2023
Chiêm ngắm mầu nhiệm Mẹ Hồn Xác Lên Trời
Chiêm ngắm mầu nhiệm Mẹ Hồn Xác Lên Trời
![1 1](https://gpbuichu.org/uploads/news/2023_08/1_1.jpeg)
Đức Thánh Cha vừa dứt lời, thánh ca Te Deum do tất cả mọi người tại Quảng Trường Thánh Phêrô cất lên hùng tráng, hoà nhịp với những tiếng chuông trầm hùng của Đền Thánh Phêrô và của hơn 400 Đền Thờ khắp thành Rôma, cùng với toàn thể thần thánh trên trời, hân hoan reo mừng chúc tụng ngợi khen Mẹ vinh quang: Mẹ Thiên Chúa, Mẹ Hội Thánh và Mẹ của toàn thể nhân loại.
1. Mẹ Maria hồn xác lên trời là biến cố sau cùng trong mầu nhiệm hiệp công cứu chuộc, đặc biệt liên đới với mầu nhiệm Nhập Thể cứu thế của Đức Giêsu, Con Mẹ.
2. Vì Mẹ đã chịu thai và hạ sinh Đức Giêsu, thì sau khi Chúa về trời, Chúa cũng đưa Mẹ vào hưởng phúc vinh quang cùng với Người.
3. Mẹ đã cho thân xác Chúa sự sống nhân loại, thì đáp lại, Chúa cũng cho thân xác Mẹ sự sống trường sinh bất diệt.
4. Do đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội, thân xác trinh trong của Mẹ được thoát án lệ của Tội Nguyên Tổ, mà được sống lại và lên trời cùng với linh hồn trong sáng của Mẹ.
5. Biến cố Mẹ lên trời hồn xác hoàn thành sự thánh thiện và huân công của Mẹ, là niềm ủi an và là niềm hy vọng tràn trề của chúng ta, là khởi đầu và là hình ảnh Hội Thánh sẽ được thành toàn trên Nước Trời.
6. Hồn xác Mẹ lên trời vinh quang, được Chúa Ba Ngôi tôn phong làm Nữ Vương trời đất và làm Đấng Trung Gian ban phát mọi ơn lành cho chúng ta.
7. Đặc ân Mẹ Lên Trời là vinh quang chung cuộc của mọi đặc ân và là cùng đích cuộc đời, sứ mạng và huân công của Mẹ. Đặc ân Mẹ Lên Trời bao gồm nhiều điều kỳ diệu: Mẹ chết êm ái, và không chút đớn đau; Mẹ được sống lại, và không bị hư hoại; Mẹ lên trời hiển vinh, và được ban thưởng xứng đáng.
Ngay từ thuở đời đời, do cùng một quyết định tiền định duy nhất, Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời đã được kết hợp một cách huyền nhiệm với Đức Giêsu Kitô, được ơn vô nhiễm khi thành thai, được ơn đồng trinh vẹn tuyền khi làm Mẹ Thiên Chúa, được hiệp công trọn vẹn khi cộng tác với Con của Mẹ trong công trình cứu chuộc.
Đấng Cứu Chuộc đã hoàn toàn chiến thắng tội lỗi và các hậu quả của tội lỗi, thì Mẹ Đấng Cứu Chuộc cũng được thông phần, cũng được toàn thắng tội lỗi và tử thần. Chiến thắng này là phần thưởng rất cao quý giữa những đặc ân Mẹ đã nhận được. Nhờ đó, Mẹ được gìn giữ vẹn toàn, không bị hư nát chút nào trong phần mộ, và như Con của Mẹ, Mẹ chiến thắng tử thần và cả hồn lẫn xác được đưa về hưởng vinh quang cao cả trên trời. Nơi đó, Mẹ là nữ hoàng sáng ngời rực rỡ bên hữu Con của mình là Đức Vua bất tử muôn đời.
