2023
Thứ Hai Tuần XXIX – Mùa Thường Niên
Thứ Hai Tuần XXIX – Mùa Thường Niên
Ca nhập lễ
Tv 16,6.8
Con kêu lên Ngài, lạy Thiên Chúa,
vì Ngài đáp lời con,
xin lắng tai và nghe tiếng con cầu.
Xin giữ gìn con như thể con ngươi,
dưới bóng Ngài, xin thương che chở.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, xin tạo cho chúng con một tấm lòng trung tín và quảng đại để chúng con nhiệt thành phụng sự Chúa. Chúng con cầu xin…
Bài đọc
Điều đã viết cũng nói về cả chúng ta nữa : chúng ta sẽ được kể là công chính, vì tin vào Thiên Chúa.
Bài trích thư của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Rô-ma.
20 Thưa anh em, ông Áp-ra-ham đã chẳng mất niềm tin, chẳng chút nghi ngờ lời Thiên Chúa hứa ; trái lại, nhờ niềm tin, ông đã nên vững mạnh và tôn vinh Thiên Chúa, 21 vì ông hoàn toàn xác tín rằng : điều gì Thiên Chúa đã hứa thì Người cũng có đủ quyền năng thực hiện. 22 Bởi thế, ông được kể là người công chính.
23 Nhưng khi viết ông được kể là người công chính, thì không phải chỉ nói về ông, 24 mà còn nói về cả chúng ta nữa : chúng ta sẽ được kể là công chính, vì tin vào Đấng đã làm cho Đức Giê-su, Chúa chúng ta, sống lại từ cõi chết ; 25 Đức Giê-su chính là Đấng đã bị trao nộp vì tội lỗi chúng ta, và đã được Thiên Chúa làm cho sống lại để chúng ta được nên công chính.
Đáp ca
Lc 1,69-70.71-72.73-75 (Đ. x. c.68)
Đ.Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en
đã viếng thăm dân Người.
69Từ dòng dõi trung thần Đa-vít,
Người đã cho xuất hiện
Vị Cứu Tinh quyền thế để giúp ta,70như Người đã dùng miệng các vị thánh ngôn sứ
mà phán hứa tự ngàn xưa.
Đ.Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en
đã viếng thăm dân Người.
71Sẽ cứu ta thoát khỏi địch thù,
thoát tay mọi kẻ hằng ghen ghét ;72sẽ trọn bề nhân nghĩa với tổ tiên
và nhớ lại lời xưa giao ước ;
Đ.Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en
đã viếng thăm dân Người.
73Chúa đã thề với tổ phụ Áp-ra-ham
rằng sẽ giải phóng ta khỏi tay địch thù,74và cho ta chẳng còn sợ hãi,75để ta sống thánh thiện công chính trước nhan Người,
mà phụng thờ Người suốt cả đời ta.
Đ.Chúc tụng Đức Chúa là Thiên Chúa Ít-ra-en
đã viếng thăm dân Người.
Tung hô Tin Mừng
Mt 5,3
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a.
Phúc thay ai có tâm hồn nghèo khó,
vì Nước Trời là của họ. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Lc 12,13-21
Những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai ?
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.
13 Khi ấy, có người trong đám đông nói với Đức Giê-su rằng : “Thưa Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia phần gia tài cho tôi.” 14 Người đáp : “Này anh, ai đã đặt tôi làm người xử kiện hay người chia gia tài cho các anh ?” 15 Và Người nói với họ : “Anh em phải coi chừng, phải giữ mình khỏi mọi thứ tham lam, không phải vì dư giả mà mạng sống con người được bảo đảm nhờ của cải đâu.”
