2022
Lòng thương xót
5.3 Thứ Bảy sau Thứ Tư Lễ Tro
Is 58:9-14; Tv 86:1-2,3-4,5-6; Lc 5:27-32
Lòng thương xót
Tin mừng của Chúa Giêsu là Tin mừng của lòng thương xót : chỉ khi nào con người nhận thức được thân phận nghèo hèn tội lỗi của mình, con người mới thấy được tình thương bao dung hải hà của Chúa. Thánh Phaolô đã nói : “Nơi nào tội lỗi càng nhiều, nơi đó ân sủng càng dồi dào”. Tin mừng của Chúa Giêsu là Tin mừng của lòng tin tưởng phó thác : có thấy được nỗi bất toàn của mình, con người mới cảm nhận được sức mạnh nâng đỡ của Chúa. Tin mừng của Chúa là Tin mừng của an bình, hạnh phúc : có dốc cạn những ham muốn ích kỷ và những sức mạnh của danh vọng, có trở nên thực sự trống rỗng, thanh thoát, con người mới có thể được Thiên Chúa lấp đầy và tìm được hạnh phúc bình an đích thực.
Chúa Giêsu đến không phải để kêu gọi người công chính. Nhưng để kêu gọi những người tội lỗi. Nhưng người đáng phải quan tâm là những người nghèo khó, khốn khổ, đói khát, tội lỗi, và tất cả nhũng kẻ bị xã hội coi là hạng bất hảo. Những người ấy được Chúa muốn biến đổi, muốn cứu chuộc. Đó là những kẻ Người phó dâng đời sống, niềm vui và bình an của Người cho họ. Họ được Người kêu gọi trở về.
Tin Mừng âm theo thánh Luca nói đến việc Chúa chọn Mathêu là một người thu thuế tội lỗi trở thành môn đệ trung kiên của Chúa. Việc Chúa chọn Lêvi Mathêu nói lên quan niệm của Chúa thương yêu tội nhân. Chúa Giêsu phân biệt giữa tội lỗi và tội nhân. Tội lỗi xấu xa đáng ghét, đáng xa tránh. Nhưng tội nhân, kẻ phạm tội tuy xấu, nhưng đáng thương. Chúa Giêsu đã yêu thương tội nhân.
Hơn thế nữa, Ngài còn dành cho họ một tình yêu đặc biệt. Chúa nói: “Ta đến không phải để kêu gọi kẻ công chính nhưng là để gọi kẻ có tội” (Lc 5,32). Chúa là Đấng yêu chuộng “lòng nhân từ hơn lễ vật” (Mt 9,13), Chúa “không muốn một tội nhân nào phải chết hư đi” (Egiêk 18,23).
Quả thực vì yêu thương tội nhân mà Chúa đã giáng trần (Lc 5,32) mặc lấy thân phận con người mỏng giòn, đã sinh ra nghèo khó, đã sống lầm than và đã chết tất tưởi cơ cực (Ph 2,7). Vì yêu thương kẻ tội lỗi mà Chúa đã lập các bí tích để cứu chữa nâng đỡ và nuôi dưỡng họ (td Mt 16,18. 18,21).
Chúa Giêsu đã từng ăn uống giữa họ (Lc 19,5), bảo vệ họ khỏi những gánh nặng cứng cỏi của luật người biệt phái (Lc 7,44-47). Chúa đưa ra những dụ ngôn như đứa con hoang đàng (Lc 15), con chiên lạc (Lc 12) để nói lên lòng Chúa thương yêu họ tận cùng. Chúa còn dạy chúng ta phải ta thứ và tha thứ luôn luôn (Lc 7,44-470.
Chúa đã tự hạ mình như thân phận một tội nhân (Ph 2,6-8). Chúa đã nhận phép rửa ở sông Giodan trong ý nghĩa hôm nay (mt 3,15. Lc 7,29). Chúa đã chiụ cám dỗ như bất cứ tội nhân nào (Mt 4,1-11). Chúa đã chấp nhận đau khổ cùng cực ở vườn cây dầu như tội nhân (Mc 14,33-34). Thánh Phaolô quả quyết rằng Chúa Giêsu “đã chịu thử thách trăm bề, ngoại trừ tội lỗi” (Dt 4,15).
