2020
Chuẩn bị sống Tuần Thánh đặc biệt
Các tín hữu xác tín ấy xác tín rằng nếu Con Thiên Chúa đã chọn con đường khổ giá để cứu chuộc nhân loại, thì chắc chắn hành động ấy phải có lý do, tuy rằng con người không luôn luôn muốn hiểu và chấp nhận.
Làm sao sống và cử hành Tuần Thánh ”đau thương” sắp tới? Hôm 27-3-2020, Ban Phụng Vụ của ĐTC đã công bố lịch trình các lễ nghi Tuần Thánh sắp tới do ĐTC cử hành:
Các lễ nghi không có dân Chúa tham dự
Chúa nhật Lễ Lá 5-4 mở đầu một Tuần Thánh chưa từng có trong lịch sử Giáo Hội: lần đầu tiên các lễ nghi Tuần Thánh tại Vatican không có giáo dân trực tiếp tham dự, nhưng chỉ dự các phương tiện truyền thông. Những Chúa Nhật Lễ Lá bình thường ĐTC chủ sự tại Quảng trường Thánh Phêrô có nghi thức rước lá thật cảm động trước sự tham dự của 3, 4 chục ngàn người, nay chỉ diễn ra trong đơn sơ tột cùng tại bàn thờ cuối thánh đường thánh Phêrô. Cũng vậy với lễ nghi khác trong Tam Nhật Thánh. Không có lễ Dầu sáng thứ năm Tuần Thánh với hàng ngàn giáo sĩ các cấp đồng tế với ĐTC; buổi cử hành thương khó chiều Thứ Sáu Tuần Thánh tại Đền thờ Thánh Phêrô, và buổi đi dàng Thánh Giá trọng thể tại Hý trường Colosseo. Rồi tới đêm vọng Phục Sinh, thánh lễ tại thềm Đền thờ Thánh Phêrô được trang trí bằng hàng chục ngàn hoa từ Hòa Lan, và buổi công bố sứ điệp của ĐTC trước sự hiện diện của hàng chục ngàn tín hữu tại Quảng trường Thánh Phêrô. Nhưng nay, những lễ nghi ấy đơn giản tối đa, trước sự hiện diện của một vài người, trong thái độ thận trọng hết sức để tránh lây nhiễm.
Nhiều nơi trên thế giới, kể cả tại Việt Nam, Tuần Thánh cũng diễn ra với bầu đau thương như thế.
Nhìn thực trạng dưới đôi mắt đức tin
Nhưng ”Mọi hoàn cảnh đều góp phần mưu ích cho những người mến Chúa” như thánh Phaolô đã dạy trong thư gửi tín hữu Roma (Rm 8,28). Với xác tín này, Kitô hữu không đòi Chúa làm phép lạ chữa nhân loại khỏi đại dịch coronavirus, không thắc mắc: tại sao Chúa không ra tay biểu dương uy quyền để mọi người tin vào Chúa? Họ không đặt câu hỏi: tại sao ĐGH và chúng con cầu hoài mà Chúa không lắng nghe, phá tan trận dịch Covid-19 này?
Các tín hữu xác tín ấy xác tín rằng nếu Con Thiên Chúa đã chọn con đường khổ giá để cứu chuộc nhân loại, thì chắc chắn hành động ấy phải có lý do, tuy rằng con người không luôn luôn muốn hiểu và chấp nhận.
Nhìn nhận giá trị của đau khổ và nghịch cảnh
Trong thực tế, qua dòng lịch sử, không thiếu những người nhận thức giá trị cứu độ của đau khổ, qua tấm gương của Chúa Cứu Thế.
Khi không có đức tin, người ta sẽ thấy những đau khổ và nghịch cảnh chỉ là điều vô nghĩa lý và hoàn toàn vô ích. Nhưng đối với những người có niềm tin vào Chúa Giêsu Kitô, Đấng đã dùng chính đau khổ và cái chết để cứu chuộc nhân loại, thì đau khổ không còn là một bất hạnh hoàn toàn tiêu cực nữa. Một đàng các tín hữu vẫn tìm cách chữa trị bệnh tật và giải trừ đau khổ, nhưng đàng khác, họ cũng tìm cách thăng hoa giá trị của đau khổ. ĐTC Gioan Phaolô 2 đã viết trong Tông Thư ”Salvifici doloris” (Khổ đau cứu độ), rằng: ”Chúa Kitô đã dạy cho con người cách biến đổi đau khổ thành điều có lợi, và đồng thời cũng giúp đỡ những ai đang phải chịu đau khổ. Trong cả hai khía cạnh đó, Chúa tỏ lọ ý nghĩa sâu xa của đau khổ” (S.D, 30).
