2023
Cử chỉ yêu thương
6.4 Thứ Năm Tuần Thánh
Is 61:1-3,6,8-9; Tv 89:21-22,25,27; Kh 1:5-8; Lc 4:16-21; Xh 12:1-8,11-14; Tv 116:12-13,15-16,17-18; 1 Cr 11:23-26; Ga 13:1-15
Cử chỉ yêu thương
Hôm nay, Chúa Giêsu quy tụ các Tông đồ là những người thân tín với Ngài trong suốt chặng đường rong ruổi loan báo Tin Mừng. Ngài quy tụ họ, để trao lại cho họ một tặng phẩm thần linh là Bí tích Thánh Thể và truyền cho các ông hãy làm việc này mà tưởng nhớ đến Ngài.
Qua đó, như một sự hiện hữu sau khi chết, để khi còn sống, Chúa Giêsu ở cùng với các ông thế nào, thì ít ngày nữa thôi, Ngài cũng hiện diện và ở lại với các ông cách vô hình nhưng trọn vẹn nơi Bí tích cao trọng là chính Thánh Thể Ngài. Mặt khác, qua bữa tiệc này, phần cuối cùng của bữa tiệc, Chúa Giêsu hành động và trăng trối những lời tâm huyết để xây dựng cộng đoàn Giáo Hội đó là: “Luật yêu thương”.
Tiệc ly được thánh Gioan ghi lại tỉ mỉ và gợi hình. Chúa Giêsu làm bảy cử điệu rõ ràng: đứng dậy, cởi áo, lấy khăn, thắt lưng, đổ nước, rửa chân và lau lọt. Khi cởi áo choàng ngoài Chúa Giêsu đã làm cử chỉ của một người nô lệ hay ít ra của một người thợ bắt tay vào việc. Thời đó, phận sự của nô lệ, đặc biệt các nô lệ không phải là người Do thái có nhiệm vụ rửa chân cho khách tới nhà (1 Sm 25,41).
Đây là một việc làm hoàn toàn tự nguyện của Chúa. Ngay cử chỉ Chúa cởi áo và tự lấy mặc lại (c.12) làm chúng ta liên tưởng đến những lời Chúa đã nói (Gio 10,17-18) để nói đến cái chết hoàn toàn tự nguyện và sự sống lại uy quyền của riêng Ngài. Khi Chúa Giêsu vừa làm xong công việc của một nô lệ, thì Chúa muốn nhấn mạnh đến sự bất tương xứng tự nhiên giữa công việc ấy đối với một vì Thiên Chúa (c.14), là họ thực sự là những môn đệ phục vụ hoàn toàn cho nước Trời, phục vụ cho đến chết, như lời Chúa nói “Tôi tớ không lớn hơn chủ, kẻ được sai không lớn hơn kẻ sai mình” (Mt 10,14 Lc 6,40. Ga 15,20). Đấy chúng ta thấy một vì Thiên Chúa thực hiện câu “Ta đến để phục vụ…” (Mt 20,28). Rất có thể có một ông vua trần thế làm công việc khiêm tốn ấy cho bầy tôi trước khi từ giã rút lui khỏi ngai vàng của mình.
Nhưng khó và rất khó mà tin được có một nhà vua làm như thế khi sắp trở lại kinh đô chiến thắng huy hoàng của mình. Còn Chúa đã làm gương trước khi về trời với Thiên Chúa Cha, Ngài đã cúi gồng mình rửa chân cho từng môn đệ kể cả Giuda Iscario. Có vậy chúng ta mới hiểu được câu “Vốn dĩ là một Thiên Chúa song chẳng coi mình bằng Thiên Chúa. Người tự ha ïvâng lời cho đến chết và chết trên thập giá” (Ph 2,6).
Chúng ta hiểu thế nào về một vì Thiên Chúa chỉ vì tình yêu nhân loại đã bỏ vinh quang trời cao đến giữa loài người, thân phận khổ lụy bèo mây. Ngài đã bằng lòng nhận những đau khổ lầm than nơi thân xác mình để làm gánh nhẹ nhàng cho mọi người. Ngài đã lấy tinh thần là phần bất tử một hủy diệt sự chết đã giết chết loài người.
Ngài bị điều đi như con chiên và bị giết như con cừu. Ngài đã cứu chúng ta ra khỏi tà đạo như cứu khỏi Ai cập, khỏi tay Pharaon. Ngài đã làm cho thần chết phải bẽ bàng và khiến cho ma quỉ phải tru trếu khóc lóc, như Maisen làm cho Pharaon. Chính Chúa đã đón muôn khổ lụy trong muôn người. Ngài là Đấng bị giết trong con người Abel, bị trói chân tay trong con người Isaac,bị lưu lạc trong con người của Gicop, bị bắn trong con người của Giuse, bị bỏ trôi sông như Maisen, bị bách hại nơi con người David và bị nhục nhã trong các vì tiên tri. Chính Chúa là Đấng nhập thể trong cung lòng trinh nữ Maria, bị treo trên cây gỗ, bị chôn vùi dưới đất, chính Ngài từ trong nấm mồ kẻ chết sống lại và lên trời cao thẳm.
Vâng, đấy là giá trị của phục vụ. Phục vụ trong tình yêu vô vị lợi, không điều kiện, không ơn huệ. Chúa Giêsu là Chúa, là thầy nhưng cũng là tôi tớ. Đã yêu những kẻ thuộc về mình cho đến cùng, đến thí mạng sống, Ngài thanh tẩy vết nhơ của họ. Ngài phục vụ tất cả, kể cả Phêrô và Giuda. Nhờ ánh sáng gương lành của Chúa, Giáo hội khám phá ra ơn kêu gọi của mình là phục vụ anh em không trừ ai trong tình yêu với tư cách là một tôi tớ khiêm cung.
Cử chỉ yêu thương mà Chúa Giêsu đã làm cho các Tông đồ là một quyết tâm sống trọn ý nghĩa yêu thương của Ngài, cũng như người tôi tớ không sống cho mình mà cho người khác. Nhưng Ngài chưa lấy làm đủ, Ngài còn biểu lộ tình yêu qua hình ảnh một miếng bánh trao ban để ở mãi với con người. Bị bẻ ra và tiêu tan, Chúa Giêsu đã sống đến cùng những đòi hỏi của yêu thương.