Sách Khải Huyền mô tả cuộc tranh hùng giữa thiện và ác, giữa dòng dõi con rồng hoả ngục và dòng dõi người nữ là Mẹ Maria:
Mẹ được hình dung là một mỹ nữ mặc áo mặt trời vinh quang chiếu sáng rực rỡ. Chân Mẹ đạp mặt trăng: mặt trăng khi tròn khi khuyết, tượng trưng sự đổi thay, nhưng, Mẹ không bị biến đổi theo thời gian, theo tứ thời bát tiết, vì Mẹ là bà chúa đạp trên tất cả mọi thụ tạo. Đầu Mẹ đội triều thiên mười hai ngôi sao tượng trưng cho mười hai chi tộc Israel. Điều này tiên báo Mẹ sẽ làm Nữ Vương của ức triệu thần dân nơi Giêrusalem mới, nơi trời mới đất mới, và triều thiên tượng trưng cho sự vinh thắng của Mẹ. Tất cả các điềm lạ là hình ảnh Hòm Bia Giao Ước mà Thiên Chúa dùng để ở cùng dân Người, và Người ở trong đó như ở trong cung lòng Mẹ. Người Con Trai là Đức Kitô, là Đấng Thiên Sai mà thánh vương Đavít đã tiên báo trong Tv 2 và Tv 109.
Con rồng lớn màu đỏ là sức mạnh của thần dữ, không thể tiêu diệt người Con Trai là Đức Kitô. Hội Thánh đã trải qua biết bao thời kỳ đẫm máu, nhưng, quỷ hỏa ngục sẽ không thắng nổi Hội Thánh của Đức Kitô. Thiên Chúa dành sẵn cho mỹ nữ một nơi trong sa mạc, nghĩa là, Hội Thánh phải đi vào nơi gian nan thử thách, nhưng, Hội Thánh sẽ luôn đứng vững vì có Chúa gìn giữ, chở che. Con Trẻ được cất bổng lên ngai Thiên Chúa là hình ảnh Đức Kitô được phục sinh. Sau hết, là bài ca chiến thắng: ơn cứu độ, quyền năng, và vương quyền của Thiên Chúa đã toàn thắng; và mọi uy quyền đều thuộc về Đức Kitô.
Nhờ lời Đức Mẹ chuyển cầu, xin cho chúng ta biết cộng tác với ơn Chúa để chiến đấu với Ba Thù: ma quỷ, thế gian, xác thịt, cách kiên cường và oanh liệt như Mẹ, để rồi, chúng ta cũng sẽ “được thưởng cùng Mẹ trên Nước Thiên Đàng”. Ước gì được như thế!
Tác giả: Emmanuel Nguyễn Thanh Hiền, OSB
2023
Bệnh sida với Bí tích Hôn phối
Bệnh sida với Bí tích Hôn phối
![unknown 1](https://gpbuichu.org/uploads/news/2023_08/unknown_1.jpeg)
Thưa cha:
Ở giáo xứ con có một anh chàng lấy vợ ở một giáo xứ bên cạnh. Họ đã có lễ cưới ở Nhà thờ và tổ chức đám cưới linh đình. Tuy nhiên, sau đó mấy tháng thì họ đưa nhau ra Tòa án dân sự ly dị với lý do cô vợ bị bệnh sida. Sau đó ít năm, cha xứ con lại thông báo họ được Tòa án Hôn phối của Giáo phận tháo gỡ hôn nhân của họ, cho họ được đi kết hôn với người khác. Như vậy, Giáo hội cho người ta bỏ nhau vì bệnh sida sao? Nhiều người trong giáo xứ chúng con thắc mắc: chúng tôi đã sống trên 70 tuổi mà xưa nay chưa thấy vậy bao giờ.
Một tín hữu của giáo hạt Phú Nhai hỏi.
