2023
Ước gì lửa bùng lên
26.10 Thứ Năm trong tuần thứ Hai Mươi-Chín Mùa Quanh Năm
Rm 6:19-23; Tv 1:1-2,3,4,6; Lc 12:49-53
Ước gì lửa bùng lên
Trong Tin Mừng hôm nay Chúa Giê-su khẳng định Ngài đã mang lửa xuống thế gian và mong muốn cho ngọn lửa ấy cháy bùng lên. Bài đọc 1 trong đêm Giáng Sinh, sách Tiên tri Isaia quả quyết: “ Dân tộc bước đi trong u tối, đã nhìn thấy sự sáng chứa chan. Sự sáng đã bừng lên trên những người cư ngụ miền thâm u sự chết” (Is 9,2). Như vậy Đấng Cứu Thế đến trần gian như một ngọn đuốc soi sáng thế gian u mê. Chúa Giêsu đến để giải thoát con người ra khỏi vòng tăm tối tội lỗi, đem đến cho nhân loại chân lý và sự thật.
Chân lý ấy là vũ trụ cùng nhân loại này được tạo dựng lên do bởi Thiên Chúa. Còn sự thật đó là Đấng Thiên Chúa luôn yêu thương tha thứ và muốn cho loài người được ơn cứu rỗi. Ai đón nhận chân lý và sự thật ấy thì chính là đón nhận ngọn lửa mà Ngài mang đến. Ngọn lửa đó biểu hiện cho niềm tin, lòng tôn kính Thiên Chúa và tình yêu thương tha nhân.
Trong nghi thức thanh tẩy, người tân tòng được trao cho ngọn lửa và qua việc nhận lãnh một ngọn nến cháy sáng với lời nhắn nhủ của vị chủ tế: “ Anh, chị đã trở nên ánh sáng Chúa Kitô, anh, chị luôn sống như con cái sự sáng, để được bền vững trong đức tin. Khi Chúa Kitô đến anh, chị xứng đáng ra nghênh đón Người với toàn thể các thánh trên trời”.
Ngọn lửa mà Chúa Giê-su mang đến cho chúng ta cũng chính là Thần Khí của Thiên Chúa. Trước khi về trời Ngài đã chẳng thổi hơi ban Thần Khí cho các Tông đồ để các ông thay Ngài mà đi rao giảng Tin Mừng đó sao? (Ga 20,21-23) Và vào ngày lễ Ngũ Tuần các môn đệ thấy xuất hiện những hình lưỡi lửa tản ra và đậu xuống trên từng người và ai nấy đều tràn đầy ơn Chúa Thánh Thần. (Cv 2,1).
Chúa xuống thế gian để mang ngọn lửa và Ngài muốn ngọn lửa ấy không những phải được mãi sáng trong chúng ta mà còn phải được bừng lên lan tràn đến mọi người chung quang nữa, vì vậy chúng ta sẽ không ngừng sống đời sống chứng nhân bằng cách sống yêu thương tha nhân và luôn tôn thờ Thiên Chúa.