Thánh Gioan đã tóm gọn cuộc sống Chúa Giêsu qua câu : “Ngài đã yêu các kẻ thuộc về Ngài và đã yêu đến cùng”, nghĩa là sẵn sàng sống chết cho người mình yêu. Tình yêu đến cùng ấy, Chúa Giêsu đã thể hiện qua cái chết trên Thập giá, và Ngài còn muốn tái diễn hàng ngày dưới hình dạng Bánh và Rượu trong bí tích Thánh Thể. Cũng như tôi tớ chỉ sống và chết cho người khác, chiếc bánh chỉ hiện hữu để được ăn, được hao mòn, được tiêu tán. Dưới hình thức lương thực, Chúa Giêsu muốn thể hiện tình yêu của Ngài đối với chúng ta; tiếp nhận Ngài qua Bí tích thánh thể, chúng ta sống bằng chính sự sống của Ngài, ăn uống Ngài, chúng ta cũng được mời gọi nên giống Ngài và san sẻ sự sống của Ngài cho người khác.
Sống và chết cho người khác, nên một với Ngài là thực hiện sứ mệnh của Ngài tức là phục vụ và phục vụ cho đến cùng. Sứ mệnh phục vụ ấy Chúa Giêsu truyền lại cho chúng ta qua Bí tích Truyền chức. Linh mục là người được ủy thác để lặp lại lời của Chúa Giêsu. “Các con hãy làm việc này, mà nhớ đến Ta”. Làm việc này không những là cử hành Bí tích Thánh Thể để Chúa Giêsu luôn ở mãi giữa nhân loại, mà con chu toàn sứ mệnh phục vụ của Ngài. Không chỉ riêng linh mục, nhưng tất cả những ai nhờ phép rửa được tháp nhập vào sự sống Đức Kitô, nghĩa là mọi kitô hữu trong lời nói và hành động cũng yêu thương và chết để nhớ đến Ngài. Mỗi cử chỉ và hành vi bác ái đều là một nghĩa cử tưởng nhớ đến Chúa Giêsu, đều là một tiếp tục, hay đúng hơn là một hiến lễ được dâng trên bàn thờ.
Tưởng nhớ việc Chúa lập Bí tích Thánh Thể và truyền chức linh mục trong ngày thứ năm tuần thánh, chúng ta nhớ đến cách đặc biệt các linh mục. Xin chúa ban cho các ngài luôn trung thành với sứ mệnh phục vụ. Xin cho tình yêu Chúa luôn ngự trị trong tâm hồn chúng ta để chúng ta cũng sống yêu thương và phục vụ.
2023
CHÍNH TỘI CON ĐÃ TREO CHÚA TRÊN THẬP GIÁ
CHÍNH TỘI CON ĐÃ TREO CHÚA TRÊN THẬP GIÁ
Một người đàn ông công chức tên X., bình thường, khỏe mạnh, vui tươi, quân bình như bao người khác. Ông rất đúng mực và tận tụy với công việc và được cấp trên trao phó nhiều trọng trách. Ông rất thứ tự và vâng lời luật pháp quốc gia. Ông phục vụ chế độ tận tâm hết khả năng mình.
Nhưng công việc của ông hơi khác thường: Đó là thanh lọc, tổ chức lùng bắt và tiêu diệt dân Do thái trên khắp lục địa Châu Au. Ông giết tất cả chừng sáu triệu người trong đại thế chiến thứ hai. Nhiều năm về sau người ta truy tìm được ông ở Nam Mỹ, tên thật ông là Adolf Eichmann. Lúc bị bắt, ông hoàn toàn bình thường, ăn ngủ tốt, tuy đã luống tuổi. Giả dụ ông bất an hay điên khùng chúng ta còn có thể hiểu được, nhưng không, ông rất bình thường, ông cho là mình chỉ làm theo lệnh cấp trên, thế thôi, không áy náy chi cả.
Điều này làm cho chúng ta choáng ngợp, nhất là trong tuần thánh này. Người ta phạm tội, những tội tày đình mà vẫn cứ bình thản nghĩ mình là phải. Phaolô giết Stêphanô, bẩy giám mục giết cô bé Jeanne d’Arc, thập tự chinh, tòa điều tra, giàn hỏa thiêu rối đạo. Mãi đến tận hôm nay vẫn còn tình trạng đó. Lịch sử nguyên vẹn đấy, làm sao chối cãi. Thì ra, nếu nhìn kỹ vào thế giới chúng ta sẽ thấy một mặt người ta hô hào văn minh tiến bộ, đối xử khoan dung, tha thứ, công bình, bác ái.Nhưng mặc khác lại đầy bất công, bóc lột, áp bức, man rợ, điên khùng, hủy diệt thai nhi, kẻ vô tội mà lương tâm không hề ân hận. Bất cứ ai cũng có thể cảm nghiệm được hai mặt trái ngược nhau này. Có lẽ bản thân mỗi người còn điên khùng hơn. Đó mới là điều đáng lo sợ vì mình hiếm khi nhận rõ vấn đề.
Chúng ta hãy xem xét những kẻ kết án và hành quyết Đức Giêsu hôm nay. Tín hữu thường có thành kiến cho rằng họ là những kẻ độc ác, gian manh hết cỡ, dám giết hại Con Đức Chúa Trời và động lực của họ là tối tăm quỉ quyệt. Nhưng không phải vậy, nghĩ như vậy là theo quan điểm lúc này và là một sai lầm lớn nếu đặt mình vào thời đó. Tình huống tôn giáo, xã hội lúc ấy cho chúng ta thấy rõ hiển nhiên trong con người chúng ta cũng đầy những cảm nghĩ tương tự, có lẽ còn tệ hơn trong vai trò kết án và giết hại Đức Kitô.
