ĐỐI THOẠI TRONG CHÚA
29 18 X Thứ Bảy Tuần VIII Thường Niên.
(Tr) Thánh Phao-lô VI, Giáo hoàng.
(Tr) Lễ Đức Mẹ ngày thứ Bảy.
Hc 51,12-20; Mc 11,27-33.
ĐỐI THOẠI TRONG CHÚA
Bối cảnh đoạn Tin mừng Mác-cô hôm nay cho chúng ta thấy một cuộc đối thoại đầy ẩn ý giữa Chúa Giêsu với các nhà hữu trách tôn giáo.
Đối thoại là một trong những phương thế giải quyết mâu thuẫn, đem lại sự hiểu biết và trân quý nhau hơn. Tuy thế, đối thoại chỉ mang lại hiệu quả khi đôi bên đến với nhau với lòng chân thành, cởi mở và tinh thần tôn trọng sự thật. Cuộc đối thoại giữa Chúa Giêsu và giới lãnh đạo Do thái trong bài Tin Mừng hôm nay xảy ra sau khi Chúa Giêsu thanh tẩy Đền thờ (Mc 11,15-19), một sự kiện náo động đụng chạm trực tiếp đến quyền hành của những người đứng đầu Ír-ra-en. Vì thế, cuộc gặp gỡ này đã không diễn ra trong bầu khí của một cuộc đối thoại đúng nghĩa, bởi lẽ các thượng tế, kinh sư và kỳ mục đã đến với thái độ ganh ghét, thù nghịch.
Kết quả là sự thật về Chúa Giêsu đã không được vén mở cho họ, hay nói đúng hơn, chính họ đã khép kín mình và không muốn đón nhận sự thật. Bi kịch của giới lãnh đạo Do thái nằêm ở chỗ họ đã không có đủ lòng chân thành và khiêm tốn. Nỗi sợ mất uy tín, địa vị đã khiến họ không dám nhìn nhận sự thật, đẩy họ đến một câu trả lời vô trách nhiệm: “chúng tôi không biết.” Cuộc đối thoại giữa họ và Chúa Giêsu đã đi vào chỗ bế tắc.
Đã đến lúc Chúa Giêsu tỏ hiện cho muôn dân biết Ngài là ai, Chúa Giêsu cùng các môn đệ lên Giêrusalem và Ngài thấy cảnh tượng ô uế của đền thờ. Đền thờ là nơi thợ phượng tôn vinh Thiên Chúa, nhưng giờ đây chốn thánh thiêng này đã trở nên lộn xộn và bát nháo bởi cảnh mua bán, đổi chác, trộm cắp và gian lận, cảnh tượng của một cái chợ. Thấy lòng dạ dân chúng trở nên chai đá, một cuộc sống đầy tục hóa nơi chốn thánh thiêng, Chúa Giêsu đã nổi cơn giận dữ, Ngài đã lấy dây thừng đánh đuổi tất cả mọi người ra khỏi đền thờ, nơi mà chỉ để dành riêng cho việc tôn thờ và gặp gỡ Giavê Thiên Chúa.
Chính hành động ấy của Chúa Giêsu càng làm cho các thượng tế, kinh sư và kỳ mục càng thêm thù ghét Chúa Giêsu. Các nhà hữu trách tôn giáo đã để cho cảnh tượng buôn bán, đổi chác bát nháo ấy xảy ra, bởi họ cho rằng, cần có thêm một khoản lợi tức cho đền thờ, nhưng họ lại quên đi giá trị thánh thiêng của nơi thờ tự. Chính hành động của Chúa Giêsu sẽ làm cho Đền thờ mất đi mối lợi tức ấy.