Giải đáp:
Bệnh liệt kháng, còn gọi là AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) vì nhiễm siêu vius HIV (human immunodeficiency virus), thông thường gọi là bệnh sida, vẫn còn là một nguy hiểm của nhân loại. Gọi là bệnh liệt kháng vì siêu vi khuẩn HIV đã tàn phá hệ thống miễn nhiễm của cơ thể và làm cho cơ thể không thể chống đỡ nổi sự tấn công của vi trùng xâm nhập vào cơ thể người bệnh để rồi đưa đến sự tử vong. Hiện nay, vẫn chưa tìm ra thuốc chữa lành đặc hiệu, mà chỉ có thuốc ARV (Antiretroviral) là một loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh HIV/AIDS. Loại thuốc này có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của virus HIV trong cơ thể bằng cách ức chế một số enzyme cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của virus. Thuốc ARV có thể giảm đáng kể lượng virus HIV trong cơ thể, ngăn chặn các triệu chứng của bệnh, giảm nguy cơ lây nhiễm và kéo dài thời gian sống của bệnh nhân HIV/AIDS. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ARV phải được điều chỉnh theo chỉ định của bác sĩ chuyên môn.
Về mặt pháp lý, hiện nay luật Dân sự và luật Giáo hội vẫn chưa có một quy định nào ngăn cấm người bị nhiễm bệnh sida được kết hôn. Tuy nhiên, tình trạng mang bệnh có thể gây nên những tác động tâm sinh lý khác, rồi từ đó ảnh hưởng đến vấn đề kết hôn, đặc biệt là đối với khả năng ưng thuận kết hôn (đ. 1057§1). Giáo hội có thể xét đến sự thành hiệu hôn nhân của người bệnh AIDS dưới khía cạnh pháp lý với một số khả năng có thể xảy ra như sau: Hôn nhân có thể vô hiệu vì lừa gạt (đ. 1098), giả vờ như không muốn có con vì sợ lây nhiễm (đ. 1101§2), ưng thuận kết hôn với điều kiện (đ. 1102), không thể đảm nhận những nghĩa vụ chính yếu của hôn nhân (đ. 1095)…
Về trường hợp đôi vợ chồng trong giáo xứ của bạn, không phải Giáo hội cho anh chị ấy ly dị với lý do cô vợ bị bệnh sida. Thực tế, cô vợ đã bị bệnh sida trước khi kết hôn mà cô ấy đã giấu giếm anh chồng. Sau khi kết hôn, anh chồng mới phát hiện ra điều này, làm ảnh hưởng trầm trọng đến tâm lý và đời sống vợ chồng. Tư cách ấy, tự bản chất làm xáo trộn nghiêm trọng sự hiệp thông vợ chồng. Anh chồng cho là đã bị cô vợ lừa dối, đã đệ đơn đến Tòa án Hôn phối của giáo phận, đã được Tòa án thụ lý hồ sơ, điều tra, nghị án và ra phán quyết tuyên bố hôn nhân của họ vô hiệu (theo đ. 1098). Cả hai anh chị có quyền được kết hôn với người khác. Riêng cô vợ, nếu có người nam khác biết rõ về tình trạng bệnh của cô ấy mà anh ta vẫn đồng ý kết hôn thì hôn nhân của họ vẫn hữu hiệu (đ. 1057§2).
Email: [email protected]
2023
Thứ Tư tuần XIX TN
Thứ Tư tuần XIX TN
Ca nhập lễ
Tv 73,20.19.22.23
Lạy Chúa, giao ước thuở xưa, xin nhìn lại,
đừng mãi mãi bỏ rơi
mạng sống dân nghèo khổ của Ngài.
Lạy Thiên Chúa,
xin đứng lên biện hộ cho Ngài.
Xin đừng quên tiếng những ai tìm kiếm Chúa.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa, Chúa dành muôn ân huệ thiêng liêng cho những người mến Chúa xin đổ tràn tình yêu nồng nhiệt xuống tâm hồn chúng con, giúp chúng con một niềm mến Chúa trong mọi sự và hơn mọi loài, hầu được hưởng gia nghiệp Chúa hứa, là gia nghiệp cao quý hơn những gì lòng người dám ước mong. Chúng con cầu xin…
Bài đọc
Đnl 34,1-12
Ông Mô-sê qua đời tại đó theo lệnh Đức Chúa ; không còn xuất hiện một ngôn sứ nào như ông Mô-sê.
Bài trích sách Đệ nhị luật.