Trước hết là phái Pharisêu: Những người này rất đạo đức và nhiệt thành với tôn giáo. Họ tỉ mỉ tuân giữ mọi lề luật Thiên Chúa truyền cho tuyển dân qua Môsê. Một chi tiết nhỏ nhất cũng không dám vi phạm. Hơn nữa còn lập ra những hàng rào vững chắc để bảo vệ lề luật. Họ miệt mài học hỏi lề luật và tuyệt đối tin tưởng vào sự công chính của lề luật. Họ nghĩ sự công chính này làm đẹp lòng Giavê. Họ rất sợ hãi xúc phạm đến lề luật và đền thờ, giống hệt như chúng ta hôm nay. Họ sẵn sàng trừ khử những nguy hiểm phá vỡ lề luật. Lòng kính trọng của quần chúng bình dân đối với họ là bằng chứng: Được chào hỏi ngoài đường, chỗ nhất trong các bữa tiệc. Ngoài ra họ còn sẵn sàng “tử đạo” để đuổi ngoại bang, ngõ hầu đất nước được tinh tuyền. Ai bảo họ không đạo đức?
Caipha, Anna: Những chức sắc tôn giáo, chỉ một lòng gìn giữ cho đất nước an bình, tôn giáo chính thống, dân chúng tự do thờ phượng, trừ khử xáo trộn, nắm giữ chức Tư tế thượng phẩm trong dân, được toàn dân nghe theo và kính trọng. Ai bảo họ tâm địa gian ác? Câu trả lời là hoàn toàn không, tương tự như Giáo hội sau này thiêu chết John Huss và các kẻ rối đạo khác để bảo vệ Tin Mừng.
Philatô: Nhà chính trị tài ba và khéo léo, là toàn quyền Roma ở Palestine, 10 năm, từ năm 26 đến 36. Ông luôn nghĩ đến địa vị và nhiệm vụ của mình. Công việc hàng ngày của ông là giữ an ninh cho thành phố và toàn thể xứ sở. Trong thời buổi nhiễu nhương ông không thể làm khác đi được, mặc dầu biết Đức Kitô là vô tội. Ông tránh cuộc đối đầu với các lãnh tụ tôn giáo, mà ông biết rõ ảnh hưởng to lớn của họ trên đám đông. Nếu làm khác đi, ông sẽ gây nhiều tai họa hơn cho quyền bính Roma và bản thân cùng đám lính trong trại binh sĩ chịu tổn thất nặng nề. Kinh nghiệm đã cho ông hay như vậy, thà nhượng bộ hy sinh một người vô tội còn hơn. Thời nay chúng ta không hành xử như vậy sao? Nhượng bộ sự thật và lẽ phải để được hai chữ “bình an”! Chuyện này đầy rẫy trên thế gian.
Đám lính vệ binh: Đây không phải lính tinh nhuệ của Roma. Lính chính qui không dính dáng chi đến chuyện “nhơ” này. Đám lính hành hạ Đức Giêsu là những kẻ đánh thuê ô hợp thâu gom từ các vùng phụ cận, thuộc nhiều văn hóa khác nhau: Hy lạp, Dothái, Samaria …Họ có nhiệm vụ canh gác và thi hành án. Họ chẳng biết nhiều về bản án Đức Giêsu, nó diễn ra bình thường như hàng chục, hàng trăm vụ khác, làm sao họ để ý cho kỹ mà nhận ra sự thật? Cho nên khi được lệnh thi hành thì là công việc thường xuyên. Dầu sao tử tội Giêsu cũng sẽ bị điệu đi đóng đinh trên gò đất nhỏ ngoài tường thành như nhiều tử tội khác thì cũng là chuyện quen thuộc. Có điều đặc biệt là tử tội Giêsu tự xưng là vua Do thái nên họ bày chút trò chế diễu cho vui, tương tự như trẻ con tìm thấy con cóc ở vệ đường, hành hạ cho thỏa tính, thế thôi chứ không có ân oán gì.
Tuy nhiên tấn kịch thật hảm khốc và phạm thượng. Chủ yếu là do tội của chung loài người và riêng mỗi cá nhân vì mọi người đều phạm tội. Xin đừng trốn tránh trách nhiệm, đổ lỗi cho thiên hạ, còn ta đây thánh thiện lắm cơ có làm chi xấu đâu, hơn nữa còn dâng mình cho Thiên Chúa, khấn hứa đàng hoàng, dấn thân cho công lý và sự thật! Hỡi ôi thực tế khác hẳn: Tìm kiếm lạc thú, tiện nghi, chê bai khổ chế hãm mình, hy sinh. Xin nhớ lời tác gỉa Abert Camus mà mọi người đều quen biết: “Pharisêu là ai đó đòi hỏi kẻ khác nhiều hơn là chính mình”. Lạy Chúa, xin giúp chúng con thành thật trong tuần lễ thánh thiện này, đừng giả hình nữa. Xin cho chúng con kết hợp cụ thể với Chúa trong lời nói, việc làm nhất là tâm tình vâng theo thánh ý Thiên Chúa Cha.
Vì Chúa có thể tránh được nhục nhã này, tránh vào thành thánh nơi từng giết chết các ngôn sứ. Chúa đọc được các dấu hiệu và biết trước số phận đang chờ đón mình. Chúa có đủ tài năng để thay đổi nội dung rao giảng về Nước Trời đang mở rộng cho mọi người, ngay cả cho dân ngọai, về kẻ rốt hết lên hàng đầu và kẻ đang đứng đầu xuống hàng rốt hết, về sự hiện diện của Thiên Chúa trong các kẻ bé mọn, về Thiên Chúa giầu lòng thứ tha, về trời mới đất mới, ngõ hầu tránh khỏi tai họa. Nhưng Chúa đã không làm như vậy, thà lãnh nhận cái chết và giơ mặt chai như đá, để tiến vào Giêrusalem làm chứng cho sự thật.