Chúng ta có thể nhìn về đời sống cụ thể các tội nhân đủ thấy rõ:
Với Lêvi Mathêu thu thuế, Chúa nói: “Hãy theo Ta” (Mt 9,9). Oâng đứng dậy loạng choạng trong ơn thánh tẩy sạch lâng tâm hồn ông sau bao nhiêu năm xa cách.
Với Maria Madalena, Chúa nói: “tội lỗi vô số của…” (Mc 2,5)
Với người đàn bà bị điệu đến để xử ném đá, Chúa nói: “con hãy về bình an và đừng phạm tội nữa” (Gio 8,11).
Giả sử chúng ta có đứng đó, chúng ta sẽ hùa theo đám đông tỏ lòng khinh dể, nói lời tục tĩu, chê bai chị kia tội lỗi. Nhưng Đấng thánh vô cùng đã tha thứ và còn tỏ thái độ nương che rõ rệt.
Với Giakêu là một nhân vật có tiếng tham nhũng, dân chúng thường lánh xa ông. Nhưng Chúa đã đến viếng thăm gia đình ông mà nào ông có mời Chúa đến đâu (Lc 19,1-10).
Với Giuda, Chúa còn nhúng bánh trao cho và nhìn ông lần cuối cùng (Mt 26,23).
Trên núi Sọ, tội lỗi dân Do thái rành rành ra đấy, thế mà Chúa Giêsu đã tìm cách bênh đỡ: “Lạy Cha, xin tha cho chúng vì chúng lầm…” (Lc 23,34).
Thực ra cũng đúng. Chúng ta khá can đảm, và là người tín hữu khá tốt. Chắc có nhiều kẻ xấu hơn chúng ta ! Nhưng nghĩ mình không cần ăn năn trở lại thì đã tự đặt mình ra rìa, và là kẻ tự cao tự đại quá xá rồi.
Cứ nhìn ông Lê-vi đã làm, chúng ta có thể có một chút hiểu biết về thế nào là trở về, rồi ra đi bỏ hết cả tài sản. Oâng đã bỏ hết như Tin mừng nói. Ông đã bỏ chức vị. Ông đổi mới cái nhìn, đổi mới phán đoán, đổi mới những tập quán thói quen của đời sống. Và ông đã bắt đầu sống trở về tận nguồn gốc theo Đức Ki-tô mời gọi.
Nếu muốn được trổ về, phải sống tận nguồn gốc là Tin mừng để thay phải từ bỏ mọi hòa hoãn, mọi nửa vời và đi đến tột đỉnh chí thiện và chí ái, lúc đó chúng ta mới thấy sáng tỏ sự cần thiết phải sám hối trờ về biết chừng nào. Ai nghĩ ngược lại thì chỉ là kẻ tự phụ, lừa dối mình.
Tin Mừng hôm nay cũng nói với chúng ta rằng, tai không được khinh chê kẻ khác. Trái lại, ta phải có thái độ của Chúa Giêsu đối với những người yếu đuối. Người khỏe mạnh không cần đến thần thuốc, người đau yếu mới cần. Khi ai đau yếu liệt lào, tôi thường đến với họ; tại sao những người anh em đau yếu phần tinh thần ta lại xa lánh họ ? Đến với những người yếu đuối với một tình yêu chân thành như Chúa Giêsu là điều cần thiết, bởi vì không phải là những lời chỉ trích phê bình hay thái độ khinh khi nhưng với một tình yêu chân thành mới làm cho họ trở về với Chúc. Đó là bài học lớn của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay.
Cứ nhìn ông Lê-vi đã làm, chúng ta có thể có một chút hiểu biết về thế nào là trở về, rồi ra đi bỏ hết cả tài sản. Oâng đã bỏ hết như Tin mừng nói. Ông đã bỏ chức vị. Ông đổi mới cái nhìn, đổi mới phán đoán, đổi mới những tập quán thói quen của đời sống. Và ông đã bắt đầu sống trở về tận nguồn gốc theo Đức Ki-tô mời gọi.
Nếu muốn được trổ về, phải sống tận nguồn gốc là Tin mừng để thay phải từ bỏ mọi hòa hoãn, mọi nửa vời và đi đến tột đỉnh chí thiện và chí ái, lúc đó chúng ta mới thấy sáng tỏ sự cần thiết phải sám hối trờ về biết chừng nào. Ai nghĩ ngược lại thì chỉ là kẻ tự phụ, lừa dối mình.
