Đức Hồng Y Scola lên án các vụ tấn công hỗn xược đối với Đức Phanxicô
Đức Hồng Y Scola lên án các vụ tấn công hỗn xược đối với Đức Phanxicô
Ký giả Gerard O’Connell của tờ America gần đây có cuộc phỏng vấn Đức Hồng Y Angelo Scala, người cùng có triển vọng được bầu làm Giáo Hoàng trong mật nghị Hồng Y năm 2013 như Đức Hồng Y Bergoglio.
Đức Hồng Y Angelo Scola đã cử hành sinh nhật lần thứ 80 của mình vào ngày 7 tháng 11 và do đó mất quyền bỏ phiếu trong mật nghị tiếp theo. Cùng thời gian này, Nhà xuất bản của Đại Học Công Giáo America đã xuất bản ấn bản tiếng Anh của cuốn tiểu sử của ngài, Betting on Freedom: My Life in the Church, viết chung với nhà báo người Ý Luigi Geninazzi.
Năm 1991, Thánh Gioan Phaolô II bổ nhiệm ngài làm giám mục Grosseto, một giáo phận nhỏ của Ý, và sau đó là viện trưởng Đại học Giáo hoàng Lateran vào năm 1995. Năm 2002, Đức Giáo Hoàng phong ngài làm giáo chủ Venice, tiếp theo là Hồng Y vào năm 2003. Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô XVI. chuyển ngài đến Milan vào năm 2011 và theo nguyện vọng của ngài, Đức Phanxicô đã chấp nhận đơn từ chức của ngài năm 2017.
(CNS photo/Paul Haring)
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với phóng viên Vatican của tờ America, vị Hồng Y này đã nói về một số chủ đề mà ngài khai thác sâu sắc trong cuốn sách, bao gồm mối liên hệ thân thiết của ngài với các Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và Bênêđíctô XVI, thời gian vui vẻ với tư cách là giám mục hơn 26 năm và mối lo ngại về sự suy giảm đức tin Kitô giáo ở Châu Âu.
Đáng chú ý, ngài bảo vệ mạnh mẽ Đức Giáo Hoàng Phanxicô trước các cuộc tấn công từ bên trong Giáo Hội và nhấn mạnh rằng “giáo hoàng là giáo hoàng,” cho rằng tấn công Đức Giáo Hoàng là gây tổn hại cho Giáo Hội.
Về cuộc bầu cử Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Với tư cách là Hồng Y, ngài đã tham gia vào các mật nghị năm 2005 và 2013, và trong cuộc phỏng vấn này, đã tiết lộ hai kinh nghiệm “có một chiều hướng huyền bí đối với tôi.” Ngài nói rằng ngài cảm nhận được Chúa Thánh Thần đang làm việc.
Đức Hồng Y Scola nói, “Trong mật nghị đầu tiên, nhân vật Ratzinger nổi bật một cách rất rõ ràng, do tình bạn và sự cộng tác tuyệt vời mà ngài có với Đức Gioan Phaolô II. Tôi thực sự cảm thấy ngài nên được bầu chọn vì sự khiêm tốn tuyệt vời của ngài. Ngài đã thể hiện điều này khi ngài bước ra ban công chính lần đầu tiên và tự giới thiệu mình như một tôi tớ khiêm nhường trong vườn nho của Chúa. Đối với tôi, cuộc bầu cử đó là một niềm vui nhưng không phải là bất ngờ, trong khi việc Bergoglio được bầu là một bất ngờ”.
Đức Hồng Y Scola nói rằng trước khi bước vào Nhà nguyện Sistine dự mật nghị năm 2013, ngài “chưa bao giờ tưởng tượng” rằng Đức Hồng Y Jorge Bergoglio sẽ được bầu làm giáo hoàng. Trong cuốn sách, ngài cũng nói rằng liên quan đến bản thân ngài, ngài “không bao giờ tin vào khả thể trở thành giáo hoàng”.