Chúa đã trung thành với sứ vụ như người tôi tớ Thiên Chúa, phục vụ chân lý để chúng con được tự do. Bọn lính khi hành hạ Chúa đã chế diễu rằng: “Kính chào vua dân Do thái” họ có biết đâu rằng đó là sự thật. Nếu quả là sự thật thì đâu là binh hùng tướng mạnh, đâu là quyền bính và ngai vàng? Con đường giải phóng dân Israel lại là một thất bại hoàn toàn? Chẳng ai tưởng tượng được: “Này vua các ngươi đang ngự đến, hiền hậu ngồi trên lưng lừa, lưng lừa con, là con của một con vật chở đồ”. Cả đến các nhà thông thái nhất trong dân Do thái cũng không thể đoán trước được Thiên Chúa đã chọn con đường như vậy để cứu vớt nhân loại. Chúng ta nên suy nghĩ kỹ bài Tin Mừng để nhìn ra sứ mệnh và sự nghiệp của Đức Giêsu. Người đích thực là người tôi tớ đau khổ và trung thành của Thiên Chúa, cương quyết vâng phục Thiên Chúa trong sứ vụ . Chứ đừng cắt nghĩa theo sở thích rồi hành động lung tung.
Có hai người bạn đi với nhau, một người tên Thắng, người khác tên Hùng. Khi đi qua một con suối, Thắng chỉ xuống nước nói: “Hùng kìa, suối nhiều cá quá”. Hùng nhìn kỹ nhưng chẳng thấy cá đâu, dòng nước trong veo chẩy róc rách. Một lát sau họ đi qua đám dâu dại, Hùng vội bới đám dâu hái quả ăn. Thắng nói: “Tớ chẳng thấy quả nào, cậu hái dâu ở đâu vậy?”. Hùng trả lời: “cũng như bạn trông thấy cá ở dưới suối”.
Đây là chuyện ngụ ngôn của một đấng đáng kính về tuần thánh. Tín hữu thường đi qua tuần lễ mà không có ích lợi gì. Thản hoặc người được ơn này, kẻ ơn khác, chứ không tận dụng cuộc thương khó của Chúa để thâu lượm hoa trái thiêng liêng. Chúng ta hãy thật sự cảnh giác về thói vô tình của mình, thú nhận tội lỗi, thực hành khổ chế để thu lượm kho tàng ơn cứu độ do cuộc thương khó Chúa mang đến thế gian. Thu lượm sự giầu có ấy không khó lắm đâu, nếu chúng ta biết hy sinh bản thân cùng với những đòi hỏi của xác thịt.
Trong vườn Cây Dầu, Chúa Giêsu nhắn nhủ các tông đồ hãy cầu nguyện luôn. Chúng ta hãy nghe lời Người bền bỉ trong kinh nguyện, thánh lễ và đừng bao giờ nản lòng. Cầu nguyện trong tuần thánh này là đi theo Chúa trong suốt cuộc khổ nạn của Người. Đọc và suy gẫm kỹ lưỡng các tường thuật thương khó, mỗi chữ, mổi câu đều mang ý nghĩa cho linh hồn. Thí dụ: Hãy dùng bữa tiệc với Người ở Bêtania sáu ngày trước lễ vượt qua và chứng kiến người phụ nữ đổ dầu lên đầu và xức thuốc thơm cho thân xác Người, rồi lấy tóc mà lau chân Người tiên báo sự mai táng của Người. Giuđa kết án bà là phí phạm nhưng cử chỉ của bà còn lưu truyền cho đến hôm nay. Cử chỉ thống hối và yêu thương ấy liệu có phải là một phí phạm? Chúng ta thì sao? Làm được hành động yêu mến nào đối với Thầy Chí Thánh?
Ngày hôm sau Người tiến vào thành thánh từ cổng phía đông, có đám đông tung hô vang dội vì họ đã được chứng kiến phép lạ Lazarô sống lại. Liệu Chúa đã phục sinh chúng ta khỏi tội lỗi và chúng ta tung hô Người vì biết ơn? Và bao nhiêu người trong họ lại hô lớn đòi xử tử Người cho máu đào của Người đổ trên đầu họ và con cháu họ! Sự lật lọng này phải chăng là của chúng ta khi gặp gian truân?
Lắng nghe bài giảng đanh thép của Người trong đền thờ: Nhà Cha Người là nhà cầu nguyện chứ không phải hang trộm cướp, buôn bán kiếm lời. Liệu chúng ta có buôn thần bán thánh, lợi dụng chức quyền để thu vét của cải danh vọng?
Hãy đồng bàn với các Tông đồ trong phòng tiệc ly để lắng nghe tâm huyết cuối cùng của Người. Trong đó Người tuôn đổ tình yêu xuống trên Giáo Hội mới, ban cho Giáo Hội thịt máu Người như lương thực nuôi linh hồn cho đến cõi sống muôn đời, quỳ xuống rửa chân cho các cán bộ của Giáo Hội mới và sai họ đi phục vụ thế gian. Liệu chúng ta theo nổi gương khiêm hạ của Người, hay vênh váo ta đây nhà rao giảng? Đòi ăn trên ngồi trưóc và buộc người ta kính trọng?
Hãy theo Gioan và Phêrô khi vệ binh đền thờ điệu Người đến nhà Caipha xem chúng ta có can đảm hơn Phêrô không? Ai trong chúng ta sẵn lòng vác đỡ thập tự Chúa trên đường ra núi sọ? Hoặc chí ít bớt đi một nết xấu, một tội lỗi để thánh giá Người đỡ nặng nề?
Mọi người đều tưởng rằng thập ác là kết liễu sự nghiệp của Người. Liệu chúng ta có can đảm tin rằng đau khổ và hấp hối chỉ tăng thêm lòng nhiệt thành vì tình yêu Chúa Cha và nhân loại của Người. Nó là khởi đầu chứ không phải là kết thúc công trình cứu chuộc? Vì thế chúng ta đứng đấy cùng với Đức Mẹ, thánh Gioan và các phụ nữ để cùng dâng thánh lễ với Chúa. Còn nhiều sự kiện khác nữa chúng ta phải suy gẫm và cầu nguyện. Các thánh đã từng làm như vậy, cho đến tận thế các linh hồn đạo đức còn sẽ thi hành. Đó là cốt yếu nền thánh thiện của Giáo Hội. Liệu chúng ta noi gương hay cho là cổ hủ để tìm kiếm những hình thức ồn ào khác? Ước mong mọi ngươi phân định được rõ ràng. Amen.