Gương Cha Christensen vượt thắng đau khổ
Hồi đầu tháng 3 này, trang mạng LifeSite ở Mỹ, có đăng một bài về Cha Dana Christensen Wendy Royston, 42 tuổi, cha sở giáo xứ Đức Mẹ Từ Bi (St Mary of Mercy) ở thành phố Alexandria, bang South Dakota, thuộc giáo phận Sioux Falls ở Mỹ.
Cha Christensen vốn là một LM trẻ trung, khỏe mạnh, đang hăng say hoạt động tại các giáo xứ ở Alexandria, Emery và Bridgewater, nhưng tháng 7 năm 2019, cha bắt đầu nhận thấy có gì không ổn, bắp cơ giật và đổi giọng nói. Ban đầu cha đi bác sĩ toàn khoa, rồi được bác sĩ gửi đến bác sĩ chuyên về thần kinh, với một loạt các thử nghiệm phải trải qua. Sau cùng, cuối tháng 10-2019, cha Christensen nhận được cú điện thoại của bác sĩ cho biết cha bị bệnh Xơ cứng teo cơ một bên, cũng gọi là bệnh Lou Gherig, làm cho các thần kinh điều khiển cơ xương chết đi, dần dần bệnh nhân gặp khó khăn trong việc nói, nuốt và thở. Bệnh này chưa có phương thức trị liệu. Thời gian sống trung bình từ khi mắc bệnh đến lúc chết là từ hai tới 4 năm, hầu hết là do suy hô hấp.
Xác tín Chúa quan phòng
Lúc đó cha Christensen mới đi hành hương ở Fatima trở về. Cha kể: ”Tôi coi cú điện thoại xác nhận tôi bị bệnh Lou Gherig là điều diễn ra trong sự phù hộ của Mẹ Maria, một cú điện thoại trong sự quan phòng của Chúa.”
Nhưng sự chấp nhận thực tế căn bệnh của cha đòi nhiều chiến đấu. Cha kể tiếp: ”Sau lần chẩn đoán xác nhận bệnh ấy, tôi trải qua một thời kỳ kinh hãi, kể cả tình trạng xuống tinh thần trầm trọng, tôi hết sức lo sợ. Nhưng với thời gian và cầu nguyện thật nhiều, tôi đã tìm lại được an bình về căn bệnh của tôi. Tôi biết chắc chắn rằng Thiên Chúa đã để cho điều đó xảy ra để tôi được tăng trưởng trong sự thánh thiện và là cơ hội để tôi giúp tha nhân cũng được tăng trưởng. Tôi tin Chúa muốn và đang dùng tình trạng bệnh tật của tôi để mưu sự thiện và tôi tín thác nơi Chúa”.
Nghịch cảnh như một lời mời gọi của Chúa
Cha Christensen xác tín rằng căn bệnh của Cha cũng là một lời Chúa mời gọi tôi hãy thực hành điều mà tôi rao giảng: ”Tôi thường giảng dạy về sự tín thác nơi lòng thương xót của Chúa và kế hoạch của Chúa về đời sống chúng ta. Nay là lúc tôi phải mang ra thực hành”.
Ngày 10 tháng giêng năm nay (2020), lễ Chúa Giêsu chịu phép rửa. Cha Christensen giải thích cho các giáo dân về hàng chữ bằng tiếng Hy lạp ghi ở cửa thánh đường: ”Nếu bạn chết trước khi bạn chết, thì khi bạn chết, bạn sẽ không chết”, câu này muốn nói rằng: trong bí tích rửa tội, các tín hữu Kitô được chôn táng trong nước và được sống lại để sống cuộc sống mới.
