Dây Pallium, biểu tượng của truyền thống và trách nhiệm
Dây Pallium, biểu tượng của truyền thống và trách nhiệm
Nhìn bề ngoài, dây Pallium dệt từ lông chiên chỉ là một trang phục nhẹ nhàng, nhưng đây lại là biểu tượng nhắc nhở các vị giáo hoàng và tổng giám mục về nhiệm vụ đi tìm và chăm sóc những con chiên lạc.
Hằng năm, vào lễ kính thánh Phêrô và Phaolô tông đồ, Đức Giáo Hoàng có truyền thống trao dây Pallium cho các vị tân TGM Chánh tòa. Dây Pallium là một loại trang phục bằng len giống khăn choàng màu trắng (pallium, tiếng Latinh nghĩa là “áo choàng”), bề ngang cỡ 3 ngón tay (khoảng 5cm), đeo trên vai vòng quanh cổ, với hai dải, một dải thả xuống phía trước ngực, một dải ở sau lưng. Trên dây Pallium của TGM có thêu 6 hình Thánh giá màu đen. Các TGM được mang dây Pallium khi cử hành nghi thức phụng vụ các nhà thờ trong Tổng Giáo phận của mình. Chỉ có Đức Thánh Cha mới được mang dây này ở mọi nơi mà ngài dâng lễ.
Mục tử nhân lành
Được làm bằng lông chiên, dây Pallium là biểu tượng cho con chiên lạc mà Chúa Giêsu vác trên vai và đem về nhà. Theo đó, hình ảnh các vị TGM mang dây Pallium mang ý nghĩa đây là những vị mục tử sẵn sàng dấn thân hy sinh, phục vụ đàn chiên của mình. Theo trang tin Aleteia, dây Pallium xuất hiện từ thế kỷ thứ 4, kể từ khi hoàng đế La Mã Constantine I công bố Sắc lệnh Milan, với nội dung chấp nhận Kitô giáo và bãi bỏ những trừng phạt đối với các Kitô hữu. Đến thế kỷ thứ 7, Đức Giáo Hoàng mới trao dây này cho các vị TGM. Và vào thế kỷ 11, các TGM phải xin phép Đức Thánh Cha trước khi mang Pallium. Điều này dẫn đến thông lệ hằng năm, các TGM mới nhậm chức từ khắp nơi trên thế giới cùng tề tựu về Rome và được Đức Giáo Hoàng trao dây Pallium, biểu tượng cho sự hiệp thông và trung thành của vị được nhận với người kế vị thánh Phêrô.
Dây Pallium giáo hoàng
Trước đây, dây Pallium giáo hoàng là loại đặc biệt, chỉ dùng trong ngày lễ đăng quang của các ngài. Tuy nhiên, vào ngày 3.9.1978, Đức Gioan Phaolô I đã đeo dây này thay vì đội mũ giáo hoàng, và sau đó, Đức Gioan Phaolô II cũng làm như người tiền nhiệm. Từ đó, các vị giáo hoàng bắt đầu sử dụng thường xuyên hơn dây Pallium trong các dịp lễ trọng. Ngoài ra, vào thời Đức Bênêđictô XVI, dây Pallium giáo hoàng dài đến 2,6m, rộng 11cm, cũng làm bằng lông cừu. Trên dây có gắn hình 5 dấu thập giá biểu tượng của 5 dấu đinh của Đức Kitô với 3 chiếc đinh cài tượng trưng cho 3 dấu đinh thập giá. |
Đến năm 2015, Đức Phanxicô công bố quyết định giáo hoàng sẽ không trực tiếp choàng dây Pallium cho các tân TGM. Thay vào đó, các vị vừa nhậm chức sẽ đến Rome tham dự thánh lễ kính thánh Phêrô và Phaolô tông đồ. Đức Thánh Cha sẽ làm phép cho các dây Pallium, sau đó trao tận tay các TGM. Kế đến, một buổi lễ long trọng sẽ được tổ chức ở Tổng Giáo phận để các vị chính thức được choàng dây này. Qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của các giáo phận và cho phép nhiều tín hữu được chung vui với sự kiện quan trọng của vị chủ chăn, bởi dây Pallium là biểu tượng cho quyền giám mục ở mức viên mãn, theo Wikipedia. Đồng thời, thông qua dây Pallium, sự hiệp thông giữa Tòa Thánh và Giáo hội địa phương càng thêm vững chắc.
