2023
Người Israel lòng dạ ngay thẳng
24.8 Thánh Barthôlômêô, Tông Đồ
Tl 11:29-39; Tv 40:5,7-8,8-9,10; Mt 22:1-14
Người Israel lòng dạ ngay thẳng
Trong Tân Ước, Thánh Batôlômêô chỉ được nhắc đến trong danh sách các tông đồ. Một số học giả cho rằng ngài là Nathanaen, người Cana xứ Galilê được Philípphê mời đến gặp Chúa Giêsu. Và Chúa Giêsu đã khen ông: “Ðây đích thực là người Israel. Lòng dạ ngay thẳng” (Ga 1, 47b). Khi Natanien hỏi Chúa Giêsu làm sao Ngài biết ông, Chúa Giêsu trả lời “Tôi thấy anh ở dưới cây vả” (Ga 1, 48b). Ðiều tiết lộ kinh ngạc này đã khiến Nathanaen phải kêu lên, “Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa; chính Thầy là Vua Israel” (Ga 1, 49b). Nhưng Chúa Giêsu đã phản ứng lại, “Có phải anh tin vì tôi nói với anh là tôi thấy anh dưới cây vả? Anh sẽ được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa!” (Ga 1, 50)
Theo truyền thuyết truyền lại, thì thánh nhân là người có tầm vóc trung bình với mái tóc đen, nước da trắng trẻo, và đôi mắt tròn, lớn ẩn sâu trong hai con mắt hơi rộng, ngày ngày Ngài đọc kinh có tới trăm lần. Giọng nói của Ngài sang sảng và có sức thu hút lạ thường. Vẻ mặt Ngài luôn luôn vui tươi, Ngài cũng được ơn nói nhiều thứ tiếng và biết mọi sự tương lai. Với những ơn đặc biệt ấy, danh tiếng Ngài chả mấy chốc lừng lẫy như sóng cồn, khiến bao nhiêu con bệnh cũng như bao nhiêu người mắc cơn nguy biến đều tìm đến xin thánh nhân cứu chữa.
Bấy giờ vua Pôlêmon có một công chúa bị quỷ ám. Vua đã nhờ các quỷ khác trừ nhưng vô hiệu quả, nghe nói thánh nhân có uy quyền trừ được tà ma, đầu tiên nhà vua không tin, nhưng phần tin công chúa, phần muốn thử tài của Ngài nên vua cho mời thánh nhân tới. Sau khi cầu nguyện sốt sắng, thánh nhân đã trừ quỷ và chữa cho công Chúa khỏi.
Trước phép lạ nhãn tiền này, nhà vua cho người mang vàng bạc hậu tạ thánh nhân, nhưng Ngài một mực khước từ. Một đêm kia vua Polêmon chiêm bao thấy thánh nhân hiện đến và nói với nhà vua rằng: “Tôi đến đây không phải để gầy dựng gia nghiệp, thu tích vàng bạc nhưng để cứu rỗi các linh hồn, giải phóng người ta khỏi ách lầm than của ma quỷ.
Đồng thời vua cũng được thánh nhân giảng cho biết qua về Chúa Giêsu và hứa sẽ chỉ tên vạch mặt quỷ Atarôt, bằng cách bắt nó tuyên xưng Chúa Kitô rồi mới trục xuất nó ra một lần nữa. Sự việc xẩy ra y như vua đã chiêm bao: một ngày kia trước mặt vua và cả triều đình thánh nhân công khai bắt tên quỷ Atarôt thú nhận nó là tên lừa bịp dân chúng và là tên phản tặc đối với Thiên Chúa. Đồng thời nó tuyên xưng thánh nhân là tông đồ Thiên Chúa sai đến để truyền bá Phúc âm. Thánh nhân ra lệnh cho nó phải cút khỏi vùng này và cấm từ nay không được lai vãng đến hại dân. Tên quỷ vâng lệnh và “cúp đuôi” biến mất. Bấy giờ dân chúng hết lời ca tụng thánh nhân và đập phá tượng quỷ đang thờ. Chứng kiến phép lạ nhãn tiền này, cả triều vua xin học đạo và chịu phép rửa tội.
Ma quỷ căm giận vì thất bại nên tìm cách trả thù. Chúng xúi giục một số viên chức nổi lên chống đối lại thánh nhân và coi Ngài như kẻ thù phá hoại chùa miếu đền thờ, phá rối an ninh. Rồi tiếng đồn thổi vu cáo thánh nhân mỗi ngày một lan rộng.