16 Sau đó Người nói với họ dụ ngôn này : “Có một nhà phú hộ kia, ruộng nương sinh nhiều hoa lợi, 17 mới nghĩ bụng rằng : ‘Mình phải làm gì đây ? Vì còn chỗ đâu mà tích trữ hoa mầu !’ 18 Rồi ông ta tự bảo : ‘Mình sẽ làm thế này : phá những cái kho kia đi, xây những cái lớn hơn, rồi tích trữ tất cả thóc lúa và của cải mình vào đó. 19 Lúc ấy ta sẽ nhủ lòng : hồn ta hỡi, mình bây giờ ê hề của cải, dư xài nhiều năm. Thôi, cứ nghỉ ngơi, cứ ăn uống vui chơi cho đã !’ 20 Nhưng Thiên Chúa bảo ông ta : ‘Đồ ngốc ! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn đó sẽ về tay ai ?’ 21 Ấy kẻ nào thu tích của cải cho mình, mà không lo làm giàu trước mặt Thiên Chúa, thì số phận cũng như thế đó.”
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, xin cho chúng con biết phụng thờ Chúa tại bàn thánh này, với tâm hồn tự do của con cái Chúa, để những mầu nhiệm chúng con đang cử hành đem lại cho chúng con nguồn ơn thanh tẩy. Chúng con cầu xin..
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì lượng từ bi, Chúa yêu thương thế gian, đến nỗi đã sai Ðấng Cứu Chuộc đến với chúng con. Người vô tội mà Chúa muốn Người sống như chúng con, để Chúa yêu thương nơi chúng con/ điều Chúa quý mến nơi Con Chúa. Nhờ sự vâng phục của Người, chúng con được phục hồi để lãnh nhận những ơn Chúa mà chúng con đánh mất khi phạm tội vì bất phục tùng.
Vì thế, lạy Chúa cùng với toàn thể Thiên thầnvà các thánh, chúng con tuyên xưng Chúa và hân hoan tung hô rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Ca hiệp lễ
Tv 32,18-19
Chúa để mắt trông nom người kính sợ Chúa,
kẻ trông cậy vào lòng Chúa yêu thương,
hầu cứu họ khỏi tay thần chết
và nuôi dưỡng trong buổi cơ hàn.
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, Chúa vừa gọi chúng con tời bàn tiệc Nước Trời và ban dồi dào sức sống mới, xin Chúa phù trợ chúng con trong cuộc sống hằng ngày và dạy chúng con biết tìm kiếm những hồng ân vĩnh cửu. Chúng con cầu xin…
2023
Hãy trả về cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa
22.10 Chúa Nhật thứ Hai Mươi-Chín Mùa Quanh Năm
Is 45:1,4-6; Tv 96:1-3,4-5,7-8,9-1011; Mt 22:15-21
Hãy trả về cho Thiên Chúa những gì thuộc về Thiên Chúa
Thời bấy giờ, dân Do Thái đang sống dưới ách thống trị của đế quốc Lamã. Có những kẻ cộng tác với đế quốc, thì ủng hộ việc nộp thuế. Nhưng cũng có những người muốn lật đổ ách thống trị, thì chống đối việc nộp thuế, bởi vì làm như thế chẳng khác nào nối giáo cho giặc.
Trong một bối cảnh như vậy, câu hỏi có nên nộp thuế cho César hay không, quả là một cái bẫy. Trả lời là có thì mất lòng dân. Còn trả lời là không thì sẽ bị kết án là chống đối nhà nước. Trước hết Chúa Giêsu bảo họ đưa cho mình xem đồng tiền La mã. Hành động này đẩy họ vào cái thế phải trả lời cho chính câu hỏi đã nêu ra, bởi vì mang trong người đồng bạc La mã là chấp nhận những sự ràng buộc của La mã. Tiếp đến hình và chữ ký trên đồng tiền này đã đem lại cho Chúa Giêsu một câu trả lời đầy lý tưởng: Của César hay trả cho César, của Thiên Chúa hãy trả cho Thiên Chúa.
Với câu trả lời này, Chúa Giêsu không nề nhằm mục đích đưa ra nền tảng cho một học thuyết chính trị, cũng không hề có ý định tách biệt thế giới làm hai. Một thuộc về César, một thuộc vê Thiên Chúa. Ngài để việc này tuỳ cá nhân quyết định vì mỗi người phải giải quyết về những đối nghịch giữa Thiên Chúa và trần gian.
