Gặp gỡ vị thánh đã mở các trường công đầu tiên

Khi nghĩ về các trường công lập, chúng ta nghĩ đến các trường học miễn phí do nhà nước tài trợ để cung cấp nền giáo dục cho tất cả các trẻ em – điều vốn ngược lại với các trường tư.

Nhưng trên thực tế, việc học tập ở các trường công như chúng ta biết có thể được ghi nhận công lao không phải cho chính phủ, mà cho một vị thánh: đó là Thánh Joseph Calasanz. Cách riêng, vị thánh này cũng từng là bạn của Galileo (về sau sẽ nói thêm).

Thánh Calasanz đã mở trường học miễn phí đầu tiên ở châu Âu, và công việc mục vụ của ngài đặc biệt hướng đến những người nghèo. Nguồn cảm hứng của ngài được khơi dậy từng chút một, khi ngài nhận ra rằng Thiên Chúa hướng dẫn mình không chỉ trong lời cầu nguyện mà còn trong những giấc mơ. Ngài cũng được truyền cảm hứng từ chứng từ của một cha sở ở Rome. Thánh Calasanz đã làm việc với một hiệp hội các linh mục, những người đã chuẩn bị cho trẻ em được lãnh nhận các Bí tích bằng cách dạy giáo lý cho chúng. Nhưng tại một giáo xứ ở một khu phố nghèo, ngài thấy linh mục cũng đang dạy luôn cho trẻ em cách đọc, viết và đếm số.

Thánh Calasanz muốn làm việc này cho hàng trăm trẻ em nghèo xung quanh Rôma. Khi sứ mệnh này trở nên rõ ràng hơn trong lòng mình, ngài cố gắng điều phối sứ mạng này với nhóm giáo lý mà ngài đang giảng dạy, bằng cách cộng tác với Dòng Tên hoặc Dòng Đa Minh. Nhưng cuối cùng ngài cũng nhận ra rằng đây là sứ mạng dành cho chính mình và hội dòng do ngài thành lập, Dòng Linh Mục Piarist, đã tiếp tục sứ mạng đó cho đến ngày nay.

Trong những ngày đầu tiên, thông qua người bạn của mình là Cha Brendani, Thánh Calasanz đã được cung cấp hai phòng cho thuê miễn phí (năm 1597). Thánh Calasanz lúc này đã bắt đầu công việc của mình. Có hai linh mục khác cùng tham gia với ngài, và chỉ năm năm sau khi ngài đến Rome, trường học miễn phí đầu tiên dành cho trẻ em nghèo đã được khởi sự.

Chương trình giảng dạy là “lòng đạo đức và chữ nghĩa”, nghĩa là trẻ em còn được học toán và khoa học. Đây cũng là một khái niệm mới: sự pha trộn giữa các chủ đề “thế tục” với tôn giáo.

Trường học miễn phí dành cho trẻ em nghèo của Thánh Calasanz ngay lập tức tăng lên hơn một nghìn học sinh. Ngài và các cộng sự của mình đã nhanh chóng thành lập các trường học tương tự ở các khu vực khác trên nước Ý. Các trường học này đã trở nên kỷ luật hơn trong cách tiếp cận của mình và cũng đã thỉnh cầu Giáo Hội để được nhìn nhận tư cách chính thức. Năm 1622, Đức Giáo Hoàng Grêgôriô XV đã phê chuẩn Dòng Tu Giáo Sĩ Khó Nghèo Của Mẹ Thiên Chúa Dành Cho Các Trường Đạo, hay còn được biết đến nhiều hơn với tên gọi Dòng Linh Mục Piarist. Dòng Piarist là dòng đầu tiên của các linh mục dành riêng cho giáo dục bậc tiểu học.

Như cũng thường xảy ra đối với các công trình khác của Thiên Chúa, có nhiều vấn đề nảy sinh từ Dòng Tu mới này. Có những người thất vọng trước tầm nhìn của Thánh Calasanz và cũng có những người chỉ muốn nắm giữ quyền lực.

Những người này phản đối công việc của ngài, và một trong những cáo buộc chống lại các ngài chính là tình bạn của các linh mục Dòng Piarist với Galileo.

Tình bạn của Thánh Calasanz với Galileo đã được nêu ra như một bằng chứng cho cáo buộc về niềm tin ngoan cố của ngài và tình bạn này còn được sử dụng làm “bằng chứng” để lên án chương trình giảng dạy “không chính thống” của ngài. Giai cấp thống trị và những nhà cầm quyền đã lo sợ về sự phát triển nhanh chóng của Dòng Piarist và cho rằng việc dạy học cho trẻ em “nghèo” như thế sẽ dẫn đến bất ổn xã hội.

Do sự bất đồng từ bên trong cộng đoàn cũng như sự bách hại từ bên ngoài, các linh mục Dòng Piarist đã bị giải tán vào năm 1646. Thánh Joseph Calasanz qua đời vào ngày 25 tháng 8 năm 1648, ở tuổi 90 – trước khi các linh mục Dòng Piarist được minh oan và tái lập vào năm 1656. Đấng sáng lập của Dòng Piarist đã được tuyên thánh vào năm 1767 và được tôn làm đấng bảo trợ cho các trường học Kitô giáo. Ngày lễ mừng kính Thánh Calasanz là ngày 25 tháng Tám.

Vào năm 1997, Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã đánh dấu tròn 400 năm thành lập các trường học của Thánh Calasanz bằng một bức thư gửi cho Bề trên Tổng quyền của Dòng Linh Mục Piarist:

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II nói rằng: “Trực giác thiên tài của Thánh Calasanz đã mở ra một luống cày màu mỡ trong xã hội, nơi mà những nhà sáng lập khác đã tiếp tục và đào sâu hơn. Thánh Joseph Calasanz, một nhà khai sáng khôn ngoan đối với các dấu chỉ của thời đại, đã chú trọng đến giáo dục khi mang lại một ‘cách thức ngắn gọn, đơn giản và hiệu quả’ để đảm bảo cho sự thành công trong đời sống của các học sinh và khơi dậy việc đổi mới xã hội và Giáo Hội.”

Lạy Thánh Joseph Calasanz, xin cầu cho chúng con, và đặc biệt là cho các giáo viên và học sinh của chúng con.

Tác giả: Larry Peterson và Kathleen N. Hattrup