Lần kia một số công chức âm mưu đến vu cáo với vua Atigiê em vua Polemê rằng: thánh nhân đã phá hủy đền chùa của họ. Tức giận, Atigiê truyền đưa thánh nhân tới. Trước sân rồng lộng lẫy, thánh nhân đàng hoàng tiến lên tâu trình mọi việc với nhà vua. Đang khi nhà vua sỉ nhục thánh nhân thì tất cả các tượng bụt trong đền vua tự nhiên đổ tan tành, nhà vua nổi nóng hạ lệnh lột da rồi thiêu sinh thánh nhân. Nhưng Chúa toàn năng đã tỏ uy quyền của Ngài để mở mắt cho những kẻ mù tối: qua hai cuộc hành hình thánh nhân vẫn còn sống. Sau cùng thánh nhân bị trảm quyết, ngày 24 tháng 8 năm 52.
Nghe tin thánh nhân bị trảm quyết, cả triều vua Pôlômon vội vã sang xin xác thánh Ngài và an táng rất trọng thế. Để thưởng công vua Pôlômon, sau 30 ngày các vị tông đồ đã truy phong nhà vua lên chức giám mục. Còn vua Atigiê và những kẻ đã nhúng tay hành quyết thánh nhân đều bị bệnh quỷ ám và chết một cách khốn nạn.
Sau khi an táng xác thánh nhân, dân chúng tấp nập đến kính viếng và được hưởng nhiều phép lạ. Nhiều người lương dân thấy vậy đâm ghen tương. Họ bí mật quật mộ và quẳng quan tài Ngài xuống biển. Nhưng Chúa quan phòng đã làm phép lạ khiến tấm quan tài bằng chì của thánh nhân nổi lềnh đềnh trên mặt biển và được sóng biển đưa tới hòn đảo Lipari gần Xixin (Cicile). Tín hữu miền này rước quan tài thánh nhân về miền Bênêven và xây cất đền thờ kính Ngài. Với những phép lạ thời danh Ngài làm, chẳng bao lâu nơi đây trở thành đất hành hương danh tiếng. Năm 983 dưới thời Đức giáo hoàng Grêgôriô V, xác thánh Ngài được di chuyển vể La-mã nằm bên cạnh các Tông đồ khác.
Sổ Tử Ðạo Rôma viết rằng Thánh Batôlômêô đã rao giảng ở Ấn và Armenia, là nơi ngài bị lột da và bị chém đầu bởi vua Astyages.
Philipphê cùng quê quán với hai anh em Phêrô và Anrê, ở làng chài Bétsaiđa bên bờ biển Tibêriát. Ông là một trong những vị tông đồ đầu tiên được gọi theo Chúa như Tin Mừng Gioan ghi nhận ngay ở chương đầu (Ga 1, 43-44).
Philipphê gặp Nathanaen cũng thường gọi Batôlômêô, giới thiệu về thầy của mình – Chúa Giêsu: “Chúng tôi đã gặp thấy Con Người mà luật Môisê và các tiên tri đã nói đến: Đó chính là Giêsu, con trai ông Giuse làng Nadarét”. Cùng với Betsaiđa, Cana, Nadarét chỉ là những thị trấn nhỏ vùng quê. Trong Cựu ước không có một ngôn sứ nào nhắc đến Nadarét. Vì thế, Nathanaen, người Cana, nghi ngờ rằng thân thế của Thầy Giêsu: “Từ Nadarét làm sao có cái gì hay được”. Philipphê không cần mất thời giờ để tranh luận, nhưng thuyết phục bạn mình đến gặp Đức Giêsu để chính Nathanen tự mình khám phá ra Ngài: “Hãy đến mà xem”. Chỉ kinh nghiệm gặp và sống với Chúa Giêsu mới có thể giúp Nathanaen vượt qua được những giới hạn trần tục, che kín mầu nhiệm Con Thiên Chúa nhập thể. “Hãy đến mà xem”, là câu trả lời của Chúa Giêsu, khi hai ông Andrê và Gioan, những môn đệ của ông Gioan Tẩy giả hỏi Ngài: “Thưa Thầy, Thầy ở đâu ?” Chúa trả lời: “Hãy đến mà xem… đến và xem chỗ Người ở, và ở lại với Người…” (Ga 1,35-42).