1 Ngày ấy, từ đồng bằng Mô-áp, ông Mô-sê lên núi Nơ-vô, tới Pít-ga, đối diện với Giê-ri-khô, và Đức Chúa cho ông xem thấy tất cả miền đất : miền Ga-la-át cho đến Đan, 2 tất cả Náp-ta-li, miền đất Ép-ra-im và Mơ-na-se, tất cả miền đất Giu-đa cho đến Biển Tây, 3 miền Ne-ghép, vùng sông Gio-đan, thung lũng Giê-ri-khô là thành Chà Là, cho đến Xô-a. 4 Đức Chúa phán với ông : “Đây là miền đất Ta đã thề hứa với Áp-ra-ham, I-xa-ác và Gia-cóp, khi nói : ‘Ta sẽ ban đất ấy cho dòng dõi ngươi.’ Ta đã cho ngươi thấy tận mắt, nhưng ngươi sẽ không được qua đó.”
5 Ông Mô-sê, tôi trung của Đức Chúa, qua đời tại đó, trong đất Mô-áp, theo lệnh Đức Chúa. 6 Ông được mai táng trong thung lũng, ở miền đất Mô-áp, đối diện với Bết Pơ-o. Cho đến ngày hôm nay, không ai biết mộ ông ở đâu. 7 Khi chết, ông Mô-sê thọ một trăm hai mươi tuổi, mắt không mờ, khí lực không giảm. 8 Con cái Ít-ra-en khóc ông Mô-sê trong đồng bằng Mô-áp ba mươi ngày ; rồi những ngày than khóc thọ tang ông Mô-sê chấm dứt. 9 Ông Giô-suê, con ông Nun, đã được đầy thần khí khôn ngoan, vì ông Mô-sê đã đặt tay trên ông. Con cái Ít-ra-en nghe ông và làm như Đức Chúa đã truyền cho ông Mô-sê.
10 Trong Ít-ra-en, không còn xuất hiện một ngôn sứ nào như ông Mô-sê, người mà Đức Chúa biết rõ, mặt giáp mặt. 11 Đức Chúa đã sai ông thực hiện mọi điềm thiêng dấu lạ tại nước Ai-cập, phạt Pha-ra-ô cùng tất cả bề tôi và cả nước. 12 Ông Mô-sê đã biểu dương tất cả sức mạnh bàn tay ông và gây tất cả nỗi kinh hoàng lớn lao trước mắt toàn thể Ít-ra-en.
Đáp ca
Tv 65,1-3a.5.16-17 (Đ. x. c.20a và 9a)
Đ.Xin chúc tụng Thiên Chúa
Người là Đấng bảo toàn mạng sống con.
1Cả trái đất, hãy tung hô Thiên Chúa,2đàn hát lên mừng Danh Thánh rạng ngời,
nào dâng lời ca tụng tôn vinh !3aHãy thưa cùng Thiên Chúa :
“Khủng khiếp thay, sự nghiệp của Ngài !”
Đ.Xin chúc tụng Thiên Chúa
Người là Đấng bảo toàn mạng sống con.
5Đến mà xem công trình của Thiên Chúa :
hành động của Người đối với phàm nhân
thật đáng kinh đáng sợ !
Đ.Xin chúc tụng Thiên Chúa
Người là Đấng bảo toàn mạng sống con.
16Tất cả những ai kính sợ Chúa Trời,
đến mà nghe tôi kể việc Chúa đã làm để giúp tôi.17Vừa mở miệng kêu lên cùng Chúa,
tấc lưỡi tán dương, tôi đã sẵn sàng.
Đ.Xin chúc tụng Thiên Chúa
Người là Đấng bảo toàn mạng sống con.
Tung hô Tin Mừng
2 Cr 5,19
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Trong Đức Ki-tô, Thiên Chúa đã cho thế gian được hoà giải với Người, và giao cho chúng tôi công bố lời hoà giải. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Mt 18,15-20
Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã chinh phục được người anh em.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
15 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã chinh phục được người anh em. 16 Còn nếu nó không chịu nghe, thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân. 17 Nếu nó không nghe họ, thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe, thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế.