Có những người cho rằng đây là một thứ lửa đã được đốt lên, nên dịch là: “Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy còn ước mong gì nữa, nếu lửa ấy đã bùng lên rồi” (Bản dịch Anh giáo; Crampon; Joüon; NTT…); đây là y như thể Chúa Giêsu chẳng còn gì mà mong ước, nên chỉ còn việc chờ đợi chịu Thương Khó (c. 50) hầu hoàn tất sứ mạng. Bản Nova Vulgata dịch theo hướng này: “Ignem veni mittere in terram et quid volo? Si iam accensus esset!” Nhưng đa số các tác giả nghĩ rằng Đức Giêsu diễn tả một nguyện ước, nên đã dịch: “Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên”. Bản Vulgata cũ dịch theo nghĩa này là: “Ignem veni mittere in terram et quid volo nisi ut accendatur?”; đây cũng là cách dịch của Segond, Zorell, Lagrange, BJ, TOB, CGKPV…
Trong Cựu Ước, “lửa” đôi khi được dùng với ý nghĩa là một phương tiện để thanh luyện (Lv 13,52; Ds 31,23), để biện phân hoặc tách biệt (Gr 23,29; Is 33,14), và để xét xử (St 19,24; Xh 9,24; Tv 66,12; Is 43,2). Vậy từ ngữ “lửa” của Lc 12,49 có nghĩa nào? Có tác giả cho rằng lửa này quy về Chúa Thánh Thần (x. Cv 2,3): Đức Giêsu hiện đang mang Chúa Thánh Thần và ước mong là tất cả mọi người được đầy Thánh Thần (thánh Grêgôriô Cả, thánh Ambrôsiô, thánh Xyrillô Alêxandria, thánh Giêrônimô). Nhưng lửa này cũng được giải thích là quy chiếu về phán xét (x. 3,17): Đức Giêsu đưa lại sự chia cắt giữa người tốt và kẻ xấu và muốn rằng sự chia cắt này xảy ra trọn vẹn (Knabenbauer; BJ).
Dù có chọn nghĩa nào, “lửa” cũng cần được liên kết với Lc 3,16, là câu trả lời của Gioan: “Tôi, tôi làm phép rửa cho anh em trong nước, nhưng có Đấng mạnh thế hơn tôi đang đến, tôi không đáng cởi quai dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho anh em trong Thánh Thần và lửa”. Qua câu này, ta nhận thấy “lửa” có nghĩa tượng trưng. Thật ra dựa theo ngữ pháp (hai danh từ nối với nhau bằng liên từ “và”), chúng ta đã có thể giải thích rằng “Thánh Thần và lửa” có nghĩa là “Thánh Thần là lửa”, và từ đó có thể đi đến những nghĩa khác như là hệ quả, chẳng hạn “sự thanh luyện”, hay là “sự biện phân”, “sự xét xử” như là những tác động của Thánh Thần. Tuy nhiên, nối tiếp câu này là c. 17 cũng có “lửa”: “Tay Người cầm nia rê sạch lúa trong sân: thóc mẩy thì thu vào kho lẫm, còn thóc lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi”. “Lửa” này chắc chắn không có nghĩa như “lửa” trong c. 16.
Muốn tìm ra nghĩa chính xác của “lửa”, nên tìm hiểu xem Chúa Giêsu đến để làm gì? Người muốn đạt được điều gì nhờ hoạt động của Người? Chẳng lẽ Người không muốn mang bình an đến, kêu gọi loài người thông cảm nhau hơn, đối xử nhân hậu và từ bi với nhau hơn? Chính Chúa Giêsu đã diễn tả rõ ràng về mục tiêu sứ mạng của Người và những hậu quả phát sinh từ đó: Người đến ném lửa vào mặt đất; có một phép rửa Người phải chịu; Người đến để gây chia rẽ. Thật ra những lời lẽ này không mô tả hết ý nghĩa của sứ mạng của Chúa Giêsu. Nhưng các phương diện thuộc sứ mạng của Người được nhắc đến ở đây cần được cứu xét.
Nói đến việc “Người đến”, chúng ta nhớ đến những lời khác: “Tôi không đến để kêu gọi người công chính, mà để kêu gọi người tội lỗi sám hối ăn năn” (Lc 5,32). “Con Người đến để tìm và cứu những gì đã mất” (19,10). Một yếu tố cốt yếu của sứ mạng Người là nhân ái đối với những kẻ tội lỗi, nỗ lực đưa họ về lại với Thiên Chúa. Chúa Giêsu đầy lòng tốt lành và từ bi thương xót (x. 7,36-50). Nhưng Người không hề nhắm biện minh cho mọi sự, triệt tiêu sự phân biệt giữa tốt và xấu, làm cho mọi sự hòa hợp với nhau. Mục tiêu của Người không phải là sự yên tĩnh và bình an của một thỏa hiệp chung. Người đã đến ném “lửa” vào trần gian. Đó là ý muốn thâm sâu của Người: trái đất được bao trùm trong “lửa” ấy và bốc cháy. Ghi nhận rõ ràng những đường nét của câu nói của Chúa Giêsu, ta thấy các cách giải thích trên về “lửa” dường như quá gò ép.
