2023
Sau gần 60 năm, Tam Tòa lại có một ngôi thánh đường mới
Sau gần 60 năm, Tam Tòa lại có một ngôi thánh đường mới
Sau 7 năm xây dựng, công trình nhà thờ giáo xứ Tam Tòa, giáo phận Hà Tĩnh đã hoàn thành. Ngày 12.8.2023, Ðức cha Louis Nguyễn Anh Tuấn, Giám mục giáo phận Hà Tĩnh chủ sự thánh lễ tạ ơn khánh thành và cung hiến nhà thờ.
Đồng tế có Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp, nguyên Giám mục giáo phận Hà Tĩnh; Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Viên, giám mục phụ tá giáo phận Vinh; các linh mục, tu sĩ và đông đảo giáo dân. Trước thánh lễ, Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp đã chủ sự nghi thức làm phép nhà xứ, linh đài Đức Mẹ, linh đài thánh Giuse và linh đài Các Thánh Tử Đạo.
Theo các tài liệu, Tam Tòa là nơi hạt giống đức tin được gieo vãi khá sớm so với các vùng khác thuộc tỉnh Quảng Bình. Đầu thế kỷ 17, từ những giáo dân đầu tiên, một xứ đạo được hình thành vào khoảng năm 1631 với tên gọi Ðông Hải, hay còn gọi là Họ Lũy. Đến khoảng năm 1774, nhà thờ được chuyển về khu vực Cầu Ngắn, nay thuộc phường Phú Hải và được gọi là giáo xứ Sáo Bùn. Đến năm 1886, Sáo Bùn có khoảng 200 nóc nhà với khoảng 1200 giáo hữu. Cũng trong năm ấy, do thời cuộc, giáo dân chuyển về Đồng Hới lánh nạn, dựng nhà thờ bên bờ sông Nhật Lệ và lập thành giáo xứ với tên gọi mới là Tam Tòa.
Tam Tòa là quê hương của bảy chứng nhân tử đạo. Giáo dân đã xây một tượng đài kỷ niệm để kính nhớ các vị, tuy nhiên qua thời gian, tượng đài kỷ niệm đã không còn. Nơi đây cũng là quê hương thánh tử đạo Matthêu Nguyễn Văn Phượng. Thánh Matthêu Nguyễn Văn Phượng (Ðắc) sinh năm 1801 tại Kẻ Lái, Quảng Bình, là trùm họ. Thánh nhân bị xử trảm ngày 26.5.1861 tại Ðồng Hới, được Ðức Piô X tuyên chân phước ngày 11.4.1909. Ngày 19.6.1988, Ðức Gioan Phaolô II suy tôn ngài lên bậc hiển thánh cùng với 116 vị Tử đạo Việt Nam. Tam Tòa cũng là quê hương của nhà thơ Hàn Mạc Tử, tên khai sinh Nguyễn Trọng Trí. Theo tài liệu, Hàn Mạc Tử sinh ngày 22.9.1912, tại làng Lệ Mỹ, Quảng Bình; và được rửa tội tại nhà thờ Tam Tòa – Quảng Bình với tên thánh Phanxicô Xaviê.
Nhà thờ Tam Tòa lần đầu tiên được xây dựng năm 1887, đến năm 1940 được tái thiết khang trang và hoàn chỉnh hơn. Năm 1965, nhà thờ bị bom đạn phá nát, chỉ còn phần tháp và tồn tại trong tình trạng này cho đến ngày nay, như một chứng tích chiến tranh. Khách đi qua vùng đất Tam Tòa (Đồng Hới) chỉ còn nhìn thấy một ngọn tháp nằm ở tả ngạn dòng Nhật Lệ đã bị đạn bom và thời gian tàn phá nặng nề, không ai nghĩ đó từng là thánh đường của một xứ đạo lớn. Ngày 8.1.2011, tại nhà nguyện tư gia, Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp đã công bố tái thành lập giáo xứ Tam Tòa và đặt cha Phêrô Lê Thanh Hồng làm linh mục quản xứ. Đến ngày 26.12.2014, Đức cha Phaolô bổ nhiệm cha Phêrô Trần Văn Thành làm linh mục quản xứ giáo xứ Tam Tòa. Thánh đường hiện nay đã được khởi công vào ngày 21.4.2016.