18 “Thầy bảo thật anh em : dưới đất, anh em ràng buộc những điều gì, trên trời cũng sẽ ràng buộc như vậy ; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng sẽ tháo cởi như vậy.
19 “Thầy còn bảo thật anh em : nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. 20 Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ.”
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Ðức Ki-tô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì thương xót nhân loại lỗi lầm, Người đã chấp nhận sinh ra bởi Ðức Trinh Nữ, đã chịu khổ hình thập giá/ để cứu chúng con khỏi chết muôn đời. Và từ cõi chết sống lại, Người đã ban cho chúng con được hưởng phúc trường sinh.
Vì thế, cùng với các Thiên thần và tổng lãnh Thiên thần, các Bệ thần và Quản thần, cùng toàn thể đạo binh thiên quốc, chúng con không ngừng hát bài ca chúc tụng vinh quang Chúa rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, xin chấp nhận lễ vật của chúng con và thực hiện cuộc trao đổi kỳ diệu trong thánh lễ này: là cho chúng con được đón nhận chính Chúa khi chúng con dâng tiến của lễ do Chúa tặng ban. Chúng con cầu xin…
Ca hiệp lễ
Tv 147,12.14
Giê-ru-sa-lem hỡi, nào tôn vinh Chúa,
Đấng cho ngươi no đầy lúa mì tinh hảo.
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, Chúa đã ban bí tích Thánh Thể cho chúng con được tham dự vào sự sống của Ðức Kitô; xin cho chúng con được trở nên giống như Người, để mai sau được vào thiên quốc cùng Người chung hưởng phúc vinh quang. Người hằng sống và hiển trị muôn đời.
2023
Một vài suy tư về thánh nhạc tại giáo xứ trong Giáo hội hiện nay
Một vài suy tư về thánh nhạc tại giáo xứ trong Giáo hội hiện nay
MỘT VÀI SUY TƯ VỀ THÁNH NHẠC
TẠI GIÁO XỨ TRONG GIÁO HỘI HIỆN NAY
Chaz Bowers[1]
Trong thời gian dạy các khóa về thánh nhạc tại đại học, tôi thường cảm thấy bị thách đố với câu hỏi: “Trong tương lai, tôi nên bắt đầu từ đâu khi cải thiện âm nhạc tại giáo xứ của mình?” – như thể là có một phương pháp phù hợp với tất cả mọi người để cải thiện âm nhạc trong Giáo hội phương Tây. Cuộc đối thoại sau đó có thể nhanh chóng trở thành cuộc tranh luận căng thẳng vì âm nhạc có thể trở thành nguyên nhân gây chia rẽ. Tuy nhiên, sau khi trải nghiệm vẻ đẹp thực sự, nhất là qua âm nhạc, chúng ta có thể tìm thấy nguồn gốc của sự gắn kết và hoà hợp.
Tôi thích việc đưa ra câu trả lời, bởi vì sau hai thiên niên kỷ hiện diện, Giáo hội đã cho chúng ta những lời giải đáp khôn ngoan mà chúng ta cần. Từ những gợi ý đa dạng mang tính âm nhạc trong Sách lễ Rôma, những quy tắc Phụng vụ về âm nhạc trong Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma, và các tài liệu khác nhau về thánh nhạc, đến các bản văn được quy định để sử dụng trong Thánh lễ, cùng với nhiều lựa chọn hợp lệ và tốt đẹp khác, các nhạc sĩ có rất nhiều cơ hội để nuôi dưỡng nét đẹp và sự chân chính của nhạc phụng vụ Công giáo.
Dưới đây, tôi muốn đưa ra một vài ý tưởng:
Tán thành Thánh lễ hát
Sự qua đời của Đức Bênêđictô XVI làm tôi nhớ đến câu trích dẫn yêu thích của tôi trong cuốn “Tinh thần Phụng vụ” được ngài viết trước khi trở thành giáo hoàng: “Khi con người tiếp cận với Thiên Chúa, thì chỉ nói mà thôi thì chưa đủ”. Tôi tin rằng câu trích dẫn này, ở một thời điểm nào đó, có thể sẽ trở nên nổi tiếng giống như câu nói của Thánh Augustinô: “Hát là cầu nguyện hai lần”.