Có thể nói Đức Giêsu gán cho toàn thể hoạt động của Người đặc tính của “lửa”. Người đến, đầy Thánh Thần, đầy sức sống thâm sâu nhất của Thiên Chúa. Người loan bao Tin Mừng cho người nghèo. Người cho những kẻ bần cùng và tội lỗi biết lòng thương xót của Thiên Chúa. Khi làm những việc ấy, Người nhen lên ngọn lửa, muốn đốt cháy, và như lửa, Người bao trùm, xuyên suốt mọi sự. Người sẽ đến gặp người ta, nắm bắt người ta một cách thâm sâu.
Điều mà Người làm không chỉ là một đóng góp trung lập, không hứng thú. Theo cách làm của Người, không có chỗ cho sự dửng dưng và chán chường, không có bức tường vô phương xuyên thấu đẩy bật mọi sự trở lại, không có một tấm bạt tráng dầu trên đó mọi sự trôi tuột đi. Hành động của Chúa Giêsu có đặc tính của “lửa”: nó muốn thắng vượt mọi thái độ lãnh đạm và xa cách; nó muốn đốt cháy; nó muốn có một cuộc gặp gỡ mãnh liệt, sống động.
Những lời Chúa Giêsu nói trong đoạn Tin Mừng trên đây cho chúng ta thấy nguyện ước sâu xa của Chúa Giêsu. Sứ mạng của Chúa Giêsu nhắm đạt được cuộc gặp gỡ cao độ, “nóng cháy”, với loài người. Trái tim của Người khao khát hoàn tất hành trình mà Thiên Chúa đã quy định cho Người. Mục tiêu Người nhắm không phải là một sự hài hòa bên ngoài, nhưng là một việc lấy lập trường rõ ràng kể từ khi đã gặp gỡ cao độ với Người. Từ chỗ này có thể phát sinh các chia rẽ. Người ta không được hy sinh việc lấy lập trường theo Chúa Giêsu hầu đạt được một thỏa hiệp cho việc đi tìm sự hài hòa.
2023
Tỉnh Thức Trong Phục Vụ
25.10
Thứ Tư trong tuần thứ Hai Mươi-Chín Mùa Quanh Năm
Rm 6:12-18; Tv 124:1-3,4-6,7-8; Lc 12:39-48
Tỉnh Thức Trong Phục Vụ
Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu đã nói lên quan niệm của Ngài về quyền bính. Các Tông đồ không ngừng tranh luận với nhau về quyền bính; cái giấc mộng công hầu khanh tướng luôn ám ảnh các ông, ai trong các ông cũng muốn ngồi chỗ cao trong Vương Quốc mà họ tưởng Chúa Giêsu đã đến để thiết lập. Nhưng đối lại với tham vọng ấy, Chúa Giêsu cho thấy rằng quyền bính là để phục vụ; trong Nước Ngài, kẻ càng được trao nhiều quyền hành, càng phải là người phục vụ, mà phục vụ theo đúng nghĩa là hoàn toàn quên mình để sống cho người khác.
Do phép Rửa, người Kitô hữu chúng ta được tham dự vào chức vị vương giả của Chúa Kitô. Chúa Kitô là Vua, nhưng là Vua của phục vụ. Cung cách vương giả của Ngài là quì trước các môn đệ và rửa chân cho họ. Do đó, tham dự chức vụ vương giả của Chúa Kitô, chúng ta cũng được trao cho một thứ quyền bính, và quyền bính ấy tương đương với phục vụ. Người ta không thể là Kitô hữu, không thể là môn đệ Chúa Kitô mà lại khước từ phục vụ.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta tỉnh thức. Sự tỉnh thức đích thực của người Kitô hữu chính là phục vụ. Càng phục vụ, họ càng nhận ra được Nước Chúa đang đến; càng phục vụ, họ càng nên giống Chúa trong cung cách vương giả của Ngài. Ai lãnh nhận nhiều sẽ bị đòi nhiều. Ân sủng dồi dào mà chúng ta lãnh nhận qua Bí Tích Rửa Tội là để san sẻ; tình yêu chúng ta cảm nhận được trong đức tin là để trao ban. Sự thức tỉnh đích thực của người Kitô hữu chính là ý thức rằng sống là để yêu thương và phục vụ, và đó cũng là hạnh phúc đích thực, vì “cho thì có phúc hơn là nhận”.