Ước mong chúng ta được vào nhóm các người “bất hảo” ấy để được Chúa Giêsu mời gọi đến với Người. Chúng ta không luôn luôn dễ dàng nhận mình vào hạng xấu đó đâu. Chỉ cần thấy chúng ta liếc nhìn những người sống chung quanh chúng ta, là chúng ta nghĩ mình chẳng hề xấu như thế, cho nên chúng ta không cần ăn chay trở lại.
2022
Giữ chay đúng nghĩa
4.3 Thứ Sáu sau Thứ Tư Lễ Tro
Is 58:1-9; Tv 51:3-4,5-6,18-19; Mt 9:14-15
Giữ chay đúng nghĩa
Chúa Giê-su đã đến và đã quay trở lại trong vinh quang với Cha Ngài. Nhưng ta tin là ngày tận cùng, Ngài sẽ lại đến. Và với hy vọng đó, ta luôn sống trong thái độ tĩnh thức, cầu nguyện và chay tịnh nhằm giữ cho ta một thái độ hoán cải và quay trở về trong Thiên Chúa. Bởi một khi ta còn đang trên hành trình về quê thật, ta còn phải chiến đấu với những kẻ thù mạnh thế muốn tước đọat ta khỏi triều thiên thiên đàng. Ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái luôn là khí cụ vững vàng và mạnh thế nhất giúp ta luôn tĩnh thức để chiến đấu cho một hạnh phúc thật.
Trải dài Thánh Kinh, ta thấy thường xuyên nhắc tới việc ăn chay, chẳng hạn như: vua Đavít ăn chay để cầu nguyện cho con khỏi ốm; từ triều đình đến thường dân thành Ninivê đã đáp lại lời mời gọi của tiên tri Giona nên ăn chay và sám hối để thoát khỏi tai họa…
Sang thời Tân Ước, Gioan Tẩy Giả cũng ăn chay và sống khổ hạnh trong sa mạc để chuẩn bị loan báo Chúa Giêsu; đến khi Chúa Giêsu xuất hiện, Ngài đã khởi đầu sứ vụ loan báo Tin Mừng bằng việc chay tịnh và cầu nguyện 40 ngày trong hoang địa sau khi chịu phép Thánh Tẩy; không những thế, Ngài thường xuyên nhắc các môn đệ phải ăn chay, cầu nguyện và Ngài còn cảnh báo các ông, nếu muốn trừ được quỷ thì phải ăn chay và cầu nguyện.
Như vậy, vấn đề chay tịnh là vấn đề quan trọng trong Kinh Thánh.
Luật cũ chỉ buộc người Do thái ăn chay mỗi năm một lần vào ngày đền tội (Lc 16,19-31). Ngoài ra thời Chúa Giêsu, người ta còn giữ chay tự nguyện vào những ngày chay chung, vì lý do như để cầu mùa. Hơn nữa, còn có những ngày chay do cá nhân giữ vì lòng đạo đức, như nhóm biệt phái ăn chay mỗi tuần hai lần vào ngày thứ hai và thứ năm (x. Mc 2,18; Lc 18,12).
Hôm nay, rất có thể bữa tiệc của Lêvi (Mátthêu) khoản đãi Chúa Giêsu và các môn đệ của Ngài đã được tổ chức trùng vào ngày những người đạo đức và nhóm biệt phái ăn chay, nên các môn đệ của Gioan đã đến chất vấn Ngài.
Tuy nhiên, hôm nay, khi các môn đệ của Gioan đến hỏi Đức Giêsu về việc: “Tại sao chúng tôi và các người Pharisêu ăn chay, mà môn đệ ông lại không ăn chay?”, nhân cơ hội này, Chúa Giêsu mặc khải cho biết ý nghĩa đích thực của việc ăn chay.
Ăn chay là để chờ đón Chúa đến, nhưng Ngài đang ở giữa họ thì không có lý do gì để ăn chay nữa. Nếu ăn chay lúc này là mâu thuẫn, chẳng khác gì vải mới vá áo cũ, hay rượu mới đổ vào bầu da cũ vậy!
Chúa Giêsu và các môn đệ được mời dự tiệc, có lẽ trùng vào ngày thứ hai hay thứ năm, ngày mà những người đạo đức thường ăn chay. Điều này làm cho các môn đệ Gioan, biệt phái và những người đạo đức thắc mắc.