Cả hai câu trích dẫn này đều soi sáng cho chúng ta về tầm quan trọng của Thánh lễ hát. Đức Bênêđictô giải thích các lĩnh vực hiện hữu của con người “được đánh thức và tự động biến thành bài ca”. Ngay cả hiện nay, việc ca hát đã và đang là một hình thức ngợi khen cao nhất dành cho Thiên Chúa. Điều này không chỉ đúng trong suốt tiến trình lịch sử nhân loại, mà còn trong lịch sử của Kitô giáo. Hãy xem bài ca của dân Israel, sau khi vượt qua Biển Đỏ, đượcđồng thanh hát lên để tán dương sức mạnh Thiên Chúa như được diễn tả trong Xuất hành 15, 1: “Tôi xin hát mừng Chúa, Ðấng cao cả uy hùng: Kỵ binh cùng chiến mã, Người xô xuống đại dương”.
Trong chiều hướng này, lời khuyên của tôi dành cho các sinh viên là hãy cộng tác với các linh mục quản xứ để phát triển một kế hoạch triển khai Thánh lễ hát. Điều này có nghĩa là, không chỉ đơn thuần là hát trong Thánh lễ, mà là hát Thánh lễ.
Quy chế Tổng quát Sách Lễ Rôma cho chúng ta biết: “Khi chọn những phần để hát, thì phải dành ưu tiên cho những phần quan trọng hơn, nhất là những phần do linh mục, hoặc phó tế hay độc viên hát, có cộng đoàn đáp; hoặc những phần mà cả linh mục và cộng đoàn cùng hát” (Số 40). Quy Chế nói thêm, “Linh mục rất nên hát những phần có phổ nhạc trong kinh nguyện Thánh Thể” (Số 147).
Việc dạy cộng đoàn hát những câu đối đáp khác nhau, ngay cả bằng những âm điệu đơn giản, rất hiệu quả xét về mặt âm nhạc vì nhiều lý do. Trước hết, tín hữu Công giáo thường đối đáp rất tốt với các giáo sĩ. Thứ đến, với việc cải cách phụng vụ của Công đồng Vatican II, giáo dân đã có thể quen thuộc với các câu đáp bằng tiếng bản xứ, và với việc hát những giai điệu đơn giản, họ có thể dễ nhớ những câu đối đáp này hơn. Ngoài ra, việc hát cũng mang lại cho bản văn sức sống, và ý nghĩa mới và đặc biệt là trang trọng hơn.
Nhưng liệu chúng ta nên bắt đầu Thánh lễ hát từ đâu? “Hãy bắt đầu đơn giản bằng một cuộc đối thoại”. Bài thánh ca đơn giản đôi khi có thể hiệu quả nhất và đẹp nhất vì có thể thu hút mọi người tham gia và dễ dàng thuộc.
Nuôi dưỡng vẻ đẹp trong Thánh nhạc
Mỗi chúng ta đều từng trải nghiệm vẻ đẹp và có sở thích cá nhân về loại nhạc và lời bài hát theo những cách thế khác nhau. Về điều này, Đức Giáo hoàng Piô X có những lời khuyên rất rõ ràng: “Thánh nhạc phải có những phẩm chất Phụng vụ thích hợp, trước hết bài ca phải thánh, phải là nghệ thuật đích thực; đồng thời, phải được bắt nguồn từ tính phổ quát”. Ngài coi Ca điệu Grêgoriô (Nhạc bình ca) là hình mẫu tuyệt vời cho tất cả thánh nhạc và sáng tác thánh nhạc.
Tuy nhiên dù là thể loại âm nhạc nào, điều quan trọng là phải nhận ra rằng không gì có thể thay thế được nét đẹp. Có nghĩa là, chẳng ai thích tham gia một ca đoàn hát nghe tệ cả. Vì vậy, tôi khuyên các sinh viên, dù họ hát gì, hãy đảm bảo rằng âm nhạc của họ được trình diễn với vẻ đẹp và sự trang nghiêm phù hợp với Thánh lễ. Đôi khi, những bản nhạc đơn giản được hát hay còn tốt hơn bản nhạc phức tạp nhưng không tôn lên vẻ đẹp. Để làm được điều này, cần nhận ra những điểm mạnh và khả năng của người hát- cả ca xướng viên lẫn các ca viên – và xây dựng từ đó.