Vừa gặp Chúa Giêsu, Ngài đã nhận định về ông như một người Israel đích thực: “Lòng dạ không có gì gian dối”. Ông đã kinh ngạc trước nhận xét của Đức Giêsu, Đấng thấu suốt lòng dạ con người. Đức Giêsu biết rõ Nathanaen đang khao khát hiểu biết về Thiên Chúa, đang muốn gặp Thiên Chúa. Người đã đặt vào lòng Nathanaen lòng khao khát Đấng đã dựng nên con người vì tình yêu: “Trước khi Philipphê gặp anh, Thầy đã thấy anh dưới cây vả”. Nathanaen đã đến và nghe lời Chúa Cứu Thế, ông đã hết sức cảm phục” (x. Ga 1,43-51).
Ông Nathanaen, còn được gọi là Batôlômêô, có lẽ sẽ không yêu mến Chúa nếu như ông không “đến mà xem” như lời mời gọi. Nếu ông chỉ dừng lại với những hiểu biết đóng khung của mình thì Đức Giêsu sẽ chẳng là gì trong tâm trí của ông. Được kêu mời đến mà xem, ông đã nhận ra người mà ông đang mong chờ, biết được người mà ông đang mong chờ, biết được người mà ông muốn gắn kết cuộc đời, và yêu được người mà ông tôn thờ.
Sự hiểu biết không chỉ đến nhờ lý trí, nhưng còn được khai mở nhờ đức tin. Lý trí cho ta biết cách thức thông truyền tình yêu, còn đức tin giúp ta biết mức độ của tình yêu. Lý trí giúp ta hiểu lúc nào có tình yêu, còn đức tin giúp ta vững tin vào tình yêu luôn mãi.
Từ đời đời, Thiên Chúa đã biết ta trong mọi bí ẩn của tâm hồn. Chúa dò thấu tường tận. Không có gì kín nhiệm mà Chúa không thông suốt. Chúa biết rõ tất cả nơi chúng ta.
Qua cuộc gặp gỡ Chúa đã biến đổi Nathanaen, tình gắn bó với Thầy bền vững. Cũng thế, người đến gặp gỡ Thiên Chúa là thân thiết với Ngài, là biết Người một cách thâm sâu hơn, là “kiểm nghiệm bằng mắt thấy tai nghe, bằng con người xương thịt, cái thực tại lịch sử sẽ làm nền tảng cho đức tin”
2023
THÁNH BA-TÔ-LÔ-MÊ-Ô, TÔNG ĐỒ
THÁNH BA-TÔ-LÔ-MÊ-Ô, TÔNG ĐỒ
lễ kính
Ca nhập lễ
Tv 95,2.3
Ngày qua ngày,
hãy loan báo ơn Thiên Chúa cứu độ,
kể cho muôn dân biết Người thật quang vinh.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa, xin ban cho chúng con một lòng tin vững mạnh, để chúng con thật tình gắn bó với Ðức Kitô, Con Một Chúa như thánh Ba-tô-lô-mê-ô Tông Ðồ. Xin Chúa cũng nhận lời thánh nhân cầu thay nguyện giúp mà cho chúng con sống thế nào, để muôn dân nhận biết Hội Thánh chính là bí tích cứu độ. Chúng con cầu xin…
Bài đọc 1
Kh 21,9b-14
Trên mười hai nền móng, có tên mười hai Tông Đồ của Con Chiên.
Bài trích sách Khải huyền của thánh Gio-an tông đồ.
9b Tôi là Gio-an, bấy giờ, một thiên thần đến bảo tôi : “Lại đây, tôi sẽ chỉ cho ông thấy Tân Nương, Hiền Thê của Con Chiên.” 10 Rồi đang khi tôi xuất thần, thì người đem tôi lên một ngọn núi cao hùng vĩ, và chỉ cho tôi thấy Thành Thánh, là Giê-ru-sa-lem, từ trời, từ nơi Thiên Chúa mà xuống, 11 chói lọi vinh quang Thiên Chúa. Thành rực sáng tựa đá quý tuyệt vời, như ngọc thạch trong suốt tựa pha lê. 12 Thành có tường rộng và cao, với mười hai cửa do mười hai thiên thần canh giữ, và trên các cửa có ghi tên mười hai chi tộc con cái Ít-ra-en. 13 Phía đông có ba cửa, phía bắc ba cửa, phía nam ba cửa và phía tây ba cửa. 14 Tường thành xây trên mười hai nền móng, trên đó có tên mười hai Tông Đồ của Con Chiên.