Câu trả lời của Chúa vừa là một dụ ngôn vừa là một ám ngôn, Chúa đem trường hợp tiệc cưới ra để so sánh: chúng ta biết tiệc cưới nơi người Do thái thường kéo dài cả tuần lễ, như vậy, dĩ nhiên trong những ngày ấy, những người được mời dự tiệc không ăn chay. Rồi tự coi mình là chàng rể. Chúng ta biết trong Cựu ước, Thiên Chúa tự ví mình là chàng rể và Israel là nàng dâu. Như thế, khi tự nhận cho mình một hình ảnh mà Cựu ước vẫn dùng để nói về Thiên Chúa, thì Chúa Giêsu đã đi rất xa trong tiến trình tự mạc khải chính mình, Ngài cho biết Ngài là Thiên Chúa đã đến giữa loài người.
Chay tịnh là việc cần phải thực hiện cách tích cực trong Mùa Chay, vì thế qua bài Tin mừng hôm nay, Phụng vụ nhắn nhủ chúng ta về việc ăn chay và ý nghĩa của việc ăn chay: là để đền tội và được kết hợp với Chúa ở đời này và sống với Chúa đời sau./Cố gắng đừng ăn chay hình thức nhất là để khoe khoang: người biệt phái và các môn đệ của Gioan ăn chay là để lôi kéo sự thán phục của thiên hạ. Vì thế, không đúng với ý nghĩa của việc ăn chay, cho nên Chúa Giêsu nhiều lần đã khiển trách họ (x. Mt 6,16; Lc 18,12).
Ta thấy sự chay tịnh kết hợp với một tấm lòng “tan nát, giày vò” luôn là dấu chỉ đẹp đẽ nhất của tâm hồn hoán cải để thỉnh nguyện với Đức Chúa. Và điều này luôn làm đẹp lòng Thiên Chúa, nếu nó đến bằng một sự tinh tuyền thật sự của một con tim biết hoán cải và khao khát giao hòa với Thiên Chúa.
Vậy nhưng đến thời của Chúa Giêsu, người ta dường như đánh mất cái tinh thần bên trong của chay tịnh. Người ta nhìn vào những hành vi “phô trương” bên ngoài nhiều hơn là sự “dịch chuyển của một con tim chai đá”.
Vậy nên, Thiên Chúa đã nhiều lần tuyên phán: “dân này thờ ta bằng môi bằng miệng, nhưng lòng trí chúng xa ta”; lại nữa “Ta cần lòng nhân hơn lễ tế”. Chúa Giêsu mời gọi người ta chay tịnh từ bên trong tâm hồn mỗi người, chứ không phải là phô diễn những hình thức sáo rỗng bên ngoài khi mà bên trong chỉ chứa toàn là con tim chai đá.
Khi thấy các môn đệ vui vẻ bên Chúa Giêsu, ngay cả đến môn đệ của Gioan Tẩy Giả cũng đến để chất vấn Chúa về việc ăn chay. Chúa trả lời: “Khi tân lang đi rồi, lúc đó họ mới ăn chay”. Đúng, việc ăn chay là cần thiết. Chúa không nói là họ sẽ không ăn chay, nhưng Chúa nói rồi đây họ sẽ ăn chay. Cái thời điểm mà các môn đệ của Chúa sẽ ăn chay, sẽ cầu nguyện, sẽ hy sinh chính mình đang đến gần. Lúc mà “chàng rể Giêsu” được đưa đi, lúc đó họ sẽ than khóc trong chay tịnh và cầu nguyện. Nhưng thời điểm đó chưa tới bởi Giê-su – nguồn vui của họ, vẫn còn đang ở bên họ. Làm sao mà khác dự tiệc lại có thể ăn chay, khi chàng rể đang ở với họ?
Ý nghĩa chính yếu của việc giữ chay chính là đền tội, hãm dẹp những khuynh hướng xấu xa, đê tiện, tội lỗi, từ bỏ cái tôi ích kỷ, kiêu ngạo, sống liên đới, yêu thương, tha thứ, giúp đỡ người nghèo…, nhất là tin vào Tin Mừng.