Trong phần giảng lễ, khởi đi từ bài Tin Mừng theo thánh Gioan thuật lại việc Đức Giêsu lên đền thờ Giêrusalem và chứng kiến cảnh đền thờ trở thành nơi buôn bán, đổi chác tiền bạc, Đức cha Phêrô Nguyễn Văn Viên đã mời gọi cộng đoàn ý thức rằng mỗi người là Đền thờ của Thiên Chúa và nhấn mạnh rằng, mục đích của nhà thờ với ba chữ C: cầu nguyện, chia sẻ Lời Chúa và cử hành các Bí tích, nhất là Bí tích Thánh Thể và mời gọi giáo dân cố gắng thực hành.
Thiên Mi
2023
9 Câu nói đáng nhớ của ĐTC Phanxicô từ ĐHGTTG 2023
Trong những ngày gần đây, chúng ta đã vừa chứng kiến và theo dõi sát sao chương trình bận rộn của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Đại hội Giới trẻ Thế giới 2023 ở Lisbon.
Trong các cuộc gặp gỡ khác nhau mà Người kế vị Thánh Phêrô đã có với vô số thanh thiếu niên hành hương và tình nguyện viên, ngài đã truyền đạt một số thông điệp mạnh mẽ được nhiều người Công giáo trên khắp thế giới đón nhận.
Dưới đây chúng tôi xin chia sẻ 9 câu nói chứa đựng sự khôn ngoan tuyệt vời để chúng ta trân trọng gìn giữ trong trái tim mình.
1-3. Không ai bị bỏ lại hoặc bỏ quên
Từ nghi thức chào đón:
“Có rất nhiều điều lôi cuốn và hứa hẹn đem đến hạnh phúc cho chúng ta nhưng sau đó lại lộ rõ chúng thật sự là gì: những thứ phù phiếm, thừa thải mà chúng ta không cần đến và chỉ mang lại cho chúng ta sự trống rỗng bên trong.”
“Các bạn thân mến, Cha muốn làm rõ với các con rằng vì chúng con dị ứng với sự giả dối và những lời lẽ sáo rỗng: trong Giáo Hội, có chỗ cho tất cả mọi người. Tất cả mọi người. Trong Giáo Hội, không ai bị bỏ lại hay bị bỏ rơi. Có chỗ cho tất cả mọi người. Khi chúng ta là chính mình. Tất cả mọi người.”
“Chúa không chỉ tay, nhưng mở rộng vòng tay. Thật kỳ lạ: Chúa không biết cách làm điều này [chỉ tay], mà biết cách làm điều kia [mở rộng vòng tay]. Người ôm lấy tất cả chúng ta. Người tỏ cho chúng ta thấy Chúa Giêsu trên thập giá, Đấng đã dang rộng vòng tay để chịu đóng đinh và chết thay cho chúng ta.”
(Thứ Tư, ngày 03 tháng 8 năm 2023)
4. Yêu là mạo hiểm
Từ buổi Chặng đàng Thánh giá:
“Yêu là mạo hiểm. Chúng ta phải chấp nhận mạo hiểm khi yêu. Tuy nhiên, mặc dù đó là một mạo hiểm, nhưng đó là một mạo hiểm đáng để chấp nhận, và Chúa Giêsu đồng hành với chúng ta khi chúng ta yêu. Người luôn đồng hành với chúng ta, luôn sánh bước cùng chúng ta. Trong suốt cuộc đời của chúng ta, Người luôn ở bên cạnh chúng ta.”
(Thứ Sáu, ngày 4 tháng 8 năm 2023)
5. Từ ngờ vực đến ước mơ
Từ buổi gặp gỡ với các sinh viên đại học:
“Vì vậy hãy can đảm để thay thế những ngờ vực của các con bằng những ước mơ. Hãy thay thế những nghi ngờ của bạn bằng những ước mơ: đừng làm con tin cho nỗi sợ hãi của các con, mà hãy bắt tay vào thực hiện mục tiêu của mình!”