Trong bài diễn từ dành cho các nghệ sĩ vào tháng 02.2022, Đức Thánh Cha Phanxicô cho thấy rằng: “Một nghệ sĩ đích thực có thể nói về Thiên Chúa tốt hơn bất kỳ ai khác, khi giúp cho mọi người cảm nhận được vẻ đẹp và sự thiện hảo của Thiên Chúa đồng thời, ‘chạm đến trái tim con người và làm cho nét chân và thiện của Chúa phục sinh tỏa sáng trong tâm hồn họ’”.
Điều quan trọng nữa là phải nhận ra rằng vẻ đẹp có thể được thể hiện theo những cách thức khác nhau. Như Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, trong bài diễn từ dành cho các giám mục Hoa Kỳ dịp ad limina vào ngày mồng 09/10/1998, về việc tham gia tích cực vào Phụng vụ, cho thấy rằng chúng ta cũng có thể tham gia thông qua việc lắng nghe:
“Sự tham gia tích cực không loại trừ sự thụ động tích cực của sự thinh lặng, tĩnh lặng và lắng nghe, vì thực ra, những yếu tố này rất cần thiết. Những người tham gia việc thờ phượng không thụ động, chẳng hạn như khi họ lắng nghe các bài đọc hoặc bài giảng, chú tâm vào những lời nguyện của chủ tế, và những bài thánh ca và nhạc phụng vụ. Đây là những trải nghiệm về sự thinh lặng và tĩnh lặng, nhưng theo cách riêng vàmang tính năng động sâu xa. Ở những nơi mà nền văn hóa không có thói quen suy niệm trong thinh lặng thì người ta rất khó lĩnh hội nghệ thuật lắng nghe bằng nội tâm. Ở đây, chúng ta thấy Phụng vụ, một đàng phải luôn được hội nhập văn hóa một cách thích hợp, nhưng đàng khác, cũng phải biết giúp văn hóa thấm nhuần Kitô giáo”.
Giống như việc chúng ta được truyền cảm hứng từ nghệ thuật và kiến trúc đẹp của một tòa nhà cho dù không tham gia vào tiến trình xây dựng, thì trong Phụng vụ, chúng ta có thể được truyền cảm hứng từ vẻ đẹp của âm nhạc thông qua việc lắng nghe tích cực.
Cũng với lời của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II:
“Sự tham gia cách ý thức kêu gọi toàn thể cộng đoàn được hướng dẫn đúng đắn về các mầu nhiệm Phụng vụ, kẻo trải nghiệm thờ phượng bịthoái hoá thành một hình thức nghi lễ” (sđd.,).
Hiểu rõ vai trò của Âm nhạc và Nhạc sĩ trong Phụng vụ
Là một nhạc sĩ, tôi có thể nói rằng thật dễ để đưa sở thích cá nhân của mình vào phụng vụ. Tuy nhiên, điều này không đúng, bởi vì, Giáo hội đã có nhữnghướng dẫn rõ ràng và chính xác về những gì chúng ta, với tư cách là nhạc sĩ Công giáo, phải làm.
Tôi dành nhiều thời gian để chỉ cho các sinh viên làm sao để tìm ra điều mà Giáo hội đòi hỏi và chúng ta nên thi hành phận vụ của mình như thế nào. Trong nhiều khía cạnh của việc lên kế hoạch cho việc cử hành phụng vụ, thường có nhiều lựa chọn, và mỗi giáo xứ có khả năng chọn lựa âm nhạc nhằm thể hiện nét đẹp của Phụng vụ nơi cộng đoàn của mình.