Là người Kitô hữu, chúng ta có hai quyền công dân đi đôi với nhau, sở dĩ như vậy vì chúng ta là công dân của hai thế giới, đó là thế giới trần gian và thế giới thiên quốc. Như vậy, chúng ta phải tôn trọng những đòi buộc của mỗi bên. Chính vì thế mà trong bức thư gởi tín hữu Rôma, thánh Phaolô đã khuyên nhủ: Hãy vâng phục các vị cầm quyền, hãy nộp cho họ những gì chúng ta mắc nợ. Mong rằng giữa hai quyền công dân này không bao giờ xảy ra những xung đột, nhưng luôn đi song song và bổ túc cho nhau, vì đạo chỉ đẹp khi ở trong đời và đời chỉ tốt khi ở trong đạo.
Thái độ của những người Do Thái đồng hương với Đức Giêsu đối với đế quốc Rôma rất khác nhau, tùy theo kế sách của họ phản ứng trước sự đô hộ như thế nào. Một số người thì muốn an phận, và chấp nhận nộp thuế để khỏi phiền hà, cho dù họ rất khó chịu. Một số khác bằng lòng nộp thuế vì họ coi nhà cầm quyền Rôma như là đại diện cho quyền bính của Thiên Chúa (xem Rm 13, 1-7; 1P 2, 13-17). Một số khác, theo phe thân vua Hêrôđê, sẵn lòng cộng tác với chính quyền Rôma, và được nhà nước bảo hộ trao ban những đặc quyền trong các tổ chức dân sự. Họ tự nguyện nộp thuế, không phản đối. Một số khác thì hoàn toàn tuyệt vọng, vì tiền thuế cao là một gánh nặng, khiến họ dễ lâm cảnh nợ nần, mất đất đai để sinh sống. Khi không còn tiền để trả nợ, họ sẽ bị bán làm nô lệ (Mt 18, 23-25). Còn một nhóm khác lại nhất quyết không chịu nộp thuế, vì họ nghĩ tất cả mọi sự đều thuộc về Thiên Chúa (Lv 25,23). Một ít thành phần thì hoàn toàn cự tuyệt chống đối, và bất hợp tác với đế quốc trong bất cứ vấn đề gì. Cũng có một số người cực đoan, ngấm ngầm hình thành nhóm ái quốc, quyết nổi dậy cướp chính quyền bằng vũ lực, lật đổ sự cai trị của đế quốc. Sử gia Josephus có nêu tên một vài lãnh tụ cách mạng, cầm đầu nhóm nổi dậy vào đầu thế kỷ thứ nhất, trong đó có Guiđa người Galilê (Cv 5,37) người đã nổi dậy chống nền đô hộ, đương nhiên chống cả việc nộp thuế, nhưng cuộc nổi dậy bị thất bại.
Khi đưa ra câu hỏi hóc búa này để vặn hỏi Đức Giêsu, người Pharisiêu muốn hạ uy tín Ngài. Nêú Ngài cổ vũ việc nộp thuế, có nghĩa là Ngài thỏa hiệp với ngoại bang, với kẻ thù của dân tộc, như vậy dân sẽ không còn tin Ngài là một ngôn sứ nữa. Các sứ ngôn luôn rao giảng về đường lối Thiên Chúa đối kháng với đường lối cầm quyền của đế quốc, của Xê-da. Nếu chủ trương như thế, uy tín của Đức Giêsu sẽ không còn. Còn nếu Ngài trả lời không phải nộp thuế, Ngài tự đặt mình vào tình huống rất nguy hiểm vì sẽ bị nhà cầm quyền Rôma sờ gáy ngay lập tức.