2022
Lựa chọn
3.3 Thứ Năm sau Thứ Tư Lễ Tro
Đnl 30:15-20; Tv 1:1-2,3,4,6; Lc 9:22-25
Lựa chọn
Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn. Mà chọn thì phải bỏ, bỏ cái kia để được cái này. Nên nhớ là chúng ta đã chọn Chúa và con đường của Chúa. Đó là sự lựa chọn căn bản, nhưng lựa chọn căn bản ấy phải thể hiện trong những lựa chọn hằng ngày theo cùng chiều hướng đó. Mùa Chay là thời gian chúng ta xét mình lại về những lựa chọn của mình, đồng thời lặp lại lựa chọn căn bản: chọn Chúa, chọn con đường thập giá, chọn từ bỏ.
Chúa Giêsu cho biết rõ hơn con đường của Chúa là con đường gì: đó là con đường dẫn tới vinh quang phục sinh, nhưng trước đó phải qua đau khổ của thập giá; ai muốn đi theo Ngài thì cũng phải đi qua con đường thập giá, thậm chí phải vác thập giá hằng ngày.
Trong việc theo Chúa. Ngài đòi chúng ta phải lựa chọn và lựa chọn trong tự do. Cuộc sống là một chuỗi những lựa chọn. Mà chọn thì phải bỏ, bỏ cái này để được cái kia. Nên nhớ là chúng ta đã chọn Chúa và con đường của Chúa. Đó là sự lựa chọn căn bản, nhưng lựa chọn căn bản ấy phải thể hiện trong những lựa chọn hằng ngày theo cùng chiều hướng đó. Mùa Chay là thời gian chúng ta xét mình lại về những lựa chọn của mình, đồng thời lặp lại lựa chọn căn bản: chọn Chúa, chọn con đường thập giá, chọn từ bỏ.
Chúng ta thấy có mối tương quan biện chứng giữa “mất đi” và “được lại”. Người Kitô hữu chỉ thực sự hạnh phúc khi dám đánh mất đi cái tạm bợ để được lại cái vĩnh hằng, dám mất đi cái mau qua để được cái trường tồn. Người Kitô hữu chỉ thực sự khôn ngoan khi sẵn sàng “mất đi” sự sống hay chết để “được lại” sự sống đời đời. Và Đức Giêsu đã kết luận bài giáo huấn của Ngài bằng những lời này: “Nếu được cả thế giới mà phải thiệt mất mạng sống mình, thì nào có lợi gì ?”
Thích sướng ngại khổ, tham sống sợ chết là lẽ thường tình của con người. Ai lại chẳng muốn đời mình xuôi chèo mát mái, khỏi phải đương đầu với gian nan trắc trở. Là Kitô hữu, chúng ta cũng không ra ngoài tâm trạng đó. Lắm lúc chúng ta muốn sống đạo một cách khoẻ khoắn, không phải nhọc công gắng sức, không phải hy sinh khổ chế. Chúng ta mong ước quê trời, và cũng mong ước đường về quê trời thật êm ả. Nhưng, Lời Chúa ngày hôm nay đánh thức chúng ta khỏi tâm trạng cầu an đó. Lời đầu tiên mà Chúa Giêsu muốn gởi đến cho mỗi người chúng ta trong mùa Chay năm nay là: “Ai muốn theo tôi, phải từ bỏ chính mình, rồi vác thập giá mà theo”.
Như vậy, hành trình theo Chúa là một hành trình leo ngược lên con dốc sa ngã mà ngày xưa tổ tông chúng ta đã lao xuống. Đòi chúng ta phải trải qua bao gian lao vất vả, phải nỗ lực không ngừng. Có khi phải chấp nhận tủi nhục, phải gánh chịu thiệt thòi. Thoạt nhìn từ bên ngoài, thập giá mà mỗi người chúng ta đang vác đôi khi nặng nề quá sức mình, và đôi lúc có vẻ phi lý. Thế nhưng, những gian khổ ấy chính là những phương tiện thích hợp giúp chúng ta nên thánh. Chúa không trao cho chúng ta những thập giá vượt quá sức của chúng ta.
Những khổ sở mà đời chúng ta phải chịu cũng giống như một bó củi rất to và rất nặng. Chắc chắn chúng ta vác không nổi. Nhưng Thiên Chúa đã thương tháo dây bó củi đó ra, rồi chia nó ra để mỗi ngày chỉ chất lên vai ta một khúc thôi. Hôm sau một khúc nữa, và hôm sau tiếp tục… Cuối cùng ta cũng vác xong hết bó củi. Nhiều người lại không làm như thế: chẳng những họ chất lên vai khúc củi của hôm nay mà còn thêm vào đó khúc củi của hôm qua và khúc củi của ngày mai. Lạ gì họ không vác nổi!”