Mở đầu Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu khẳng định chủ nhà chẳng có thể biết được giờ nào, ngày nào kẻ trộm đến trộm cướp nhà mình. Nếu biết “hẳn ông đã không để nó khoét vách nhà mình”. Xưa nay Hội thánh vẫn dạy ta cái ngày giờ ấy chính là ngày Chúa gọi ta ra khỏi thế gian này, hay là ngày Chúa trở lại lần thứ hai để phán xét ta. Ông Phêrô đã hỏi Chúa: “Chúa nói dụ ngôn này cho chúng con hay cho tất cả mọi người?”.
Chúa đã lờ đi việc trả lời cho Phêrô. Người lại dạy cho các môn đệ một bài học dài về địa vị và trách nhiệm sống của mỗi người ở trần gian này. Chúa dạy cho ta biết mỗi chúng ta được sinh ra đều là những người quản gia, quản lý cho Chúa mà Người đã đặt lên, chứ ta không phải là những ông chủ sở hữu tài sản, tiền bạc.
Vì mọi sự ở trần gian này đều là của một “Ông Chủ” là chính Thiên Chúa. Tất cả những gì ta đang có: thân xác, sức khỏe, tiền của đều là của Người ban và trao cho ta quản lý cho đến ngày Chúa sẽ đòi hỏi lại. Mỗi chúng ta phải là những quản gia “trung tín, khôn ngoan” cho Chúa, để “coi sóc kẻ ăn người ở, để cấp phát đúng giở đúng lúc”.
Người quản lý là người thay quyền chủ ở chỗ được trao. Họ phải làm theo ý chủ mà bảo vệ và làm gia tăng nguồn tài sản của chủ hiện có, không được chi tiêu hà tiện, hà khắc quá mà làm hỏng việc cho chủ. Họ cũng không được chi tiêu bừa bãi làm tổn thất của cải chủ mình. Người quản lý phải có lòng yêu thương và “trung tín”với chủ cũng như mọi người cả bên ngoài cũng như bên trong, lúc có mặt chủ cũng như khi chủ vắng mặt. Có như vậy mọi công việc nơi quản gia được trao ấy mới tốt đẹp, mới được ông chủ yêu mến, mới không bị “loại ra… phải chung số phận với những tên thất tín”.
Hôm nay Chúa cũng dạy cho ta một đều quan trọng nữa là: “Đầy tớ nào đã biết ý chủ mà không chuẩn bị sẵn sàng, hoặc không làm theo ý chủ, thì sẽ bị đòn nhiều, còn kẻ không biết ý chủ mà làm những chuyện đáng phạt thì sẽ bị đòn ít”. Đây chính là sự khắt khe, quyết liệt đối với người đã được phúc tin yêu Chúa và cũng là sự cảm thông, nhân từ, tha thứ của Chúa đối với những ai chưa được hiểu biết Người.
Để chuẩn bị cho ngày Chúa đến thật bất ngờ, hôm qua Chúa nhắc nhở chúng ta cần phải tỉnh thức bằng cách chu toàn tốt bổn phận như người đầy tớ chuyên cần. Tiếp tục hôm nay, Chúa nhắc chúng ta ý thức sống tốt vai trò của người quản lý. Người quản lý tốt phải có 2 đặc tính: 1 là trung tín; 2 là khôn ngoan.
