2023
Án phong chân phước hai linh mục dòng tên ở Mozambique
Án phong chân phước hai linh mục dòng tên ở Mozambique
Hàng trăm tín hữu Công giáo giáo phận Tete, Mozambique đã tham dự buổi lễ ngày 12.8.2023 tại Đền thờ Zobuè, bế mạc giai đoạn giáo phận về tiến trình tuyên chân phước và tuyên thánh cho hai linh mục dòng Tên là cha João de Deus Kamtedza và cha Silvio Alves Moreira, bị sát hại vào ngày 30.10.1985. Trong bài giảng, Đức cha Diamantino Guapo Antunes, Giám mục giáo phận Tete đã khẳng định: “Các tôi tớ Chúa là những mục tử tốt lành. Các vị chịu đau khổ với dân tộc mình, luôn tìm kiếm hòa bình và hòa giải. Hai cha đã thể hiện những phẩm chất nhân bản và tinh thần của mình để phục vụ Thiên Chúa, phục vụ nhân loại và sống lý tưởng truyền giáo của mình”. Cuộc điều tra ở cấp giáo phận được bắt đầu vào ngày 20.11.2021 đã thu thập tất cả các lời chứng, kể cả các tài liệu lưu trữ… Một hồ sơ phong phú về cuộc đời và sự tử đạo của hai tôi tớ Chúa đã được soạn thảo, gồm 1.500 trang, được Đức Giám mục Tete gởi trong hộp kín đến đại diện Sứ thần Tòa Thánh tại Mozambique. Đức Giám mục Paul Anthony sẽ chuyển tài liệu này đến Bộ Phong thánh ở Rome để xem xét thêm. Cha João de Deus Gonçalves Kamtedza sinh ngày 8.3.1930 tại Angonia, tỉnh Tete. Cha Silvio Alves Moreira sinh ngày 16.4.1941 tại Rio Meão-Vila da Feira, Bồ Đào Nha. Trong những ngày tháng cuối đời, hai vị phục vụ ở Chapotera. Hai linh mục dòng Tên được gọi là “các vị tử đạo của Chapotera” vào thời nội chiến ở Mozambique.
Linh mục João de Deus Kamtedza – Linh mục Sílvio Moreira |
2023
Nhà thờ Chánh tòa Đà Lạt tu sửa hệ thống kính màu trăm tuổi
Nhà thờ Chánh tòa Đà Lạt tu sửa hệ thống kính màu trăm tuổi
Những ô cửa sổ kính màu từ lâu đã là một điểm nhấn trong kiến trúc của nhà thờ Chánh tòa Ðà Lạt. Ðến nay, sau gần trăm năm từ ngày được đưa vào sử dụng, các ô kính này buộc phải trùng tu, phục hồi. Ðằng sau vẻ đẹp mê hoặc của tranh kính màu cổ này, ít ai biết còn có những điều đặc biệt chưa kể.
Công trình nhà thờ Chánh tòa Đà Lạt, mà mọi người vẫn hay gọi bằng tên nhà thờ Con Gà, được khởi công xây dựng từ năm 1931 và hoàn thành năm 1942, với tước hiệu Thánh Nicola Bari, sau đổi sang tước hiệu Ðức Maria mẹ Thiên Chúa. Hình dáng được thiết kế đối xứng theo lối cổ điển, cộng thêm vị trí đẹp, đã trở thành công trình kiến trúc cổ được quan tâm của khách xa gần. Các tranh cửa sổ kính màu ở nhà thờ cũng là một phần trong tổng thể ngôi thánh đường, được chế tạo từ các công ty kính màu bên nước Pháp. Cha quản xứ Phaolô Phạm Công Phương cho biết có tất cả 38 tấm kính màu hiện diện từ thời gian đầu xây dựng nhà thờ, với chủ đề phác họa các hoạt cảnh trong Tin Mừng và chân dung các thánh. Dưới các tấm kính màu này thường có ghi năm sản xuất và tên ân nhân tặng, hầu hết đều là người Pháp. Bức tranh kính “sớm” nhất đề năm 1932. Dựa trên các chi tiết vẽ, phối màu cũng như kỹ thuật chế tác, các chuyên gia phỏng đoán 38 bức tranh kính có thể đến từ hai công ty khác nhau. Trong đó có một công ty ghi tên hiện đã đóng cửa, những bức khác lại không ghi tên công ty thực hiện.