2023
CHÍNH TỘI CON ĐÃ TREO CHÚA TRÊN THẬP GIÁ
CHÍNH TỘI CON ĐÃ TREO CHÚA TRÊN THẬP GIÁ
Một người đàn ông công chức tên X., bình thường, khỏe mạnh, vui tươi, quân bình như bao người khác. Ông rất đúng mực và tận tụy với công việc và được cấp trên trao phó nhiều trọng trách. Ông rất thứ tự và vâng lời luật pháp quốc gia. Ông phục vụ chế độ tận tâm hết khả năng mình.
Nhưng công việc của ông hơi khác thường: Đó là thanh lọc, tổ chức lùng bắt và tiêu diệt dân Do thái trên khắp lục địa Châu Au. Ông giết tất cả chừng sáu triệu người trong đại thế chiến thứ hai. Nhiều năm về sau người ta truy tìm được ông ở Nam Mỹ, tên thật ông là Adolf Eichmann. Lúc bị bắt, ông hoàn toàn bình thường, ăn ngủ tốt, tuy đã luống tuổi. Giả dụ ông bất an hay điên khùng chúng ta còn có thể hiểu được, nhưng không, ông rất bình thường, ông cho là mình chỉ làm theo lệnh cấp trên, thế thôi, không áy náy chi cả.
Điều này làm cho chúng ta choáng ngợp, nhất là trong tuần thánh này. Người ta phạm tội, những tội tày đình mà vẫn cứ bình thản nghĩ mình là phải. Phaolô giết Stêphanô, bẩy giám mục giết cô bé Jeanne d’Arc, thập tự chinh, tòa điều tra, giàn hỏa thiêu rối đạo. Mãi đến tận hôm nay vẫn còn tình trạng đó. Lịch sử nguyên vẹn đấy, làm sao chối cãi. Thì ra, nếu nhìn kỹ vào thế giới chúng ta sẽ thấy một mặt người ta hô hào văn minh tiến bộ, đối xử khoan dung, tha thứ, công bình, bác ái.Nhưng mặc khác lại đầy bất công, bóc lột, áp bức, man rợ, điên khùng, hủy diệt thai nhi, kẻ vô tội mà lương tâm không hề ân hận. Bất cứ ai cũng có thể cảm nghiệm được hai mặt trái ngược nhau này. Có lẽ bản thân mỗi người còn điên khùng hơn. Đó mới là điều đáng lo sợ vì mình hiếm khi nhận rõ vấn đề.
Chúng ta hãy xem xét những kẻ kết án và hành quyết Đức Giêsu hôm nay. Tín hữu thường có thành kiến cho rằng họ là những kẻ độc ác, gian manh hết cỡ, dám giết hại Con Đức Chúa Trời và động lực của họ là tối tăm quỉ quyệt. Nhưng không phải vậy, nghĩ như vậy là theo quan điểm lúc này và là một sai lầm lớn nếu đặt mình vào thời đó. Tình huống tôn giáo, xã hội lúc ấy cho chúng ta thấy rõ hiển nhiên trong con người chúng ta cũng đầy những cảm nghĩ tương tự, có lẽ còn tệ hơn trong vai trò kết án và giết hại Đức Kitô.
Trước hết là phái Pharisêu: Những người này rất đạo đức và nhiệt thành với tôn giáo. Họ tỉ mỉ tuân giữ mọi lề luật Thiên Chúa truyền cho tuyển dân qua Môsê. Một chi tiết nhỏ nhất cũng không dám vi phạm. Hơn nữa còn lập ra những hàng rào vững chắc để bảo vệ lề luật. Họ miệt mài học hỏi lề luật và tuyệt đối tin tưởng vào sự công chính của lề luật. Họ nghĩ sự công chính này làm đẹp lòng Giavê. Họ rất sợ hãi xúc phạm đến lề luật và đền thờ, giống hệt như chúng ta hôm nay. Họ sẵn sàng trừ khử những nguy hiểm phá vỡ lề luật. Lòng kính trọng của quần chúng bình dân đối với họ là bằng chứng: Được chào hỏi ngoài đường, chỗ nhất trong các bữa tiệc. Ngoài ra họ còn sẵn sàng “tử đạo” để đuổi ngoại bang, ngõ hầu đất nước được tinh tuyền. Ai bảo họ không đạo đức?
Caipha, Anna: Những chức sắc tôn giáo, chỉ một lòng gìn giữ cho đất nước an bình, tôn giáo chính thống, dân chúng tự do thờ phượng, trừ khử xáo trộn, nắm giữ chức Tư tế thượng phẩm trong dân, được toàn dân nghe theo và kính trọng. Ai bảo họ tâm địa gian ác? Câu trả lời là hoàn toàn không, tương tự như Giáo hội sau này thiêu chết John Huss và các kẻ rối đạo khác để bảo vệ Tin Mừng.
Philatô: Nhà chính trị tài ba và khéo léo, là toàn quyền Roma ở Palestine, 10 năm, từ năm 26 đến 36. Ông luôn nghĩ đến địa vị và nhiệm vụ của mình. Công việc hàng ngày của ông là giữ an ninh cho thành phố và toàn thể xứ sở. Trong thời buổi nhiễu nhương ông không thể làm khác đi được, mặc dầu biết Đức Kitô là vô tội. Ông tránh cuộc đối đầu với các lãnh tụ tôn giáo, mà ông biết rõ ảnh hưởng to lớn của họ trên đám đông. Nếu làm khác đi, ông sẽ gây nhiều tai họa hơn cho quyền bính Roma và bản thân cùng đám lính trong trại binh sĩ chịu tổn thất nặng nề. Kinh nghiệm đã cho ông hay như vậy, thà nhượng bộ hy sinh một người vô tội còn hơn. Thời nay chúng ta không hành xử như vậy sao? Nhượng bộ sự thật và lẽ phải để được hai chữ “bình an”! Chuyện này đầy rẫy trên thế gian.