Khi tôi hỏi ngài cảm thấy gì khi Đức Hồng Y Bergoglio được bầu, ngài tiết lộ rằng “ngay lập tức [sau khi] ngài được bầu, chúng tôi ở cách nhau không xa, Đức Giáo Hoàng đứng dậy và tiến về phía tôi và ôm tôi rất chặt” (Điều này xác nhận những gì tôi đã báo cáo trong cuốn sách của tôi, Cuộc bầu cử Giáo hoàng Phanxicô).
Về việc làm việc với Đức Hồng Y Bergoglio lúc bấy giờ trước khi được bầu làm giáo hoàng
Đức Hồng Y Scola nói rằng vào thời điểm diễn ra mật nghị, ngài “không thực sự biết Đức Hồng Y Bergoglio.” Ngài nhớ lại đã gặp Đức Giáo Hoàng Phanxicô tương lai hai hoặc ba lần khi, với tư cách là viện trưởng Đại học Lateran, ngài đã nói chuyện tại Giáo hoàng Đại học Công Giáo Argentina ở Buenos Aires.
Các Đức Hồng Y Scola và Bergoglio cũng đã cùng làm việc với tư cách là thành viên hội đồng của Thượng hội đồng giám mục, làm việc để thực thi các kết quả của kỳ họp trước của Thượng hội đồng Giám mục và chuẩn bị cho kỳ họp tiếp theo.
Đức Hồng Y Scola nói, “Tôi có ấn tượng bởi thái độ rất dè dặt của ngài. Thí dụ, trong thời gian giải lao, ngài hầu như luôn ngồi yên một chỗ và tiếp tục làm việc. Hơn nữa, các can thiệp của ngài hầu như luôn hữu hiệu. Nhưng tôi chưa bao giờ có cơ hội để có một mối liên hệ bản thân, trực tiếp hơn với ngài”.
Phong cách lãnh đạo của Đức Giáo Hoàng Phanxicô: ‘Một cú đấm lành mạnh vào dạ dày’
Đức Hồng Y Scola nhận xét trong cuốn sách của mình rằng “sự xuất hiện của Đức Phanxicô với tư cách là giáo hoàng là một cú đấm lành mạnh vào dạ dày mà Chúa Thánh Thần đã sử dụng để đánh thức chúng ta”. Khi tôi yêu cầu giải thích nhận xét này, ngài nói rằng ngài nhìn cuộc bầu cử Đức Phanxicô dưới góc độ “các Giáo Hội của chúng tôi ở Châu Âu đang mệt mỏi. Nhân cách của ngài, việc đào tạo ra ngài, kinh nghiệm của ngài – đặc biệt là tại Aparecida, nơi Bergoglio xuất hiện đầy sức mạnh và thu hút sự chú ý của chúng ta. Hơn nữa, cách ngài đích thân tiếp cận với mọi người thậm chí có thể làm tan băng một số tình huống và nâng cao Giáo Hội ở châu Âu, nơi đang phải chịu hậu quả của sự mệt mỏi”.
Trong khi, theo Đức Hồng Y, “có nhiều kinh nghiệm đẹp đẽ trong Giáo Hội ở Châu Âu, thì có một sự suy giảm thực sự trong việc tham gia đích thực vào đời sống của Giáo Hội và sự suy giảm hình ảnh Chúa Giêsu trong dân chúng của chúng ta và đặc biệt là sự suy giảm việc thống thuộc cộng đồng Kitô giáo. Vì vậy, đối với tôi, ngay từ đầu, phong cách làm giáo hoàng của Đức Phanxicô giống như một cú đấm vào bụng từ Chúa Thánh Thần để đánh thức chúng ta”.
Về những người trong Giáo Hội ‘tấn công’ Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Tuy nhiên, ngài ghi nhận rằng một số người trong Giáo Hội đã phản ứng tiêu cực đối với sự lãnh đạo của Đức Phanxicô, bằng những gì ngài mô tả như “các cuộc tấn công thô bạo và hỗn xược chống lại Đức Giáo Hoàng”.
Đức Hồng Y Scola nói, “Điều đó sai. Khi còn nhỏ, tôi đã được dạy kiểu nói này,’Giáo hoàng là giáo hoàng’ và người ta không thể đặt nghi vấn cho điều này…. Tôi không thể chấp nhận một thái độ mà tôi đánh giá là bất công từ quan điểm của Giáo Hội”.