Trung tín: là trung thành và tin tưởng chủ mình. Lòng tin tưởng và trung thành phát xuất từ lòng yêu mến chân thật. Vì yêu mến chủ mình nên người quản lý không bao giờ chểnh mảng hay phản bội chủ mình. Trái lại luôn biết chuyên chăm làm việc bổn phận theo ý muốn của chủ mà không hề kêu ca hay so đo tính toán.
Khôn ngoan: là người biết phân biệt đúng-sai; tốt-xấu; lợi-hại; chóng qua-bền vững… người quản lý khôn ngoan là người luôn nhạy bén nhận ra đâu là thời điểm thuận lợi để đầu tư và phát triển của cải mà chủ trao phó để sinh lợi cho chủ cách tốt nhất.
Chúa tin tưởng đặt mỗi người chúng ta vào vai trò quản lý của Chúa bằng cách yêu thương trao ban cho chúng ta những của cải quý giá: gia đình, sức khỏe, thời gian, trí tuệ , của cải vật chất và nhiều đặc sủng khác… Chúa mong muốn chúng ta quản lý tốt những của cải quý giá ấy và nỗ lực sinh lợi ra nhiều cho bản thân, gia đình và xã hội.
2023
Thắt lưng cho gọn, cầm đèn cho sẵn mà vào bàn ăn
24.10 Thứ Ba trong tuần thứ Hai Mươi-Chín Mùa Quanh Năm
Rm 5:12,15,17-19,20-21; Tv 40:7-8,89,10,17; Lc 12:35-38
Thắt lưng cho gọn, cầm đèn cho sẵn mà vào bàn ăn
Hôm qua, Chúa Giêsu giảng dạy cho dân chúng về vấn đề đừng ham mê của cải nhưng hãy biết tích trữ của cải cho đời sau. Thì hôm nay, Chúa Giêsu nhắn nhủ phải luôn sẵn sàng cho giờ từ giã cõi đời này để bước vào sự sống đời sau. Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu nhắc đi nhắc lại nhiều lần cụm từ “ phúc cho đầy tớ nào khi chủ về mà tỉnh thức ” .
Qua hình ảnh ẩn dụ đó Chúa Giêsu nói đến sự trở về bất ngờ của ông chủ là cái chết của mỗi người. Giờ chết luôn là một sự bất ngờ, không ai biết rõ. Nên phúc cho ai tỉnh thức trước giờ chết của mình. Muốn tỉnh tức chúng ta phải tránh xa tội lỗi, chăm lo làm những việc lành phúc đức. Cuộc sống luôn đầy dẫy những cám dỗ hấp dẫn, chúng dễ ru ngủ ta làm ta lơ là không đề phòng nên dễ sa ngã. Hãy tỉnh thức bằng đời sống cầu nguyện, bác aí, yêu thương, siêng năng lắng nghe lời Chúa để luôn sẵn sàng cho giờ chết.
Tin mừng hôm nay, ta thấy Chúa Giêsu nói đến điều cần thiết nhất mà con người phải chờ mong, đó bàn tiệc thiên quốc do chính Chúa dọn ra cho những tôi tớ trung thành. Người đầy tớ trong dụ ngôn hôm nay được mời gọi hãy tỉnh thức để sẵn sàng mở cửa đón chủ trở về. Ông chủ trong dụ ngôn hôm nay rất lạ; ông khác hẳn với các ông chủ trần gian. Các ông chủ trần gian khi đi ăn tiệc về, chắc chắn sẽ bắt đầy tớ phải chăm sóc cho ông ta chu đáo, còn Ông Chủ trên thiên quốc thì hoàn toàn ngược lại: Ông vẫn đòi buộc các tôi tớ của mình canh thức để đón ông trở về, nhưng khi ông về, ông sẽ dọn bàn tiệc mà hậu đãi đầy tớ!
