16 năm trước, cha Giuse Phan Duy Vũ đã bắt đầu dấn thân trong ơn gọi truyền giáo của dòng Chúa Thánh Thần, dù cha sinh ra trong gia đình không theo đạo Công giáo. Sau 13 năm tu học và phục vụ, ngày 23.3.2021, cha Giuse trở thành linh mục. Hành trình thăng hoa niềm tin của cha thật sự là một câu chuyện khơi gợi đức tin nhiều sắc màu.

Đến nhà thờ giáo họ Thánh Giuse Hoàng Lương Cảnh (thuộc xứ Tân Triều, giáo phận Xuân Lộc), trong khuôn viên rộng mát nhiều bóng cây, chúng tôi bắt gặp hình ảnh lớp học vẽ vui tươi do cha Giuse Phan Duy Vũ trực tiếp đứng lớp. Tất cả có hơn mười em độ tuổi thiếu nhi, thiếu niên đang mải mê với những sắc màu họa cảnh ngôi nhà nguyện – đề tài của buổi học hôm ấy. Khi mỗi em thỏa sức sáng tạo thì cha Giuse cũng bận rộn tới lui xem xét, chỉ dẫn thêm về bố cục, phối màu… Lớp học vẽ này đã mở được hai mùa hè, kể từ khi cha bắt đầu về đây, năm 2021. Sở dĩ có lớp vẽ vì cha nhận thấy đây là cách giúp các em yêu môn vẽ có “sân chơi” để mùa hè thêm niềm vui và bởi đây cũng là chuyên môn cha đã tốt nghiệp cử nhân trước khi đi tu. Câu chuyện giữa cha với khách phương xa diễn ra xen kẽ trong giờ học vẽ. Đám trẻ tỏ ra thích thú và chăm chú khi pha màu cũng như lúc hoàn thiện từng nét vẽ…

Kể về con đường tìm hiểu ơn gọi rồi trở thành linh mục của cha, cha Giuse luôn mở đầu các chi tiết bằng nụ cười hiền. Cha nói mình cảm mến đạo Công giáo từ những năm còn là sinh viên Đại học Nghệ thuật Huế. “Quê nhà ở Quảng Nam, thời đó xa nhà vừa nhớ vừa buồn, viết thư về đợi hồi âm nhanh nhất cũng chục ngày. Thiếu thốn tình thương và sự quan tâm giữa đất lạ,  mình rất buồn. Trong khi đó, các bạn sinh viên Công giáo có rất nhiều sinh hoạt sôi nổi. Thế rồi mình bắt đầu tham gia và niềm tin dần được thăng hoa, rồi thì âm thầm, không nói sớm cho gia đình, mình xin theo đạo. Năm 1993, Đức Tổng Giám mục Stêphanô Nguyễn Như Thể đã ban các Bí tích khai tâm Kitô giáo cho mình…”, cha Giuse nhớ lại.

Sau khi tốt nghiệp, về quê làm việc, chàng thanh niên Phan Duy Vũ khi đó không hề vơi đi niềm cảm mến đạo mà trái lại đã rất hăng say tham gia các sinh hoạt ở xứ đạo gần nhà. Với khả năng chuyên môn mỹ thuật, anh đã nhận các các công việc trang trí cho các hoạt động mà giáo xứ cần, và còn tham gia ca đoàn, có khi giữ vai trò ca trưởng, phục vụ hết mình ở xứ đạo… Lúc biết con mình theo đạo Chúa, khác truyền thống gia đình, ông bà cố rất không vui và phản đối, nhưng rồi trước sự kiên định của con, nên ông bà tôn trọng… Sau mười năm đi làm và chẳng bao giờ hình dung đến chuyện đi tu, từ một cơ duyên gặp lại người quen là một nữ tu, cha bắt đầu nhen nhóm những suy tư về con đường hiến thân. Phía gia đình lại phản đối nhiều hơn vì cha là con trai trưởng. Ông bà cố khi đó đã cứng rắn nhắc đến chuyện từ mặt con nếu chọn đời tu. Giữa lúc ấy, để thuyết phục gia đình, cha Giuse chỉ biết tỉ tê, bày tỏ hết ý muốn, hết lòng mình với song thân. Thời điểm này cha cũng nhờ thêm các cha, các dì quen khéo léo chia sẻ thêm. Cái gật đầu của hai đấng sinh thành đã mở ra một hành trình mới cho cuộc đời cha Giuse. Song thân ngài không có những lời hoa mỹ, ngọt ngào, mà đơn giản chỉ có ánh nhìn chứa đựng yêu thương, tin tưởng với người con trai cương nghị.

Tuy vậy, không phải đến đây thì con đường tu học sẽ êm mượt cứ thế bước đi. Nhớ lại thuở ban đầu đi tu và lý do đến với ơn gọi dòng Chúa Thánh Thần, cha cho biết khó khăn đã ngay lập tức nảy sinh, vì khi vào dòng cha đã 35 tuổi. Học ngôn ngữ mới lúc này là một thử thách. Theo chương trình đào tạo của dòng, cha Giuse phải xuất ngoại hoàn thành các khóa tiếng Anh ở các cơ sở của dòng. Từng bước đi theo đúng ơn gọi là làm sao để biến đổi, trở nên can đảm, dám mạo hiểm vượt ra khỏi “vùng an toàn” – tức những nơi thân thuộc, rời xa gia đình, quê hương để lên đường đi truyền giáo, người con đất miền Trung đã theo chương trình đào tạo của dòng Chúa Thánh Thần đi nhiều nơi để phục vụ. Nhận mình là con người có “máu” nghệ thuật, cha thích sự mở ra, linh động trong tất cả hoàn cảnh, điều kiện theo ơn Chúa Thánh Thần tác động. Cứ thế, kiên nhẫn, giản dị mà sinh động như đường hướng của nhà dòng, cha có 13 năm thử thách trước khi được phong linh mục.