Ý nghĩa sâu sắc
Pallium được làm từ lông của những con chiên đặc biệt được nuôi từ bàn tay của các tu sĩ thuộc dòng Luyện Tâm (Trappist) ở Tu viện Tre Fontane, còn gọi là Tu viện các thánh Vincent và Anastasius ở Rome. Theo truyền thống, hằng năm, Đức Giáo Hoàng làm phép cho hai con chiên chưa đầy 1 tuổi vào ngày lễ thánh Agnes ở Rome (21.1), do tên của vị thánh có điểm tương đồng với từ Latinh chỉ con chiên là agnus. Đến ngày Thứ Năm Tuần Thánh, lông cừu sẽ được lấy. Thánh Agnes tử đạo vào đầu thế kỷ thứ 4, được biết đến với sự thanh khiết trinh nguyên, đã bị giết hại khi mới 13 tuổi vì không chịu theo dị giáo. Nữ thánh được chôn ở Vương Cung Thánh Đường sau mang tên ngài. Để biểu trưng cho sự thanh khiết của thánh nữ, khi được giáo hoàng làm phép, một trong hai con chiên được choàng vòng hoa trắng, trong khi con còn lại đội vòng hoa đỏ nhằm tưởng nhớ sự tin tưởng vào đức tin cho đến lúc chết.
Các nữ tu dòng Biển Đức tại Vương Cung Thánh Đường Cecilia dùng lông chiên đã qua nhiều công đoạn xử lý, sau đó được làm phép, để dệt thành dây Pallium. Dây của TGM được tô điểm bởi 6 cây thánh giá làm từ sợi tơ màu đen, còn của giáo hoàng là 6 thánh giá đỏ. Các dây dệt xong sẽ được đặt trong chiếc hộp đồng, đặt gần ghế của thánh Phêrô, phía trên mộ ngài cho đến ngày được trao.
Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XVI đã giúp các tín hữu hiểu rõ hơn về ý nghĩa của dây Pallium trong bài giảng đầu tiên sau khi ngài được mật nghị hồng y bầu chọn : “Biểu tượng của dây Pallium còn xa hơn thế : lông chiên đại diện cho những con chiên bị lạc bầy, gặp bất hạnh hoặc trong tình trạng ốm yếu được chủ chăn đặt trên vai và mang chúng đến nơi có nước hằng sống”. Vì thế, dây Pallium nói đến vai trò chủ chăn của TGM và nhắc nhở về “gánh nặng” mà Chúa Giêsu đã nhận lãnh khi từ bỏ vinh quang, xuống thế làm người. Hàm ý này càng được nhấn mạnh hơn nữa bởi sự hiện diện 6 thánh giá đen trên dây, nhắc nhở về sự tồn tại của những thánh giá mà TGM sẽ gánh vác để dẫn dắt cộng đoàn dân Chúa.
Một lần khác, Đức Bênêđictô XVI cũng đề cập dây Pallium trong bài giảng vào lễ thánh Phêrô và Phaolô tông đồ năm 2011 : “Dây Pallium mang ý nghĩa chúng ta cần phải là những người chăn chiên vì sự hiệp nhất, và trong sự hiệp nhất. Và chỉ trong sự hiệp nhất được đại diện bởi thánh Phêrô, chúng ta mới có thể dẫn dắt đàn chiên đến với Thiên Chúa”.