Ngài nói tiếp, “Tất nhiên, người ta có thể nói, với tất cả sự tôn trọng phải có, rằng ‘Tôi không hiểu lựa chọn này hoặc lựa chọn nọ [do Đức Giáo Hoàng] đưa ra’. Nhưng đồng thời, người ta phải cố gắng hết sức để nắm bắt đầy đủ những gì Đức Giáo Hoàng đề xuất. Sẽ có hại cho Giáo Hội nếu không theo cách này”.
Khi được hỏi ngài nghĩ gì về các Hồng Y anh em của ngài, những vị đã công khai chỉ trích Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Đức Hồng Y Scola nói, “Tôi sẽ thẳng thắn nói rằng trong khi tôi có thể hiểu được sự bất ổn nội tâm của họ — và tôi nghĩ mọi người họ đều bắt đầu với ý hướng tốt — tôi không thấy cần thiết phải làm điều này, đặc biệt là ở nơi công cộng”. Như một phương thức thay thế, “luôn có khả năng một Hồng Y viết thư cho Đức Giáo Hoàng, yêu cầu một cuộc yết kiến và tìm cách chính mình giải thích”.
Về cách Đức Giáo Hoàng Phanxicô giống (và khác với) các vị giáo hoàng tiền nhiệm
Ngài cho rằng nguồn gốc của những cuộc tấn công này là do “sự thiếu hiểu biết của phần lớn các Kitô hữu về mối liên kết cần thiết giữa kinh nghiệm và tín lý”.
Đức Hồng Y Scola giải thích, “Đức Phanxicô là một vị giáo hoàng khởi đi từ kinh nghiệm; trước hết ngài bắt đầu với kinh nghiệm bản thân của ngài và không có gì xấu hổ khi truyền đạt nó. Và từ đó, ngài bước qua việc xây dựng tín điều”. Vì lý do này, ngài không đồng ý với những người đặt Đức Giáo Hoàng Phanxicô chống lại các vị tiền nhiệm của ngài là Bênêđíctô, Gioan Phaolô II và Phaolô VI. Ngài nói, “Có một sự liên tục về phương pháp trong tất cả các vị giáo hoàng này”.
Đức Hồng Y Scola nói, “Nhưng thời thế thay đổi, nên có vị giáo hoàng làm nổi bật một số nội dung, trong khi vị giáo hoàng khác làm nổi bật các yếu tố khác; một vị truyền đạt bằng một phong cách nào đó – nhưng tất cả các vị đều phải xem xét tính tổng thể của việc công bố Kitô giáo. Và đối với tôi, dường như Đức Giáo Hoàng Phanxicô làm điều này, nhưng ngài làm như vậy bằng cách nhấn mạnh một số điều khác với những gì các vị tiền nhiệm của ngài đã làm nhưng về bản chất, ở bình diện nền tảng, vẫn tôn trọng nền tảng này”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhấn mạnh tới nền văn hóa gặp gỡ, chứ không phải đối đầu, Đức Hồng Y Scola cho biết như thế và nói thêm rằng “đây là con đường mà người Kitô hữu nên đi theo”. Ngài nói, Đức Phanxicô chia sẻ quan điểm của Đức Bênêđictô XVI, một quan điểm cho rằng “Kitô giáo chủ yếu không phải là một học thuyết hay một nền đạo đức, mà là một cuộc gặp gỡ bản thân với Chúa Kitô trong cộng đồng của Giáo Hội”.
Về viễn kiến đồng nghị của Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Trong cuốn sách của mình, Đức Hồng Y Scola uyên bác xuất hiện như một người thực sự chân chính, đầy nhiệt huyết và thích thực hiện các nhiệm vụ mục vụ của một giám mục. Trong Betting on Freedom (Đặt cuộc cho Tự do), ngài nhớ lại khi Đức Gioan Phaolô II kêu gọi ngài vào hàng giám mục ở tuổi 49, “Tôi nhận thức rằng đó là con đường mà Chúa đã chỉ định cho tôi, đó là đồng hành với đời sống của dân Chúa. Tôi thích làm việc cùng với mọi người, phương pháp của tôi là tính đồng nghị!”