Bước theo chân Chúa mà phải từ bỏ những thứ bên ngoài, những cái làm ngăn trở con người theo Chúa, cái đó đã khó, nhưng bỏ mình, tức là bỏ đi cái ”tôi” của mình còn khó biết bao. Ở đây, Đức Giêsu nói rõ “bỏ mình”. Bỏ mình chính là bỏ cái tôi của mình, đó là sự từ bỏ khó khăn nhất. Hoàng đế Alexandre từng nói: “Thắng được vạn quân dễ hơn là thắng được chính mình”. Cái tôi chính là cá tính của mỗi người, vốn dễ kiêu ngạo muốn trên người, muốn thể hiện chính mình, muốn người khác theo ý mình; chứ không dễ gì khiêm tốn và phục vụ tha nhân. Nhưng đó lại là điều kiện của “thập giá”, bởi thập giá làm bằng chất liệu khiêm tốn và phục vụ.
Khi nói đến từ bỏ chính mình, Chúa Giêsu muốn chúng ta phải ý thức tận căn, bởi vì nếu từ bỏ nhiều thứ, dốc quyết nhiều chuyện, mà chưa từ bỏ chính mình thì kể như chưa bỏ gì cả, và nếu có bỏ đi chăng nữa, thì sẽ tìm dịp và tìm cách thuận lợi để lấy lại!
Bỏ mình còn có nghĩa là coi mình ra không để hướng về Chúa và anh chị em, là quên mình để yêu thương, tha thứ và sống cho người khác.
Bỏ mình luôn đi đôi với việc vác thập giá của chính mình hằng ngày. Thập giá của mỗi người chính là ốm đau, bệnh tật, những chiến đấu chống lại cám dỗ, những trái ý, hiểu lầm, vu vạ, cáo gian…
Khi trao thập giá, Ngài luôn ban cho chúng ta các ơn cần thiết giúp chúng ta vác được nó mà đi theo Ngài. Nếu chúng ta thấy thập giá của mình quá nặng nề, ấy là vì chúng ta chỉ vác nó với sức riêng của mình. Ước gì qua lời Chúa hôm nay, mỗi người hãy theo lời dạy của Chúa, phải từ bỏ chính mình trước đã rồi mới vác thập giá. Để khi từ bỏ chính mình, chúng ta sẽ cậy dựa vào Chúa, sẽ bước đi dưới sự nâng đỡ của Chúa. chúng ta sẽ vác được thập giá của mình mà theo Chúa.
Theo Chúa phải vác thập giá. Vác thập giá không phải chỉ là dấu hiệu của đau đớn và sỉ nhục, nó còn là dụng cụ của sự chết. Chúa Giêsu biết thế nào là đóng đinh vào thập giá.
2022
Ăn chay đúng nghĩa
2.3 Thứ Tư Lễ Tro
Ge 2:12-18; 2 Cr 5:20-6; Tv 51:3-4,5-6,12-13,14,17; Mt 6:1-6,16-18
Lễ Tro, khai mạc Mùa Chay Thánh, mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng. Để giúp con cái mình lĩnh được nhiều ơn ích. Ngoài những phương thế Giáo hội vẫn đề ra như : ăn chay, cầu nguyện và làm phúc, vị cha chung của Giáo hội là Đức Thánh Cha còn ban hành sứ điệp như là kim chỉ nam để các tín hữu sống trong Mùa Chay Thánh.
Trang Tin Mừng hôm nay nhắc nhở chúng ta về thân phận mỏng dòn của con người, đồng thời mời gọi chúng ta hoán cải nội tâm trong tương quan với Thiên Chúa và tha nhân. Tiên tri Joel đã kêu gọi : “Hãy xé tâm hồn chứ đừng xé áo”, hãy phản đối lại chính tà tâm của mình. Nói khác đi, cần phải thay đổi cái nhìn, thay đổi tư tưởng và ước muốn sao cho phù hợp với giao ước tình yêu của Thiên Chúa. Sự biến cải nội tâm ấy được biểu lộ bằng những hành động cụ thể, như từ bỏ tập quán xấu, kìm hãm con người xác thịt, thực hành chay tịnh, tất cả là để tái tập thế quân bình giữa hồn và xác.
