Hướng tới Thượng Hội đồng Giám mục 2023: Đây là nơi hiệp thông giữa các đặc sủng, không phải tranh luận ý thức hệ

Thượng Hội đồng các Giám mục lần tới với chủ đề “Vì một Giáo hội hiệp hành: hiệp thông, tham dự và sứ vụ”, sẽ được bắt đầu vào tháng 10/2021 và kết thúc tại Roma vào tháng 10/2023. Trong tinh thần hướng tới Thượng Hội đồng, Đức cha Luis Marín de San Martín, Phó Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục và điều phối viên của Ủy ban Thần học phác thảo một số nét về Thượng Hội đồng Giám mục sắp tới.

Thay đổi tâm thức

Đức cha viết: “Thượng Hội đồng không phải là nghị viện hay nơi tranh cãi ý thức hệ, mà là sự phân định trong Thần Khí và đồng trách nhiệm. Mỗi người tùy theo đặc sủng của mình: giáo dân theo cách giáo dân, giáo sĩ theo cách giáo sĩ. Để bước đi trên con đường này, chúng ta không chỉ cần thay đổi tâm thức, mà còn cần thay đổi con tim. Một sự hoán cải”.

Phân định và sáng tạo

Điều phối viên Ủy ban Thần học khẳng định: “Thay vì chỉ tập trung vào việc mở rộng sự tham gia của giáo dân, tu sĩ và linh mục trong Thượng Hội đồng Giám mục (theo định nghĩa sẽ vẫn là ‘của các giám mục’ và có một sự phát triển lịch sử cụ thể), tôi tin rằng nhiệm vụ chính là gấp đôi: một mặt, các giám mục khi tham gia Thượng Hội đồng, trước đó đã phân định với tư cách là một mục tử, lắng nghe mọi thành phần Dân Chúa trong giáo phận, kể cả các vùng ngoại vi. Đồng thời, mặt khác, “nhất thiết” phải tiến thêm một bước, nghĩa là không chỉ đánh giá và củng cố các hình thức khác nhau diễn tả tính hiệp hành (như Hội đồng Mục vụ giáo xứ và Hội đồng Giám mục) nhưng còn tìm kiếm những khả năng khác để có thể thực hiện hóa tính hiệp hành của dân Chúa”.

Đức cha Marín khuyến khích: “Chúng ta có thể tiến xa hơn nữa, chúng ta phải là những người sáng tạo. Thượng Hội đồng các Giám mục là một hình thức hợp lệ trong việc diễn tả tính hiệp hành, nhưng nó không phải và cũng không được là duy nhất”.

Sự hiệp nhất giữa các Kitô hữu

Đức cha nhấn mạnh đặc biệt một số cách giải thích tiến trình này theo mong muốn của Đức Thánh Cha. Trước hết, về sự hiệp nhất, trong Chúa Kitô và giữa các Kitô hữu với nhau: “Bước đi cùng nhau không phải là một phát minh hay một sự kiện của hiện tại, nhưng là cách hiện hữu của Giáo hội, cũng như của cộng đoàn hay sứ vụ. Thánh Augustinô gọi điều này là ‘Chúa Kitô toàn diện, đầu và chi thể’. Không có sự hiệp nhất giữa các chi thể nếu không ở trong Chúa Kitô. Và sự hiệp nhất này là đa dạng, không theo kiểu đồng phục”.

Các chức năng và ơn gọi khác nhau

Phó Tổng Thư ký Thượng Hội đồng các Giám mục còn nhấn mạnh đến một điểm khác nữa, đó là “Giáo hội học về sự hiệp thông”, được hiểu là ngành Thần học nghiên cứu về mọi khía cạnh của Giáo hội. Trong dân Thiên Chúa, “tất cả đều là Kitô hữu, với những chức năng và ơn gọi khác nhau”, và chính khía cạnh này đã làm cho Thượng Hội đồng trở thành một thực tại đề cập đến cội nguồn của cùng một đức tin: “Đây không phải là một sự kiện, nhưng là một tiến trình: đây là thực tế của việc bước đi cùng nhau. Đây là ý nghĩa của Thượng Hội đồng”. Do đó, điều phối viên của Ủy ban Thần học viết: “Điều thiết yếu là tính xác thực của đời sống Kitô hữu, sự nhất quán của đời sống Kitô hữu, và đây không phải là một hành vi hành chính đơn thuần trong đó quyền bính được phân chia, nhưng là một sự kiện của Thánh Linh và trong Thánh Linh”.

Đóng góp của Ủy ban Thần học trong tiến trình Thượng Hội đồng

Tiếp theo, Đức cha Luis Marín nói đến những đóng góp mà Ủy ban Thần học muốn cung cấp trong tiến trình Thượng Hội đồng. Ngài nhấn mạnh: “Không nghi ngờ gì nữa, Thần học phải có mặt trong Thượng Hội đồng, cũng bởi vì thật sai lầm khi nghĩ rằng, Thần học chỉ là một thực hành tri thức đơn thuần, một lối tiêu khiển cho một thành phần ưu tú nào đó trong Giáo hội. Công đồng Vatican II, đặc biệt là hiến chế Gaudium et Spes, nhắc nhở chúng ta rằng, Thần học có mục đích truyền đạt giáo lý cho những người nam và người nữ trong thời đại chúng ta, nghĩa là sự hiểu biết về đức tin, để biết Thiên Chúa đã mặc khải trong Chúa Kitô và làm chứng cho Tin Mừng cứu độ. Đó phải là một kinh nghiệm của tình yêu thương dẫn dắt chúng ta đến với sứ vụ”.

Vì thế, Ủy ban Thần học mong muốn tham gia, hỗ trợ và cộng tác vào hành trình của Dân Chúa, trong thời kỳ ân sủng này được thể hiện qua tính hiệp hành. Cụ thể, những nhiệm vụ đã được giao phó cho Uỷ ban Thần học là: Hỗ trợ Thần học cho Ban Thư ký của Thượng Hội đồng và giúp Uỷ ban về tất cả những gì họ cần; xem xét các bản văn và tài liệu, và cuối cùng đưa ra các đề xuất; trình bày những đề nghị Thần học cho sự phát triển của Thượng Hội đồng; phát hành và chia sẻ tài liệu để nghiên cứu và đào tạo Thần học; làm việc chặt chẽ với các Ủy ban khác.

Đức cha cho biết, Uỷ ban cũng sẵn sàng tham dự các cuộc gặp gỡ Quốc tế của các Hội đồng Giám mục và cộng tác với họ.

Bốn Uỷ ban

Cuối cùng, Đức cha thông báo bốn Ủy ban đã được thiết lập trong Văn phòng Tổng Thư ký của Thượng Hội đồng: một cho  Thần học, một cho Phương pháp luận, một cho Linh đạo và một cho Truyền thông. Tất cả các ủy ban này nhằm hỗ trợ tiến trình hiệp hành, ở các cấp độ khác nhau, để nó được sống và được đề xuất như một con đường thiêng liêng. Đây thực sự là một hành trình lắng nghe Chúa Thánh Thần.

 Nguồn: vaticannews.va/vi/ Ngọc Yến