Vì sự nhấn mạnh của riêng ngài đối với tính đồng nghị, Đức Hồng Y Scola nói không chút do dự rằng ngài nghĩ Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đi đúng hướng khi thúc đẩy cả Giáo Hội vào con đường đồng nghị. “Ý niệm đồng nghị của ngài được chứng minh qua phong cách thực thi huấn quyền của ngài, vốn dựa trên những phương thức tiếp cận với mọi người, một huấn quyền cũng dựa trên đời sống bản thân của ngài và đạt tới công thức tín điều khi cần”.
Đức Hồng Y nói tiếp, “Tôi tin rằng dự án này rất tốt. Và điều cần thiết là chúng ta phải tháp tùng Đức Giáo Hoàng, như người ta luôn nên làm —theo chân ngài, tuân theo ngài — bởi vì Đức Giáo Hoàng là điểm tham chiếu cuối cùng cho việc lèo lái Giáo Hội, ngay giữa biển cả giông bão. Cần phải đồng hành và tuân theo chỉ dẫn mà ngài đưa ra, ngay cả khi người ta có thể thắc mắc về điều đó – theo nghĩa tốt của hạn từ này – và thảo luận những điểm người ta không phải lúc nào cũng thấy là thuyết phục. Nhưng chúng ta không bao giờ được đánh mất thái độ tối thượng mà người ta gọi là đức vâng lời, trong tự do hoàn toàn”.
Đồng thời, ngài cũng thú nhận rằng ngài có “một số lo sợ” về cách Thượng hội đồng diễn ra. “Ít nhất ở châu Âu, chúng ta đã quá quen thuộc với việc thiết lập các ủy ban và tiểu ban, nơi chúng ta huyên thuyên nói chuyện, nhưng chúng ta quá thường xuyên không đạt tới chỗ cùng bước đi với nhau này”.
Tuy nhiên, ngài nói, “Tôi hy vọng mọi việc có thể diễn ra tốt đẹp, tính đồng nghị có thể tạo ra một phong cách mới cho Giáo Hội… [và] khơi dậy khả năng cùng nhau tái vận động mọi người chúng ta — giáo dân, cả trẻ lẫn già, cũng như các linh mục và giám mục. Nhưng tôi nghĩ mọi chuyện sẽ không hề dễ dàng, đặc biệt là sau thời kỳ Covid này”.
Chia rẽ gia tăng trong Giáo Hội
Ngài viết: “Một số người thấy trước những viễn cảnh đen tối cho một Giáo Hội mà người ta cho là bị đe dọa bởi sự ly giáo”. Tuy nhiên, ngài nói, “Tôi không thấy nguy cơ ly giáo”, và thay vào đó, quan tâm đến “các cuộc luận chiến và chia rẽ – ngày càng trở nên rõ nét hơn, thậm chí xâm hại tới sự thật và đức bác ái”.
Ngài nói tiếp, “Tôi sợ rằng chúng ta đang đi lùi, đặc biệt tiến vào thời đại có những cuộc tranh luận giống nhữg cuộc tranh luận giữa những người bảo thủ và những người cấp tiến sau công đồng. Tôi thấy một sự đối lập mới giữa những người bảo vệ truyền thống hiểu theo nghĩa cứng ngắc và những người đề xuất các thực hành, và cả tín lý, phù hợp với các yêu cầu của thế gian”.
Trong cuộc phỏng vấn, ngài đặc biệt phàn nàn về việc thiếu “chân lý và bác ái” trong các cuộc thảo luận trong Giáo Hội, nói rằng điều này “không thể chấp nhận được”.
Ngài nói, “Chúng ta có thể tranh luận và thảo luận các vấn đề, nhưng chúng ta phải làm như vậy với sự tương kính lẫn nhau và đừng bao giờ đánh giá thấp việc cùng thuộc về Chúa Kitô. Chúng ta cũng phải nhận ra sự cần thiết của tính đa dạng trong hợp nhất, nếu không, chúng ta sẽ đánh mất sự phong phú mà chúng ta cung ứng cho tự do của người khác.” Hơn nữa, ngài nói, “Sự hấp dẫn của con người Chúa Giêsu sẽ không đến với người ta nếu họ không nhìn thấy sự hợp nhất này trong cộng đồng Kitô hữu”.
