2022
400 năm thành lập Thánh bộ phụ trách truyền giáo (1622-2022): Thánh bộ Truyền bá Đức Tin
400 NĂM THÀNH LẬP THÁNH BỘ PHỤ TRÁCH TRUYỀN GIÁO (1622-2022): THÁNH BỘ TRUYỀN BÁ ĐỨC TIN
Marie-Alpais Dumoulin
– Ngày 22 tháng 6 năm 1622, với sắc chỉ Inscrutabili divinae providentiae (Do sự quan phòng lạ thường của Thiên Chúa), Đức giáo hoàng Grêgôriô XV đã long trọng thành lập De Propaganda Fide (Thánh bộ Truyền bá Đức tin), cơ quan đầu tiên thuộc quyền giáo hoàng dành riêng cho “công cuộc truyền giáo” và đến năm 1967 đã trở thành Congrégation pour l’Evangélisation des peuples (Thánh bộ Phúc âm hóa các dân tộc).
Thực tế, từ ngày 6 tháng 1 năm 1622, Đức thánh cha đã công bố việc thành lập này và đã triệu tập 13 hồng y, 2 giám mục và thư ký để lập thánh bộ. Từ tháng 3, những vùng được biết đến trên hành tinh đã được phân chia là 13 khu vực được giao cho một trong 13 hồng y trong thánh bộ mới này. Sắc chỉ vào tháng 6 ra đời để tạo một nền tảng cuối cùng cho việc thành lập này mà mục đích được tuyên bố là “củng cố tính chất giáo hội của việc truyền giáo”.
Làm sao mà công cuộc truyền giáo của Công giáo thấy cần phải có mối liên hệ với Giáo Hội, và do đó với Rôma? Nếu ta lấy trường hợp của Á châu, ta thấy các tu sĩ Công giáo Âu châu đã đến đấy từ thời Trung cổ. Vào đầu thế kỷ XVIIe, từ Philippines cho đến Nhật bản, một bức tranh ghép các dòng tu truyền giáo đang hoạt động. Sự hiện diện này được quản lý bởi một khuôn khổ pháp lý được gọi là Padroado từ năm 1514, ngày mà giáo hoàng đã thương lượng để chuyển giao trách nhiệm truyền giáo cho vua Bồ Đào Nha.
Thừa hưởng hàng loạt những đặc quyền lâu đời và quyền thiêng liêng rộng lớn, hàng giáo sĩ của hệ thống Padroado hầu như hoàn toàn độc lập với Tòa Thánh. Hệ thống có quyền rất cụ thể trên miền truyền giáo: không thừa sai nào có thể đi đến Á châu mà không có sự đồng ý của nhà vua Bồ Đào Nha; mọi vi phạm đều bị trừng trị nghiêm khắc. Chuyện đến tai Rôma là các nhà truyền giáo bị những người dân địa phương cho là những ủy viên chính trị hay chỉ là những thương nhân, không quan tâm gì đến nền văn hóa hay các ngôn ngữ bản địa vì họ chỉ ở lại một thời gian ngắn. Dù sao, tình trạng chung là thiếu hụt các nhà truyền giáo. Về phần hàng giáo sĩ gọi là “bản địa”, chỉ có một vài linh mục bản địa nhập vào các dòng tu Âu châu.
Thêm vào tình hình này là cuộc bách hại chung nổ ra tại Nhật bản vào năm 1614. Đối với F. Buzelin, “thảm họa này bộc lộ một thiếu sót lớn của tổ chức truyền giáo: các Kitô hữu địa phương, thần phục các linh mục ngoại quốc, đã bị xem như đồng lõa của những kẻ xâm lăng tiềm năng. Trước vấn đề này, một giải pháp được đặt ra: đào tạo các linh mục xuất thân từ bản địa và có thể hoàn toàn hòa nhập vào dân cư địa phương”. Vì thế, Rôma thấy mình có bổn phận thiết lập một cơ quan quản trị tập trung các công cuộc truyền giáo lại nhưng cũng xây dựng các nguyên tắc cho hoạt động truyền giáo nhằm thành lập một hàng giáo sĩ địa phương. Do đó, vào năm 1622, Đức Grêgôriô XV có sáng kiến “lập các giám mục hoàn toàn trung thành với quyền bính của ngài, nhằm thành lập hệ thống các địa phận truyền giáo”, theo như cách nói của G. Pizzorusso.