Không thể phủ nhận những bức tranh kính màu dùng làm cửa sổ ở các thánh đường khiến cho không gian thêm vẻ uy nghi, huyền ảo, thánh thiêng… Tuy nhiên, theo thời gian, những bức tranh cũ bị tổn hại rất nhiều như nứt, bể, bong màu, hoặc hở các mối nối… Theo cha Phương, nếu trang trí lắp đủ số cửa sổ kính màu như mục đích thiết kế ban đầu, con số kính phải vượt trên 100. Nhưng khi cha sở Céleste Nicolas tiến hành xây dựng nhà thờ, vì kinh phí không thể có đủ, nên khi ngài rời Việt Nam, nhà thờ chỉ có 38 cửa kính màu, trong khi người Việt Nam khi đó chưa thể có đủ kỹ thuật để hoàn thiện công trình. Các ô kính còn lại chỉ được lắp màu trắng. Cho đến năm 2021, sau khi tìm được một công ty đủ uy tín và kinh nghiệm, giáo xứ bắt đầu phục hồi các tranh kính cũ và lắp thêm các tranh kính mới. Hiện đã có thêm 69 bức tranh kính mới được nhiều ân nhân giúp sức, dưới bàn tay kinh nghiệm của ông Trương Thanh Hoàng. Cha chia sẻ: “Sau một trăm năm rồi kể từ ngày những bức tranh kính này có ở đây, đến nay qua nhiều cố gắng, hậu thế muốn hoàn thành công việc mà cha ông xưa còn dang dở. Chắc hẳn xưa ông bà người Việt mình cũng muốn đóng góp cho công trình mà chưa thể. Bây giờ chúng ta có điều kiện tiếp nối”.
Sau gần 3 năm, đến nay số tranh mới đã được hoàn thiện và những bức tranh kính cũ cần phục hồi cũng đã vào giai đoạn nước rút. Một buổi chiều tận “mục sở thị” công việc của những người thợ, mới thấy hết sự tỉ mỉ và độ khó của công việc này. Nói về mối duyên kết nối bản thân với một số công trình tranh kính các nhà thờ, ông Hoàng bày tỏ niềm vui. Ông nói về công việc: “Tôi đã vào tuổi nghỉ ngơi rồi nhưng vì niềm say mê với kính màu, cũng như muốn cống hiến cho quê hương nên đã dốc sức và kinh nghiệm của mình”. Được biết, ông là một Việt kiều, đã có cả tuổi trẻ học hỏi, thực hành và xây dựng được một công ty chuyên về kính màu ghép tại Canada. Ông Hoàng tốt nghiệp ngành Mỹ thuật tại Canada, sau đó làm việc tại những công ty kính màu nổi tiếng ở đất nước này. Một cơ duyên đã khiến ông quyết định về nước và nhận lời đem nghệ thuật kính màu với đủ các bí kíp, kỹ thuật từ châu Âu tô điểm cho nhiều công trình thánh đường. Không ngại chia sẻ quy trình công phu thực hiện một bức tranh kính màu, ông say sưa tóm gọn cho tôi hiểu quy trình nhiều bước, thường sẽ bắt đầu với bản thiết kế tranh với đôi mắt và đôi tay khéo léo của người họa sĩ. Tất nhiên, các tranh vẽ phải là kết quả của quá trình khảo sát thánh đường, tính đường đi của ánh sáng, kết hợp với ý tưởng và chủ đề mà kiến trúc sư hoặc chủ đầu tư đề nghị. Từ tranh nhỏ sẽ được phóng ra tỷ lệ thực tế. Kính màu được được nhập từ những công ty sản xuất có uy tín. Tiếp