Về lý do tại sao giới trẻ rời khỏi Giáo Hội
Đức Hồng Y Scola, trong phần dẫn nhập đầy kích thích và sâu sắc cho ấn bản Mỹ của cuốn sách, nói tới sự suy giảm của Kitô giáo và Công Giáo ở Châu Âu và sự phát triển của những người “nones” —một thuật ngữ được sử dụng để mô tả các nhóm nhân khẩu học, đặc biệt là thanh niên, không nhận mình thuộc bất cứ truyền thống tôn giáo nào.
Trong cuộc phỏng vấn, Đức Hồng Y Scola nói rằng ngài tin rằng “Giáo Hội vào thời điểm này đang bị thử thách nhiều cách khác nhau, đặc biệt là trong những Giáo Hội được truyền giáo từ xưa. Chỉ cần nhìn những gì đang xảy ra với Giáo Hội ở Ý, Pháp, Tây Ban Nha, Đức, nơi vốn có truyền thống vĩ đại nhưng giờ đây thực sự đang phải vật lộn để kết nối với những người trẻ tuổi ”.
Ngài nhìn nhận rằng “một số người trẻ vẫn còn theo Giáo Hội một cách nghiêm túc và chân thành”. Tuy nhiên, ngài nói, “đó là một thiểu số, và trên hết có sự mơ hồ lớn xung quanh các yếu tố chính trong cuộc sống của họ như xúc cảm, việc làm, giải trí”. Ngài lưu ý rằng “điều này cũng đúng đối với những chàng trai và cô gái thường lui tới các giáo xứ và trường học của chúng ta và được các linh mục tốt đồng hành nhưng sau đó đã chọn sống chung và không kết hôn”.
Ngài nói: “Điều này có nghĩa là chúng ta đã không thể giáo dục họ ở một bình diện đủ sâu xa, và họ đã bị khuất phục bởi sự hỗn loạn phổ biến trong xã hội.
Giáo Hội có đang bị ‘khủng hoảng’ hay không?
Bất chấp tất cả những điều này, Đức Hồng Y Scola cho biết ngài không bao giờ sử dụng thuật ngữ khủng hoảng cho tình hình của Giáo hội ngày nay. Ngài nói: “Khủng hoảng có nghĩa là phán xét, và chúng ta luôn ở dưới sự phán xét của Thần Trí Chúa Giêsu. Đây không phải là một điều tiêu cực; nó là sự khởi đầu của một sự thay đổi”. Mặc dù con người có thể chống lại sự thay đổi, nhưng Đức Hồng Y Scola nhấn mạnh rằng cuối cùng thì Thiên Chúa là người nắm quyền. Vì vậy, ngài nói, “Tôi rất hy vọng vào khả năng thay đổi, bởi vì thời gian không bao giờ là của chúng ta”.
Ngài nói tiếp, “sự kiện chúng ta ở dưới sự phán xét của Chúa Thánh Thần là điều đổi mới Giáo Hội, nhưng sự đổi mới này cần có sự thánh thiện: những người nam và nữ thánh thiện. Vị Hồng Y trích gương của Paul Nagai, một bác sĩ Nhật Bản bị thương khi Hoa Kỳ thả bom nguyên tử xuống Nagasaki, người đã truyền cảm hứng cho sự phục hồi của thành phố bằng nhân chứng Kitô giáo của mình.
Cuối cùng, Đức Hồng Y Scola nói rằng giáo hội nên áp dụng sự khôn ngoan của T. S. Eliot, khi ông này viết, “Đừng nghĩ đến mùa gặt, / mà chỉ nên nghĩ đến việc gieo giống cho thích đáng”.
Đức Hồng Y Scola khuyên “Chúng ta nên làm điều này. Mùa gặt nằm trong tay Thiên Chúa, vì vậy chúng ta đừng sợ hãi. Chính Thánh Thần Chúa hướng dẫn Giáo Hội và ban cho Giáo Hội mùa gặt”.
Vũ Văn An