2020
Tại sao Tòa Thánh phớt lờ nhận định của Hoa Kỳ và vẫn ký tái tục thỏa thuận bí mật với Trung Quốc
Tại sao Tòa Thánh phớt lờ nhận định của Hoa Kỳ và vẫn ký tái tục thỏa thuận bí mật với Trung Quốc
Theo các nguồn tin Công Giáo, chắc chắn thoả thuận tạm thời ký năm 2018 giữa Tòa Thánh và Trung Quốc về việc bổ nhiệm các Giám Mục sẽ được tiếp tục trong những ngày gần đây.
Thực vậy, theo Religion News Service, phó chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Trung Quốc (Quốc Doanh), Giám Mục Zhan Silu, cho biết thoả thuận trên sẽ được ký lại vào tháng Chín này. Vị này nói với tờ Global Times của chính phủ Trung Quốc rằng thoả thuận này là “đường dây liên kết chủ chốt để bảo đảm các liên hệ giữa Trung Quốc và Vatican và có thể thúc đẩy các liên hệ này tới bước kế tiếp”.
Về phía Tòa Thánh, vị đứng đầu Giáo Hoàng Hàn Lâm Viện Khoa Học, tuy chuyên cổ vũ cuộc đối thoại giữa Giáo Hội Công Giáo và cộng đồng khoa học, nhưng cũng là người hết lòng hoan nghinh thỏa thuận từ những ngày nó còn trong trứng nước. Vị này chính là Tổng Giám Mục Marcelo Sánchez Sorondo, người từng cho rằng Trung Quốc là nước “thi hành tốt nhất học thuyết xã hội của Giáo Hội”.
Theo LifeSiteNews, vị Tổng Giám Mục trên cũng nói với tờ Global Times của chính phủ Trung Quốc rằng “họ sẽ ký lại nó, điều này có nghĩa kinh nghiệm khởi đầu diễn tiến rất tốt”.
Tuy nội dung thỏa thuận cho đến nay vẫn chưa được công bố. Nhưng nhiều nguồn tin thân cận với Tòa Thánh cho hay cốt lõi của nó là về việc bổ nhiệm Giám Mục cho các giáo phận Trung Quốc. Chính tờ Global Times, vào lúc ký thỏa thuận, cũng gọi nó là “thỏa thuận tạm thời về việc bổ nhiệm các Giám Mục”.
Sau khi ký thoả thuận trên, để tỏ thiện chí, Đức Phanxicô đã thừa nhận 8 Giám Mục do nhà nước Trung Hoa bổ nhiệm và từng bị Tòa Thánh phạt tuyệt thông. Ngược lại, cho đến nay, nhà nước Trung Hoa Cộng Sản mới chỉ thừa nhận 3 Giám Mục “hầm trú”. Dường như mới chỉ có một vụ bổ nhiệm Giám Mục mới vào hồi tháng 8 năm 2019 được cả đôi bên thoả thuận. Tệ hơn nữa, một số Giám Mục “hầm trú” còn bị yêu cầu nhường chức vụ cho hai Giám Mục “quốc doanh”.
Trong khi ấy, đảng và nhà nước cộng sản Trung hoa gia tăng nhiều hình thức bách hại tôn giáo nói chung và Giáo Hội Công Giáo nói riêng: tháo dỡ thập giá và mọi biểu tượng tôn giáo khỏi nhà thờ và nay đang mở chiến dịch tháo dỡ các biểu tượng Kitô giáo khỏi các tư gia.
Một phúc trình của chính phủ Hoa Kỳ công bố hồi tháng Giêng năm 2020 cho thấy cường độ việc bách hại tôn giáo chưa từng thấy “kể từ Cách Mạng Văn Hóa” có liên hệ đến việc Vatican ký thoả thuận bí mật với chính phủ cộng sản Trung Hoa dành cho chính phủ nhiều quyền lực hơn đối với Giáo Hội ở nước này.
Hồi tháng Tư năm nay, một linh mục Công Giáo Trung Hoa bị bắt vì không chịu gia nhập “Giáo Hội Công Giáo độc lập” do nhà nước khống chế.
