2023
Giấc mơ thành lập tu viện ở Mông Cổ
Giấc mơ thành lập tu viện ở Mông Cổ
Trước thềm chuyến tông du của Ðức Giáo Hoàng Phanxicô tại Mông Cổ, Ðức Hồng y người Ý Giorgio Marengo – Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar, chia sẻ những tâm tình của ngài về việc gieo trồng hạt giống Tin Mừng ở xứ sở của thảo nguyên và đại mạc.
Với vỏn vẹn 1.450 tín hữu, Mông Cổ là một trong những nước có cộng đoàn Công giáo nhỏ nhất thế giới. Và Đức Phanxicô sẽ trở thành vị giáo hoàng đầu tiên tông du quốc gia này sau khi Vatican loan báo Đức Thánh Cha sẽ thăm thủ đô Ulaanbaatar trong chuyến đi từ ngày 31.8 đến 4.9.
Khởi đầu bằng con số 0
Lần đầu tiên đến Mông Cổ trong vai trò linh mục truyền giáo cách đây 20 năm, Đức Hồng y Giorgio Marengo đã mở được 2 lều tròn – kiểu lều truyền thống ở nước này – trên cao nguyên bao la. Một lều tròn phục vụ cho việc tổ chức thánh lễ, và lều thứ hai là nơi diễn ra các hoạt động khác. “Chúng tôi đến nơi xa xôi, nơi mà Giáo hội đã vắng bóng trước đây”, trang tin National Catholic Register dẫn lời vị Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar. “Sau quy trình dài hơi để lấy được mọi giấy phép cần thiết, chúng tôi cuối cùng được cấp cho một mảnh đất, trơ trọi, không có gì cả”, ngài nhớ lại.
Trước khi lên đường đến Mông Cổ, mỗi vị linh mục có mặt trong đoàn truyền giáo bỏ ra đến 3 năm để học ngôn ngữ bản xứ. Khi đến nơi, họ tự hỏi: “Chúng ta phải bắt đầu từ đâu?”. Và họ quyết định trước hết hãy cầu nguyện. “Chúng tôi cầu nguyện, dâng lễ bằng tiếng Mông Cổ. Những người dân ở gần đó bắt đầu tiến vào lều tròn, chứng kiến cảnh tượng những người ngoại quốc với bề ngoài ‘buồn cười’ đang cầu nguyện một cách trang nghiêm. Họ bảo rằng đã cảm thấy điều gì đó đặc biệt bên trong căn lều này”, vị Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar hồi tưởng.
Thế là việc rao giảng Tin Mừng đã bắt đầu với lời cầu nguyện, Đức Hồng y Marengo giải thích tại chương trình do Trung tâm Mục vụ Ulaanbaatar tổ chức cách đây không lâu. Mông Cổ, nơi sở hữu một số vùng đất hẻo lánh nhất của thế giới, đã trở thành nơi cầu nguyện và chiêm nghiệm. Theo vị hồng y người Ý, chuyến tông du của Đức Giáo Hoàng thăm cộng đoàn giáo dân Mông Cổ chứng tỏ tâm ý của Đức Thánh Cha luôn dành tình yêu đối với những cộng đoàn Dân Chúa nhỏ bé và thiểu số.
Giấc mơ từ cuối thế kỷ 19
Đức Hồng y Marengo nhớ lại một nhà truyền giáo người Pháp từng đến Mông Cổ vào cuối thế kỷ 19 đã cảm thán rằng: “Trong tương lai, nơi này sẽ có tu viện Công giáo”. Tiếp nối và hồi sinh giấc mơ của người đi trước, Đức Hồng y dự đoán sự xuất hiện của tu viện Công giáo đầu tiên sẽ mở đường và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc loan báo Lời Chúa. “Và đó là một trong những lời cầu nguyện của chúng tôi, rằng trong tương lai Mông Cô sẽ có tu viện”, Đức Hồng y chia sẻ.
Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar, hiện 49 tuổi, là vị hồng y trẻ nhất thế giới, đã vô cùng nỗ lực để hòa mình vào văn hóa Mông Cổ, trong đó có những năm cần mẫn học ngôn ngữ bản xứ trước khi bắt đầu tiếp nhận sứ mệnh truyền giáo ở quốc gia Trung Á này. Giờ đây, sau hơn 20 năm ở Mông Cổ, ngài là chủ chăn của Hạt Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar, và trên thực tế là coi sóc cộng đoàn Dân Chúa của cả quốc gia.
“Ở Mông Cổ, việc thì thầm và nhìn chung là nói chuyện với tông trầm là điều đặc biệt quan trọng, không chỉ là một phần của lễ nghi của dân bản xứ mà còn là phương pháp hiệu quả trong việc lan truyền các giá trị quý giá”, ngài cho biết. Đức Hồng y bổ sung, khi một đứa bé chào đời ở Mông Cổ, có một nghi thức đặt tên: người mẹ ôm đứa bé mới vài tuần tuổi vào lòng, lần đầu tiên thì thầm vào tai đứa bé 3 lần tên của đứa trẻ. “Tôi đã vài lần tham dự nghi thức này, và thật sự cảm động”, Đức Hồng y kể.
Sau nhiều năm ở Mông Cổ, ngài nhận ra “thì thầm Tin Mừng” là phương thức để truyền giáo một cách bền vững, vì đã tạo được các mối quan hệ hoặc tình hữu nghị với sự tín nhiệm cao độ. “Mất nhiều thời gian để hòa nhập vào một nền văn hóa ở mức độ có thể xây dựng những mối quan hệ quan trọng như thế này. Hiện đã có một kênh được khơi thông, cho phép bạn chia sẻ điều quan trọng và quý giá nhất của bản thân, đó là Tin Mừng về Chúa Giêsu”, theo Đức Hồng y.
Với chuyến tông du của Đức Phanxicô, cộng đoàn giáo dân nhỏ bé của Mông Cổ sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt của Đức Thánh Cha, và theo đó gia tăng sự kết nối giữa Giáo hội tại Mông Cổ và phần còn lại của thế giới.
GIANG VÔ YÊN
2023
Vết ᴋɪếᴍ ᴄủᴀ ᴛổɴɢ ʟãɴʜ ᴛʜɪêɴ ᴛʜầɴ ᴍɪᴄʜᴀᴇʟ & 7 thánh đườɴɢ huyền bí trên một tuyến vô hình
2023
Nhà thờ cổ tái xuất do hạn hán ở Mexico
Nhà thờ cổ tái xuất do hạn hán ở Mexico
Do đợt sốc nhiệt khủng khiếp kéo theo hạn hán lan rộng ở nhiều vùng thuộc Mexico, một tàn tích nhà thờ hơn 400 năm tuổi đã hoàn toàn lộ diện sau gần 60 năm bị ngập nước ở bang Chiapas.
Kiến trúc bằng đá này là nhà thờ Santiago, nằm trong lòng hồ thủy điện Nezahualcoyotl ở bang Chiapas. Vào thời điểm nhà thờ hoàn toàn lộ diện, lượng nước của hồ chỉ đạt 29% sức chứa bình thường do sốc nhiệt và hạn hán kéo dài ở Mexico, theo trang tin Aleteia.
Nhà thờ theo kiến trúc Baroque
Nhà thờ được xây dựng với kiến trúc theo kiểu Baroque. Đây là công trình do nhóm tu sĩ dòng Đa Minh, đứng đầu là cha Bartolome de la Casas, linh mục người Tây Ban Nha, thực hiện khi đến vùng đất này vào giữa thế kỷ 16. Cha Bartolome de las Casas là người vận động mạnh mẽ để xóa sổ chế độ nô lệ dưới thời Hoàng đế Charles V của triều đình Tây Ban Nha. Ngài cũmg nổi tiếng là người luôn bảo vệ quyền lợi cho dân bản địa.
Cấu trúc của nhà thờ vô cùng ấn tượng, với những bức tường cao khoảng 10m, chiều dài 61m và chiều rộng 14m. Trong khi đó, tháp chuông đạt đến chiều cao 15m so với mặt đất. Dù bị ngập gần 60 năm qua, nhà thờ cổ vẫn giữ được những vòm cung trải rộng bên trên cửa chính, những thiết kế trang trí và các viên gạch làm bằng thủ công. Nhà thờ tọa lạc trên cấu trúc gọi là “tuyến đường cao tốc của nhà vua” ở Chiapas, do những người Tây Ban Nha xây dựng và đến thế kỷ 20 vẫn còn được sử dụng.
Kiến trúc sư Carlos Navarete, chuyên gia phối hợp với giới hữu trách Mexico chuẩn bị báo cáo về công trình nhà thờ cổ, cho biết nơi đây không còn được sử dụng sau các trận dịch hạch từ năm 1773 đến năm 1776. Đây là nhà thờ phụ thuộc tu viện Tecpatan gần đó, với tu viện được thành lập năm 1564. Ông Navarrete cho rằng, dựa trên những nét tương đồng về kiến trúc, nhiều khả năng hai công trình xây dựng nhà thờ và tu viện đều xuất phát từ một nhà thầu duy nhất, và được khởi công gần như cùng lúc.
Nhà thờ đã bị ngập nước từ năm 1966 sau khi nhà máy thủy điện được đưa vào hoạt động trên sông Grijalva, theo trang Catholic News Agency. Thị trấn San Juan Quechula, nơi nhà thờ tọa lạc, cũng biến mất theo dòng nước.
Năm hạn hán nặng
Nhà thờ Santiago nằm trong số ít nhất 7 nhà thờ bị chôn vùi dưới nước hoặc dưới những tầng đất đá sau những đợt phun trào núi lửa ở Mexico. Trong những năm gần đây, phần trên cùng của tàn tích vẫn lộ ra khỏi mặt nước, và các du khách có thể đến tham quan bằng thuyền. Tuy nhiên, hạn hán khốc liệt năm nay khiến vùng hồ thủy điện gần như khô cạn, cho phép nhà thờ lộ diện hoàn toàn.
Theo website của Tòa thị chính Tecpatán, nhà thờ được xây dựng trong giai đoạn từ năm 1564 đến 1606. Đến năm 1776, nơi này không còn được sử dụng cho các cộng đồng xung quanh vì bị ảnh hưởng nặng nề từ các đợt dịch hạch. Ngày 9.6, chính quyền đô thị Tecpatán thông báo về sự tái xuất hiện của nhà thờ do khu vực không có mưa.
Ông Gilberto Hernandez, người đứng đầu Ủy ban Truyền thông thuộc Tổng Giáo phận Tuxtla Gutierrez, cũng thừa nhận mực nước rút do hạn hán cho phép cấu trúc toàn bộ của nhà thờ lộ diện. Ông Hernandez cho biết với tình hình hiện tại, du khách không cần đi thuyền vẫn đến được tàn tích và có thể thưởng lãm nét đẹp kiến trúc và “chạm vào lịch sử” từ nhiều thế kỷ trước.
Theo cơ quan theo dõi hạn hán Mexico, trong 2 tuần đầu tiên của tháng 6, tình trạng thiếu mưa được ghi nhận ở nhiều nơi thuộc Mexico. Ở vùng Chiapas, mức độ hạn hán đã được nâng cấp từ bình thường lên nghiêm trọng. Mùa nắng nóng năm nay, theo giới chức Mexico kéo dài từ ngày 19.3 đến tháng 10, gần 500 người đã ngã bệnh do tình trạng thời tiết khắc nghiệt. Ít nhất 8 trường hợp tử vong do sốc nhiệt đã được trình báo ở các bang Veracruz, Quintana Roo, Sonora và Oaxaca.
LING LANG
2023
5 Điều cần biết về đất nước Mông Cổ trước chuyến tông du của ĐTC Phanxicô
Mông Cổ là một trong những quốc gia không giáp biển lớn nhất thế giới, nằm giữa các nước láng giềng rộng lớn và hùng mạnh hơn nhiều là Trung Quốc và Nga. Nơi đây có một trong những cộng đoàn Kitô giáo nhỏ bé nhất trên thế giới – dù chỉ với một cộng đoàn như thế nhưng vẫn được khích lệ bởi chuyến tông du sắp tới của Đức Thánh Cha Phanxicô, dự kiến diễn ra từ ngày 31/8 đến ngày 04/9/2023.
Trước chuyến đi lịch sử của Đức Thánh Cha Phanxicô, đây là một số thông tin quan trọng cần biết về nước Mông Cổ.
1) Mông Cổ chỉ có vài nghìn Kitô hữu.
Về mặt chính thức, Mông Cổ chỉ có 1.300 người Công giáo, điều đáng nói là con số này chỉ chiếm không tới 1% trong tổng số 3,3 triệu dân của đất nước này. Con số này tuy nhỏ nhưng vào đầu những năm 1990, đất nước này hầu như không có người Công giáo bản địa nào. Điều này chủ yếu là do chế độ độc tài của quốc gia này tồn tại từ những năm 1920 cho đến năm 1990 đã đàn áp mọi hình thức tôn giáo, đặc biệt là Phật giáo Tây Tạng với sức ảnh hưởng to lớn.
Các nhà truyền giáo đã trở lại đất nước này để bắt đầu xây dựng lại cộng đoàn Công giáo ngay sau khi chế độ độc tài chấm dứt, và Tòa Thánh Vatican đã tái lập quan hệ ngoại giao với đất nước này vào năm 1992. Năm 2003, Nhà thờ Chánh tòa Thánh Phêrô và Phaolô được xây dựng; vào năm 2016, vị linh mục bản xứ đầu tiên của thời hiện đại đã được thụ phong.
Mặc dù có dân số nhỏ bé, nhưng Kitô giáo ở Mông Cổ đã hiện diện từ thế kỷ VII hoặc VIII khi những người theo phái Nestoriô (những người Kitô hữu gốc Ba Tư với lòng nhiệt thành truyền giáo) lần đầu tiên đến viếng thăm khu vực này. Các nhà truyền giáo Công giáo thuộc Dòng Phanxicô cũng đã rao giảng cho người Mông Cổ ngay từ thế kỷ XIII.
Theo CIA World Factbook, hơn một nửa dân số của đất nước này được xác định là Phật tử, cùng với người Hồi giáo chiếm 3,2%, người theo tín ngưỡng Shaman 2,5%, Kitô hữu 1,3% và khoảng 40% tuyên bố là không theo hệ phái tôn giáo – tín ngưỡng nào.
Hạt Phủ doãn Tông tòa Ulaanbaatar, một khu vực truyền giáo không có đủ người Công giáo để thành lập một giáo phận, có quyền hạn đối với toàn bộ nước Mông Cổ. Nơi này được dẫn dắt bởi Đức Hồng Y Giorgio Marengo, 49 tuổi, ngài là vị Phủ doãn Tông tòa và là vị hồng y trẻ nhất thế giới. Ngài được Đức Thánh Cha Phanxicô vinh thăng hồng y vào tháng 8 năm 2022.
2) Nhìn chung, dân số của Mông Cổ không nhiều: Đây là quốc gia có mật độ dân số thấp nhất thế giới.
Ba triệu người nghe có vẻ là một con số lớn, nhưng đối với một đất nước rộng lớn như Mông Cổ thì không phải vậy. Mật độ dân số chỉ với hai người trên mỗi km2 đã khiến nơi đây trở thành nơi vắng vẻ nhất trên thế giới. Phần lớn đất nước Mông Cổ bao gồm môi trường thảo nguyên khô cằn và trống trải, nơi chăn thả gia súc và dân cư chủ yếu là số ít những người du mục. Mặc dù vậy, thủ đô Ulaanbaatar lại là nơi sinh sống của khoảng một nửa dân số cả nước và là một thành phố tương đối lớn và đông đúc với 1,6 triệu người.
3) Thời tiết tháng 9 ở Ulaanbaatar nhìn chung dễ chịu, nhưng Mông Cổ lại nổi tiếng với khí hậu khắc nghiệt.
Tọa lạc trên vùng cao nguyên, nhiệt độ ở mức cao trung bình ở Ulaanbaatar vào tháng 9 là 66oF (19oC), trong khi nhiệt độ thấp nhất là 36oF (2oC). Tuy nhiên, nhìn chung, Ulaanbaatar là thủ đô lạnh lẽo nhất trên trái đất. Cả nước nhìn chung có khí hậu nhiều gió, lạnh, khô và dễ thay đổi, một nơi ngày càng trở nên khắc nghiệt và khó dự đoán hơn với hiện tượng thay đổi khí hậu toàn cầu; đây là nguyên nhân khiến nhiều người buộc phải di cư đến khu vực thủ đô với mật độ dân số ngày càng đông để tìm kiếm sinh kế sinh nhai.
4) Hầu hết các biện pháp xã hội ở Mông Cổ không được vận hành tốt.
Phần lớn cư dân của đất nước sống bằng nghề chăn nuôi du mục, một nghề mà như đã đề cập trước đây, ngày càng trở nên khó khăn. Một phần điều này là do khí hậu thay đổi nhưng cũng do sự tàn phá các vùng đất chăn thả để gia tăng việc chăn nuôi dê lấy len (cashmere) ở những khu vực trước đây dành riêng cho chăn nuôi gia súc.
Tình trạng quá đông đúc ở thủ đô, cũng như những khó khăn khác như mức độ ô nhiễm cao, đã dẫn đến sự gia tăng nghèo đói, nghiện rượu và tình trạng ngược đãi trong gia đình nơi nhiều nhóm người từng theo nghề chăn nuôi súc vật trước đây. Những người Kitô hữu đôi khi bị nhìn dưới ánh mắt ngờ vực, và Mông Cổ còn phải đối mặt với sự gia tăng các hệ tư tưởng bài ngoại nơi công dân của mình đối với những người đến từ nước láng giềng lớn hơn của họ là Trung Quốc.
5) Lịch trình chuyến thăm đầy đủ của Đức Thánh Cha Phanxicô đã được công bố.
Trong số các hoạt động khác, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ có chuyến thăm xã giao với Tổng thống Ukhnaagiin Khürelsükh, gặp gỡ ngắn gọn với Chủ tịch Quốc hội Khural, tức Quốc hội Mông Cổ, và thăm Thủ tướng Oyun-Erdene Luvsannamsrai. Ngài cũng sẽ gặp gỡ các giám mục, linh mục, nhà truyền giáo, tu sĩ và nhân viên mục vụ tại Nhà thờ Chánh tòa Thánh Phêrô và Phaolô của Hạt Phũ doãn Tông tòa Ulaanbaatar.
Sau đó, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ tham dự một cuộc gặp gỡ đại kết và liên tôn tại Nhà hát Hun ở Ulaanbaatar và ngài cũng sẽ cử hành Thánh lễ tại sân vận động Steppe Arena cũng ở Ulaanbaatar.
Jonah McKeown
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên
Nguồn: Catholic News Agency (28/8/2023)