Do tội lỗi, con người đã bị cắt đứt khỏi nguồn mạch sự sống và bị dìm vào tình trạng bi thảm của sự chết Màn tang chế đã bao trùm lên con người. Thiên Chúa mời gọi chúng ta trở về với Ngài để Ngài cất khỏi chúng ta tấm màn tang chế ấy và ban cho chúng ta niềm hân hoan lạc giao hòa. Sự giao hoà này trước tiên phải là một lời cầu nguyên khiêm tốn : “Lạy Chúa, xin thương xót con, vì con đã xúc phạm đến Chúa”. Đó là lời cầu nguyện đẹp lòng Chúa vì diễn tả tâm tình khiêm tốn tin cậy nơi lòng nhân hậu của Thiên Chúa, và chắc chắn sẽ được Thiên Chúa nhận lời.
Ngôn sứ Giôen kêu gọi dân chúng “đừng xé áo nhưng hãy xé lòng” (Ge 2,13). Chúng ta biết, theo thói quen của người Do Thái, để tỏ lòng sám hối ăn năn, họ thường xé áo, rắc tro lên đầu… Đó là những hình thức bên ngoài diễn tả lòng thống hối bên trong. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở hình thức bên ngoài (xé áo) mà không chú tâm sống ý nghĩa bên trong (xé lòng), thì người ta chỉ làm những việc đạo đức ấy một cách hời hợt, giả dối, và không mang lại ý nghĩa gì. Ngôn sứ Gioen kêu gọi hãy ăn năn, sám hối thật sự: “Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và thống thiết than van” (Ge 2,12).
Ngôn sứ Giôen đã mạnh mẽ kêu gọi mọi người ăn năn sám hối và lời kêu gọi ấy gởi đến tất cả mọi người, không loại trừ ai: Hãy triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi, cũng như trẻ thơ còn đang bú, tân lang và tân nương (Ge 2,16). “Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em, bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương” (Ge 2,13).
Hãy trở về mà không sợ hãi, vì đây là thời gian thuận tiện để trở về nhà, trở về nhà của Cha tôi và Cha anh em (x. Ga 20,17). Trở về để hòa cùng vào trong việc vui mừng của những người được thứ tha. Trở về để kinh nghiệm được sự dịu dàng chữa lành và hòa giải của Thiên Chúa. Hãy để Thiên Chúa chữa lành những vết thương tội lỗi của chúng ta và chu toàn lời ngôn sứ đã được thực hiện với cha ông chúng ta: “Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt” (Ed 36,26).
Khi giữ chay, người kitô hữu không chỉ giữ luật mà còn đem lại nhiều lợi ích khác. Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói: “Việc chay tịnh giải tỏa bạo lực của chúng ta, và là cơ hội quan trọng để tăng trưởng. Một đàng chay tịnh cũng giúp chúng ta cảm nghiệm điều mà nhiều người khác đang thiếu thốn, thiếu những điều cần thiết và bị đói. Chay tịnh biểu lộ tình trạng tinh thần của chúng ta, đang đói khát lòng từ nhân và sự sống của Thiên Chúa. Chay tịnh thức tỉnh và làm cho chúng ta chú ý hơn đối với Thiên Chúa và tha nhân, thúc đẩy ý chí vâng phục Thiên Chúa, là Đấng duy nhất có thể thỏa mãn sự đói khát của chúng ta.” (Sứ điệp Mùa Chay 2018)
Mùa Chay, rắc một chút tro tàn lên đầu để mỗi ngày ý thức thân phận bé nhỏ của mình mà cảm nhận lòng thương xót của Chúa, mà nỗ lực cộng tác với ơn Chúa. Nhờ đó ta dám hy vọng chính bản thân ta có thể bước ra từ thân phận tội nhân để trở thành thánh nhân.
Xin cho tất cả chúng ta biết siêng năng cầu nguyện, ăn chay và làm phúc bố thí. Và khi làm những việc đó hãy làm trong tinh thần âm thầm, khiêm tốn chứ không làm để phô trương cho người ta thấy.
Với Thứ Tư Lễ Tro hôm nay, chúng ta chính thức bước vào Mùa Chay, xin Chúa dạy chúng ta biết vận dụng mọi cơ hội, mọi phương cách để thực hành các điều Chúa dạy, đó là ăn chay, cầu nguyện, và thực hành việc bác ái, hầu thanh luyện tâm hồn mình khỏi tội lỗi và mở rộng lòng đón nhận anh chị em trong tình yêu thương của con cái một Cha trên trời.