Đám lính vệ binh: Đây không phải lính tinh nhuệ của Roma. Lính chính qui không dính dáng chi đến chuyện “nhơ” này. Đám lính hành hạ Đức Giêsu là những kẻ đánh thuê ô hợp thâu gom từ các vùng phụ cận, thuộc nhiều văn hóa khác nhau: Hy lạp, Dothái, Samaria …Họ có nhiệm vụ canh gác và thi hành án. Họ chẳng biết nhiều về bản án Đức Giêsu, nó diễn ra bình thường như hàng chục, hàng trăm vụ khác, làm sao họ để ý cho kỹ mà nhận ra sự thật? Cho nên khi được lệnh thi hành thì là công việc thường xuyên. Dầu sao tử tội Giêsu cũng sẽ bị điệu đi đóng đinh trên gò đất nhỏ ngoài tường thành như nhiều tử tội khác thì cũng là chuyện quen thuộc. Có điều đặc biệt là tử tội Giêsu tự xưng là vua Do thái nên họ bày chút trò chế diễu cho vui, tương tự như trẻ con tìm thấy con cóc ở vệ đường, hành hạ cho thỏa tính, thế thôi chứ không có ân oán gì.
Tuy nhiên tấn kịch thật hảm khốc và phạm thượng. Chủ yếu là do tội của chung loài người và riêng mỗi cá nhân vì mọi người đều phạm tội. Xin đừng trốn tránh trách nhiệm, đổ lỗi cho thiên hạ, còn ta đây thánh thiện lắm cơ có làm chi xấu đâu, hơn nữa còn dâng mình cho Thiên Chúa, khấn hứa đàng hoàng, dấn thân cho công lý và sự thật! Hỡi ôi thực tế khác hẳn: Tìm kiếm lạc thú, tiện nghi, chê bai khổ chế hãm mình, hy sinh. Xin nhớ lời tác gỉa Abert Camus mà mọi người đều quen biết: “Pharisêu là ai đó đòi hỏi kẻ khác nhiều hơn là chính mình”. Lạy Chúa, xin giúp chúng con thành thật trong tuần lễ thánh thiện này, đừng giả hình nữa. Xin cho chúng con kết hợp cụ thể với Chúa trong lời nói, việc làm nhất là tâm tình vâng theo thánh ý Thiên Chúa Cha.
Vì Chúa có thể tránh được nhục nhã này, tránh vào thành thánh nơi từng giết chết các ngôn sứ. Chúa đọc được các dấu hiệu và biết trước số phận đang chờ đón mình. Chúa có đủ tài năng để thay đổi nội dung rao giảng về Nước Trời đang mở rộng cho mọi người, ngay cả cho dân ngọai, về kẻ rốt hết lên hàng đầu và kẻ đang đứng đầu xuống hàng rốt hết, về sự hiện diện của Thiên Chúa trong các kẻ bé mọn, về Thiên Chúa giầu lòng thứ tha, về trời mới đất mới, ngõ hầu tránh khỏi tai họa. Nhưng Chúa đã không làm như vậy, thà lãnh nhận cái chết và giơ mặt chai như đá, để tiến vào Giêrusalem làm chứng cho sự thật.
Chúa đã trung thành với sứ vụ như người tôi tớ Thiên Chúa, phục vụ chân lý để chúng con được tự do. Bọn lính khi hành hạ Chúa đã chế diễu rằng: “Kính chào vua dân Do thái” họ có biết đâu rằng đó là sự thật. Nếu quả là sự thật thì đâu là binh hùng tướng mạnh, đâu là quyền bính và ngai vàng? Con đường giải phóng dân Israel lại là một thất bại hoàn toàn? Chẳng ai tưởng tượng được: “Này vua các ngươi đang ngự đến, hiền hậu ngồi trên lưng lừa, lưng lừa con, là con của một con vật chở đồ”. Cả đến các nhà thông thái nhất trong dân Do thái cũng không thể đoán trước được Thiên Chúa đã chọn con đường như vậy để cứu vớt nhân loại. Chúng ta nên suy nghĩ kỹ bài Tin Mừng để nhìn ra sứ mệnh và sự nghiệp của Đức Giêsu. Người đích thực là người tôi tớ đau khổ và trung thành của Thiên Chúa, cương quyết vâng phục Thiên Chúa trong sứ vụ . Chứ đừng cắt nghĩa theo sở thích rồi hành động lung tung.
Có hai người bạn đi với nhau, một người tên Thắng, người khác tên Hùng. Khi đi qua một con suối, Thắng chỉ xuống nước nói: “Hùng kìa, suối nhiều cá quá”. Hùng nhìn kỹ nhưng chẳng thấy cá đâu, dòng nước trong veo chẩy róc rách. Một lát sau họ đi qua đám dâu dại, Hùng vội bới đám dâu hái quả ăn. Thắng nói: “Tớ chẳng thấy quả nào, cậu hái dâu ở đâu vậy?”. Hùng trả lời: “cũng như bạn trông thấy cá ở dưới suối”.
Đây là chuyện ngụ ngôn của một đấng đáng kính về tuần thánh. Tín hữu thường đi qua tuần lễ mà không có ích lợi gì. Thản hoặc người được ơn này, kẻ ơn khác, chứ không tận dụng cuộc thương khó của Chúa để thâu lượm hoa trái thiêng liêng. Chúng ta hãy thật sự cảnh giác về thói vô tình của mình, thú nhận tội lỗi, thực hành khổ chế để thu lượm kho tàng ơn cứu độ do cuộc thương khó Chúa mang đến thế gian. Thu lượm sự giầu có ấy không khó lắm đâu, nếu chúng ta biết hy sinh bản thân cùng với những đòi hỏi của xác thịt.
Trong vườn Cây Dầu, Chúa Giêsu nhắn nhủ các tông đồ hãy cầu nguyện luôn. Chúng ta hãy nghe lời Người bền bỉ trong kinh nguyện, thánh lễ và đừng bao giờ nản lòng. Cầu nguyện trong tuần thánh này là đi theo Chúa trong suốt cuộc khổ nạn của Người. Đọc và suy gẫm kỹ lưỡng các tường thuật thương khó, mỗi chữ, mổi câu đều mang ý nghĩa cho linh hồn. Thí dụ: Hãy dùng bữa tiệc với Người ở Bêtania sáu ngày trước lễ vượt qua và chứng kiến người phụ nữ đổ dầu lên đầu và xức thuốc thơm cho thân xác Người, rồi lấy tóc mà lau chân Người tiên báo sự mai táng của Người. Giuđa kết án bà là phí phạm nhưng cử chỉ của bà còn lưu truyền cho đến hôm nay. Cử chỉ thống hối và yêu thương ấy liệu có phải là một phí phạm? Chúng ta thì sao? Làm được hành động yêu mến nào đối với Thầy Chí Thánh?