Đáp ca
Tv 144,10-11.12-13ab.17-18 (Đ. x. c.12a)
Đ.Lạy Chúa, kẻ hiếu trung với Chúa
được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang.
10Lạy Chúa, muôn loài Chúa dựng nên phải dâng lời tán tạ,
kẻ hiếu trung phải chúc tụng Ngài,11nói lên rằng : triều đại Ngài vinh hiển,
xưng tụng Ngài là Đấng quyền năng.
Đ.Lạy Chúa, kẻ hiếu trung với Chúa
được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang.
12Để nhân loại được tường những chiến công của Chúa,
và được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang.13abTriều đại Ngài : thiên niên vĩnh cửu,
vương quyền Ngài vạn đại trường tồn.
Đ.Lạy Chúa, kẻ hiếu trung với Chúa
được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang.
17Chúa công minh trong mọi đường lối Chúa,
đầy yêu thương trong mọi việc Người làm.18Chúa gần gũi tất cả những ai cầu khẩn Chúa,
mọi kẻ thành tâm cầu khẩn Người.
Đ.Lạy Chúa, kẻ hiếu trung với Chúa
được biết triều đại Ngài rực rỡ vinh quang.
Tung hô Tin Mừng
Ga 1,49b
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa, chính Thầy là Vua Ít-ra-en. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Ga 1,45-51
Đây đích thật là một người Ít-ra-en, lòng dạ không có gì gian dối.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gio-an.
45 Khi ấy, ông Phi-líp-phê gặp ông Na-tha-na-en và nói : “Đấng mà sách Luật Mô-sê và các ngôn sứ nói tới, chúng tôi đã gặp : đó là ông Giê-su, con ông Giu-se, người Na-da-rét.” 46 Ông Na-tha-na-en liền bảo : “Từ Na-da-rét, làm sao có cái gì hay được ?” Ông Phi-líp-phê trả lời : “Cứ đến mà xem !” 47 Đức Giê-su thấy ông Na-tha-na-en tiến về phía mình, liền nói về ông rằng : “Đây đích thật là một người Ít-ra-en, lòng dạ không có gì gian dối.” 48 Ông Na-tha-na-en hỏi Người : “Làm sao Ngài lại biết tôi ?” Đức Giê-su trả lời : “Trước khi Phi-líp-phê gọi anh, lúc anh đang ở dưới cây vả, tôi đã thấy anh rồi.” 49 Ông Na-tha-na-en nói : “Thưa Thầy, chính Thầy là Con Thiên Chúa, chính Thầy là Vua Ít-ra-en !” 50 Đức Giê-su đáp : “Vì tôi nói với anh là tôi đã thấy anh ở dưới cây vả, nên anh tin ! Anh sẽ còn được thấy những điều lớn lao hơn thế nữa.” 51 Người lại nói : “Thật, tôi bảo thật các anh, các anh sẽ thấy trời rộng mở, và các thiên thần của Thiên Chúa lên lên xuống xuống trên Con Người.”
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, nhân ngày lễ kính thánh Tông Ðồ Ba-tô-lô-mê-ô, chúng con dâng tiến của lễ này để chúc tụng tôn vinh Chúa. Xin nhận lời thánh nhân chuyển cầu mà ban ơn trợ giúp chúng con. Chúng con cầu xin…
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Ðức Ki-tô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì Chúa đã cho Hội Thánh được đứng vững trên nền tảng các Tông Ðồ, để Hội Thánh luôn là dấu chỉ trường tồn sự thánh thiện của Chúa nơi trần gian, và trình bày giáo lý bởi trời cho mọi người.
Vì thế, giờ đây và cho đến muôn đời, cùng với toàn thể đạo binh thiên quốc, chúng con sốt sắng chúc tụng và tung hô Chúa rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Ca hiệp lễ
Lc 22,29-30
Chúa nói : “Thầy sẽ ban quyền cai trị cho anh em, như Cha Thầy đã ban cho Thầy, để anh em được cùng với Thầy đồng bàn ăn uống trên vương quốc của Thầy.”
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, là Thiên Chúa chúng con, trong ngày lễ kính thánh Ba-tô-lô-mê-ô tông đồ, chúng con đã lãnh nhận bí tích Thánh Thể là bảo chứng ơn cứu độ muôn đời. Xin cho bí tích này nâng đỡ chúng con bây giờ và mãi mãi. Chúng con cầu xin…
2023
Đức Mẹ – mẫu gương phục vụ và ngợi khen
Trưa thứ Ba ngày 15/8, Lễ Đức Mẹ Hồn xác Lên trời, Đức Thánh Cha đã chủ sự buổi đọc Kinh Truyền Tin với khoảng 10 ngàn tín hữu hiện diện tại quảng trường thánh Phêrô. Trong bài huấn dụ trước khi đọc kinh, Đức Thánh Cha nhắn nhủ các tín hữu noi gương Mẹ Maria, là mẫu gương về sự ngợi khen Thiên Chúa và phục vụ anh chị em mình.
Bài huấn dụ của Đức Thánh Cha trước khi đọc Kinh Truyền Tin
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Hôm nay, lễ trọng Đức Trinh Nữ Maria Hồn Xác Lên Trời, chúng ta cùng chiêm ngắm Mẹ, Đấng lên Trời cả hồn lẫn xác trong vinh quang. Bài Tin Mừng hôm nay cũng trình bày cho chúng ta điều đó khi Mẹ đi lên, nhưng lần này Mẹ đi lên một “vùng núi” (Lc 1,39); tại sao Mẹ lên núi? Để giúp đỡ người chị họ Elizabeth, và ở đó Mẹ đã công bố bài ca Magnificat. Mẹ Maria đi lên và Lời Chúa mạc khải cho chúng ta những nét đặc trưng của Mẹ khi Mẹ đi lên. Đặc trưng gì? Đó là phục vụ người lân cận và ngợi khen Chúa: cả hai. Mẹ Maria là người nữ phục vụ tha nhân và Mẹ Maria là người nữ ngợi khen Thiên Chúa, hơn nữa, thánh sử Luca thuật lại chính cuộc đời Chúa Kitô như một cuộc đi lên, tức là hướng về Giêrusalem, nơi Người tự hiến trên Thập Giá, đồng thời cũng mô tả cuộc hành trình của Mẹ Maria. Chúa Giêsu và Mẹ Maria cùng đi trên một con đường: hai cuộc đời lên cao, tôn vinh Thiên Chúa và phục vụ anh chị em mình. Chúa Giêsu là Đấng Cứu Chuộc, Đấng hiến mạng sống vì chúng ta, để chúng ta được nên công chính; Mẹ Maria như người tôi tớ ra đi phục vụ: cả hai cuộc đời chiến thắng sự chết, và sống lại; bí mật của hai cuộc đời là phục vụ và ngợi khen. Chúng ta cùng dừng lại hai khía cạnh này: phục vụ và ngợi khen.
Phục vụ là khi chúng ta hạ mình phục vụ anh chị em, chúng ta đi lên: chính tình yêu nâng cuộc sống lên cao. Chúng ta ra đi phục vụ anh chị em của chúng ta và với việc phục vụ này, chúng ta đi lên cao. Nhưng việc phục vụ không hề dễ dàng: Đức Mẹ, người vừa mới mang thai, từ Nazareth đã đi gần 150 cây số để đến nhà bà Elizabeth. Giúp đỡ có cái giá của nó, đối với tất cả chúng ta! Giúp đỡ luôn có cái giá của nó! Chúng ta luôn trải nghiệm điều đó, việc chăm sóc người khác đòi hỏi những vất vả, kiên nhẫn và lo lắng. Ví dụ, chúng ta nghĩ đến nhiều người hằng ngày phải di chuyển hàng cây số để đi làm và trở về, và thực hiện nhiều nhiệm vụ vì lợi ích của người khác; hay chúng ta nghĩ đến những hy sinh thời giờ và giấc ngủ để chăm sóc một trẻ sơ sinh hoặc một người già; và dấn thân phục vụ những người không có gì để trả lại, trong Giáo hội cũng như trong việc tình nguyện. Tôi ngưỡng mộ các hoạt động tình nguyện. Điều này thật sự vất vả, nhưng đó là đi lên, hướng đến Thiên đàng! Đây là việc phục vụ thực sự.
Tuy nhiên, sự phục vụ có nguy cơ trở nên vô ích nếu không ngợi khen Thiên Chúa. Thật vậy, khi Đức Maria vào nhà người chị họ, Mẹ đã ngợi khen Thiên Chúa. Mẹ không nói về sự mệt mỏi của mình sau chuyến đi, nhưng Mẹ công bố một bài ca vui mừng xuất phát từ trái tim. Vì ai yêu mến Thiên Chúa thì biết ngợi khen. Và Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thấy “dòng thác chảy những lời ngợi khen”: hài nhi nhảy mừng trong lòng bà Êlisabét (x. Lc 1:44), người đã loan báo những lời chúc lành và công bố “mối phúc đầu tiên”: “Em thật có phúc vì đã tin” (Lc 1,45); Có phúc vì đã tin; và mọi sự đạt tới đỉnh điểm nơi Đức Maria, người đã công bố lời kinh Magnificat (x. Lc 1:46-55). Ngợi khen làm tăng niềm vui. Lời ngợi khen giống như một cái thang: nó đưa trái tim lên cao. Khen ngợi nâng tâm hồn lên và vượt qua cám dỗ bỏ cuộc. Anh chị em có thấy rằng những người buồn chán, những người hay ngồi lê đôi mách không có khả năng khen ngợi không? Hãy tự hỏi: tôi có khả năng khen ngợi không? Thật tốt biết bao khi ngợi khen Chúa mỗi ngày và khen ngợi những người khác nữa! Thật tốt khi sống với lòng biết ơn và chúc phúc thay vì tiếc nuối và phàn nàn, nhìn lên thay vì xệ mặt! Càm ràm: có những người phàn nàn mỗi ngày. Nhưng hãy thấy rằng Chúa ở gần bạn, hãy thấy rằng Người đã tạo dựng nên bạn, hãy thấy những điều Người đã ban cho bạn. Hãy ngợi khen! Và đây là sức khỏe thiêng liêng.
Phục vụ và khen ngợi. Chúng ta hãy thử tự hỏi mình xem: tôi sống công việc và những bận tâm hằng ngày với tinh thần phục vụ hay ích kỷ? Tôi có cống hiến cho ai đó một cách vô vị lợi mà không tìm kiếm lợi lộc trước mắt không? Tôi có lấy việc phục vụ làm “bàn đạp” của đời mình không? Và nghĩ đến lời ngợi khen: tôi có giống Mẹ Maria, vui mừng trong Chúa không (x. Lc 1,47)? Tôi có cầu nguyện chúc tụng Chúa không? Và, sau khi ngợi khen Chúa, tôi có lan tỏa niềm vui của Người cho những người tôi gặp không? Mỗi người cố gắng trả lời những câu hỏi này.
Xin Mẹ của chúng ta, Đấng Hồn Xác Lên Trời, giúp chúng ta vươn cao hơn mỗi ngày qua việc phục vụ và ngợi khen.
Theo Vatican News (15/8/2023)
2023
Đào tạo phụng vụ cho Dân Chúa: Bài 1 – Cử hành Thánh lễ
HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM
ỦY BAN PHỤNG TỰ
[email protected]
– Để áp dụng Tông thư Desiderio Desideravi (DD) của Đức Thánh Cha Phanxicô;
– Để tuân thủ quy luật phụng tự và kỷ luật các Bí tích, đồng thời thể hiện tính duy nhất trong cử hành phụng vụ;
Ủy ban Phụng tự phổ biến đề tài hướng dẫn đầu tiên của chương trình
Bài 1: CỬ HÀNH THÁNH LỄ
Nghi thức | Thực hành |
TỔNG QUÁT |
– Giữ luật chữ đỏ. – Phải dùng bản văn Nghi thức Thánh Lễ năm 2005, đã được Tòa Thánh phê chuẩn. – Không tự ý thêm bớt trong bản văn phụng tự; không tùy tiện và thay đổi trình tự nghi thức; không xâm phạm tính thánh thiêng của Cung Thánh với những trang trí tầm thường hoặc lòe loẹt, không bài trí như một sân khấu đời thường mang tính phô diễn. |
Động tác | Cử chỉ và điệu bộ của linh mục, phó tế, các thừa tác viên cũng như của dân chúng, phải được thể hiện sao cho toàn thể cuộc cử hành mang vẻ đẹp đơn sơ trang nhã, giúp thấy rõ ý nghĩa xác thực và đầy đủ của những phần khác nhau, đồng thời cũng cổ võ sự tham dự của mọi người (Quy chế Tổng quát Sách lễ Rôma [QCSL], 42) – Không đọc nhanh cũng không quá chậm – Phân biệt các động tác: cúi đầu – cúi mình – cúi mình sâu (theo chữ đỏ) – Dang tay không rộng quá, cũng không cao quá hoặc thấp quá |
NGHI THỨC NHẬP LỄ | |
Cuộc rước nhập lễ |
– Đang khi đoàn rước tiến vào thánh đường thì hát ca nhập lễ (QCSL 47). Việc đánh trống hay trình tấu bằng kèn phải được thực hiện trước khi Nhập lễ. Đoàn rước không di chuyển khi đang diễn tấu. (Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc, 47). Theo đó: * Trống, trắc không chuyển tải được lời, nên chỉ sử dụng khi tập họp cộng đoàn, trước khi đi rước. * Kèn thổi khi đường rước xa, nhưng phải ngưng khi đoàn rước tiến tới cửa nhà thờ và phải thổi theo bài thánh ca được chuẩn nhận. |
Rước sách Tin Mừng | – Sách Tin Mừng, chứ không phải sách Bài đọc. – Thừa tác viên chính là phó tế – Nếu không có phó tế, một linh mục trong đoàn đồng tế hoặc người đã lãnh tác vụ đọc sách cầm sách Tin Mừng – Nếu không thì đặt sẵn sách Tin Mừng trên bàn thờ (x. QCSL, 120) |
Xông hương | Trong một Thánh Lễ, chỉ thực hiện theo một trong hai cách thức: A. Theo cách Á Đông: xá nhang hoặc đốt hương trong lư trước khi hôn kính bàn thờ B. Xông hương theo truyền thống Âu Tây |
Có ba dạng xông hương: xông thẳng – xông ba hướng – xông liên tục.
– Động tác cho mỗi lần xông thẳng: nâng cao bình hương – dừng – lắc bình hương hai nhịp – hạ bình hương xuống một chút (không phải vừa đưa lên vừa lắc và không bao giờ lắc ba nhịp).
– Xông ba hướng: lắc bình hương hai nhịp ở giữa – bên trái – bên phải.
Trong Thánh Lễ:
– Chủ tế xông hương bàn thờ và Thánh Giá sau khi hôn kính bàn thờ (Nghi Thức Thánh Lễ – NTTL 1; QCSL 123)
– Bàn thờ: lắc bình hương liên tục quanh bàn thờ
– Lễ vật: xông ba lần (giữa 2 lắc – trái 2 lắc – phải 2 lắc), có thể xông theo hình thánh giá
– Thánh Thể, Thánh Giá, ảnh Chúa, nến Phục sinh, chủ tế: xông thẳng ba lần (QCSL 277)
– Sách Tin Mừng, lễ vật, các vị đồng tế, cộng đoàn: xông ba lần (giữa 2 lắc – trái 2 lắc – phải 3 lắc)
– Thánh tích, ảnh tượng: xông thẳng hai lần
– Lúc chuẩn bị lễ vật: sau khi chủ tế xông hương lễ vật, bàn thờ và Thánh Giá, thừa tác viên xông riêng chủ tế, sau đó xông chung các giám mục và linh mục đồng tế, cuối cùng xông chung cộng đoàn giáo dân.
– Thứ tự: xông riêng chủ tế, sau đó xông chung các giám mục và linh mục đồng tế, cuối cùng xông chung cộng đoàn giáo dân.Nghi thức Nhập lễ– Linh mục đứng tại ghế chủ tọa, trừ trường hợp bất khả thi (x. Nghi thức Thánh lễ [NTTL] 1; QCSL 50).PHỤNG VỤ LỜI CHÚACông bố Lời Chúa– Chỉ đặt một bục đọc Lời Chúa, đây cũng là giảng đài và nơi đọc Lời nguyện cộng đoàn (x. 71; 138).
– Trong Phụng vụ Lời Chúa, chính Chúa nói và cộng đoàn lắng nghe, cộng đoàn không đọc chung các bài Sách Thánh và Tin Mừng.