(Thứ Năm, ngày 3 tháng 8 năm 2023)
6. Bạn thật tốt đẹp
Từ buổi đọc Kinh Truyền Tin:
“Chúa nhìn thấy tất cả những điều tốt đẹp mà các con đang có, chỉ một mình Người mới biết những gì Người đã gieo vào lòng các con. ”
(Thứ Bảy, ngày 5 tháng 8 năm 2023)
7-9. Niềm vui là truyền giáo
Từ buổi canh thức với giới trẻ:
“Cha để lại cho các con những suy nghĩ này. Hãy tiến lên; nếu các con ngã, hãy đứng dậy; hãy bước đi với một mục tiêu trong đầu, và rèn luyện mỗi ngày trong cuộc sống của các con. Trong cuộc sống, không có gì là miễn phí, mọi thứ đều có giá của nó. Chỉ có một điều là miễn phí: tình yêu của Chúa Giêsu! Vì vậy, với món quà nhưng không này mà chúng ta có được – tình yêu của Chúa Giêsu – và với ước muốn tiếp tục cuộc hành trình, chúng ta hãy bước đi trong hy vọng, chúng ta hãy lưu tâm đến cội nguồn của mình và tiến bước mà không sợ hãi. Đừng sợ.”
“Đó là lần duy nhất, lần duy nhất mà chúng ta được phép nhìn người khác từ trên cao xuống: khi chúng ta tỏ ý muốn giúp họ đứng dậy.”
“Niềm vui là truyền giáo. Niềm vui không chỉ dành cho riêng mình; niềm vui là để chia sẻ điều gì đó với người khác.”
Tác giả: Mia Schroeder
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên
Nguồn: Aleteia (16/8/2023)
2023
Sự tái sinh của Giáo hội Campuchia và việc rao giảng Tin Mừng ngoài chợ của các phụ nữ
Một Giáo hội được tái sinh nhờ việc rao giảng Tin Mừng ở chợ. Đó là câu chuyện của sơ Ang Songvat và sơ Bun Tharin, hai nữ tu Campuchia đầu tiên hồi sinh đời sống tu trì sau chế độ Pol Pot, được kể lại trong số ra tháng này của tạp chí Mondo e Missione của Hội Giáo hoàng Truyền giáo Hải ngoại (PIME).
Vào đầu những năm 90 của thế kỷ XX ở Campuchia, sau nỗi kinh hoàng của Khmer Đỏ, cuối cùng dân chúng cũng bắt đầu hít thở một bầu khí mới. Cô Ang Songvat, buổi sáng làm thư ký, buổi chiều đến chợ Kompong Cham làm thợ may, và vào cuối ngày, tham gia lớp học ban đêm để lấy bằng tốt nghiệp trung học. Do các cuộc đụng độ của chiến tranh du kích ở một số khu vực của đất nước, việc học của cô phải ngừng, giờ đây cô quyết tâm theo học lại.
Chính tại chợ, cô kết bạn với một người phụ nữ – người mà cô chưa biết – sẽ thay đổi cuộc đời cô. Đó là Bun Nath, người bán cá cùng với một người bạn khác tên là Bun Tharin. Bun Tharin đã biết đến Kitô giáo qua một linh mục người Pháp, trước khi các nhà truyền giáo bị trục xuất vào năm 1975. Lúc đó Bun Nath chỉ là một bé gái khi theo học tại nhà của cha André Lesouef, thuộc Hội Thừa Sai Paris, người từ năm 1968 được bổ nhiệm làm Phủ doãn Tông tòa đầu tiên của Kompong Cham, nằm cách thủ đô Phnom Penh 120 km về phía đông.
Vào thời điểm đó, cha André đã chào đón các trẻ em chưa biết gì về Kitô giáo vào nhà xứ và trò chuyện với các em và cho các em vui chơi. Khi cha trở lại Campuchia vào năm 1992, tất cả các công trình của Giáo hội Công giáo đã bị mất, hoặc gần như vậy. Lúc này, Bun Nath đã trưởng thành, và khi biết nhà truyền giáo trở lại, cô đã viết một lá thư cho cha đang ở tại thủ đô Phnom Penh và đến gặp cha. Cuộc tái ngộ giữa cha André và Bun Nath kết thúc bằng việc Bun Nath xin rửa tội, trở thành người Công giáo đầu tiên trong Giáo hội Công giáo Campuchia được tái sinh.