Ngày hôm sau Người tiến vào thành thánh từ cổng phía đông, có đám đông tung hô vang dội vì họ đã được chứng kiến phép lạ Lazarô sống lại. Liệu Chúa đã phục sinh chúng ta khỏi tội lỗi và chúng ta tung hô Người vì biết ơn? Và bao nhiêu người trong họ lại hô lớn đòi xử tử Người cho máu đào của Người đổ trên đầu họ và con cháu họ! Sự lật lọng này phải chăng là của chúng ta khi gặp gian truân?
Lắng nghe bài giảng đanh thép của Người trong đền thờ: Nhà Cha Người là nhà cầu nguyện chứ không phải hang trộm cướp, buôn bán kiếm lời. Liệu chúng ta có buôn thần bán thánh, lợi dụng chức quyền để thu vét của cải danh vọng?
Hãy đồng bàn với các Tông đồ trong phòng tiệc ly để lắng nghe tâm huyết cuối cùng của Người. Trong đó Người tuôn đổ tình yêu xuống trên Giáo Hội mới, ban cho Giáo Hội thịt máu Người như lương thực nuôi linh hồn cho đến cõi sống muôn đời, quỳ xuống rửa chân cho các cán bộ của Giáo Hội mới và sai họ đi phục vụ thế gian. Liệu chúng ta theo nổi gương khiêm hạ của Người, hay vênh váo ta đây nhà rao giảng? Đòi ăn trên ngồi trưóc và buộc người ta kính trọng?
Hãy theo Gioan và Phêrô khi vệ binh đền thờ điệu Người đến nhà Caipha xem chúng ta có can đảm hơn Phêrô không? Ai trong chúng ta sẵn lòng vác đỡ thập tự Chúa trên đường ra núi sọ? Hoặc chí ít bớt đi một nết xấu, một tội lỗi để thánh giá Người đỡ nặng nề?
Mọi người đều tưởng rằng thập ác là kết liễu sự nghiệp của Người. Liệu chúng ta có can đảm tin rằng đau khổ và hấp hối chỉ tăng thêm lòng nhiệt thành vì tình yêu Chúa Cha và nhân loại của Người. Nó là khởi đầu chứ không phải là kết thúc công trình cứu chuộc? Vì thế chúng ta đứng đấy cùng với Đức Mẹ, thánh Gioan và các phụ nữ để cùng dâng thánh lễ với Chúa. Còn nhiều sự kiện khác nữa chúng ta phải suy gẫm và cầu nguyện. Các thánh đã từng làm như vậy, cho đến tận thế các linh hồn đạo đức còn sẽ thi hành. Đó là cốt yếu nền thánh thiện của Giáo Hội. Liệu chúng ta noi gương hay cho là cổ hủ để tìm kiếm những hình thức ồn ào khác? Ước mong mọi ngươi phân định được rõ ràng. Amen.
2023
Ai là kẻ phản bội
5.4 Thứ Tư Tuần Thánh
Is 50:4-9; Tv 69:8-10,21-22,31,33-34; Mt 26:14-25
Ai là kẻ phản bội
Trong cuộc sống, không ai thoát được đau khổ. Tuy nhiên, có nhiều loại đau khổ. Đau khổ nhất vẫn là sự phản bội của chính người mà chúng ta đã từng ra tay nâng đỡ…!
Hôm nay, thánh sử Mátthêu cũng gợi lại cho chúng ta tấm thảm kịch bi thương khi họa lại khung cảnh của một bữa tiệc cuối cùng của Thầy Giêsu với các môn sinh của mình, để rồi chính trong bữa ăn thân tình và huynh đệ này lại diễn ra một sự phản bội trắng trợn của ngay học trò Giuđa, kẻ đã được tin tưởng trao cho trách vụ quản lý. Tệ hơn nữa, âm mưu này lại bị hắn che lấp bằng câu hỏi: “Rápbi, (thưa Thầy) chẳng lẽ con sao?” Ngay sau lời loan báo về sự phản bội của Chúa Giêsu: “Thầy nói thật với các con, có một người trong các con sẽ nộp Thầy”.
Nếu các môn đệ khác khi hỏi cùng câu hỏi như Giuđa, thì trong tâm hồn của các ông là lo lắng, buồn rầu và đau đớn, còn Giuđa thì không, bởi hắn đã dùng hình thức này nhằm đánh lạc hướng để mọi người không còn nghi ngờ về hành vi bỉ ổi của hắn và để hắn dễ bề hành động. Chính vì thế mà làm cho Chúa Giêsu trong tư cách là người thi ân giáng phúc, là thầy, là Thiên Chúa càng thêm đau khổ!
Tin Mừng theo thánh Matthêu hôm nay thuộc về chương đầu trong phần “Thương khó và Phục Sinh” của Chúa Giêsu. Trước khi bước vào cuộc Thương khó, có nhiều đám mây đen tối bao phủ trên Chúa Giêsu và nhóm 12- nhóm môn đệ thân tín của Ngài. Sự phản bội không đến từ những kẻ căm ghét, thù hằn nhưng lại xuất phát từ cõi lòng xấu xa, tội lỗi của đám bạn bè thân tín “cùng sống, cùng chết” trong sứ mệnh của Ngài. Chúng ta hãy cùng bước vào tâm tình của Chúa Giêsu, khi Ngài đứng trước những đau khổ ấy.