Giữa hai trạng huống này, Đức Giêsu đã tìm ra một giải pháp. Đồng tiền thuộc về hoàng đế Xê-da, hãy trả về cho Xê- da. Rồi quay về Thiên Chúa, Ngài nói với đám đông, tất cả mọi sự phải quy hướng về Thiên Chúa. Những gì thuộc về Thiên Chúa, phải trả về cho Thiên Chúa. Đối với những người tin, thì tất cả mọi sự đều thuộc về Thiên Chúa, không chừa cái gì. Thế rồi, Đức Giêsu phóng một tầm nhìn để tương đối hóa những quyền bính trần gian, khi Ngài nhấn mạnh rằng chỉ Thiên Chúa mới là Đấng tối cao, nắm quyền trên mọi sự. Câu trả lời khôn ngoan của Đức Giêsu khiến những kẻ chống đối và muốn gài bẫy Ngài rất kinh ngạc. Họ câm họng không nói được gì, và đợi chờ một dịp khác để bắt bí Ngài.
Trong Tin Mừng, những người chất vấn Đức Giêsu nêu ra câu hỏi không phải với dụng ý ngay chính và thật lòng. Họ chỉ muốn gài bẫy để ám hại Ngài. Dẫu sao, trình thuật cũng có thể gợi ý cho các Kitô hữu thời nay biết cách ứng xử, khi phải đối mặt với một chính quyền có những hành động đi ngược thánh ý của Thiên Chúa và thiết định những luật lệ về luân lý trái nghịch với lương tâm Công giáo.
Đức Giêsu mời gọi chúng ta quy hướng về nước Thiên Chúa. Sự khôn ngoan của Ngài trong câu trả lời về bổn phận đối với Thiên Chúa và đồng thời cũng phải chu toàn nghĩa vụ trần thế, mời gọi chúng ta trước tiên phải luôn hướng vọng về Thiên Chúa, và đặt Thiên Chúa vào chỗ tối thượng trong cuộc đời chúng ta.
Lời Chúa mời gọi mỗi người Kitô hữu chúng ta hãy dấn thân nhiều hơn nữa, đặt Chúa vào chỗ nhất trong cuộc sống của mình, đặt Chúa vào chỗ nhất trong mọi sinh hoạt xã hội của mình. Tất cả mọi biến cố, tất cả những gì chúng ta đang thừa hưởng là đến từ Thiên Chúa và đều do tình yêu thương của Ngài trao ban.
2023
Chúa Nhật Tuần XXIX – Mùa Thường Niên
Chúa Nhật Tuần XXIX – Mùa Thường Niên
Ca nhập lễ
Tv 16,6.8
Con kêu lên Ngài, lạy Thiên Chúa,
vì Ngài đáp lời con,
xin lắng tai và nghe tiếng con cầu.
Xin giữ gìn con như thể con ngươi,
dưới bóng Ngài, xin thương che chở.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, xin tạo cho chúng con một tấm lòng trung tín và quảng đại để chúng con nhiệt thành phụng sự Chúa. Chúng con cầu xin…
Bài đọc 1
Is 45,1.4-6
Đức Chúa đã cầm lấy tay phải vua Ky-rô để bắt các dân tộc suy phục ông.
Bài trích sách ngôn sứ I-sai-a.
1Đức Chúa phán với kẻ Người đã xức dầu, với vua Ky-rô
– Ta đã cầm lấy tay phải nó,
để bắt các dân tộc suy phục nó,
Ta tước khí giới của các vua,
mở toang các cửa thành trước mặt nó,
khiến các cổng không còn đóng kín nữa.
4Vì lợi ích của tôi tớ Ta là Gia-cóp,
và của người Ta đã chọn là Ít-ra-en,
Ta đã gọi ngươi đích danh, đã ban cho ngươi một tước hiệu,
dù ngươi không biết Ta.
5Ta là Đức Chúa, không còn chúa nào khác ;
chẳng có ai là Thiên Chúa, ngoại trừ Ta.
Dù ngươi không biết Ta, Ta đã trang bị cho ngươi đầy đủ,
6để từ Đông sang Tây, thiên hạ biết rằng
chẳng có thần nào khác, ngoại trừ Ta.
Ta là Đức Chúa, không còn chúa nào khác.
Đáp ca
Tv 95,1 và 3.4-5.7-8a.8b-10ac (Đ. c.7b)
Đ.Hãy dâng Chúa quyền lực và vinh quang.