Ở chợ, Bun Nath bắt đầu kể lại trải nghiệm của mình về Kitô giáo. Ang Songvat là một trong số người lắng nghe chia sẻ này. Ngày qua ngày, những thắc mắc của thiếu nữ, sau này trở thành nữ tu, ngày càng phức tạp hơn, vì vậy, Bun Nath yêu cầu Bun Tharin đi cùng Ang Songvat đến gặp cha André. Lúc đó, cha đang được hỗ trợ bởi hai nữ tu người Thái, Pelagie và Xavier, thuộc dòng Mến Thánh Giá, một dòng tu được sáng lập ở Thái Lan bởi Đức cha Lambert De la Motte vào thế kỷ 17. Bun Tharin biết cha André qua lời kể của Bun Nath, nhưng chưa bao giờ nghĩ đến việc chuyển từ Phật giáo sang Kitô giáo. Bun Tharin đã học hết cấp 2 nhưng sau đó do kinh tế gia đình khó khăn nên ra chợ bán cá.
Khi gặp cha André, Ang Songvat không còn muốn hỏi những điều mình thắc mắc nữa. Trái lại nhà truyền giáo hỏi cô: “Bạn có muốn học Lời Chúa không?” Sau cuộc gặp gỡ này, hai người bắt đầu hành trình học giáo lý với nhà truyền giáo. Từ năm 1994 đến 1996, khi chưa đến 30 tuổi, cả hai đã lãnh nhận Bí tích Rửa tội với tên thánh là Maria và Têrêsa. Hạnh phúc với lựa chọn của mình nhưng đó không phải là một quyết định đơn giản. Sơ Ang Songvat giải thích: “Theo truyền thống, chúng tôi là Phật tử, nhưng tôi cảm thấy xúc động trước ánh sáng của Chúa. Văn hóa là thứ mà người ta tiếp thu từ bên ngoài, nhưng Lời Chúa đã đến gặp chúng tôi trên đường đi”.
Do sức khoẻ của cha André không được tốt, Ang Songvat và Bun Tharin tiếp tục học giáo lý với các nữ tu Thái Lan. Mặc dù hai sơ nói tiếng Khmer chưa được nhiều, nhưng Ang Songvat và Bun Tharin khẳng định: “Đức tin của chúng tôi đã được xác định và thúc đẩy, vượt ra ngoài hình thức của các bài học”. Đến một thời điểm, sơ Pelagie đã đề nghị Ang Songvat dạy may và viết vào buổi tối tại nhà của cô cho một nhóm các thiếu nữ chưa được rửa tội. Khi đó Bun Tharin cũng đến sống với họ, hai người bắt đầu nghĩ đến việc trở thành nữ tu.
Cha André ngạc nhiên trước yêu cầu của hai người nhưng cha hiểu ơn gọi của họ là chân thành: Ang Songvat và Bun Tharin đã quyết định trở thành thành viên của Dòng Mến Thánh Giá. Sơ Pelagie và sơ Xavier mang hiến pháp của dòng bằng tiếng Thái đến Campuchia, một ngôn ngữ mà Ang Songvat và Bun Tharin học để có thể dịch sang tiếng Khmer. Để chắc chắn nội dung không bị sai, hai người so sánh thêm với bản tiếng Pháp. Và đây là cách mà dòng tái sinh ở Campuchia. Trước đó, đã có các nữ tu Mến Thánh Giá, nhưng tất cả họ đều đã bị giết hoặc trốn ra nước ngoài.