đến là công đoạn phối màu, sử dụng bột màu vẽ chi tiết, rồi đem nung ở nhiệt độ 500-600 độ C. Các phần kính màu được kết nối với nhau bằng chì chữ H, chấm hàn. Keo đặc biệt dùng kết dính giúp tranh kính màu chịu được thời gian lên đến 50 năm. Với những tranh kính ban đầu của nhà thờ Chánh tòa Đà Lạt, phần keo này đã hết hạn từ rất lâu và đã được gia cố lại hàng chục năm trước. Chính vì vậy nên công việc phục hồi đòi hỏi nhiều công phu. Tranh kính được gỡ xuống thành từng miếng nhỏ và đánh dấu để tránh lẫn lộn, sau đó sẽ được phục chế từng bước nhỏ. Vì ý nghĩa lịch sử, nên những tranh kính này đã được cố gắng giữ lại. Ông Hoàng cho biết thêm: “Sau khi phục chế, ngoài chỉnh sửa những chi tiết đã hư hại như vỡ một số điểm, thì toàn bộ được giữ nguyên thủy, chì và keo mới sẽ giúp những bức tranh này có tuổi thọ dài lâu. Có khi cả trăm năm nữa…”.
Nhìn ngắm tỉ mỉ các bức tranh kính mới của công ty ông Trương Thanh Hoàng thực hiện, cũng với các chủ đề trong Tin Mừng và các Thánh, có thể thấy sự hòa quyện rất đồng điệu với những tranh cũ trước đó, góp phần hoàn thiện không gian ngôi thánh đường vốn rất nổi tiếng này. Tranh kính mới đều có đề tên công ty của ông Hoàng là Cty TNHH Kính Màu Ghép Cổ Đại (AA VICTORIA STAINED GLASS., LTD). Ngoài ra, dưới tranh còn có tên ân nhân tài trợ, tên các giáo khu của giáo xứ, và một số bức đặc biệt ghi dấu tên người có đóng góp lớn cho sự phát triển của họ đạo…, như một sự tri ân.
Dựa trên khối lượng công việc hiện tại, ông Hoàng nói dự kiến vào giữa năm tới, mọi hạng mục của kính màu nhà thờ Chánh tòa Đà Lạt sẽ hoàn tất.
Ông Trương Thanh Hoàng đã làm kính màu cho các nhà thờ mới xây như nhà thờ Chánh tòa Bà Rịa, nhà nguyện Mân Côi (Chí Hòa, TPHCM), nhà thờ Mân Côi – Gò Vấp (TPHCM), nhà thờ Ðông Quang (Q.12, TP.HCM), nhà thờ giáo xứ Phúc Nhạc (Ðồng Nai), giáo xứ Vinh Trung (Bà Rịa), nhà thờ Song Vĩnh (Bà Rịa), Tu viện Ðaminh (Ðà Lạt)…
Ðịa chỉ Cty TNHH Kính Màu Ghép Cổ Ðại (AA VICTORIA STAINED GLASS., LTD) tại đường số 52, tổ 20, Ấp Phước Hữu, xã Long Phước, TP Bà Rịa – Vũng Tàu. Ðiện thoại: 0791211717 |
Minh Hải
2023
Phát hiện thánh tích bên trong nhà thờ cổ Iraq
Phát hiện thánh tích bên trong nhà thờ cổ Iraq
Ðội ngũ trùng tu nhà thờ Thánh Tôma ở Mosul (Iraq) bất ngờ phát hiện nhiều thánh tích cổ và những mảnh giấy da từng thuộc về một số vị thánh Công giáo.
Cũng như TP Mosul, nhà thờ Thánh Tôma trải qua chiến tranh và sự hủy hoại xuyên suốt lịch sử tồn tại. Lần gần nhất, thành phố miền bắc Iraq và ngôi thánh đường đã hứng chịu sự tàn phá là trong giai đoạn tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chiếm đóng nơi này từ tháng 6.2014 đến tháng 7.2017.