Với giọng run run vì hậu quả của bệnh Lou Gherig, cha Christensen diễn giải cho giáo dân: ”Nếu trong cuộc sống, chúng ta vác thánh giá mình và hằng ngày chết đi cho chính mình, nếu chúng ta chọn thánh ý Chúa thay vì ý riêng của chúng ta, nếu chúng ta hằng ngày chấp nhận những ”cái chết” đến với chúng ta, dù đó là sầu muộn hay bệnh tật, hoặc bao nhiêu cái chết hằng ngày xảy ra cho chúng ta, nếu chúng ta sống những điều đó như Chúa Giêsu đã sống, nếu chúng ta để Chúa chết trong chúng ta, thì chúng ta chẳng còn điều gì phải sợ. Vì khi cái chết của chúng ta đến, thì chúng ta đã chết rồi, và tất cả những gì còn lại cho chúng ta là sống vĩnh cửu”.
Sau bài giảng đó, cha Christensen chia sẻ trên Facebook rằng ”một linh mục phải luôn luôn giảng trước tiên cho chính mình, và điều đó cũng giúp tôi không sợ cái chết, vì nếu tôi đã chết với Chúa Kitô rồi, thì có gì mà tôi phải sợ nữa?
Trong Facebook, cha Christensen cũng viết rằng “Trong mọi sự, xin tuân theo ý Cha, chứ đừng theo ý con”. Và cha cũng viết: ”Tôi chấp nhận tất cả những gì Chúa định cho tôi và tôi dâng những sự ấy cho Chúa Giêsu nhờ tay Mẹ Maria, để đền bù tội lỗi tôi và tội lỗi của thế giới, để cứu vớt các tội nhân”. (LifeSite News 3-3-2020)
G. Trần Đức Anh OP
2020
ĐTC Phanxicô: Hãy bỏ tảng đá trong trái tim để sống cuộc đời mới
Trong buổi đọc kinh truyền tin hôm Chúa Nhật Thứ Năm Mùa Chay, Đức Thánh Cha Phanxicô đã kêu gọi các tín hữu bỏ tảng đá trong trái tim mình, và để Lời Chúa đem sự sống vào nơi chết chóc.
Khởi đi từ đoạn Tin Mừng thánh Gioan, tường thuật về việc Chúa Giêsu làm Lazarô sống lại, Đức Thánh Cha nói:
Anh chị em thân mến, chào buổi sáng!
Tin Mừng của Chúa nhật thứ năm Mùa Chay là Tin Mừng về sự phục sinh của anh Lazarô (x. Ga 11: 1-45). Lazarô là anh em trai của Marta và Maria; họ rất thân với Chúa Giêsu. Khi ngài đến Bêtania, Lazarô đã chết được bốn ngày; Marta chạy đến gặp Người và nói: “Thưa Thầy, nếu có Thầy ở đây, em con đã không chết.” (câu 21). Và Chúa Giêsu trả lời: “Anh ấy sẽ sống lại” (câu 23); và Người thêm rằng: “Chính Thầy là sự sống lại và là sự sống. Ai tin vào Thầy, thì dù đã chết, cũng sẽ được sống.” (câu 25).
Khi Maria cùng những người khác đến, tất cả đã khóc. Còn Chúa Giêsu, Người “thổn thức trong lòng, … và Người đã khóc.” (câu 33,35). Với sự thổn thức xao xuyến ấy, Người đi tới mộ, dâng lời tạ ơn Chúa Cha – Đấng hằng nghe lời Người cầu khẩn. Người cho mở ngôi mộ ra và kêu lớn tiếng: “Anh La-da-rô, hãy ra khỏi mồ!” (c.43). Và Lazarô bước ra, “chân tay còn quấn vải, và mặt còn phủ khăn” (c.44).
Chúa Giêsu là sự sống và là Đấng ban sự sống
Ở đây, chúng ta có thể chạm tay tới thực tại rằng Thiên Chúa là sự sống và là Đấng ban sự sống, nhưng Người vẫn muốn mang lấy bi kịch của cái chết.
Chúa Giêsu đã có thể tránh cho Lazarô, bạn của mình khỏi chết, nhưng Người muốn chia sẻ nỗi đau khổ của chúng ta khi mất đi những người thân yêu. Và trên tất cả, Người muốn tỏ cho thấy sự thắng vượt của Thiên Chúa đối với cái chết.
Giữa đau buồn, hãy tiếp tục vững tin
Trong Tin Mừng, chúng ta thấy rằng đức tin của con người và sự toàn năng của tình yêu Thiên Chúa tìm nhau và cuối cùng cũng gặp nhau. Chúng ta thấy điều ấy trong tiếng khóc của Marta và Maria, và của tất cả chúng ta cùng với họ: “Nếu Thầy ở đây, thì…!” Và câu trả lời của Chúa không phải là một bài phát biểu, không phải là một bài diễn văn, nhưng là chính Người: “Thầy là sự sống lại và là sự sống.”
Hãy có niềm tin! Giữa lúc đau buồn than van, hãy tiếp tục vững tin, ngay cả khi cái chết dường như đã chiến thắng. Hãy bỏ tảng đá khỏi trái tim của anh chị em! Hãy để Lời Chúa đem sự sống vào nơi chết chóc.”
Hãy bỏ tảng đá khỏi trái tim mình
Và hôm nay, Chúa Giêsu cũng nhắc lại với mỗi chúng ta: “Hãy bỏ tảng đá ra.” Thiên Chúa không tạo dựng chúng ta để dành cho huyệt mộ, nhưng Người tạo dựng chúng ta vì sự sống, vẻ đẹp, tốt lành và niềm vui. Nhưng như sách Khôn Ngoan đã nói: “sự chết xâm nhập vào thế gian vì ma quỷ ganh tị, và những ai về phe nó đều phải nếm mùi cái chết.” (Kn 2,24). Còn Chúa Giêsu Kitô, Người đã đến để giải thoát chúng ta khỏi sự sợ hãi.
Vì thế, chúng ta được mời gọi gỡ bỏ tảng đá của tất cả những thứ có mùi của cái chết: sống đức tin cách giả hình là cái chết; chỉ trích phá hoại người khác là cái chết; vu khống là cái chết; loại bỏ người nghèo là cái chết. Chúa yêu cầu chúng ta loại bỏ những viên đá này khỏi trái tim mình, và Người sẽ làm cho sự sống đâm hoa kết trái nơi chúng ta.
Chúa Kitô sự sống đích thực
Cũng như buổi cầu nguyện vào thứ sáu vừa qua tại quảng trường thánh Phê-rô, Đức Thánh Cha một lần nữa nhấn mạnh: chỉ nơi Chúa Giêsu, người Kitô hữu tìm thấy sự sống.
Chúa Kitô hằng sống, và những ai đón nhận Người, những ai vâng lời Người, những ai bước theo Người sẽ bước vào tương quan với sự sống. Không có Chúa Kitô, hoặc những gì ngoài Chúa Kitô, sẽ không chỉ không có sự hiện diện của sự sống, mà thậm chí, còn rơi vào cái chết.
Sống trắc ẩn như Chúa Giêsu
Sự phục sinh của Lazarô cũng là một dấu chứng của sự tái sinh diễn ra nơi những người tin ngang qua Bí tích Rửa tội, cùng với mầu nhiệm Vượt Qua của Chúa Kitô. Nhờ hoạt động và sức mạnh của Chúa Thánh Thần, Kitô hữu là người bước đi trong sự sống như một thụ tạo mới: một thụ tạo dành cho sự sống.
Và Đức Thánh Cha kết thúc với lời nguyện:
Xin Đức Trinh Nữ Maria giúp chúng ta trở nên những người biết trắc ẩn như Chúa Giêsu, Con Một Chúa Cha. Người đã mang lấy nơi mình, đã chia sẻ nỗi đau của chúng ta. Mỗi chúng ta hãy gần gũi với những ai đang gặp thử thách, hãy trở nên một phản ảnh của tình yêu và sự ân cần dịu dàng của Thiên Chúa, Đấng giải thoát chúng ta khỏi sự chết, và làm cho sự sống giành chiến thắng.
Trần Đỉnh, SJ – Vatican
2020
ĐTC Phanxicô cầu nguyện cho những người đói khổ
Sáng thứ Bảy, trong Thánh lễ phát trực tiếp từ Nhà nguyện Thánh Marta, Đức Thánh Cha tiếp tục mời gọi mọi người cầu nguyện cho những người đang phải đối diện với cái đói đang đến.
Đức Thánh Cha nói: “Trong những ngày này, ở một số nơi trên thế giới, người ta đã thấy những hậu quả của đại dịch; một trong số đó là cái đói. Chúng ta bắt đầu thấy những người bị đói, vì họ không thể làm việc, không có công việc ổn định. Chúng ta đã bắt đầu thấy những gì sẽ đến sau, nhưng nó đã bắt đầu tại thời điểm này”.