Thái độ của người đầy tớ trong dụ ngôn cũng rất lạ. Thay vì buồn bã phải thức đêm thức hôm để chờ ông chủ về mà hầu hạ, thì anh ta ở trong tư thế sẵn sàng để đón chờ một niềm vui lớn đang được dành cho anh ta. Anh được mời gọi “thắt lưng cho gọn, cầm đèn cho sẵn”. Tư thế “thắt lưng cho gọn” là tư thế dân Chúa xưa kia, những con người được Chúa tuyển chọn đã thắt lưng cho gọn để chuẩn bị một cuộc Vượt Qua tiến về miền đất tự do Chúa hứa ban. Tư thế “cầm đèn cho sẵn” là tư thế của những người đi dự tiệc cưới ban đêm luôn sẵn sàng chờ chàng rể đến thì đi cùng với chàng rể mà vào phòng tiệc.
Được mời gọi luôn tỉnh thức chờ Chúa đến, chúng ta đáp lại bằng thái độ sống đạo sốt sắng. Cung cách sống đạo ấy được diễn tả qua một hình ảnh cụ thể “thắt lưng cho gọn, thắp đèn cho sẵn.” Với bao lo toan của cuộc sống hiện đại, chúng ta dễ bị cuốn hút theo nhịp sống đời thường, dễ phân vân trước chọn lựa theo con người tự nhiên hay tinh thần siêu nhiên, hơn – thiệt, được – mất khi theo Chúa. Bề ngoài có thể ta vẫn sống đạo tốt đấy, nhưng kỳ thực chưa chắc tận đáy lòng “mến Chúa trên hết mọi sự.” Vì thế, “thức tỉnh” là thái độ cần thiết để hình thành thói quen ưu tiên cho Thiên Chúa trong các chọn lựa, ngõ hầu giữa trăm mối bận tâm của cuộc sống, chúng ta vẫn luôn thuộc về Chúa, chung hưởng niềm vui với Ngài.
Chúa Giêsu dạy ta sống trong sự tỉnh thức, sẵn sàng chờ đợi Chúa Ki-tô đến bằng việc “thắt dây lưng và cầm đèn sáng”. Y phục của Người Do-thái thời đó mặc vừa dài vừa rộng. Để khỏi vướng víu khi đi lại hay làm việc, họ phải xắn lên và thắt đai lưng cho gọn.
Tin Mừng hôm nay Chúa dạy tôi phải có thái độ sẵn sàng đón chờ Chúa đến, phải loại bỏ những cản trở như danh vọng, đam mê, những thứ khác ràng buộc, khiến ta mất tự do, không hoàn toàn thuộc về Chúa, để sẵn sàng ra đón tiếp Người đến cách chung hay riêng. Người Ki-tô hữu phải có thái độ luôn tỉnh thức. Tỉnh thức còn là luôn ở trong tình trạng “đang làm nhiệm vụ”.
Tỉnh thức là thái độ của người đầy tớ trung tín và khôn ngoan, biết mình đang làm gì. Sự lựa chọn trong giây phút hiện tại sẽ định đoạt số phận trong cuộc đời vĩnh hằng.
Tỉnh thức là dấu hiệu của người đang sống đức tin sống động, kết hợp mật thiết với Chúa, sẽ có tâm hồn bình an hạnh phúc. Người tỉnh thức là người luôn sống tinh thần cầu nguyện: “Vậy anh em hãy tỉnh thức và cầu nguyện luôn, hầu đủ sức thoát khỏi mọi điều sắp xảy đến và đứng vững trước mặt Con Người” (Lc 21,36).
Chúa nhắc đi nhắc lại: “Nếu canh hai hoặc canh ba ông chủ mới về, mà còn thấy họ tỉnh thức như vậy, thì thật là phúc cho họ.” Nếu canh hai hoặc canh ba, biết chắc giờ nào thì Chúa đến? chỉ có cách tốt nhất là luôn luôn trong tư thế sẵn sàng. Nếu lúc nào chúng con cũng “có Chúa ở cùng”, sống mật thiết với Chúa thì dù có bất ngờ, chúng con còn được vui vẻ ra đón rước Người, chứ không phải giật mình sợ hãi.