Nhằm đến mục đích này, hành động đầu tiên của Francesco Ingoli, vị thư ký mới của thánh bộ Truyền giáo, là phát động một cuộc điều tra rộng lớn về tình hình Công giáo trên toàn thế giới. Cuộc điều tra này được xuất bản dưới tiêu đề Rapport sur les quatre parties du monde (Tường trình về bốn phần thế giới), nghĩa là Phi châu, Mỹ châu, Á châu và Âu châu. Thật vậy, người ta có khuynh hướng xem thánh bộ này chỉ là một dụng cụ dành cho Tân Thế Giới (Nouveaux Mondes), cho các miền truyền giáo ad extra (ở bên ngoài). Đó là quên đi rằng, ngoài các miền truyền giáo của Padroado, bối cảnh của cuộc phản- cải cách (contre-réforme) và bắt đầu Cuộc chiến Ba mươi năm (Guerre de Trente Ans) buộc phải nói đến các dân tộc “không tin” và đặc biệt là những người Thệ phản ở Bắc và Đông Âu.
Vào thời kỳ thứ hai, một phương pháp truyền giáo mới mà Rôma mong muốn để canh tân công cuộc truyền giáo đã được William Lesley, quản thủ văn khố của thánh bộ truyền giáo, soạn thảo ra. Năm 1659, dưới tiêu đề Instructions aux vicaires apostoliques des royaumes du Tonkin et de la Cochinchine (Huấn thị gởi các đại diện tông tòa tại Đàng Ngoài và Đàng Trong), ông đã liệt kê các nguyên tắc hành động được trông đợi nơi các vị giám mục truyền giáo đầu tiên trực thuộc Rôma. Đây có là những nguyên tắc mới không? Không hoàn toàn như thế, theo như sử gia Y. Essertel, người nói rằng đúng hơn đó là sự hài hòa các phương pháp: “Chúng ta đi ra khỏi chủ nghĩa duy nghiệm là đặc điểm của công cuộc truyền giáo dưới chế độ Bảo hộ. (…) Huấn thị Instructions do Lesley soạn thảo là kết quả công trình nghiên cứu của một nhà quản thủ văn khố thu gom lại những thực hành khác nhau của mục vụ truyền giáo từ tông đồ Phaolô cho đến các tu sĩ dòng Tên”.
Chính các vị Đại diện Tông tòa của hội MEP là những người đầu tiên thực thi các huấn thị này của Thánh bộ Truyền giáo, trong các miền truyền giáo của họ là Xiêm La, Đàng Trong, Đàng Ngoài và Trung Hoa, trong những năm 1660. Khởi đầu của một lịch sử bốn thế kỷ luôn nối kết hai thể chế này trong cùng một nhiệt tình truyền giáo!
THƯ MỤC:
BUZELIN, Françoise, Découvrir les Missions étrangères de Paris, Paris: Missions étrangères de Paris, 2014, 81 trang.
COLZANI, Gianni, Church’s Mission. History, Theology and the Way Forward, Rome: Urbaniana University Press, 2019, 168 trang.
ESSERTEL, Yannick, Évangélisation & Cultures, Paris: Editions du Cerf, 2021, 553 trang.
ETCHARREN, Jean-Baptiste (MEP), “Les débuts de la Société des Missions étrangères”, trong LAUNAY Marcel & MOUSSAY Gérard (dir.), Les Missions Étrangères. Trois siècles et demi d’histoire et d’aventure en Asie, Paris, Perrin, 2008, tr. 16-23
Instructions aux vicaires apostoliques des royaumes du Tonkin et de la Cochinchine (1659), éd. Mgr Bernard JACQUELINE ; suivi par LANEAU Louis (Mgr), Instructions pour ceux qui iront fonder une mission dans les royaumes du Laos et d’autres pays (1682), éd. Jean GUENNOU và André MARILLIER, Paris: Archives des Missions étrangères de Paris, 2008, 118 trang.
PIZZORUSSO, Giovanni, “Le Monde et/ou l’Europe: la Congrégation de Propaganda Fide et la politique missionnaire du Saint-Siècle (XVIIe siècle)”, hội thảo tại Università degli Studi G. D’Annunzio de Chieti, 24 tháng 3 năm 2014.
Lm. Phaolô Nguyễn Minh Chính
Chuyển ngữ từ: Tạp chí MEP, tháng 7/2022
2022
Đoàn Việt Nam lên đường tham dự Đại Hội Gia đình Thế Giới lần thứ X tại Rôma, từ ngày 22/6 – 26/6/2022
Chiều tối ngày 20/6/2022, phái đoàn Việt Nam đã lên chuyến bay lúc 20g00 từ phi trường Tân Sơn Nhất để đến Roma tham dự Đại Hội Gia đình Thế Giới lần thứ X, 2022.