Năm 2002, cả hai bắt đầu chương trình tập viện, và năm 2004 tuyên khấn lần đầu và được sai đi truyền giáo ở Prey Veng. Tại đây hai khấn sinh quản lý một số nhà dành cho sinh viên và dạy giáo lý khai tâm cho họ. Đó là những hoạt động và tới nay hai nữ tu tiếp tục thi hành. Hiện nay, sơ Songvat vẫn đang phục vụ ở Prey Veng, còn sơ Tharin thì ở Stung Treng, phía đông bắc Campuchia, cùng với 9 nữ tu khác.
Nhìn lại những gì đã trải qua, sơ Ang Songvat và sơ Bun Tharin năm nay đã ngoài 60 tuổi, kể lại rằng sau khi được rửa tội, hai người không còn cùng gia đình thực hiện các nghi lễ tôn giáo truyền thống tại các lễ hội chùa Phật giáo nữa. Và chính hai nữ tu cũng không hiểu tại sao mình lại khác như vậy. Hai người thú nhận: “Vào thời điểm đó, chúng tôi không biết làm thế nào để trả lời các câu hỏi của chính mình, nhưng nay chúng tôi hiểu rằng Lời Chúa cần được công bố chính xác trong bối cảnh cụ thể đó”.
2023
Các tham dự viên Đại hội Giới trẻ Thế giới trở về nhà với một cuộc sống mới
Sau hai tuần đầy cảm xúc, hơn một triệu người tham dự Đại hội Giới trẻ Thế giới ở Lisbon trở về nhà với niềm tin, sức sống mới. Nhiều người trong số họ làm chứng cho ước muốn sống một cuộc đời dấn thân phục vụ người khác, thoát khỏi những nguy hiểm của thế giới ảo.
Cô Adela, một người Hàn Quốc 34 tuổi, nói khi kết thúc Ngày Giới trẻ Thế giới ở Lisbon: “Giờ đây, tôi có thể sống cuộc đời mình và không phải sợ hãi hay nghi ngờ gì nữa. Tôi đã nhận được rất nhiều can đảm và sức mạnh từ Đức Thánh Cha Phanxicô. Thật không thể tin được”.
Rất cảm động trước sự tử tế của người Bồ Đào Nha, Adela đảm bảo rằng cô “rất mong chờ” sự kiện hoàn vũ này diễn ra ở Seoul. “Chúng tôi hy vọng sẽ thấy nhiều người từ khắp nơi trên thế giới đến đất nước chúng tôi với lòng biết ơn, niềm vui và một môi trường như thế này”, Adela nói chỉ vào những người hành hương cắm trại xung quanh. Adela cho biết những thách đố mà những người trẻ phải đối diện ở quê hương Hàn Quốc: “Ở đất nước châu Á phát triển này, hiện đang có một văn hóa cạnh tranh để có được bằng cấp và công việc, với rượu và mạng xã hội như những phương tiện giải quyết những vấn đề này.” Với lòng nhiệt thành muốn chào đón những người trẻ đến với Giáo hội, Adela than phiền: “Những người trẻ cạnh tranh với nhau. Tôi nghĩ điều này không chỉ từ những người trẻ, mà còn từ các linh mục, nữ tu và giáo dân. Chúng ta phải giúp đỡ lẫn nhau và tập trung vào các vấn đề xã hội”.
Thoát khỏi điện thoại di động
Johannes, một thiếu niên 17 tuổi đến từ Đức, rất hào hứng khi được sống những ngày của Đại hội Giới trẻ Thế giới đầu tiên ở Lisbon. Johannes nói: “Rất tuyệt vời, tôi đã tham gia nhiều sự kiện và chứng kiến những người nổi tiếng cầu nguyện. Chính những người này đã truyền cho tôi rất nhiều cảm hứng trong cuộc sống, và điều đó đã giúp tôi rất nhiều để thúc đẩy bản thân chuẩn bị cho kỳ tốt nghiệp sắp tới”.
Với động lực mới này, Johannes quyết tâm khi trở về Đức sẽ thay đổi lối sống. Cụ thể không để mình bị điện thoại di động làm chủ. Cậu thú nhận đã từng rất nghiện thế giới ảo. Johannes hy vọng mọi thứ sẽ được cải thiện và nhìn thế giới theo một cách khác, tích cực hơn.