Ngược dòng lịch sử
Có niên đại từ thế kỷ thứ 7, nhà thờ Thánh Tôma được xây dựng để vinh danh thánh Tôma, một trong 12 tông đồ của Chúa Giêsu. Tương truyền, nhà thờ được xây dựng bên trên vị trí ngôi nhà mà thánh nhân đã cư ngụ trong thời gian ở Mosul. Nhà thờ ban đầu đã bị hư hại trong thời gian Hoàng đế Ba Tư Shahanshah Nader Shah chiếm đóng Mosul khi chiến tranh Ottoman – Ba Tư nổ ra từ năm 1743 – 1746. Năm 1744, nhà thờ với cấu trúc như hiện tại đã được chính quyền thời đó của thành phố Mosul xây dựng nhằm tri ân những Kitô hữu đã giúp bảo vệ thành phố này. Nhà thờ một lần nữa được trùng tu vào năm 1848.
Trong quá trình trùng tu năm 1964, các chuyên gia đã tìm thấy một xương ngón tay được cho là thuộc về thánh Tôma. Ngày 23.12.2009, một quả bom rơi xuống phạm vi nhà thờ, khiến 2 người thiệt mạng và làm 5 người khác bị thương. Nhà thờ vẫn tiếp tục hoạt động cho đến năm 2014, thời điểm Mosul thất thủ và rơi vào tay IS. Thánh tích của thánh Tôma được đưa khỏi nơi này và chuyển về tu viện Thánh Mátthêu ở phía bắc Mosul. Còn nhà thờ cổ ở Mosul bị các tay súng IS biến thành nhà tù cho đến khi thành phố một lần nữa được giải phóng năm 2017.
Phát hiện mới trong lúc trùng tu
Theo hãng tin PIME AsiaNews, đội ngũ tham gia quá trình trùng tu đã tìm được 6 cái rương bằng đá, bên trên khắc những ký tự bằng ngôn ngữ Aram và một số bản thảo bằng tiếng Syriac và Aram cũng được tìm thấy. Trong đó, tiếng Aram còn được cho là ngôn ngữ mẹ đẻ của Chúa Giêsu.
Một cái rương có dòng chữ liên quan thánh Theodore, một người lính La Mã sinh ra ở tỉnh Corum (Thổ Nhĩ Kỳ) vào thế kỷ thứ ba và bị hành quyết vì cải đạo. Những cái rương khác có sự liên hệ với thánh tông đồ Simon “Người nhiệt thành”; thánh Gabriel vùng Beth Qustan – Giám mục Tur Abdin, miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 593 đến 668; thánh tích được cho của thánh tông đồ Gioan; thánh tích của thánh Simêon “Người công chính” trong thế kỷ thứ nhất, là người đã đón mừng Chúa Hài Đồng khi Chúa Giêsu được Đức Mẹ và thánh Giuse đưa lên đền thờ Giêrusalem.
Những mảnh giấy da viết bằng tiếng Syriac, Armenia và Ả Rập, được bọc lại và bảo vệ bên trong những chai thủy tinh, cũng được tìm thấy bên trong tàn tích của nhà thờ.
Vẫn chưa rõ vị trí khai quật được các thánh tích và những mảnh giấy da, cũng như người đã giấu chúng. Cũng có khả năng trước khi rời đi vào thời điểm các tay súng IS ập đến, các tu sĩ coi sóc nhà thờ đã tìm cách giấu đi những thánh tích để tránh rơi vào tay bọn khủng bố. Trong giai đoạn chiếm đóng, các tay súng IS đã phá hủy vô số di sản văn hóa quý giá và các địa điểm khảo cổ học lâu đời của Iraq. Và Nhà thờ thánh Tôma đã bị phá hoại nghiêm trọng trong cuộc chiến Mosul giai đoạn 2016-2017.