1Hát lên mừng Chúa một bài ca mới,
hát lên mừng Chúa, hỡi toàn thể địa cầu !3kể cho muôn dân biết Người thật là vinh hiển,
cho mọi nước hay những kỳ công của Người.
Đ.Hãy dâng Chúa quyền lực và vinh quang.
4Chúa thật cao cả, xứng muôn lời ca tụng,
khả tôn khả uý hơn chư thần,5vì chư thần các nước thảy đều hư ảo,
còn Đức Chúa, Người sáng tạo trời cao.
Đ.Hãy dâng Chúa quyền lực và vinh quang.
7Hãy dâng Chúa, hỡi các dân các nước,
dâng Chúa quyền lực và vinh quang,8ahãy dâng Chúa vinh quang xứng danh Người.
Đ.Hãy dâng Chúa quyền lực và vinh quang.
8bHãy bưng lễ vật, bước vào tiền đình Chúa,9và thờ lạy Chúa uy nghiêm thánh thiện,
toàn thể địa cầu, hãy run sợ trước Thánh Nhan.10acHãy nói với chư dân : Chúa là Vua hiển trị,
Người xét xử muôn nước theo đường ngay thẳng.
Đ.Hãy dâng Chúa quyền lực và vinh quang.
Bài đọc 2
1 Tx 1,1-5b
Chúng tôi nhớ đến lòng tin, lòng mến và lòng trông cậy của anh em.
Khởi đầu thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca.
1 Chúng tôi là Phao-lô, Xin-va-nô và Ti-mô-thê, kính gửi Hội Thánh Thê-xa-lô-ni-ca ở trong Thiên Chúa Cha, và trong Chúa Giê-su Ki-tô. Chúc anh em được ân sủng và bình an.
2 Chúng tôi hằng tạ ơn Thiên Chúa về tất cả anh em. Chúng tôi nhắc đến anh em trong lời cầu nguyện, 3 và trước mặt Thiên Chúa là Cha chúng ta, chúng tôi không ngừng nhớ đến những việc anh em làm vì lòng tin, những nỗi khó nhọc anh em gánh vác vì lòng mến, và những gì anh em kiên nhẫn chịu đựng vì trông đợi Chúa chúng ta là Đức Giê-su Ki-tô.
4 Thưa anh em là những người được Thiên Chúa thương mến, chúng tôi biết rằng Thiên Chúa đã chọn anh em, 5b vì khi chúng tôi loan báo Tin Mừng cho anh em, thì không phải chỉ có lời chúng tôi nói, mà còn có quyền năng, có Thánh Thần, và một niềm xác tín sâu xa.
Tung hô Tin Mừng
Pl 2,15d.16a
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Giữa thế gian, anh em phải chiếu sáng như những vì sao trên vòng trời, là làm sáng tỏ lời ban sự sống. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Mt 22,15-21
Của Xê-da, trả về Xê-da ; của Thiên Chúa, trả về Thiên Chúa.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
15 Khi ấy, những người Pha-ri-sêu đi bàn bạc với nhau, tìm cách làm cho Đức Giê-su phải lỡ lời mà mắc bẫy. 16 Họ sai các môn đệ của họ cùng đi với những người phe Hê-rô-đê, đến nói với Đức Giê-su rằng : “Thưa Thầy, chúng tôi biết Thầy là người chân thật và cứ sự thật mà dạy đường lối của Thiên Chúa. Thầy cũng chẳng vị nể ai, vì Thầy không cứ bề ngoài mà đánh giá người ta. 17 Vậy xin Thầy cho biết ý kiến : có được phép nộp thuế cho Xê-da hay không ?”
18 Nhưng Đức Giê-su biết họ có ác ý, nên Người nói : “Tại sao các người lại thử tôi, hỡi những kẻ đạo đức giả ! 19 Cho tôi xem đồng tiền nộp thuế !” Họ liền đưa cho Người một quan tiền. 20 Người hỏi họ : “Hình và danh hiệu này là của ai đây ?” 21 Họ đáp : “Của Xê-da.” Bấy giờ, Người bảo họ : “Thế thì của Xê-da, trả về Xê-da ; của Thiên Chúa, trả về Thiên Chúa.”