Cha Benedict Kiely, một linh mục Công Giáo thuộc giáo phận tòng nhân Đức Bà Walsingham, nói với nhà báo Công Giáo Damian Thompson rằng chính phủ Trung Quốc đang thay thế việc thờ phượng Thiên Chúa bằng việc thờ phượng nhà nước. Ảnh tượng Đức Mẹ Maria được thay thế bằng hình ảnh Chủ Tịch Tập Cẩn Bình. Các bài thánh ca được hát dâng kính Mẹ Trung Hoa, thay vì Thiên Chúa, Chúa Kitô hay Đức Mẹ
Cha Kiely cho rằng Vatican “xem ra hoặc cực kỳ ngây thơ, hoặc cực kỳ ngớ ngẩn hoặc tệ hơn, khi tưởng tượng rằng Đảng Cộng Sản Trung Hoa sẵn sàng thỏa thuận bất cứ điều gì trợ giúp hay giúp đỡ đức tin thực sự ở Trung Hoa”.
Ngài nói thêm chính phủ Trung Quốc “Không quan tâm gì tới việc giúp đỡ các Kitô hữu Công Giáo Trung Hoa sống đức tin của họ mà chỉ lo kiểm soát các Kitô hữu Công Giáo Trung Hoa”.
Đại sứ Toàn quyền của Hoa Kỳ về Tự do Tôn giáo, Sam Brownback, một người Công Giáo ngoan đạo, có cùng một suy nghĩ khi ông khuyên các giới chức Vatican phải suy nghĩ hai lần trước khi thương lượng với chính phủ Trung Hoa.
Theo Charles Collins của tạp chí Crux, Sam Brownback đưa ra nhận định trên sau khi gián điệp Trung quốc xâm nhập hệ thống điện toán của Tòa Thánh trước khi cuộc thương thảo bắt đầu nhằm tiếp tục thỏa thuận tạm thời.
Cựu thống đốc Kansas và là người trở lại đạo Công Giáo năm 2002, Brownback cho hay sự kiện có “quá nhiều bách hại tôn giáo đủ loại đến thế tiếp diễn ở Trung Hoa” nên là mối quan tâm đặc biệt đối với Tòa Thánh.
Sự kiện 1 triệu người Hồi giáo Duy ngô nhĩ bị bách hại nặng nề ở Trung hoa cũng là mối bận tâm lớn của Sam Brownback và của rất nhiều nhà lãnh đạo thế giới. Nhưng mặc dù rất nhiều nhà lãnh đạo chính trị và tôn giáo thế giới đã lên tiếng bênh vực họ, thì Vatican vẫn giữ im lặng. Nhiều người cho chẳng qua vì Vatican bị dính cứng vào một thỏa thuận tự thân nó không đem lại bao nhiêu lợi ích cho chính Vatican.
Ít nhất thì đó cũng là nhận định của John Allen Jnr. Theo ký giả này, Đức Phanxicô không muốn đối đầu với Trung Quốc trong nhiều điển hình: không đọc đoạn văn soạn sẵn nói về tình hình Hồng Kông trong bài nói chuyện lúc đọc kinh Truyền tin; không công khai phản đối hành động gián điệp của Trung Quốc xâm nhập hệ thống điện toán Tòa Thánh…
Allen cho hay “đức khôn ngoan qui ước cho rằng sự e dè của Đức Phanxicô có liên hệ tới các cuộc thương lượng đang ló dạng với Trung Quốc về việc ký lại thoả thuận tạm thời… ký năm 2018 và có ý định như là bước đầu hướng tới việc bình thường hóa mối liên hệ với Bắc Kinh… Các nhà phê bình cho rằng từ ngày thỏa thuận được ký, tình hình tại chỗ ở Trung Hoa đối với các khối thiểu số tôn giáo tệ đi, chứ không tốt hơn, và chính quyền Trung Quốc hiểu sự e dè của Đức Giáo Hoàng như dấu chỉ sự yếu kém và do đó là đèn xanh để họ bước tới”.
Có người hỏi, tại sao Vatican không lắng nghe các khuyến cáo của những người hiểu chuyện như Sam Brownback? John Allen cho rằng rất có thể Tòa Thánh dựa vào bài học lịch sử khi các Giám Mục Hòa Lan phản đối việc trục xuất người Do Thái năm 1942 khiến cho Đức Quốc Xã lùng bắt 92 tân tòng Công Giáo gốc Do Thái giáo trong đó có nữ thánh Edith Stein. Gánh nặng trách nhiệm, vì thế, có thể là một trong các lý do.