– Các thừa tác viên đọc sách: nam mặc áo Alba hoặc âu phục có mang cà-vạt, nữ mặc áo dài màu trắng (x. 335-336).
– Trong lễ có cử hành Bí tích Hôn nhân, cô dâu chú rể không đọc Sách Thánh; và trong thánh lễ An táng, thân nhân người quá cố cũng không đọc Sách Thánh, trừ phi không còn ai khác thi hành nhiệm vụ này (x. Hiến chế Phụng vụ thánh 32; NTTL 10; Hội đồng Giáo Hoàng về Gia đình, Chuẩn bị Bí tích Hôn nhân 68).
– Không được để cô dâu chú rể cùng đứng bên nhau khi đọc sách để chụp hình.Thánh vịnh Đáp ca– Việc đọc/hát thánh vịnh là nhiệm vụ của người xướng/hát thánh vịnh (psalmista) hoặc của thừa tác viên đọc sách (lector) (QCSL số 61, 129). Họ sẽ đọc hoặc hát Thánh vịnh Đáp ca tại bục đọc sách – không đọc tại nơi ca đoàn.Giảng lễ
– Thông thường, chính linh mục chủ tế, hoặc một vị đồng tế, hoặc phó tế sẽ giảng lễ.
– Không được để giáo dân giảng lễ.
– Phải giảng vào các ngày Chúa nhật và lễ buộc; nên giảng trong lễ các ngày thường mùa Vọng, mùa Chay và mùa Phục sinh, và trong các lễ khác cũng như các dịp có khá đông người tới nhà thờ (x. 65-66).
– Sau bài giảng, nên giữ thinh lặng một khoảng thời gian ngắn (x. QCSL 136, 56, 66).
– Người giảng lễ không được rời giảng đài; không ca hát, hỏi đáp, tặng quà… (những việc này dành cho lúc dạy giáo lý, giảng phòng, tĩnh tâm…).Tuyên xưng đức tin– Khi phải đọc kinh Tin Kính, chỉ được đọc hoặc hát một trong hai lời tuyên xưng Nicêa và của các Tông đồ (x. NTTL 18-19).
– Không được thay thế bằng bất cứ bài hát nào khác, kể cả bằng những mẫu tuyên xưng trong nghi thức các bí tích khác.Lời nguyện cộng đoàn
(Lời nguyện tín hữu/Lời nguyện chung)- Phải đọc trong các Lễ Trọng, Lễ Chúa nhật, Lễ Thêm sức, Lễ Hôn phối, Lễ An táng.
– Các ý nguyện được đọc tại giảng đài hoặc một nơi thích hợp, do phó tế, một ca viên, một thừa tác viên đọc sách, hoặc một tín hữu giáo dân.
– Những ý nguyện phải giản dị, vắn tắt, tự nhiên và thận trọng, diễn tả ý nguyện của toàn thể cộng đoàn (x. QCSL 71).PHỤNG VỤ THÁNH THỂ– Bàn thờ để trống suốt phần Nhập lễ và Phụng vụ Lời ChúaChuẩn bị lễ vật– Không được để sẵn trên bàn thờ từ đầu lễ: chén thánh, rượu nước, bình đựng bánh lễ, sách lễ, khăn thánh (trừ khi phải sử dụng khăn thánh có kích thước lớn).Kinh nguyện Thánh Thể– Không được tự tiện thay đổi hoặc thêm bớt bất cứ lời nào trong Kinh nguyện Thánh Thể. (Hc. PV 22; QCSL 24)
– Cộng đoàn quỳ từ sau lời tung hô Thánh Thánh Thánh đến hết vinh tụng ca Chính nhờ Người.Truyền phép– Các công thức truyền phép phải đọc rõ ràng và lớn tiếng (chữ đỏ)Chúc bình an– Sau lời “Anh chị em hãy chúc bình an cho nhau”, chủ tế thinh lặng chào chúc bình an các vị đồng tế, phó tế, hoặc thừa tác viên đứng gần; các vị đồng tế hay thừa tác viên khác đứng gần nhau cũng làm như thế. Giáo dân ở các hàng ghế hai bên cũng quay vào giữa chào chúc bình an cho nhau (x. QCSL 82).KẾT LỄ
– Chỉ đọc câu “Lễ xong, chúc anh chị em đi bình an” trong khi chờ bản dịch mới cho các công thức khác. |