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, xin cho chúng con biết phụng thờ Chúa tại bàn thánh này, với tâm hồn tự do của con cái Chúa, để những mầu nhiệm chúng con đang cử hành đem lại cho chúng con nguồn ơn thanh tẩy. Chúng con cầu xin..
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì lượng từ bi, Chúa yêu thương thế gian, đến nỗi đã sai Ðấng Cứu Chuộc đến với chúng con. Người vô tội mà Chúa muốn Người sống như chúng con, để Chúa yêu thương nơi chúng con/ điều Chúa quý mến nơi Con Chúa. Nhờ sự vâng phục của Người, chúng con được phục hồi để lãnh nhận những ơn Chúa mà chúng con đánh mất khi phạm tội vì bất phục tùng.
Vì thế, lạy Chúa cùng với toàn thể Thiên thầnvà các thánh, chúng con tuyên xưng Chúa và hân hoan tung hô rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Ca hiệp lễ
Tv 32,18-19
Chúa để mắt trông nom người kính sợ Chúa,
kẻ trông cậy vào lòng Chúa yêu thương,
hầu cứu họ khỏi tay thần chết
và nuôi dưỡng trong buổi cơ hàn.
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, Chúa vừa gọi chúng con tời bàn tiệc Nước Trời và ban dồi dào sức sống mới, xin Chúa phù trợ chúng con trong cuộc sống hằng ngày và dạy chúng con biết tìm kiếm những hồng ân vĩnh cửu. Chúng con cầu xin…
2023
Hoa hồng phát âm âm Hán Việt là Mai Côi hay là Mân Côi?
Hồi nhỏ chúng tôi đọc Kinh cầu Đức Bà trong sách Kinh Mục lục Địa phận Qui Nhơn có câu: “Nữ vương truyền phép rất thánh Môi khôi” hoặc kinh “Hôm nay lớn mọn đều chầu. Cám ơn trong Đức Bà thương đoái, truyền phép Môi khôi cách nhiệm” hoặc Kinh Dưng loài người cho Trái tim vẹn sạch Đức Mẹ có câu: “Lạy Nữ vương truyền phép rất thánh Môi khôi, hay cứu giúp bổn đạo, hộ vực loài người và hằng chiến thắng trên các trận giao công vì Chúa”. Không biết về sau này vì lý do gì mà trong tất cả sách kinh của Giáo phận Qui Nhơn được thay thế từ “Môi khôi” bằng từ “Mân côi”?
Trước đây bổn đạo của Địa phận Đàng Trong (từ sông Gianh trở vào) đều thống nhất dùng từ “Môi khôi” như: Lần hạt chuỗi Môi khôi/ Tháng Môi khôi. Riêng Địa phận Đàng Ngoài dùng từ “Mân côi” hoặc “Văn côi”. Sau năm 1975, từ “Mân côi” dần dần thay thế từ “Môi khôi” trong kinh nguyện của các Giáo phận ở miền Nam Việt Nam và hiện nay tất cả Lịch Phụng vụ, kinh sách báo chí Công giáo Việt Nam đều dùng từ “Mân côi”.
Trong Kinh cầu Đức Bà có câu “Đức Bà như hoa hường (hồng) mầu nhiệm vậy”. Hoa hồng trong tiếng Hán được đọc theo âm Hán Việt là Môi khôi/ Mai khôi/ Mai côi/ Môi côi.
Mặt tiền Nhà thờ giáo xứ An Vân thuộc Tổng Giáo phận Huế có dòng chữ Hán xin được phiên âm: Thánh mẫu Môi khôi thánh đường. Bên dưới dòng chữ Hán là dòng chữ Latin: Ecclesia SS. Rosaii (Thánh đường Thánh mẫu Môi Khôi).