Nhưng ngoài việc muốn cứu vớt thỏa thuận mà Đức Phanxicô nghĩ có thể là bước đầu dẫn tới việc bình thường hóa liên hệ ngoại giao giữa đôi bên, Allen cho rằng rất có thể còn một lý do khác, lý do mà ông gọi là thuật ngữ “chuốc độc tốt” (well-poisoning) của Thánh Hồng Y John Newman.
Theo Allen thuật ngữ trên là điển hình cho cái sai của lối lập luận ad hominem, nghĩa là lối lập luận không nhắm vào lý lẽ mà nhắm vào người đưa ra lý lẽ. Trong phương diện này, người ta hồ nghi Đức Phanxicô và nhóm cố vấn của ngài cưỡng lại khuyến cáo của các nhà phê bình là vì, thành thực mà nói, các vị có những lý do khác để hoài nghi những người đưa ra các khuyến cáo đó.
Brownback chẳng hạn. Ông vốn là một người Công Giáo sùng đạo, rất được Vatican biết đến và kính trọng, lại xuất thân từ Kansas.
Nhưng ông lại là người hết lòng ủng hộ Trump, một lập trường không mấy được các giới thân cận của Đức Phanxicô ưa thích. Ông cũng là một người Công Giáo Mỹ bảo thủ hết lòng phò sinh, theo kiểu không được cố vấn chủ chốt của Đức Phanxicô, linh mục Antonio Spadaro, Dòng Tên, ủng hộ (xem bình luận trong số báo năm 2017 của tờ Civiltà Cattolica).
Nói chung, nhiều tiếng nói hiện đang thúc giục Đức Phanxicô chống lại Trung Quốc có xu hướng diều hâu trong chính sách ngoại giao, đồng thời hay phê phán “chủ nghĩa khủng bố Hồi Giáo”, một ý niệm bị Đức Phanxicô bác bỏ trên nguyên tắc, vì cho rằng chủ nghĩa khủng bố luôn là việc hủ hoá tôn giáo chứ không là biểu thức của nó. Những người này cũng bảo thủ về văn hóa, thường lạnh nhạt với phần lớn nghị trình xã hội và chính trị của Đức Phanxicô, như cuộc chiến đấu chống thay đổi khí hậu, án tử hình, và buôn bán vũ khí.
Nói rộng hơn, cũng có thể nói như thế về lý do tại sao Đức Phanxicô không lớn tiếng hơn về các vấn đề chống bách hại Kitô giáo. Ngoài sự kiện ngài không mấy quan tâm đến bản chất xem ra có vẻ tín phái trong việc lên khuôn vấn đề như thế, điều cũng đúng là nhiều người thúc đẩy ngài đi xa hơn không nhất thiết là đồng minh của ngài trong nhiều vấn đề khác.
Vũ Văn An
2020
Cầu nguyện đại kết cho hòa bình giữa hai miền Triều Tiên
Cầu nguyện đại kết cho hòa bình giữa hai miền Triều Tiên
Hàng năm, vào Chúa nhật trước ngày kỷ niệm 15/8, ngày giải phóng Hàn Quốc khỏi ách thống trị Nhật Bản, nhưng cũng là ngày phân chia Nam – Bắc, các Kitô hữu được Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô mời gọi tham gia cầu nguyện cho hòa bình và thống nhất bán đảo Triều Tiên.
Năm nay, theo Hội đồng Đại kết, ngày cầu nguyện này rất đặc biệt vì 75 năm sau khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai và 70 năm kể từ khi bắt đầu chiến tranh Triều Tiên, mọi người vẫn còn mong ước: đạt được hòa bình, chiến tranh kết thúc, bởi vì ngày nay nguy cơ chiến tranh vẫn còn.
Trong những năm qua, dấn thân đại kết về đối thoại cởi mở giữa Seoul và Bình Nhưỡng đã được đánh dấu bằng nhiều thời điểm khác nhau: từ cuộc gặp chính thức đầu tiên với Liên đoàn các Giáo hội Hàn Quốc, đến phản ứng nhân đạo đối với nạn đói đầu những năm 90, lập trường về giải trừ hạt nhân.