Sống tỉnh thức và sẵn sàng với Chúa trong bối cảnh xã hội hôm nay phải nói là một thách đố rất lớn cho mọi người, trong đó có bạn và tôi. Những nỗi đam mê tiền bạc, danh vọng, lạc thú dường như đang đẩy cuộc đời chúng ta vào một giấc ngủ mê, khiến chúng ta quên đi cùng đích thật sự của cuộc đời mình là hưởng hạnh phúc bên Thiên Chúa trên Thiên quốc. Bạn và tôi, những người tín hữu Kitô, chúng ta hãy vùng dậy khỏi giấc ngủ đê mê ấy, chúng ta cùng nhau sống tỉnh thức: “thắt lưng cho gọn, thắp đèn cho sẵn” để đạt được hạnh phúc vĩnh cửu.
Lời Chúa hôm may mời gọi chúng ta luôn ở tư thế sẵn sàng như người tôi tớ luôn “thắt lưng cho gọn, cầm đèn cho sẵn” để khấp khởi vui mừng đợi Chúa đến đưa ta vào bàn tiệc Nước Trời, đưa ta vào miền đất tự do, hạnh phúc trên thiên quốc. Nếu ta chỉ biết ham mê của cải vật chất như người phú hộ và chỉ biết vùi đầu vào những vui thú và đam mê trần tục, thì chẳng có bàn tiệc thiên quốc nào được dọn sẵn cho ta cả!
2023
Ðiều Chỉnh Hướng Ði
23.10 Thứ Hai trong tuần thứ Hai Mươi-Chín Mùa Quanh Năm
Rm 4:20-25; Lc 1:69-70,71-72,73,75; Lc 12:13-21
Ðiều Chỉnh Hướng Ði
Chúa Giêsu lấy khởi điểm để giáo huấn là một vụ kiện về vấn đề chia gia tài. Rất có thể đây là một người em trong gia đình không đồng ý với cách quản lý và thụ hưởng chung gia tài, nên muốn có phần của mình để dùng theo cách độc lập. Trong những vụ tranh cãi như thế, người ta thường đến gặp các kinh sư để xin soi sáng vấn đề. Chúa Giêsu dứt khoát từ chối can thiệp. Yêu cầu của người ấy và yêu cầu của Chúa Giêsu ở trên hai bình diện khác nhau. Người ấy thì muốn có một phần sở hữu độc lập, Chúa Giêsu thì dựa vào đó để nói về tương quan của con người với của cải. Chính các tranh chấp về gia tài thường đưa ra ánh sáng một liên hệ chặt chẽ với sở hữu và thường đưa đến những mối thù nghịch kéo dài suốt đời.
Điều này có lẽ khiến chúng ta hiểu vì sao ở đây Chúa Giêsu khuyến cáo chống lại lòng tham lam mạnh mẽ đến thế. Của cải sở hữu không phải là giá trị cao nhất, khiến ta phải hy sinh mọi sự để có cho bằng được. Chúa Giêsu sẽ minh họa điểm này bằng dụ ngôn tiếp theo.
Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cũng gọi những kẻ giầu có là ngu dại. Cái ngu dại của người phú hộ trong dụ ngôn là không thể nhìn xa hơn cái kho lẫm mà ông tự xây cất để giam hãm mình vào; cái ngu dại của ông là không biết mình có đem theo được của cải nào sau khi chết hay không?
Kẻ ngu dại nói chung là kẻ sống mà không biết mình đang đi về đâu, không biết đâu là ý nghĩa và hướng đi của cuộc đời. Kẻ ngu dại là kẻ lấy phương tiện cuộc sống làm cùng đích đời người; họ chạy theo quyền lợi, danh vọng, tiền bạc, họ chối bỏ tiếng lương tâm để làm điều phi pháp; họ chà đạp người khác để đạt danh vọng, quyền bính.
Tin Mừng thuật lại, một người trong đám đông xin Chúa Giêsu can thiệp vào vụ tranh chấp tài sản (x. Lc 12,13-15). Tuy nhiên, Chúa Giêsu từ chối can thiệp và Người cảnh báo đừng thu tích của cải cho mình, vì nó không phải là cái có giá trị cao nhất. Tiếp đến, Chúa Giêsu minh họa điều này bằng dụ ngôn Người phú hộ (x. Lc 12,16-20).
Dụ ngôn này được coi như một bài bình luận cho câu nói của Chúa Giêsu: “Phải giữ mình tránh mọi thứ tham lam” (Lc 12,15). Cái chết đột ngột sẽ ập vào cuộc đời con người, sẽ làm đảo lộn những gì đã thu tích được, cũng như những dự phóng xem ra hợp lý nhất, nhưng tất cả sẽ trở thành vô giá trị.
Chúa Giêsu đã dạy để được sống đời đời, chúng ta cần sống bằng tình yêu đối với Chúa và với tha nhân (x. Lc 10,25-37). Đây mới chính là người giàu có trước nhan Thiên Chúa và được Ngài đưa đến chỗ viên mãn, đó là sự sống đời đời.
Chúa Giêsu không quan tâm đến những điểm tranh luận phụ thuộc; Người chỉ cứu xét những câu hỏi lớn liên quan đến sự sống: đâu là điều quan trọng nhất? Ta có thể tín nhiệm vào điều gì? Điều gì ta phải tìm cách đạt cho được? Ta phải sử dụng cuộc sống và dấn thân thế nào để đạt được mục tiêu cuộc đời? Chúa Giêsu nói rõ ràng các của cải vật chất không thể đảm bảo cho cuộc sống, còn sự sung túc, thoải mái, không thể là nội dung của cuộc sống được. Sự thành toàn chỉ được một mình Thiên Chúa ban cho mà thôi. Vậy trong cuộc sống này, chúng ta có thể và phải tính sổ với Thiên Chúa. Chúng ta phải chịu trách nhiệm về cuộc sống của mình trước mặt Ngài.
Cuộc sống hiện tại có thể là một cạm bẫy. Những giành giựt mưu sinh có thể biến chúng ta thành kẻ ngu dại, chỉ nhìn thấy chén cơm manh áo mà quên đi ý nghĩa và cùng đích của cuộc sống. “Cái khó không những bó cái khôn”, mà còn trói buộc lòng quảng đại của chúng ta.
Trong ánh sáng của dụ ngôn hôm nay, được “giàu có trước mặt Thiên Chúa” có thể là: nhìn của cải trong cái nhìn về nhu cầu của người khác; không chỉ tự mình quyết định điều thiện hảo; nhận thức sáng suốt điều Chúa muốn trước khi tôi hành động; nghĩ đến cái giá mà người khác phải trả vì quyết định của tôi; không đặt tin tưởng nơi những thứ chóng qua; xem trọng sự giàu có mà mình có nơi những tương quan với tha nhân và việc họ bị ảnh hưởng thế nào vì quyết định của tôi.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta điều chỉnh hướng đi. Hướng đi của những người có niềm tin phải là hướng đi về những giá trị của Tin Mừng và cùng đích của cuộc đời. Giữa chợ đời tranh chấp bon chen, người có niềm tin sẽ bị xem là kẻ mát mát, khờ dại, nhưng điều người đời cho là khờ dại chính là lẽ khôn ngoan, là luận lý của Thiên Chúa.
Xin Chúa giúp chúng ta ý thức rằng, mình đã có bao nhiêu tài sản nơi trần gian, đó chỉ là điều thứ yếu. Nhưng điều quan trọng nhất là mỗi khi tham dự thánh lễ là dự tiệc Thánh Thể, vì chúng ta đói khát Thiên Chúa và đường lối của Ngài. Nhờ đó, chúng ta biết ơn Chúa vì những ân huệ Ngài đã ban cho như là việc đủ ăn và thành quả lao động; đồng thời, chúng ta còn biết ơn vì đức tin mang lại cái nhìn tỏ tường, giúp chúng ta biết mình phải làm gì để nên giàu có trong Nước Trời.