Được khởi động vào năm 2021, dự án trùng tu kéo dài 1 năm và có ngân sách hoạt động 328.000 USD. Tổ chức thực hiện là Liên minh quốc tế bảo vệ di sản trong các khu vực xung đột (ALIPH – trụ sở Geneva, Thụy Sĩ) phối hợp với Cơ quan Cổ vật và Di sản Nhà nước Iraq (SBAH).
Trong một báo cáo, Tổ chức ICC (chuyên ghi nhận về thưc trạng của Kitô giáo trên thế giới, trụ sở Washington D.C, Mỹ) lưu ý rằng những phát hiện mới về các thánh tích được cất giấu lâu nay là một diễn biến đầy khích lệ cho nỗ lực lớn hơn nhằm trùng tu và bảo vệ các di sản văn hóa Kitô giáo ở Iraq sau khi IS gây ra tổn thất nặng nề cho đất nước này.
LING LANG
2023
Đức Hồng y Grech xin các tín hữu cầu nguyện cho Thượng Hội đồng Giám mục sắp tới
Đức Hồng y Grech xin các tín hữu cầu nguyện cho Thượng Hội đồng Giám mục sắp tới
Đức Hồng y Mario Grech, Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục thế giới, đã gửi thư cho các giám mục giáo phận trên thế giới để mời gọi tất cả các tín hữu cầu nguyện cho Thượng Hội đồng Giám mục thế giới kỳ thứ XVI, sắp bắt đầu từ ngày 04 tháng Mười tới đây, vì “nếu không có cầu nguyện thì sẽ không có Công nghị”, như Đức Thánh cha Phanxicô đã nói.
Trong thư đề ngày 12 tháng Chín, Đức Hồng y Grech, người Malta, nhắc nhở rằng Thượng Hội đồng trước hết là một biến cố tinh thần, cầu nguyện và lắng nghe Chúa Thánh Linh, là Đấng giữ vai chính trong biến cố này.
Để giúp các tín hữu cầu nguyện, Văn phòng Tổng thư ký Thượng Hội đồng Giám mục đã soạn một kinh nguyện để đọc vào cuối các thánh lễ Chúa nhật cùng với các ý nguyện.
Đức Hồng y Grech cũng nhắc nhở về nhiều hình thức cầu nguyện. Trước tiên là cầu nguyện lắng nghe, đi từ Lời Chúa, có sự cầu nguyện “thờ lạy”, thay đổi cái nhìn của tâm hồn, tiến từ sự sầu muộn, cam chịu đến sự kinh ngạc về điều mà Thiên Chúa nói với Giáo hội; tiếp đến có kinh nguyện chuyển cầu, nó không hệ tại sự ‘uốn nắn’ ý Chúa theo ý chúng ta, nhưng xin Chúa soi sáng tâm hồn chúng ta với sức mạnh của Thánh Linh ban sự sống của Ngài; sau cùng có kinh nguyện cảm tạ, là kinh nguyện trị liệu, luôn bắt đầu từ sự nhìn nhận mình được ơn thánh Chúa đi trước; chúng ta được yêu thương trước khi chúng ta học yêu mến”.
Tiến trình Thượng Hội đồng Giám mục thế giới kỳ thứ XVI được Đức Thánh cha Phanxicô khởi xướng, từ tháng Mười năm 2021, với chủ đề: “Tiến tới một Giáo hội đồng hành: hiệp thông, tham gia và sứ mạng”, đã trải qua các giai đoạn tham khảo ý kiến từ cấp giáo phận, đến cấp toàn quốc, và đại lục. Các ý kiến đóng góp được cô đọng thành tài liệu làm việc và công bố hồi tháng Sáu năm nay. Tham dự Công nghị thế giới này, có 353 thành viên có quyền bỏ phiếu, đa số là các giám mục, nhưng trong đó cũng có 54 phụ nữ.
Tác giả: G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA