2020
Đại chủng viện Montréal dời nhà sau 150 năm
Đại chủng viện Montréal dời nhà sau 150 năm
Trong nhiều tuần qua, tất cả chủ đề báo chí đều nói về Covid-19. Nhưng chúng ta sẽ nói gì nếu không có đại dịch? Các nhà báo thắc mắc, bây giờ nên đưa tin gì khi các tin tức thời sự là nạn nhân của vụ nhật thực truyền thông này.
Đại Chủng viện Montréal, Canada
Cách đây sáu mươi năm, hàng năm có hơn 200 thanh niên trẻ vào Đại Chủng viện Montréal ở đường Sherbrooke West để được huấn luyện làm linh mục. Bây giờ trung bình chỉ có ba chủng sinh cho mỗi năm!
Linh mục Guy Guindon, giám đốc Đại Chủng viện giải thích: “Trung bình chúng tôi có khoảng 20 chủng sinh với thời gian đào tạo kéo dài 8 năm. Và bây giờ cơ sở này quá lớn với chúng tôi.”
Sự thay đổi là căn bản: thay vì ở nhà cũ, các chủng sinh sẽ dời về khu dân cư đông đúc ở góc đường Boyer và Bélanger. Đây là nơi ở gần đây của khoảng hai mươi nữ tu Dòng Thánh Danh Chúa Giêsu và Mẹ Maria, bây giờ các nữ tu về nhà mẹ ở Longueuil.
Đại Chủng viện mới của thành phố Montréal
Linh mục Guindon thuộc Dòng Xuân Bích như tất cả các giám đốc của Đại Chủng viện có từ năm 1840, ngài nói: “Trước đây Đại Chủng viện ở khu phố ít có đời sống đời cộng đồng. Thành phần dân số tại đó đã thay đổi, thường họ chỉ sống vài năm trong thời gian theo học Đại học Concordia gần đó. Bây giờ chúng tôi về khu phố Villeray, nơi đây có đời sống cộng đồng mạnh hơn, người dân nói tiếng Pháp, tiếng Anh và tiếng mẹ đẻ của người nhập cư, một cộng đồng đại diện cho thành phố Montréal.”
Theo Đức Tổng Giám mục Christian Lépine, Tổng Giám mục giáo phận Montréal, bước ngoặt này là hình ảnh “Giáo hội đi ra”, đi về với giáo dân, một khái niệm được Đức Phanxicô cổ động.
Các chủng sinh sẽ luôn sẵn sàng với giáo dân
Theo ông Sébastien Froidevaux, chủ tịch Hội Đại Chủng viện, công việc sửa chữa đã xong vào tháng sáu để kịp khai giảng vào tháng 8. Ông đưa nhà báo đi thăm một vòng cơ sở. Các phòng của các nữ tu được sửa mới, hai dãy phòng dành cho giám đốc và khách vãng lai được sửa lại, các phòng không còn cần thiết như bệnh xá và tiệm cắt tóc được loại bỏ. Phòng may của các nữ tu được thay bằng phòng tập thể dục. Các nữ tu cũng tặng lại Đại Chủng viện các dụng cụ, chén bát, khăn trải giường và 30 thùng sách của nhà nguyện của họ ở Rive-Sud.
Nhà mới của Đại Chủng viện Montréal
Ông Froidevaux nói: “Cuối cùng chúng tôi có thể thực hiện các sinh hoạt với các bạn trẻ trong khu vực lân cận. Khi còn ở đường Sherbrooke, chúng tôi chơi hockey với các học sinh trường Collège de Montréal.”
Linh mục Guy Guindon, Giám đốc Đại Chủng viện
Linh mục giám đốc Đại Chủng viện cho biết, các nhà cũ quá lớn và chúng tôi không muốn phải cho thuê phòng để trang trải chi phí. Vấn đề duy nhất ở đây là chúng tôi không có vườn, nhưng ông Froidevaux nghĩ chúng tôi có thể làm vườn trên sân thượng, với cảnh nhìn ngoạn mục xuống khu phố và Núi Royal.
Đại Chủng viện ở đường Sherbrooke được xây năm 1854-1857, tại đây các tu sĩ Dòng Xuân Bích đã truyền giáo từ thế kỷ 17. Giáo phận Montréal được thành lập năm 1836, trước đây các linh mục Montréal được đào tạo ở tòa nhà của Dòng Xuân Bích ở đường Saint-Paul.
Vào tháng ba vừa qua, báo chí được mời đi thăm Đại Chủng viện Montréal nhưng ngày thứ tư 11 tháng 3 Cơ quan Y tế Quốc tế tuyên bố Covid thực sự là đại dịch, Quebec công bố các biện pháp ngăn chặn đầu tiên, vì thế chuyện thăm bị hủy bỏ.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
2020
Đức Giáo Hoàng trong Buổi Triều Yết Chung: Chữa lành thế giới là một dịp để tạo ra một điều tốt đẹp hơn
Đức Giáo Hoàng trong Buổi Triều Yết Chung: Chữa lành thế giới là một dịp để tạo ra một điều tốt đẹp hơn
Đại dịch coronavirus đang tiếp diễn không chỉ “làm lộ ra nỗi thống khổ của người nghèo và sự bất bình đẳng nghiêm trọng vốn đang ngự trị trong thế giới”, mà thậm chí còn làm tồi tệ thêm những điều này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói trong Buổi Triều Yết Chung vào Thứ Tư (19/08/2020).
Khi tiếp tục bài giáo lý của Ngài về “Chữa Lành Thế Giới”, Đức Thánh Cha nói sự đáp trả của chúng ta với nạn dịch phải mang hai chiều kích: “tìm một cách chữa lành cho con virus nhỏ bé nhưng hiểm này”, mà còn chữa là “một loại virus lớn hơn, đó là virus của sự bất công xã hội, sự bất bình đẳng về cơ hội, sự loại trừ và thiếu sự bảo vệ người yếu thế nhất”.
Trong khi đáp trả lại thách đố này, Ngài nói, chúng ta phải luôn nhớ “chọn lựa ưu tiên cho người nghèo”. Đây không phải là một chọn lựa mang tính chính trị, ý thức hệ hay đảng phái, Ngài nói. Thay vào đó, “chọn lựa ưu tiên cho người nghèo là trọng tâm của Tin Mừng”.
Sự gần gũi với người nghèo
Theo gương của Chúa Giêsu, Đức Giáo Hoàng nói, người Kitô Hữu “được nhìn nhận bởi sự gần gũi của họ với người nghèo, người bé mọn, người đau yếu, người giam tù, người bị loại trừ và người bị lãng quên, những người không có cơm áo”. Ngài nói, “đây là tiêu chí chính của Kitô Giáo chính tông”. Và Ngài nhấn mạnh rằng đây không chỉ là nhiệm vụ của một vài người, mà của mọi Kitô Hữu: “Đây là sứ mạng của toàn thể Giáo Hội”.
Ưu tiên cho người nghèo được bắt rễ từ nơi các nhân đức tin, cậy, và mến. Vượt ra khỏi những nhu cầu thuần tuý, “nó hàm chứa việc bước đi cùng nhau, để cho bản thân được người nghèo phúc âm hoá, những người biết rõ nỗi khổ của Đức Kitô, để cho bản thân chúng ta được ‘tiêm nhiễm’ bởi kinh nghiệm về ơn cứu độ, sự khôn ngoan và sự sáng tạo của họ”.
Đi ra những vùng ngoại biên
Sự gần gũi với người nghèo, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói, cũng hàm chứa việc làm việc để vượt thắng “những cấu trúc xã hội không lành mạnh” khi chúng ta nỗ lực để trở lại sự bình thường sau nạn dịch.
Tuy nhiên, “sự bình thường” này không được bao gồm việc trở lại với “những bất công xã hội và sự làm xói mòn môi trường” vốn đánh dấu xã hội đương đại, Đức Giáo Hoàng nói. Ngài than phiền một nền kinh tế tập trung vào lợi nhuận quá so với con người, khi cho rằng “chọn lựa ưu tiên cho người nghèo, sự cần thiết đạo đức xã hội này vốn xuất phát từ tình yêu của Thiên Chúa, đang thúc đẩy chúng ta hãy đón nhận và thiết kế nên một nền kinh tế nơi mà mọi người, đặc biệt là người nghèo nhất, ở trung tâm”.
Ưu tiên cho những người có nhu cầu lớn lao nhất
Tương tự, như việc trị liệu con coronavirus đang trở nên sẵn sàng hơn, thì xã hội cần ưu tiên cho những người có nhu cầu cần kíp hơn nhất, thay vì chỉ những người có nhiều tiền nhất, Đức Giáo Hoàng khẳng định. “Sẽ thật buồn biết bao, đối với vaccine ngừa Covid-19, mà sự ưu tiên lại dành cho người giàu nhất”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng cảnh báo đối với “sự bê bối” của việc hướng sự trợ giúp kinh tế trong mùa dịch này ưu tiên cho “những ngành công nghiệp vốn không góp gì cho sự đón nhận người bị loại trừ, cổ võ người yếu thế, thiện ích chung, hoặc sự chăm sóc công trình tạo dựng” – mà Ngài đề nghị bốn tiêu chí để quyết định ngành công nghiệp nào cần phải được trợ giúp.
Thay đổi thế giới
Khi nhìn về phía trước, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói, “nếu con virus này là để mạnh mẽ chống lại một thế giới vốn không công bằng với người nghèo và người mỏng giòn, thì chúng ta phải thay đổi thế giới”.
Khi chỉ ra gương Chúa Giêsu, “vị bác sĩ của một tình yêu thánh có sự tháp nhập”, Đức Thánh Cha nói, “chúng ta phải ngày động ngay, chữa lành nạn dịch được tạo ra bởi các loại virus nhỏ bé nhưng vô hình, và chữa lành những loại virus được tạo ra bởi những bất công xã hội nghiêm trọng và hữu hình”.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô để nghị để đạt được điều này “bằng việc xuất phát đi từ tình yêu Thiên Chúa, đặt các vùng ngoại biên làm trọng tâm và những người bé mọn lên hàng đầu”.
“Khởi đi từ tình yêu này vốn bén rễ trong niềm hy vọng và được lập trên nền tảng niềm tin, thì một thế giới lành mạnh hơn sẽ là khả thể”.
Đan Sĩ (Vatican News)
2020
Tin Mừng Mát-thêu, Chương 25 là tiêu chí cho Kitô Giáo Chính Tông
Bài Giáo Lý về Chữa Lành Thế Giới của Đức Giáo Hoàng Phanxicô được phát sóng trực tuyến từ Thư Viện Phủ Giáo Hoàng, Vatican, trong Buổi Triều Yết Chung, Thứ Tư, 19/08/2020.
Anh Chị Em Thân Mến, một ngày tốt lành!
Cơn đại dịch đã làm lộ ra sự thống khổ của người nghèo và sự bất bình đẳng lớn lao hơn vốn đang ngự trị thế giới này. Và con virus, trong khi nó không phân biệt ai, đã cho thấy đang trong con đường tàn phá nhất của nó, những sự bất bình đẳng và sự phân biệt đối xử. Và nó còn làm nặng nề hơn những tình trạng này!
Do đó sự đáp trả trướ nạn dịch này là mang tính kép. Một mặt, thật cần thiết để tìm ra một cách chữa lành con virus nhỏ bé những khủng khiếp này, vốn đang đưa toàn thế giới phải quì sụp. Mặt khác, chúng ta cũng phải chữa lành một loại virus lớn hơn, đó là virus của sự bất công xã hội, sự bất bình đẳng về cơ hội, sự loại trừ và thiếu sự bảo vệ người yếu thế nhất. Trong sự đáp trả kép này cho việc chữa lành thì có một chọn lựa mà, theo Tin Mừng, không thể thiếu: sự chọn lựa ưu tiên cho người nghèo (x. Tông Thư Evangelii gaudium [EG], 195). Và đây không phải là một chọn lựa mang tính chính trị; cũng không phải là một chọn lựa mang tính ý thức hệ, một chọn lựa đảng phái….không. Sự chọn lựa ưu tiên cho người nghèo là trọng tâm của Tin Mừng. Và người đầu tiên thực hiện việc này là Chúa Giêsu; chúng ta đã nghe điều này trong bài đọc từ Thư Gửi Tín Hữu Cô-rin-tô đã được đọc ngay lúc đầu. Bởi vì Ngài giàu có, nên Ngài tự hạ chính Ngài để trở nên nghèo khó để làm cho chúng ta giàu có. Ngài đã làm cho Ngài trở thành như chúng ta và vì lý do này, ngay tại trung tâm của Tin Mừng, có sự chọn lựa này, ngay tại trung tâm việc loan báo của Chúa Giêsu.
Chính Đức Kitô, vốn là Thiên Chúa, đã tự huỷ Ngài, tự biến Ngài thành như con người; và Ngài đã chọn không phải một cuộc đời đặc quyền, mà Ngài chọn một hoàn cảnh của một tôi tớ (x. Pl 2:6-7). Ngài đã tự hạ bằng việc làm cho Ngài trở thành tôi tớ. Ngài đã được sinh ra trong một gia đình khiêm tốn và làm việc như một người thợ mộc. Ngay khởi đầu sứ vụ rao giảng của Ngài, Ngài đã loan báo rằng trong Nước Thiên Chúa thì người nghèo được chúc phúc (x. Mt 5:3; Lc 6:20; EG, 197). Ngài đứng giữa người đau yếu, người nghèo, người bị loại trừ, khi tỏ cho họ tình yêu thuơng xót của Thiên Chúa (x. Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo, 2444). Và nhiều lần Ngài đã bị phán xét như một người không thanh sạch, theo luật của thời đó. Và Ngài đã chọn rủi ro để gần gũi người nghèo.
Do đó, những môn đệ của Chúa Giêsu tự nhận biết chính họ qua sự gần gũi với người nghèo, những người bé mọn, người đau yếu, người tù đày, người bị loại trừ và người bị lãng quên, những người không có cơm ăn và áo mặc (x. Mt 25:31-36; GLGHCG, 2443). Chúng ta có thể đọc thấy giao thức nổi tiếng này mà chúng ta sẽ bị kết án bởi giao thức ấy, chúng ta tất cả sẽ bị kết án. Đó chính là Tin Mừng Mát-thêu, Chương 25. Đây là tiêu chí chính của Kitô Giáo đích thực (x. Gl 2:10; EG, 195). Một số người nghĩ cách lầm lạc là tình yêu mang tính thiên vị này dành cho người nghèo là nhiệm vụ của một vài người, nhưng trong thực tế đó là sứ mạng của toàn thể Giáo Hội, như Thánh Gioan Phaolô II đã nói (x. Thánh Gioan Phaolô II, Sollicitudo rei socialis, 42). “Mỗi cá nhân người Kitô Hữu và mọi cộng đoàn đều được mời gọi để trở thành một khí cụ của Thiên Chúa cho sự giải thoát và cổ võ xã hội người nghèo” (EG, 187).
Đức tin, cậy, và mến thật cần thiết thúc đẩy chúng ta đến sự ưu tiên đối với những người đang cần giúp đỡ này, mà vượt ra khỏi sự trợ giúp cần thiết (x. EG, 198). Thực vậy nó hàm chứa việc bước đi cùng nhau, để cho bản thân được người nghèo phúc âm hoá, những người biết rõ nỗi khổ của Đức Kitô, để cho bản thân chúng ta được ‘tiêm nhiễm’ bởi kinh nghiệm về ơn cứu độ, sự khôn ngoan và sự sáng tạo của họ (x. ibid). Việc chia sẻ với người nghèo nghĩa là sự làm cho nhau phong phú. Và, nếu có những cấu trúc xã hội không lành mạnh vốn ngăn chặn họ khỏi việc mơ về tương lai, thì chúng ta phải làm việc cùng nhau để chữa lành những cấu trúc này, để thay đổi chúng (x. ibid, 195). Và chúng ta được dẫn dắt đến điều này bởi tình yêu của Đức Kitô, Đấng đã yêu thương chúng ta đến tận cùng (x. Ga 13:1), và đi đến các ranh giới, các vùng biên, và các mặt trận hiện sinh. Việc đưa các vùng ngoại biên thành trung tâm có nghĩa là tập trung đời sống của chúng ta vào Đức Kitô, Đấng “đã tự trở nên nghèo khó” vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên giàu có “bởi sự nghèo khó của Ngài” (x. 2 Cr 8:9) như chúng ta đã đọc.
Tất cả chúng ta đều lo ngại về những hậu quả xã hội của nạn dịch. Tất cả chúng ta. Nhiều người muốn trở lại tình trạng bình thường và tiếp tục các hoạt động kinh tế. Chắc chắn, nhưng “sự bình thường” này phải không được gồm những bất bình đẳng xã hội và sự suy thái về mồi trường. Nạn dịch là một cuộc khủng hoảng, và chúng ta không đứng lên từ cuộc khủng hoảng y chang như trước đó được; hoặc là chúng ta sẽ trở nên tốt hơn, hoặc là chúng ta sẽ trở nên tồi tệ hơn. Chúng ta phải trở nên tốt hơn, chống lại sự bất công xã hội và sự huỷ hoại môi trường. Ngày nay chúng ta có cơ hội để xây dựng một điều gì đó khác. Chẳng hạn, chúng ta có thể nuôi dưỡng một nền kinh tế của sự phát triển toàn diện cho người nghèo, chứ không phải nền kinh tế mang lại sự trợ giúp. Qua điều này tôi không có ý lên án sự trợ giúp: sự trợ giúp là quan trọng. Tôi đang nghĩ về thành phần tự nguyện, vốn là một trong những kết cấu tốt nhất của Giáo Hội Ý. Đúng, sự trợ giúp thực hiện việc này, nhưng chúng ta phải đi ra khỏi điều này, giải quyết các vấn đề vốn dẫn chúng ta đến việc mang lại sự trợ giúp. Một nền kinh tế vốn không đưa ra những phương dược mà thực ra đang đang làm hại xã hội, như là các khoản lợi nhuận không liên hệ đến việc tạo ra các việc làm có phẩm giá (x. EG, 204). Kiểu lợi nhuận này tách ra khỏi nền kinh tế thật, một nền kinh tế vốn mang lại lợi ích cho mọi người (x. Tông Thư Laudato Si’ [LS], 109), và thêm vào đó đôi khi thờ ơ trước sự nguy hại đã được tiêm nhiễm vào ngôi nhà chung của chúng ta. Chọn lựa ưu tiên cho người nghèo, nhu cầu đạo đức xã hội này vốn xuất phát từ tình yêu của Thiên Chúa (x. LS, 158), đang thúc đẩy chúng ta tiếp nhận và thiết kế ra một nền kinh tế nơi mà mọi người, đặc biệt là người nghèo nhất, ở trung tâm. Và tình yêu này cũng khích lệ chúng ta lên kế hoạch việc điều trị các loại virus bằng việc ưu tiên cho những người đang cần kíp nhất. Sẽ thật buồn biết bao, đối với vaccine ngừa Covid-19, mà sự ưu tiên lại dành cho người giàu nhất! Sẽ thật buồn nếu loại vaccine này lại trở thành tài sản của quốc gia này hay quốc gia kia, thay vì là mang tính hoàn vũ và cho mọi người. Và sẽ thật là một sự bê bối nếu tất cả mọi sự trợ giúp kinh tế mà chúng ta đang tuân giữ – đa số là bằng tiền công – lại tập trung vào việc cứu những nền công nghiệp vốn không góp phần vào việc đón nhận người bị loại trừ, cổ võ người yếu thế nhất, thiện ích chung hay sự chăm sóc công trình tạo dựng (ibid). Có tiêu chí chọn lựa những ngành công nghiệp nào cần được trợ giúp: những ngành công nghiệp góp phần việc đón nhận người bị loại trừ, cho việc cổ võ người thấp bé nhất, cho thiện ích chung và cho việc chăm sóc công trình tạo dựng. Bốn tiêu chí.
Nếu con virus được gia cố để chống lại một thế giới vốn bất công với người nghèo và người bị tổn thương, thì chúng ta phải thay đổi thế giới. Theo gương Chúa Giêsu, vị bác sĩ của một tình yêu thánh toàn diện, đó là, bác sĩ của việc chữa lành thể lý, xã hội và thiêng liêng (x. Ga 5:6-9) – giống như việc chữa lành mà Chúa Giêsu đã thực hiện – giờ đây chúng ta phải hành động, để chữa lành nạn dịch được tạo ra bởi các loại virus nhỏ bé nhưng vô hình, và chữa lành những loại virus được tạo ra bởi những bất công xã hội nghiêm trọng và hữu hình. Tôi đề nghị là việc này được thực hiện bằng việc xuất phát đi từ tình yêu Thiên Chúa, đặt các vùng ngoại biên làm trọng tâm và những người bé mọn lên hàng đầu. Đừng quên rằng giao thức mà chúng ta qua đó sẽ bị xét xử, Tin Mừng Mát-thêu, Chương 25. Chúng ta hãy áp dụng chương này vào trong việc phục hồi nạn dịch. Và khởi đi từ tình yêu hữu hình này – như Tin Mừng nói – được neo bám trong niềm hy vọng và được thiết lập trên niềm tin, thì một thế giới lành mạnh hơn là điều khả thi. Bằng không, chúng ta sẽ đi ra khỏi cơn khủng hoảng này cách tồi tệ hơn. Xin Thiên Chúa giúp chúng ta, và ban cho chúng ta sức mạnh để đi ra khỏi cơn khủng hoảng này tốt đẹp hơn, đáp trả lại những nhu cầu của thế giới ngày nay. Xin cám ơn.
Joseph C. Pham (Chuyển ngữ từ ZENIT)
2020
ĐTC Phanxicô:Chọn lựa ưu tiên vì người nghèo là câu trả lời của Tin Mừng
ĐTC Phanxicô:Chọn lựa ưu tiên vì người nghèo là câu trả lời của Tin Mừng
Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại lựa chọn ưu tiên dành cho người nghèo trong Phúc âm và yêu cầu rằng những người cần nhất cũng được xem xét trong việc tìm kiếm phương pháp chữa trị vi-rút corona. Nếu ưu tiên vắc-xin cho những người giàu nhất thì đó là một điều đáng buồn.
Trong buổi tiếp kiến chung trực tuyến vào sáng thứ Tư 19/08, Đức Thánh Cha tiếp tục loạt bài suy tư về đại dịch Covid-19 với chủ đề “Chữa lành thế giới”. Bài suy tư thứ ba nói về “Chọn lựa ưu tiên dành cho người nghèo và đức ái”. Đức Thánh Cha nói rằng đại dịch làm cho chúng ta nhậy cảm với một thứ vi-rút còn trầm trọng hơn đang ảnh hưởng thế giới: đó là vi-rút bất công xã hội, thiếu các cơ hội công bằng và những người nghèo và những người thiếu thốn nhất bị loại ra bên lề xã hội.
Đức Thánh Cha nhắc rằng gương mẫu và giáo huấn của Chúa Ki-tô cho chúng ta thấy rằng một chọn lựa ưu tiên cho người nghèo là tiêu chuẩn thiết yếu trong căn tính đích thực của các môn đệ Chúa Ki-tô. Bác ái Ki-tô giáo yêu cầu chúng ta đi xa hơn những trợ giúp xã hội, khi biết lắng nghe tiếng nói của họ và hành động để vượt qua tất cả những gì cản trở sự phát triển vật chất và tinh thần của họ. Ngài mong ước rằng Tin Mừng có thể soi sáng cho chúng ta để tìm ra những cách thức sáng tạo để thực hành đức ái được kiến tạo trong đức tin và đâm rễ trong đức cậy; đức ái này có thể chữa lành thế giới bị thương tích và thăng tiến lợi ích thật sự cho toàn thể gia đình nhân loại.
Bắt đầu buổi tiếp kiến, các tín hữu đã nghe đọc đoạn thư thứ hai của thánh Phao-lô gửi tín hữu Corinto chương 8 (1-2.9), trong đó thánh nhân khen ngợi các tín hữu Ma-kê-đô-ni-a: “trải qua bao nỗi gian truân, họ vẫn được chan chứa niềm vui; giữa cảnh khó nghèo cùng cực, họ lại trở nên những người giàu lòng quảng đại”; thánh nhân cũng nhắc lại gương mẫu của Chúa Giê-su Ki-tô, Chúa chúng ta: “Người vốn giàu sang phú quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của mình mà làm cho anh em trở nên giàu có”. Từ tấm gương yêu thương tự hạ của Chúa Giê-su và lòng bác ái của tín hữu Ma-kê-đô-ni-a, Đức Thánh Cha bắt đầu bài giáo lý của ngài. Đức Thánh Cha nói:
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Đại dịch đã phơi bày tình cảnh của người nghèo và sự bất bình đẳng to lớn đang thống trị thế giới. Và vi-rút, trong khi không phân biệt người nào, đã tìm thấy, trên con đường tàn phá của nó, sự bất bình đẳng và phân biệt đối xử mạnh mẽ. Và nó đã làm những điều này gia tăng thêm!
Lựa chọn ưu tiên vì người nghèo – câu trả lời của Tin Mừng
Do đó, phản ứng với đại dịch là phản ứng kép. Một mặt, phải cấp bách tìm ra cách chữa trị loại vi-rút nhỏ bé nhưng kinh khủng, đang khiến cả thế giới phải quỳ gối. Mặt khác, chúng ta cũng phải chữa khỏi một loại vi-rút to lớn, đó là sự bất công xã hội, bất bình đẳng về cơ hội, việc gạt ra ngoài lề xã hội và thiếu bảo vệ cho những người yếu đuối nhất. Trong phản ứng kép để chữa trị này, có một lựa chọn, mà theo Tin Mừng, không thể thiếu được: đó là lựa chọn ưu tiên cho người nghèo (x. Tông huấn Evangelii gaudium [EG] – Niềm vui Tin Mừng, 195).
Người đầu tiên sống lựa chọn vì người nghèo
Đức Thánh Cha nhấn mạnh: Đây không phải là một lựa chọn chính trị; cũng không phải là lựa chọn lý tưởng, hay lựa chọn đảng phái. Lựa chọn ưu tiên cho người nghèo nằm ở trung tâm của Tin Mừng. Và người đầu tiên thực hiện lựa chọn này chính là Chúa Giê-su; chúng ta đã nghe về điều này trong đoạn thư gửi các tín hữu Cô-rin-tô vào đầu buổi tiếp kiến. Chính ngài, Đấng giàu có, đã trở nên nghèo để làm cho chúng ta trở nên giàu có. Ngài làm vì mỗi người chúng ta và do đó, ở trung tâm của Tin Mừng, ở trung tâm lời rao giảng của Chúa Giê-su, có chọn lựa này.
Chính Chúa Giê-su Ki-tô, là Thiên Chúa, đã tự hạ, trở nên giống như con người; và Người không chọn một cuộc sống đặc ân, mà đã chọn điều kiện của một tôi tớ (x. Pl 2,6-7). Người tự hủy chính mình khi tự trở nên một đầy tớ. Người sinh ra trong một gia đình khiêm hạ và làm nghề thủ công. Khi bắt đầu sứ vụ rao giảng, Người đã loan báo rằng trong Nước Thiên Chúa, người nghèo được chúc phúc (x. Mt 5,3; Lc 6,20; EG, 197). Người ở giữa những người bệnh tật, người nghèo và những người bị loại trừ, tỏ cho họ thấy tình yêu thương xót của Thiên Chúa (x. Giáo lý Hội thánh Công giáo, 2444). Rất nhiều lần Người đã bị đánh giá là người ô uế vì đến gặp người bệnh, người phong cùi … Và theo não trạng của luật thời đó, những người này làm cho người ta bị ô uế. Và Người đã chấp nhận để gần gũi với những người nghèo.
Các tiêu chí của môn đệ Chúa Ki-tô
Từ mẫu gương của Chúa Ki-tô, Đức Thánh Cha nhắc lại các tiêu chí của môn đệ Chúa Ki-tô: Vì thế, người ta nhận ra các môn đệ Chúa Giêsu qua sự gần gũi của họ với người nghèo, những người bé mọn, những người bệnh tật và tù đày, những người bị loại trừ và bị lãng quên, những người thiếu cơm ăn áo mặc (x. Mt 25,31-36; GLCG, 2443). Chúng ta có thể đọc thấy tiêu chuẩn nổi tiếng này trong Tin mừng thánh Mát-thêu chương 25, tiêu chuẩn mà theo đó chúng ta sẽ được xét xử. Đây là tiêu chuẩn nòng cốt để chứng tỏ đặc tính Ki-tô chân chính (x. Gl 2,10; EG, 195). Một số người lầm tưởng rằng tình yêu ưu tiên đối với người nghèo là nhiệm vụ của một số ít người, nhưng trên thực tế, đó là sứ mệnh của toàn thể Giáo hội (x. thánh GIOAN PHAO-LÔ II, Thông điệp Sollicitudo rei socialis – Mối quan tâm về các vấn đề xã hội, 42). “Mọi Kitô hữu và mọi cộng đoàn đều được kêu gọi trở thành khí cụ của Thiên Chúa để giải phóng và thăng tiến người nghèo” (EG, 187).
Hành động để thay đổi những cấu trúc xã hội tồi tệ
Đức Thánh Cha nói tiếp: Lòng tin cậy mến nhất thiết thúc đẩy chúng ta hướng tới sự ưu tiên dành cho những người túng thiếu nhất[1], điều này còn vượt xa sự trợ giúp cần thiết (xem EG, 198). Thật vậy, nó ám chỉ việc đi cùng nhau, để mình được truyền giảng Tin Mừng bởi họ, là những người biết rõ về Chúa Kitô đau khổ, để chúng ta được “lây nhiễm” bởi kinh nghiệm cứu độ, bởi sự khôn ngoan và sáng tạo của họ (x. Ibid). Chia sẻ với người nghèo nghĩa là làm giàu cho nhau. Và, nếu có những cấu trúc xã hội bệnh tật ngăn cản họ mơ ước về tương lai, chúng ta phải cùng nhau hoạt động để chữa lành chúng, để thay đổi chúng (x .ibid., 195). Tình yêu của Chúa Kitô, Đấng đã yêu thương chúng ta đến tận cùng, đưa chúng ta đến điều này (x. Ga 13,1) và đi đến các biên giới, các tận cùng, các biên giới hiện sinh. Đưa những vùng ngoại vi vào trung tâm có nghĩa là tập trung cuộc sống của chúng ta vào Đức Kitô, Đấng đã “tự trở nên nghèo” vì chúng ta, để làm giàu cho chúng ta “nhờ sự nghèo khó của Người” (2Cr 8, 9).[2]
Tất cả chúng ta đều quan tâm đến hậu quả xã hội của đại dịch. Nhiều người muốn trở lại cuộc sống bình thường và tiếp tục các hoạt động kinh tế. Tất nhiên, nhưng “sự bình thường” này không được bao gồm những bất công xã hội và sự suy thoái môi trường. Đại dịch là một cuộc khủng hoảng và chúng ta không thoát khỏi khủng hoảng như chúng ta đã từng là: hoặc chúng ta sẽ tốt hơn hoặc chúng ta sẽ tệ hơn. Chúng ta phải thoát khỏi đại dịch tốt hơn, để cải tiến tình trạng bất công xã hội và suy thoái môi trường.
Cần thăng tiến, phát triển người nghèo, chứ không chỉ trợ giúp
Về cơ hội chúng ta có thể có trong đại dịch, Đức Thánh Cha nói:Hôm nay chúng ta có cơ hội để xây dựng một điều gì đó khác biệt. Ví dụ, chúng ta có thể thúc đẩy một nền kinh tế phát triển toàn diện cho người nghèo chứ không phải nền kinh tế duy trợ giúp. Tôi không muốn lên án việc trợ giúp; các hoạt động trợ giúp rất quan trọng. Chúng ta hãy nghĩ đến hoạt động tình nguyện, đó là một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất mà Giáo hội Ý có. Họ đang trợ giúp, nhưng chúng ta phải đi xa hơn, để giải quyết những vấn đề thúc đẩy chúng ta chỉ “duy trợ giúp”.
Đức Thánh Cha giải thích thêm: Một nền kinh tế mà không tìm các biện pháp chữa trị thì trong thực tế, nó đầu độc xã hội, chẳng hạn như lợi nhuận không đi liền với việc tạo ra công ăn việc làm xứng đáng (xem EG, 204). Loại lợi nhuận này bị tách ra khỏi nền kinh tế thực sự, là nền kinh tế đáng lẽ mang lại lợi ích cho người dân thường (x. Thông điệp Laudato si ‘[LS], 109), và hơn nữa, đôi khi thờ ơ với những thiệt hại gây ra cho ngôi nhà chung.
Lựa chọn xuất phát từ tình yêu Thiên Chúa
Lựa chọn ưu tiên cho người nghèo, sự đòi hỏi đạo đức – xã hội này, xuất phát từ tình yêu của Thiên Chúa (xem LS, 158), cho chúng ta động lực để suy nghĩ và hoạch định một nền kinh tế, nơi mà mọi người, và đặc biệt là những người nghèo nhất, ở trung tâm. Và nó cũng khuyến khích chúng ta hoạch định việc chữa trị vi-rút bằng cách ưu tiên cho những người cần nó nhất. Đức Thánh Cha lưu ý: Thật đáng buồn biết bao nếu vắc xin Covid-19 được ưu tiên dành cho những người giàu nhất! Và sẽ là một vụ bê bối nếu tất cả hỗ trợ kinh tế mà chúng ta đang thấy – hầu hết bằng tiền công – đều tập trung vào việc cứu các ngành công nghiệp không góp phần vào việc bao gồm những người bị loại trừ, thăng tiến những người rốt cùng nhất, cho công ích hoặc chăm sóc công trình sáng tạo (sđd. .). Đây là bốn tiêu chí để lựa chọn những ngành công nghiệp cần trợ giúp.
Chữa lành vi-rút dịch bệnh và cả vi-rút bất công xã hội
Cuối cùng, Đức Thánh Cha mời gọi: Nếu virus lại bùng phát trong một thế giới không công bằng với những người nghèo và dễ bị tổn thương nhất, chúng ta cần thay đổi thế giới này. Theo gương của Chúa Giêsu, vị lương y của tình yêu toàn vẹn của Thiên Chúa, vị lương y chữa lành thể xác, xã hội và tâm linh (x. Ga 5,6-9), chúng ta phải hành động ngay bây giờ, để chữa lành những bệnh dịch do những vi-rút nhỏ bé vô hình gây ra, và để chữa lành những vi-rút do những bất công xã hội to lớn và hữu hình gây ra. Tôi đề nghị rằng điều này được thực hiện bắt đầu từ tình yêu của Thiên Chúa, bằng cách đặt các vùng ngoại vi ở trung tâm và những người cuối cùng lên hàng đầu. Bắt đầu từ tình yêu cụ thể này, được neo giữ trong đức cậy và được đặt nền trên đức mến, một thế giới lành mạnh hơn sẽ là điều có thể. Ngược lại, chúng ta sẽ tồi tệ hơn khi ra khỏi cuộc khủng hoảng. Xin Chúa giúp chúng ta, ban cho chúng ta sức mạnh để tốt hơn khi thoát khỏi khủng hoảng, bằng cách đáp lại các nhu cầu của thế giới hôm nay.
[1] X. Bộ Giáo lý Đức tin, Huấn thị về một số khía cạnh của “Thần học Giải phóng”, (1984), 5
[2] ĐGH Biển Đức XVI, Diễn văn khai mạc Đại hội của châu Mỹ Latinh và vùng Caribê (13/05/2007), 3.
Hồng Thủy