Do vậy, họ đã chặn Chúa Giêsu lại để gài bẩy lên án và kết tội Ngài. Họ chặn Chúa Giêsu và hỏi: “Ông lấy quyền nào mà làm các điều ấy, hay ai đã cho ông quyền làm các điều ấy?” Họ hỏi thế, không phải vì lòng chân thành muốn biết rõ Chúa Giêsu có phải là Đấng Mê-si-a hay không, nhưng đúng hơn là với một giả tâm muốn gài bẩy để giết Chúa Giêsu. Biết được ác ý của họ, thay vì trả lời câu hỏi thì Chúa Giêsu lại hỏi ngược lại họ. “Phép rửa của ông Gio-an là do Trời hay do người ta? Các ông trả lời cho tôi đi!” Trước một tình thế bất ngờ, họ trở nên luống cuống nên đã họp bàn nhau để tìm câu trả lời. “Nếu mình nói: ‘Do Trời’, thì ông ấy sẽ vặn lại: ‘Thế sao các ông lại không tin ông ấy?’ 32 Nhưng chẳng lẽ mình nói: ‘Do người ta’?” Họ sợ dân chúng, vì ai nấy đều cho ông Gio-an thật là một ngôn sứ”.
Quả vậy, trong đời sống con người thường hay tìm cho mình sự tư lợi, tìm cho mình một địa vị trong xã hội. Khi mục đích đời họ là đi tìm những thứ phù phiếm của tiền tài danh vọng, họ rất ghét những ai có và sẽ có tầm ảnh hưởng hơn họ. Bởi lẽ, họ không muốn mình là hạng hai và thứ yếu so với kẻ khác và cũng vì đó mà họ khó đón nhận sự hiện diện của những điều thánh thiêng, và càng khó hơn khi đón nhận những “ngôn sứ” của Thiên Chúa.
Các thượng tế, kỳ mục và kinh sư đã rơi vào vòng “kim cô” của thế tục ấy, nên họ càng ghét Chúa Giêsu hơn, bởi Ngài có một tầm ảnh hưởng lớn lao trong dân chúng. Chính thái độ và cung cách ấy mà họ đâm ra sợ hãi, họ mới trả lời với Chúa Giêsu rằng: “Chúng tôi không biết”. Họ trả lời không biết không phải vì họ không biết mà là họ không dám biết và không muốn biết, bởi cái biết ấy sẽ ảnh hưởng trên thế lực, địa vị và quyền lợi của họ.
Do vậy, Chúa Giêsu cũng không nói cho họ biết Ngài lấy quyền gì để làm điều ấy, vì lẽ, chính Ngài đã nói rõ ràng với họ rồi “Đừng biến nhà Cha ta thành nơi sào huyệt của trộm cướp”, nhưng họ đã không dám đón nhận sự thật ấy.
Chúng ta thường quan niệm rằng “kẻ không biết không có tội”, vì họ không ý thức được điều họ làm là sai. Tuy nhiên, nếu người đó biết rõ nhưng vì lợi ích cá nhân của mình mà giả vờ như không biết, kẻ đó càng đáng tội nhiều hơn. Các trưởng tế, luật sĩ và kỳ lão trong bài Tin Mừng hôm nay chính là những người như vậy. Họ muốn chất vấn về quyền hạn của Chúa Giêsu là từ đâu mà có, nhưng lại chẳng muốn chấp nhận sự thật rằng Người là Con Thiên Chúa. Để rồi, họ tự dối mình và dối người khi thốt lên “Chúng tôi không biết”.
Có phải thực sự họ không biết hay không? Không hề. Họ không chỉ nhận biết được quyền năng của Chúa Giêsu mà còn nhận ra sự hiện diện của quyền năng ấy sẽ gây bất lợi cho mình. Chính vì thế, họ thà tự nhận mình là những kẻ không biết gì còn hơn là chấp nhận sự thật về quyền thế của Người. Lời nói đó tưởng chừng như vô thưởng vô phạt nhưng thực sự đã tố cáo lòng tin chai đá của những người có uy tín, những người đại diện cho tầng lớp trên trong xã hội Do Thái và sự nhỏ nhen, vị kỉ của họ.
Tuy nhiên, đừng vội xét đoán vì biết đâu được, chính chúng ta cũng là những người như họ. Đôi lúc chúng ta đặt cái tôi của mình quá cao, xem trọng lợi ích của mình một cách quá đáng để rồi im lặng trước bất công của xã hội, hay chọn cách như các luật sĩ, trưởng tế và kỳ lão trong đoạn Kinh Thánh trên – vờ như không biết những điều đó. Quả thật, khi mỗi người đều tự đề cao cái tôi của mình một cách thái quá, những giá trị chung của xã hội sẽ chẳng còn gì quan trọng.