Trong phái đoàn Việt Nam tham dự Đại Hội lần này gồm 06 thành viên bao gồm Đức Cha Đa Minh Nguyễn Văn Mạnh, Giám mục Giáo phận Đà Lạt, Chủ Tịch Ủy Ban Mục Vụ Gia Đình (UBMVGĐ) trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam; Đức Cha Louis Nguyễn Anh Tuấn, Giám mục Phụ tá TGP Sài Gòn, kiêm Giám Quản Tông Tòa Giáo phận Hà Tĩnh, Chủ Tịch Ủy Ban Mục Vụ Di Dân, nguyên Thư Ký UBMVGĐ; Cha Giuse Hà Đăng Định, Thư Ký UBMVGĐ; Nữ tu Têrêsa Lê Thị Ngọc Lễ, Dòng Đa Minh Thánh Tâm và 01 đôi hôn nhân: anh Gioan B. Nguyễn Phúc Thiện và chị Anna Nguyễn Ngọc Cúc, Tổng giáo phận Sài Gòn, đại diện cho các Gia đình Công giáo Việt Nam.
Chuyến hành trình dự kiến sẽ khoảng 16 tiếng, khởi hành từ sân bay Tân Sơn Nhất – HCM City và sẽ đến Sân bay quốc tế Leonardo da Vinci hay còn gọi Sân bay Roma-Fiumicino vào lúc 7g20 ngày 21/6/2022 (giờ Roma).
Chương trình của các ngày Đại Hội sẽ bắt đầu từ chiều ngày 22/6 đến ngày 26/6/2022, được tổ chức tại Roma với các địa điểm trong thành Vatican.
Đặc biệt, trong ngày khai mạc, ngày thứ tư, và kết thúc Đại Hội sẽ có sự hiện diện của Đức Thánh Cha Phanxicô trong phần Lễ hội của các gia đình vào lúc 18g00, thứ Tư, ngày 22/6, Thánh Lễ đại trào tại quảng trường Thánh Phêrô và kết thúc với Kinh Truyền Tin vào lúc 12g00 trưa, Chúa Nhật 26/6/2022 bằng nghi thức sai đi.
2022
Cả vạn tín hữu cung nghinh Mình Thánh Chúa tại Hà Nội
Sau Thánh lễ trọng thể kính Mình Máu Thánh Chúa vào lúc 16h, Chúa Nhật ngày 19/6/2022, cùng với đông đảo mọi thành phần dân Chúa, Đức Tổng Giám mục Giuse Vũ Văn Thiên đã long trọng chủ sự cuộc cung nghinh Mình Thánh Chúa xung quanh 5 tuyến phố của quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội: Nhà thờ – Hàng Trống – Lê Thái Tổ – Tràng Thi – Nhà Chung.
Theo truyền thống của Tổng Giáo phận, vào Chúa Nhật lễ kính Mình Máu Thánh Chúa hàng năm, các Giáo xứ tổ chức cung nghinh Thánh Thể Chúa. Cũng trong tâm tình ấy, hôm nay trong bầu khí tưng bừng mọi thành phần dân Chúa từ nhiều Giáo xứ, Giáo họ trong nội thành Hà Nội nô nức trở về ngôi nhà thờ Mẹ của Tổng Giáo phận để cùng với vị Cha chung long trọng cử hành cuộc cung nghinh linh thiêng.
Trải qua dòng thời gian, kể từ sau cuộc cung nghinh Thánh Thể vào năm 1953 do Đức Khâm sứ Toà thánh chủ sự, mãi đến hôm nay, sau gần 70 năm, cuộc cung nghinh linh thiêng quy tụ cả vạn tín hữu mới được tái hiện.
Tham dự cuộc cung nghinh trọng thể có sự hiện diện trân quý của Đức Tổng Giám mục Giuse, Đức Hồng Y Phêrô, Đức cha Lôrensô, cha Tổng Đại diện Antôn, cha Quản hạt Chính Toà, quý Cha đồng tế, quý nam nữ Tu sĩ, Chủng sinh, hơn 20 đoàn hội đến từ các Giáo xứ trong nội thành Hà Nội và con số rất đông cộng đoàn dân Chúa tại nội thành Hà Nội.
Mặc cho tiết trời oi bức của những ngày hè nắng nóng, ngay từ đầu giờ chiều, các đoàn hội từ các Giáo xứ nội thành đã tập trung chật kín nơi khuôn viên quảng trường Đức Mẹ.
34 đội rước với đầy đủ mọi thành phần dân Chúa, từ các em thiếu nhi đến các bậc cao niên thuộc các đoàn hội khác nhau, trong những bộ trang phục nhiều màu sắc đã tạo nên một bức tranh sống động, phác họa vẻ đẹp Đức tin mạnh mẽ của những Kitô hữu nơi mảnh đất Hà Thành.