Giới trẻ “biến hình giống hình ảnh Chúa Kitô”
Chị Céline, một phụ nữ 44 tuổi đi cùng nhóm từ giáo phận Guiana của Pháp, đã kết thúc Đại hội Giới trẻ Thế giới với một đầu gối bị đau, phải băng. Chị là một trong những người được đội y tế hỗ trợ. Dọc theo các đại lộ và đường phố của Lisbon, các đội y tế đã hỗ trợ cho nhiều người bị kiệt sức vì nóng, bong gân và gặp khó khăn về thể chất do phải đi bộ một quãng đường dài đến địa điểm tổ chức các sự kiện cuối cùng.
Nhưng, bất chấp tất cả, niềm tin và niềm vui vẫn chiếm ưu thế. Céline nói: “Thể xác chúng tôi bị thương tích, nhưng chúng tôi được biến đổi nên giống hình ảnh Chúa Kitô. Rất nhiều điều đã xảy ra trong hai tuần này, rất nhiều ơn chữa lành, rất nhiều ý chí tích cực, muốn thay đổi cuộc đời theo đường lối Chúa… Đó mới là điều quan trọng! Sau đó, chúng tôi mới nhìn đến thể xác mình”.
Hiểu tầm quan trọng của dấn thân
François-Léopold, một thanh niên đến từ Paris, đã tham dự Đại hội Giới trẻ ở Krakow vào năm 2016 với tư cách là một khách hành hương. Nhưng lần này, ở Lisbon anh muốn được trải nghiệm theo một cách khác và quyết định phục vụ người khuyết tật, với hiệp hội “Với vòng tay rộng mở”. Anh giải thích: “Tôi phải cố gắng rất nhiều, nhưng rất ấn tượng! Rất tuyệt vời! Bạn cho đi sức lực và thời gian của mình, nhưng bạn cũng nhận được nhiều hơn thế nữa”.
Người thanh niên mà anh đã đồng hành trong suốt các sự kiện là Gabriel, gặp khó khăn về ngôn ngữ, miễn cưỡng trả các câu hỏi, nhưng giờ đây khẳng định: “Tôi trở về nhà và cảm thấy vui hơn trước. Đó là tất cả những gì tôi có thể nói”. Anh thú nhận điều này, trong khi các bạn nhìn anh với vẻ thích thú và ngưỡng mộ. François-Léopold giải thích: “Gabriel đã dạy tôi rất nhiều điều và giúp tôi sống tích cực từng khoảnh khắc. Người bạn này giúp tôi hiểu tầm quan trọng của sự dấn thân. Đối với những người trẻ, dấn thân là điều rất cần thiết”.
Pierre-Louis bạn của François-Léopold, giải thích “bầu khí lễ hội” của Đại hội Giới trẻ Thế giới 2016 đã “làm cho anh ý thức được đặc tính Công giáo của Giáo hội”, nhưng lần này anh đến với sự trưởng thành hơn. Anh giải thích: “Giờ đây, tôi quan tâm nhiều hơn đến việc cho đi những gì tôi đã nhận được. Điều đáng ngạc nhiên về kỳ Đại hội này là số lượng công việc đã được thực hiện để chuẩn bị cho sự kiện này. Những gì chúng tôi đã nhận được, chúng tôi nợ người khác. Và bây giờ, khi trở lại Paris, chúng tôi phải chuyển món quà này. Tôi nghĩ chúng tôi sẽ phải nhắc nhở giới trẻ Pháp rằng thông điệp niềm vui mà họ nhận được tại Đại hội sẽ phải được truyền tải và biến đổi, thông qua các dấn thân và ơn gọi”.
Sophie cũng tham dự hiệp hội “Với vòng tay rộng mở” nói rằng cô “rất ngạc nhiên trước thời gian dành cho việc cầu nguyện với những người khuyết tật”. Cô chia sẻ: “Cách mọi người tạ ơn Chúa sẽ vẫn khắc sâu trong tâm trí tôi. Tôi sẽ trở về nhà với tâm hồn nhẹ nhàng hơn và với niềm xác tín rằng niềm tin sẽ đi vào mọi tâm hồn”.