Nhà thờ An Vân còn cất giữ một cái hồng chung đúc năm Tự Đức thứ 28 (Ất Hợi – 1875). Trên thân hồng chung có bài minh văn bằng chữ Hán Nôm được khắc chìm: “Khi Hoàng đế giáng dụ tha đạo được sáu tháng thì chúng tôi đã lo đúc cái chuông này mà dâng cho Đức Chúa Bà Môi khôi, là bổn mạng nhà thờ An Vân mà tỏ lòng mừng cùng cám đội ơn Đức Chúa Trời và Đức Mẹ đã đoái thương- Tự Đức nhị thập cửu niên, tam nguyệt, nhị thập nhật tạo”. Năm 1972 hồng chung này bị rạn nứt nên không sử dụng nữa.
Năm 2007 nhân dịp kỷ niệm 100 năm (1907-2007) Thánh đường Thánh mẫu Môi khôi của Giáo xứ An Vân, Cha sở Giáo xứ An Vân là Linh mục Phêrô Phan Xuân Thanh rước thợ Phường Đúc lên tại khu vực Nhà thờ đúc một hồng chung lớn hơn. Trên thân hồng chung đúc nổi bài minh văn trong đó có đoạn: “…Thợ Phường Đúc đến mở lò rót đồng tại vườn trước nhà thờ, quả chuông nặng 2 tạ, bề ngang 6 tác 8 phân, bề cao 1 thước 3 tấc, thay cho quả chuông cổ đã bị rạn nứt năm 1972. Bản văn chữ Nôm được khắc chìm trên chuông cổ nay được khắc nổi lại đầy đủ với phiên âm là muốn ghi lòng tạc dạ công ơn tiền nhân mà cám đội ơn Đức Chúa Trời và Đức Bà Môi khôi”.
Từ năm 1875 và cho đến năm 2007 giáo dân giáo xứ An Vân vẫn dùng từ “Môi khôi”. Trong chữ Hán, tự dạng chữ “Môi” và “Mân” gần giống nhau nên rất dễ nhầm lẫn. Cả 2 chữ cùng thuộc bộ “Ngọc” và cả 2 chữ cùng đều 4 nét. Chữ “Môi” bên trái là bộ Ngọc, bên phải là chữ Phộc; Chữ Mân bên trái là bộ Ngọc, bên phải là chữ “Văn”. Chữ Mân có nghĩa là một thứ đá đẹp, không liên quan gì đến hoa hồng cả!
Trong những năm gần đây có nhiều bài viết phân tích ý nghĩa của từ “mân côi” và “môi khôi”. Các học giả đều khẳng định việc dùng từ “mân côi” để nói về “tràng chuỗi hoa hồng” là không đúng. Để gọi đúng phải là “tràng chuỗi Môi khôi” hoặc “Mai khôi/ Môi côi/ Mai côi”.
Được các học giả chỉ ra điểm sai thì cố gắng sửa sai ngay, nếu không sẽ bị xem là cố chấp. Chương trình Đường lên đỉnh Olympia được phát sóng lần đầu tiên vào ngày 21/3/1999 trên kênh VTV3. Ngay sau khi phát sóng, nhiều học giả phê bình là ngay cái tên Đường lên đỉnh Olympia đã là sai bét. Bởi vì chỉ có cánh đồng Olympia là nơi tổ chức Thế vận hội cổ xưa làm gì có đỉnh mà leo lên? Olympus mới là ngọn núi ở Hy Lạp. Vậy mà những người làm chương trình vẫn bỏ ngoài tai những góp ý đúng đắn ấy.
Ngay đầu bài viết “Từ vựng Công giáo: Môi côi? Môi khôi? Văn Côi? Mân côi? Mai khôi? Mai côi?” Linh mục Stêphanô Huỳnh Trụ viết: “Một số từ ngữ tôn giáo đôi khi chưa được sử dụng đúng hoặc bị dùng sai âm. Vì vậy những gì tôi viết hoàn toàn dựa vào ngữ pháp. Chỉ mong muốn từ ngữ tôn giáo được sử dụng chính xác hơn”.
Nguyễn Văn Nghệ