Cha kể có lần ông cố nói với cha : “Nếu mi mà làm cha thì ta vào đạo”. Một lời thách hàm chứa động lực đã dành cho cha! Do đó, ơn gọi của cha Giuse còn đặc biệt hơn khi chính cha đã rửa tội cho song thân mình sau một năm lãnh chức linh mục. Ngày về xứ đạo quê hương dâng lễ mở tay cũng như lúc cử hành Bí tích Thánh Tẩy cho cha mẹ đã trở thành dấu ấn vui của giáo họ Tất Viên thuộc giáo xứ Hà Lam, giáo phận Đà Nẵng. Có một chi tiết đặc biệt nữa là cha Giuse chính là linh mục đầu tiên xuất thân từ giáo họ Tất Viên sau 63 năm thành lập. “Chúa nhiệm mầu và Ngài luôn có dự tính diệu kỳ, chẳng ai biết được…”, cha nghiệm ra.

Như đã nói ở trên, sau khi chịu chức linh mục, cha về giúp phụ trách giáo họ Thánh Giuse Hoàng Lương Cảnh thuộc xứ đạo Tân Triều ở Đồng Nai. Hiện giáo họ đã có một nhà nguyện bằng thép tiền chế. Giáo họ cách giáo xứ khoảng 7 cây số, ở gần khu công nghiệp. Số giáo dân không tính di dân vào khoảng 1.500 người nên các thánh lễ mỗi ngày cũng như nhiều sinh hoạt đạo đức khác ở đây diễn ra đều đặn. Quãng thời gian hai năm gắn bó và coi sóc một cộng đoàn giáo dân đa dạng vùng miền (di dân nhiều nơi) chưa là nhiều, nhưng cha đã nhen nhóm những tình cảm quý mến nơi cộng đoàn giáo họ. Trong hành trang phục vụ của mình, mỗi ngày với anh chị em giáo dân, cha Giuse vẫn tâm niệm lời khấn hứa lần đầu của mình khi theo ơn gọi thánh hiến là “Anh em là muối cho đời” (Mt 5, 3). “Hạt muối bé nhỏ, giản đơn mà hiệu quả”, cha Giuse xác tín…

Trời về trưa, phụ huynh đã đến đợi đón tụi nhỏ sau giờ học vẽ,  mọi người đều toát lên niềm vui qua ánh mắt, nụ cười. Những nét màu vẽ trong tranh của các em đã rõ dần có bóng dáng mái nhà nguyện, thấp thoáng hình ảnh thánh giá…, dưới một bầu trời xanh trong. Đó có lẽ cũng là hình ảnh mơ ước của vị mục tử có ơn gọi khá đặc biệt này.

Minh Hải

Hàng trăm tín hữu Công giáo giáo phận Tete, Mozambique đã tham dự buổi lễ ngày 12.8.2023 tại Đền thờ Zobuè, bế mạc giai đoạn giáo phận về tiến trình tuyên chân phước và tuyên thánh cho hai linh mục dòng Tên là cha João de Deus Kamtedza và cha Silvio Alves Moreira, bị sát hại vào ngày 30.10.1985. Trong bài giảng, Đức cha Diamantino Guapo Antunes, Giám mục giáo phận Tete đã khẳng định: “Các tôi tớ Chúa là những mục tử tốt lành. Các vị chịu đau khổ với dân tộc mình, luôn tìm kiếm hòa bình và hòa giải. Hai cha đã thể hiện những phẩm chất nhân bản và tinh thần của mình để phục vụ Thiên Chúa, phục vụ nhân loại và sống lý tưởng truyền giáo của mình”. Cuộc điều tra ở cấp giáo phận được bắt đầu vào ngày 20.11.2021 đã thu thập tất cả các lời chứng, kể cả các tài liệu lưu trữ… Một hồ sơ phong phú về cuộc đời và sự tử đạo của hai tôi tớ Chúa đã được soạn thảo, gồm 1.500 trang, được Đức Giám mục Tete gởi trong hộp kín đến đại diện Sứ thần Tòa Thánh tại Mozambique. Đức Giám mục Paul Anthony sẽ chuyển tài liệu này đến Bộ Phong thánh ở Rome để xem xét thêm. Cha João de Deus Gonçalves Kamtedza sinh ngày 8.3.1930 tại Angonia, tỉnh Tete. Cha Silvio Alves Moreira sinh ngày 16.4.1941 tại Rio Meão-Vila da Feira, Bồ Đào Nha. Trong những ngày tháng cuối đời, hai vị phục vụ ở Chapotera. Hai linh mục dòng Tên được gọi là “các vị tử đạo của Chapotera” vào thời nội chiến ở Mozambique.