Cuộc cung nghinh được chia làm 2 tạm chính với khởi đầu là từ trong Nhà thờ. Tạm thứ nhất được đặt tại dòng Mến Thánh Giá Hà Nội (31 Nhà Chung – Hàng Trống – Hoàn Kiếm) và tạm thứ hai là tại quảng trường Đức Mẹ, khuôn viên trước Nhà thờ Chính tòa. Tại 2 tạm dừng chân, cộng đoàn cùng sốt mến, trang nghiêm, thờ lạy Thánh Thể Chúa.
Sau khi tiến về trước quảng trường của Nhà thờ, Đức Tổng Giám mục Giuse đã cử hành Lời nguyện và Phép lành Thánh Thể.
Bằng những điệu nhạc của bài thánh ca trầm hùng “Vạn tuế vua Giêsu” do ca đoàn Gloria thể hiện, hòa điệu trong những tiếng trống rền vang và tiếng kèn vang dội cuộc cung nghinh Thánh Thể chính thức khép lại.
Cuộc cung nghinh đã kết thúc, ước mong mọi thành phần dân Chúa kín múc được dồi dào nguồn Ân sủng của Thánh Thể Chúa để mưu ích cho bản thân, gia đình và Giáo hội. Hầu Ơn Chúa sẽ được mở rộng và lan tỏa đến mọi ngả đường của TGP.
2022
Giáo hội Pháp kết thúc tiến trình Thượng Hội đồng giai đoạn quốc gia
Ngày 15/6/2022, Giáo hội Pháp đã kết thúc giai đoạn quốc gia của Thượng Hội đồng về tính hiệp hành. Kết thúc khoá họp ngoại thường kéo dài hai ngày tại Lyon, trước sự hiện diện của các giáo dân, tu sĩ, các Giám mục đã bỏ phiếu thông qua một lá thư đi kèm với bản đúc kết nguyện vọng của nhiều tín hữu. Hai tài liệu, bản đúc kết và lá thư, sẽ được gửi đến Roma.
Đã có khoảng 150 ngàn tín hữu Pháp tham gia đóng góp ý kiến kể từ khi Thượng Hội đồng giai đoạn quốc gia được bắt đầu từ tháng 10/2021.
Thư của các giám mục
Thư của các giám mục xác định một số định hướng ưu tiên: nói rõ hơn chiều kích nhân bản của Giáo hội với bản chất bí tích của Giáo hội; chú ý đến những đau khổ và mong đợi của phụ nữ trong Giáo hội; lắng nghe những băn khoăn của các linh mục trong sứ vụ của họ; và cuối cùng xem xét những lý do tại sao vẫn còn tái diễn những căng thẳng trong phụng vụ.
Tài liệu lưu ý rằng tiến trình hiệp hành chưa đến được với mọi thành phần dân Chúa trong sự đa dạng của họ, đặc biệt là những người theo chủ nghĩa truyền thống và những người trẻ tuổi; đồng thời nhắc lại niềm hy vọng thấy việc hiệp hành trở thành nếp sống thông thường của Giáo Hội. Tài liệu mời gọi các cộng đồng gần gũi với những người bé nhỏ và nghèo khổ nhất, tôn trọng sự đa dạng hoặc bổ sung của các sứ vụ, đặc sủng và ân sủng.
Thư của các giám mục ghi nhận việc một số chủ đề thực tế không được đề ra trong tài liệu, ví dụ như việc truyền giáo, chứng tá của các Kitô hữu về các vấn đề xã hội, sinh thái hoặc liên đới quốc tế, cũng như vấn đề gia đình là nơi học hỏi của tình huynh đệ đã không được đề cập đến. Tài liệu tiếc rằng một số điểm phong phú thiêng liêng của Kitô giáo như các bí tích, đời sống thánh hiến, đời sống độc thân của các linh mục, chức phó tế… thường bị bỏ qua hoặc xem nhẹ.
Bản tổng hợp tham vấn
Bản đúc kết được một uỷ ban toàn quốc soạn thảo dựa trên các bản tổng hợp của các giáo phận, và được công bố cách đây một tuần. Nó đã mô tả tình hình của Giáo hội ở Pháp và đưa ra những cách thế cụ thể để cải tổ.
Nó đặc biệt bao gồm khát vọng sâu xa về một Giáo hội huynh đệ hơn, và hướng đến những người bị gạt ra bên lề; mong muốn dành nhiều chỗ hơn cho giáo dân trong việc quản trị; mong muốn tăng cường vai trò của phụ nữ; mong muốn tham gia đối thoại với những người không phải là Kitô hữu. (Cath.ch 17/06/2022)
Nguồn: vaticannews.va/vi