài vừa là Tu sĩ vì có lời khấn Dòng vừa là giáo sĩ vì có chức thánh linh mục hay Giám mục.Các linh mục giáo phận- hay còn gọi là các linh mục Triều- chỉ là giáo sĩ mà thôi, không phải là Tu sĩ đích danh,vì không có lời khấn Dòng như đã nói ở trên.
Do đó, nếu là linh mục, thì tu sĩ có thể cử hành tất cả các bí tích trừ bí tích truyền chức thánh ( Holy Orders) dành riêng cho Giám mục. Ngược lại, nếu tu sĩ chỉ có lời khấn Dòng mà không có chức thánh thì không được cử hành bất cứ bí tích nào ( trừ Rửa tội trong trường hợp khẩn cấp, nguy tử) không được giảng Phúc Âm, chứng hôn và cử hành nghi thức an táng, không được làm phép nước thánh và các Ảnh tượng.
Cần nói rõ điều nay, vì có linh mục chánh xứ kia đã cho một nữ tu giảng trong Thánh Lễ và rửa tội cho trẻ em. Đây là điều không được phép làm.
Sở dĩ thế, vì lời khấn –dù là khấn trọng, khấn vĩnh viễn- thì cũng không phải là chức thánh như chức phó tế, linh mục hoặc giám mục, nên không có chức năng ( competence) để cử hành một bí tích nào, trừ bí tích rửa tội trong trường hợp nguy tử và không có linh mục hay phó tế có mặt.
Lời khấn của các tu sĩ có thể được tháo gỡ ( dispense) bởi giám mục địa phương nếu Tu Hôi hay Dòng thuộc địa phận. Nếu không thuộc Giáo phận thì Bề Trên Tổng Quyền của Dòng hay Tu Hôi sẽ tháo lời khấn theo đơn xin với lý do chính đáng. Các linh mục, ngược lại, muốn vô hiệu hóa chức thánh để hồi tục ( defrocking) thì phải có phép của Đức Thánh Cha.
Ước mong những giải đáp trên đây thỏa mãn các câu hỏi được đặt ra.
Lm . Phanxicô Xaviê Ngô Tôn Huấn
2022
Câu “Chúa gọi về” có đúng không?
2022
Có thể mang Mình Thánh Chúa về nhà không?
Có thể mang Mình Thánh Chúa về nhà không?
Có một độc giả nói rằng cô đang ở trong một nhà thờ “khác” nơi đó vị chủ tế đã trao Mình Thánh cho các tín hữu để họ mang về nhà.
Cha Cido Pereira phụ trách chuyên mục hỏi đáp trên tạp chí O São Paulo, thuộc tổng Giáo phận São Paulo của Brasil, đã trả lời câu hỏi của một độc giả có tên Jardim das Rosas: “Có lần tôi đến nhà thờ Đặc sủng và lúc Hiệp lễ, vị linh mục đã trao Bánh Thánh cho tất cả mọi người kể cả đem về nhà. Thậm chí trẻ em cũng đã nhận lấy Bánh Thánh. Điều này có đúng không?”
Dưới đây là câu trả lời của Cha Cido:
Vilma thân mến, hãy nhớ rằng “nhà thờ này không thuộc Giáo hội Công giáo Rôma. Đó là một trong những nhà thờ dùng những cái tên tương tự như các nhà thờ mà người Công giáo Rôma chúng ta sử dụng, chính xác là nhằm lừa gạt những người đơn sơ. Tệ hơn nữa: các “giám mục” và “linh mục” của giáo hội này sao chép các nghi thức và lời nguyện của chúng ta và làm cho dân Chúa càng thêm bối rối.
Không vâng phục các qui định của Giáo hoàng và các Giám mục nên đã dẫn đến việc này. Một nhóm những người cuồng tín đã tách khỏi sự hiệp thông với Giáo hội Công giáo và thành lập một giáo hội mới. Điều này thật đáng buồn.
Hội đồng Giám mục Brasil (CNBB) đã công bố những chỉ dẫn rất rõ ràng về phong trào Canh tân Đặc sủng. Đại đa số đã tuân theo và Phong trào Canh tân Đặc sủng Công giáo đã trở thành một sự chúc lành. Những người không tuân theo trở thành một giáo phái. Bất kỳ phong trào, hiệp hội hoặc mục vụ cầu nguyện nào, cử hành và hành động cách độc lập đều phạm tội chống lại sự hiệp nhất của Giáo hội và cần phải tránh xa nó”.
Rước lễ tại nhà?
Nhưng người tín hữu có thể mang Mình Thánh về nhà hay không?
Rõ ràng là không: người tín hữu phải rước Mình Thánh Chúa từ tay của vị linh mục hoặc thừa tác viên ngoại thường của Bí tích, rước Mình Thánh Chúa với lòng sùng kính và với ý thức mình được kết hiệp với Thân Mình Chúa Kitô.
Một điều nữa là Bí tích Thánh Thể được đưa đến cho một tín hữu trong những trường hợp ngoại lệ khi không thể đến nhà thờ, chẳng hạn vì mang bệnh hiểm nghèo hoặc trong trường hợp nguy tử.
Trong trường hợp này, chúng ta nói về Của Ăn Đàng [Santo Viatico], một đặc ân mà không có cách nào có thể so sánh được với cử chỉ của một tín hữu tự ý mang Mình Thánh về nhà cách bất hợp pháp.
Tác giả bài viết: G. Võ Tá Hoàng chuyển ngữ