Trong bài giảng Thánh lễ, Đức Thánh Cha tập trung vào thái độ xét đoán của những người Pharisêu được Thánh Gioan thuật lại trong bài Tin Mừng theo ngày. Đức Thánh Cha chỉ ra mối bất hòa, sự rạn nứt đã có từ xa xưa giữa những người được coi là thành phần ưu tú trong xã hội và dân chúng, giữa những người đã bị “mất ký ức mình thuộc về một dân tộc” và “dân trung thành của Thiên Chúa”. Đây là bi kịch của giáo sĩ trị, một sự rạn nứt mà chúng ta có thể thấy trong thời điểm đại dịch.
“Trong mấy ngày qua, tôi đã nghe một số người nói rằng: Tại sao các nữ tu và các linh mục khỏe mạnh lại đi đến với người nghèo, trao cho họ thức ăn. Các nữ tu và linh mục này có thể bị nhiễm virus? Và những người này nói với giám mục không cho phép các linh mục đi ra ngoài, các linh mục chỉ để cử hành bí tích, công việc giúp người nghèo là bổn phận của chính phủ”.
Đức Thánh Cha nói tiếp: “Dân chúng bị xem là tầng lớp thứ hai. Chúng ta nghĩ mình là tầng lớp lãnh đạo, chúng ta không được để cho đôi tay bị dơ bẩn vì người nghèo. Nhiều lần tôi nghĩ: các linh mục, nữ tu là những người tốt, nhưng không có can đảm ra đi phục vụ người nghèo. Có một điều gì đó thiếu”.
Sau những suy tư này, ngay lập tức Đức Thánh Cha nói về sự rạn nứt giữa những người theo Chúa Giêsu và nhóm luật sĩ từ chối Chúa vì theo họ Chúa không tuân theo lề luật: “Nhóm luật sĩ này khinh bỉ Chúa. Nhưng họ cũng coi thường dân chúng, những người kém hiểu biết. Dân thánh trung thành của Thiên Chúa tin vào Chúa Giêsu, đi theo Người; và nhóm những người được cho là ưu tú, nhóm luật sĩ, tự tách mình ra khỏi dân chúng và không đón nhận Chúa Giêsu”. Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Đó là những người thuộc thành phần ưu tuyển nhưng họ có một lỗ hổng lớn, họ đã mất ký ức về việc mình thuộc về một dân tộc”.
Đức Thánh Cha tiếp tục: “Sự rạn nứt giữa giới thượng lưu, các nhà lãnh đạo tôn giáo và dân chúng là một bi kịch đã có từ xa xưa. Dân Chúa có một ân sủng lớn lao, biết được ở đâu có Thánh Thần. Dân chúng cũng tội lỗi, nhưng họ biết đường dẫn đến ơn cứu độ. Vấn đề của thành phần giáo sĩ ưu tú là họ đã trở nên tinh vi, họ đã chuyển sang một tầng lớp xã hội khác, cảm thấy mình là những người lãnh đạo”.
Đức Thánh Cha mời gọi mọi người nghĩ đến rất nhiều người nam nữ tốt lành đang phục vụ Thiên Chúa. Những người này cũng đã ra đi phục vụ người nghèo, rất nhiều linh mục và tu sĩ không tách rời khỏi dân chúng. Đức Thánh Cha đưa ra một mẫu gương mà ngài thấy qua một bức ảnh: Một cha xứ ở trên núi, mặc dù tuyết lạnh, vị linh mục này vẫn mang Mặt nhật Mình Thánh Chúa đi chúc lành cho dân chúng.
Đức Thánh Cha mời gọi: “Mỗi người hãy suy nghĩ xem mình đang ở thành phần nào? Tôi là thành phần đang do dự; hay ngược lại, tôi là thành phần thuộc về dân trung thành của Chúa; hoặc tôi là thành phần ưu tú tách rời khỏi dân Chúa, thành phần giáo sĩ trị”.
Đức Thánh Cha kết thúc bài giảng và đưa ra lời khuyên mà Thánh Phaolô đã trao cho môn đệ Timôthê, vị giám mục trẻ: “Con hãy nhớ đến mẹ và bà của con”. Thánh Phaolô đã khuyên điều này là bởi vì Thánh nhân biết rõ mối nguy hiểm có thể xảy đến cho thành phần ưu tú lãnh đạo”.
Ngọc Yến
2020