Mục sư Michel Charbonnier, thành viên của Ủy ban Trung ương của Hội đồng Đại kết giải thích: “Sự hiện diện trong tinh thần cầu nguyện của các Giáo hội thuộc Hội đồng Đại kết các Giáo hội Kitô là một điều cực kỳ quan trọng, cũng vì xét về bối cảnh các Giáo hội Hàn Quốc, nơi Kitô giáo đang trong thời kỳ phát triển, nở hoa cũng trong tinh thần đại kết”. Theo mục sư, luồng gió đại kết đang thổi mạnh vào Hàn Quốc. Do đó, một mặt các Giáo hội chú ý đến vết thương vẫn đang mở ở vùng đất này, cần được chữa lành, hòa giải, và mặt khác các Giáo hội cảm nhận sự hiện diện của mình và dâng lời cầu nguyện.
Trong thời gian qua, đã có nhiều sáng kiến đại kết hướng về Hàn Quốc: Cuộc họp gần đây của Hội đồng Đại kết ở Busan, Nam Hàn; Cuộc hành hương đại kết, cầu nguyện ở biên giới hai miền Triều Tiên, một địa điểm mang tính biểu tượng cao, chứng tích của vết thương kéo dài hàng chục năm. Thúc đẩy hòa bình và giải trừ vũ khí hạt nhân luôn là điều ưu tiên của Hội đồng Đại kết các Giáo hội.
Theo Hội đồng, không bao giờ như lúc này nguy cơ vũ khí hạt nhân quay trở. Vì thế, lời mời gọi hiệp nhất cầu nguyện luôn là điều khẩn thiết. Cầu nguyện cho hòa bình, cho thống nhất, cho việc phá bỏ bức tường hận thù và ngờ vực, cho việc thúc đẩy một nền văn hóa hòa giải và liên đới. Tất cả những điều này trong tinh thần cầu nguyện. Bởi vì, cần nhớ rằng cầu nguyện cũng là trung tâm của đời sống Kitô hữu, và do đó thật đáng hoan nghênh nếu Hội đồng Đại kết các Giáo hội giúp đỡ mọi người học lại cách thực hành này: hơi thở chung của lời cầu nguyện Giáo hội, ở Hàn Quốc, cũng như ở nhiều nơi khác trên thế giới.
Ngọc Yến
2020
Ý xem xét việc cho phép uống thuốc phá thai mà không cần đến bệnh viện
Ý xem xét việc cho phép uống thuốc phá thai mà không cần đến bệnh viện
Bộ y tế Ý dự kiến sẽ thông qua đề xuất không cần bắt buộc vào bệnh viện đối với việc sử dụng thuốc phá thai và mở rộng khung thời gian kê đơn.
Thuốc RU486 được kê đơn để phá thai bằng hóa chất. Việc sử dụng thuốc đã được hợp pháp hóa ở Ý vào năm 2009, và vào năm 2010, các tiêu chuẩn đã được thiết lập yêu cầu phụ nữ phải nhập viện trong ba ngày, trong suốt thời gian sử dụng thuốc.
Sự thay đổi được đề xuất trong bản hướng dẫn sẽ cho phép thuốc được sử dụng tại phòng khám ngoại trú hoặc tại nhà. Bộ Y tế Ý cũng dự kiến sẽ mở rộng khả năng tiếp cận thuốc phá thai sau hai tuần thai, cho phép thuốc này được kê đơn cho đến tuần thứ chín của thai kỳ.
Bà Marina Casini, chủ tịch Phong trào Sự sống nói với Vatican News: “Đây là một việc phá thai thực sự. Nó không thua gì ‘phá thai’ theo phương pháp sử dụng các dụng cụ phẫu thuật”.
Bên cạnh đó, bà Casini còn chỉ ra những rủi ro sức khỏe đáng kể liên quan đến việc phá thai bằng hóa chất, và nói rằng Ý đang “đối mặt với sự tuyên truyền ủng hộ” thuốc phá thai RU486.
Bà Casini cho biết những thay đổi được đề xuất dựa trên ý thức hệ – một nỗ lực để thuyết phục mọi người rằng phá thai là “một việc chẳng thành vấn đề – xét cho cùng, chỉ cần uống một cốc nước là xong – để khiến chúng ta quên rằng việc này là sự huỷ diệt sự sống một con người trong giai đoạn trước khi sinh.”