Do đó, điều cần thiết là các nhạc sĩ phải nắm bắt về Luật chữ đỏ như được quy định trong Sách lễ Rôma, trong Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma, và trong Huấn Thị về Thánh Nhạc trong Phụng Vụ Thánh Musicam Sacram. Những nguồn này cung cấp những hướng dẫn rõ ràng của Giáo hội hoàn vũ về âm nhạc trong Phụng vụ. Khi một nhạc sĩ hiểu được những Chỉ dẫn chữ đỏ này, họ có thể cộng tác với cha xứ và linh mục trong giáo xứ để sao cho vừa đi đúng đường hướng chung mà vẫn luôn có chỗ cho sự sáng tạo và các lựa chọn của mình.
Hãy là những tín hữu Công giáo!
Cuối cùng, tôi khuyên các sinh viên đó là: Hãy là những tín hữu Công giáo đích thực trong âm nhạc mà họ chọn. Ý của tôi là, trước hết, hãy chọn âm nhạc từ chính truyền thống của mình nếu có sẵn một gợi ý tốt. Thứ đến, hãy chắc chắn rằng âm nhạc được sử dụng trong phụng vụ phù hợp với tất cả những gì Giáo hội dạy.
Trong suốt cuộc trao đổi này với sinh viên, tôi muốn nhắc họ rằng chúng ta đang sống trong một thời điểm thuận lợi để trở thành những nhạc sĩ của Giáo hội, vì trong thánh nhạc, chúng ta được trang bị tốt với sự hướng dẫn của Giáo hội cho công việc khó khăn phía trước!
Cũng trong buổi tiếp kiến với nhóm nghệ sĩ vào năm 2022, Đức Thánh Cha Phanxicô xác nhận vai trò quan trọng của nhạc sĩ:
“Trong bối cảnh khó khăn hiện tại mà thế giới đang trải qua, khi mà nỗi buồn và đau khổ dường như chiếm ưu thế, thì sứ mạng của anh chị em càng cần thiết hơn bao giờ hết, bởi vì cái đẹp luôn là nguồn vui, đưa chúng ta chạm tới với sự thiện hảo của Thiên Chúa”.
Một số qui tắc chung về âm nhạc
“Mỗi khi cử hành phụng vụ mà cần hát thì có thể chọn người hát, ưu tiên dành cho những người có khả năng hơn về mặt ca hát, đặc biệt trong những buổi cử hành khá long trọng và có những bài hát khó hơn hay khi phải truyền thanh, truyền hình.
Nếu không chọn được người hát, và nếu linh mục hay thừa tác viên không thể hát đúng, thì vị đó có thể đọc mà không hát những bài hát phải hát, nếu bài ấy khó quá, nhưng phải đọc lớn tiếng và rõ ràng. Nhưng linh mục hay thừa tác viên không được làm như thế, chỉ vì muốn tiện cho mình.
Khi chọn bài hát cho ca đoàn hay giáo dân, nên lưu ý đến khả năng ca hát của những người đó. Trong các lễ nghi phụng vụ, Hội Thánh không loại bỏ một loại ca nhạc nào, miễn là loại đó hợp với tinh thần lễ nghi phụng vụ và bản chất của mỗi phần, và không ngăn trở giáo dân tham dự đúng mức và tích cực.
Để giúp tín hữu tích cực tham gia phụng vụ và có hiệu quả hơn trong mức độ có thể, nên thay đổi cách thích hợp những hình thức cử hành và mức độ tham dự, cùng lưu ý đến bậc lễ của ngày ấy, và tầm quan trọng của cộng đoàn”. (Huấn Thị về Thánh Nhạc trong Phụng Vụ Thánh, Musicam Sacram, 1967, số 8 -10)
Nt. Anna Ngọc Diệp, OP
Dòng Đa Minh Thánh Tâm
Lược dịch từ: thepriest.com (28. 07. 2023)
[1] Chaz Bowers là giám đốc âm nhạc của Giáo xứ St. Michael the Archangel, Pittsburgh, Pennsylvania, đồng thời là giáo sư phụ giảng về đàn organ và thánhnhạc tại Đại học Franciscan ở Steubenville, Ohio, Hoa kỳ. Ông là một nhà soạn nhạc đã xuất bản về nhạc giáo đường, và từng là trưởng khoa của Pittsburgh thuộc American Guild of Organists.