Với 3 câu đầu của bài Tin Mừng, thánh sử Matthêu đã nói rõ thái độ bán đứng của Giuđa Itcariốt: “Quý vị muốn cho tôi bao nhiêu? Tôi sẽ nộp ông ấy…”. Họ quyết định 30 đồng (c.14-15). Một cuộc ngã giá sòng phẳng. Đây là cái giá của một tên nô lệ theo luật định (Xh.21,32). Lời ngôn sứ xưa kia đã được ứng nghiệm: Thiên Chúa bị chính dân Người ruồng bỏ. Họ giễu cợt Người mà trả cho Người số tiền công đáng giá 1 tên nô lệ. Trong Chúa Giêsu, Thiên Chúa bị người ta bán rẻ. Thánh sử viết tiếp: “Từ lúc đó, hắn cố tìm dịp thuận tiện để nộp Chúa Giêsu” (c.16). Đây là một việc làm có mục đích, có chuẩn bị và có rắp tâm kiên quyết thực hiện”. “Hắn cố tìm” một hành vi bán Thầy, phản bạn. Giuđa không muốn để lộ âm mưu ấy, nên đã cố tạo ra một bức tranh ngẫu nhiên, khiến các môn đệ khác không thể nghi ngờ.
Xen giữa 2 đoạn văn nói về cuộc phản bội, thánh sử lại xen vào quang cảnh ăn lễ Vượt Qua của Chúa Giêsu với các môn đệ. “Ngày thứ nhất trong tuần bánh không men (c.17). Đây là cách nói theo kiểu bình dân vì ngày thứ nhất trong tuần bánh không men bắt đầu sau bữa ăn Vượt Qua, và người DoThái tính ngày từ buổi chiều hôm trước, lúc mặt trời lặn.. Có lẽ Chúa Giêsu theo lịch quần chúng, chứ không theo lịch chính thức của các tư tế Xa-đốc.
Các môn đệ chủ động đến hỏi Chúa Giêsu về nơi chốn để mừng lễ Vượt Qua (x.c.17), khi đã trả lời cho họ địa điểm rồi, Ngài còn nhắn thêm với chủ nhà: “Thời của Thầy đã gần tới (c.18). Đây như một lời tiên báo và cũng là ý thức của Chúa Giêsu về cuộc khổ nạn mà Ngài sắp Vượt Qua. Lúc này, các môn đệ không thắc mắc, không bàn hỏi như họ có linh tính sắp có chuyện gì đó xảy ra. Họ tuân lệnh Chúa và làm y theo lời Ngài dặn.
Có phải Giuđa đã phản bội Chúa không? Giuđa có thực sự nghĩ rằng ông ta không phải là người phản bội Chúa Giêsu không? Chúng ta không biết chắc chắn những gì đang diễn ra trong tâm trí của Giuđa, nhưng có một điều rõ ràng là ông ta đã phản bội Chúa Giêsu. Và điều đó xuất hiện từ những lời nói của Giuđa rằng Giuđa đã không nhận ra hành động của mình như một sự phản bội và do đó ông ta đã phản bội.
Sự phản bội nếu được viết ra như một từ viết tắt thì nó có nghĩa là “tôi không hề biết tôi đang nói dối.” Có lẽ Giuđa đã chìm đắm trong tội lỗi của mình đến nỗi ông ta không thể thừa nhận rằng ông ta đang nói dối và chuẩn bị phản bội Chúa Giêsu vì tiền. Đây là một suy nghĩ đáng sợ.
Điều này rất đáng sợ vì nó cho thấy một trong những ảnh hưởng của tội dai dẳng. Tội dai dẳng làm cho chúng ta dễ phạm tội hơn. Và cuối cùng, khi một người ở mãi trong tội đó, tội đó dễ dàng được hợp thức hóa, được biện minh và được phủ nhận như là tội chung chung. Khi một người bị mắc kẹt trong vòng xoáy tội dai dẳng này, rất khó để họ thoát ra. Và thường thì cách duy nhất để sống sót sau căng thẳng tâm lý là duy trì trong sự phủ nhận.
Đây là một bài học quan trọng cho chúng ta trong Tuần Thánh này. Tội lỗi không bao giờ có gì hay để chúng ta phải chú ý và chúng ta phải lấy hết can đảm để làm như thế. Nhưng chúng ta hãy tưởng tượng nếu như Giuđa thực sự đã thú nhận những gì ông ta sắp làm; nếu như ông ta đã suy sụp trước mặt Chúa Giêsu và các Tông đồ khác và nói với họ toàn bộ sự thật thì hành động trung thực đó có lẽ đã cứu mạng Giuđa và linh hồn của ông. Giuđa sẽ đau đớn và nhục nhã để làm như vậy, nhưng đó sẽ là điều đúng đắn để làm.
Điều này cũng đúng với chúng ta. Có lẽ chúng ta không ở thời điểm mà tội lỗi dẫn chúng ta đến sự phản bội hoàn toàn của Chúa Giêsu, nhưng mọi người đều có thể tìm thấy một số mô hình tội lỗi trong cuộc sống của họ trong Tuần Thánh này. Với sự trợ giúp của Chúa, chúng ta phải tìm cách khám phá một số mô hình hoặc thói quen chúng ta đã hình thành. Thật là một khám phá tuyệt vời nếu chúng ta có thể đối mặt với tội lỗi này bằng sự trung thực và can đảm. Điều này sẽ giúp chúng ta rũ bỏ mọi sự phản bội liên quan đến tội lỗi chúng ta và giúp chúng ta khắc phục tội lỗi đó để khám phá sự tự do mà Chúa ban cho chúng ta!
Hôm nay chúng ta hãy suy ngẫm điều Giuđa nói với Chúa Giêsu, “ Thưa Thầy, chắc không phải con chứ?” Câu nói buồn bã này của Giuđa đã làm tổn thương sâu sắc Chúa Giêsu khi chứng kiến sự phản bội của Giuđa. Chúng ta hãy suy ngẫm nhiều lần chúng ta chối bỏ tội lỗi của mình, không thành tâm sám hối. Hãy làm cho Tuần Thánh này là thời gian cho sự trung thực và liêm chính. Lòng thương xót của Chúa rất bao la và thuần khiết đến nỗi nếu chúng ta hiểu lòng thương xót Chúa, chúng ta sẽ không cần phải ở lại dưới bất kỳ hình thức chối bỏ tội lỗi nào.
Trong những ngày cuối cùng của Mùa Chay này, xin Chúa ban cho chúng ta ý thức được căn tính và mục đích của cuộc đời, từ đó biết hiệu chỉnh lương tâm và những lựa chọn sao cho phù hợp với vai trò môn đệ của Đức Giêsu.