RU486 là sự phối hợp dùng hai loại thuốc khác nhau cách nhau vài ngày. Mifepristone khiến cơ thể người mẹ ngừng nuôi dưỡng thai nhi; và Misoprostol, dùng sau đó, gây các cơn co thắt và đẩy thai nhi và nhau thai ra khỏi cơ thể người mẹ.
Hiện nay, 2 trong số 10 ca phá thai ở Ý là phá thai bằng hóa chất. Truyền thông Ý lưu ý rằng việc không yêu cầu nhập viện có thể khiến nhiều phụ nữ Ý chọn phá thai bằng hóa chất thay vì phẫu thuật.
Theo một tài liệu từ Hội đồng Y tế Cấp cao, việc bỏ yêu cầu nhập viện cũng nhắm đến lợi ích tiết kiệm chi phí tiềm ẩn của hệ thống y tế.
Bà Casini lên án thái độ này. “Sẽ đỡ tốn kém hơn nhiều khi đưa sản phẩm này cho người phụ nữ và nói: chị tự làm đi. Nó tiết kiệm được giường bệnh, tiền gây mê và thậm chí cả sự đầu tư về con người bác sĩ và nhân viên y tế. Tuy nhiên, việc cắt giảm chi phí tốt đẹp này được thực hiện trên làn da của em bé sắp chào đời và các bà mẹ của chúng”.
Phá thai được hợp pháp hóa ở Ý vào năm 1978 với “Luật 194.” Luật quy định việc phá thai hợp pháp vì bất kỳ lý do gì trong vòng 90 ngày đầu của thai kỳ và sau đó vì những lý do nhất định khi có lời khuyên của bác sĩ.
Kể từ khi được hợp pháp hóa, ước tính có hơn 6 triệu trẻ em đã bị phá thai ở Ý.
Văn Yên, SJ
2020
Linh mục Liam Ryan cứu sống một người bị cá mập tấn công
Linh mục Liam Ryan cứu sống một người bị cá mập tấn công
Vào cuối tháng 7 gần Perth, miền tây Australia, linh mục Liam Ryan đã cứu thoát được anh Phil bị cá mập tấn công nguy hiểm đến tính mạng. Theo linh mục, một hành động anh hùng mà chỉ có đức tin vào Chúa mới giúp cha thực hiện được.
Linh mục Ryan không nghĩ mình có những ngày hè sôi động như vậy ở vùng Vịnh Bunker, cách Perth 260 cây số về phía nam. Vào một chiều đẹp trời ngày 31 tháng 7, trong khi cha đang lướt ván với người bạn Jess Woolhouse thì hai người nghe tiếng la hét và náo động gần đó.
Theo lời kể đăng trên trang mạng The Record của Tổng giáo phận Perth thì linh mục Ryan và người bạn nhanh chóng nhận ra điều gì đang xảy ra: anh Phil Mummert, 28 tuổi, nhà địa chất và là người lướt sóng đang bị một con cá mập tấn công. Con cá mập dài 4-5 mét đã cắn vào bên trên hông của anh. Anh đã kịp đánh con cá mập và chặn miệng nó bằng ván lướt sóng của mình, nhưng con cá mập đang chuẩn bị một cuộc tấn công khác. Jess Woolhouse và Cha Ryan, cùng với vận động viên lướt sóng thứ ba, anh Alex Oliver nhào đến cứu anh Phil.
Hồi kết có hậu
Một hành động mạo hiểm vì con cá mập trắng to lớn luôn vây quanh. Anh Phil Mummert nhớ lại: “Khi tôi thấy họ đến, tôi tự nghĩ: các bạn làm gì đây, chạy nhanh đi, các bạn lo cứu mạng sống của mình.” Cha Ryan nói: “Chúng tôi biết mình phải hành động nhanh và tôi nhớ tôi đã cầu xin Chúa giúp đỡ chúng tôi”.
Cuối cùng, ba người cứu hộ đã nâng được Phil Mummert lên ván của anh Alex Oliver và đưa vào bờ. Theo trang The Record, anh Phil đã được đưa vào bệnh viện, nơi anh ta đang hồi phục vết thương. Anh gọi ba người cứu anh là “anh hùng.”
Linh mục Ryan nói: “Sự kiện này đã giúp tôi nhớ, đức tin Kitô đặt trọng tâm vào Đấng không những chỉ liều mạng vì chúng ta, mà còn ban cho chúng ta sự sống.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch