2022
Sám hối
20.3 Chúa Nhật thứ Ba Mùa Chay
Xh 3:1-8,13-15; Tv 103:1-2,3-4,6-7,8-11; 1 Cr 10:1-6,10-12; Lc 13:1-9
Sám hối
Chúng ta đã khởi đầu Mùa Chay bằng nghi thức xức tro trên đầu, một nghi thức thật cụ thể để diễn tả một trong những mục tiêu của Mùa Chay, đó là sám hối và trở về. Trong tâm tình đó, hôm nay vào giữa Mùa Chay, một lần nữa, Mẹ Giáo hội mời gọi chúng ta tin tưởng vào lòng nhân từ hay tha thứ của Thiên Chúa để can đảm đứng dậy, sám hối về tất cả những yếu đuối lỡ lầm của chúng ta trong cuộc sống.
Lời Chúa hôm nay kêu gọi chúng ta hãy ăn năn sám hối. Lời kêu gọi này không chỉ nhắm đến những kẻ tội lỗi mà nhắm đến mọi người không trừ ai. Thế nhưng có người sẽ thắc mắc: người tốt cũng cần phải sám hối sao?
Trong trường hợp những người được gọi là tốt, họ vẫn phải sám hối vì những việc tốt lẽ ra họ có thể làm mà lại không làm. Họ giống như cây vả trong bài Tin Mừng này. Ông chủ muốn đốn nó không phải vì nó đã sinh ra những trái xấu, mà vì nó không sinh ra những trái vả như nó phải sinh ra. Một cây vả mà không sinh trai vả thì đâu còn là cây vả nữa.
Các kitô hữu ít khi tự đặt cho mình câu hỏi này: Điều gì lẽ ra tôi phải làm mà lại không làm? Tiếng gọi sám hối không chỉ kêu gọi ta thôi đừng làm điều xấu nữa, mà còn kêu gọi ta hãy “sinh trái” bằng những việc tốt. Chính vì thế mà lời kêu gọi này nhắm đến mọi người
Cũng như mọi ngôn sứ trong Kinh Thánh, Đức Giêsu trước tiên là một nhà giảng đạo, không phải là người dạy luân lý dưới hình thức những bài học xã hội. Kiểu nói của Đức Giêsu, mang tính ngăn đe đáng sợ: “Các ông sẽ chết hết, nếu các ông không thay đổi”. Đức Giêsu chấp nhận tâm lý chung sao? (đau khổ là sự trừng phạt) mà Người vừa mới phủ nhận? Chắc không phải như vậy? Rõ ràng Đức Giêsu không nói về cái chết thể lý mà những người biểu tình bị tàn sát hay những nạn nhân do tháp đổ đã chết. Đức Gíêsu không không điên hay ngây ngô. Người quá biết người công chính cương: phải chết, Chính Người cũng phải lên thành Giêrusalem, để bị Philatô giết hại.
Thiên Chúa còn kiên nhẫn đối với dân Israel, mỗi khi họ gặp sức ép của Pharaon, họ đã kêu rên, than trách Maisen và cả Thiên Chúa, nhưng Thiên Chúa đã cho Pharaon càng tăng sức ép thì dân càng mong sớm được giải phóng trở về quê hương. Khi dân biết nghe lời Maisen ra khỏi Ai Cập thì Thiên Chúa càng thương yêu cứu chữa họ và ban cho bao nhiêu đặc biệt như: đi dưới ánh sáng soi đường ban đêm, đám mây che mát ban ngày, vượt qua biển đỏ bình an, ăn thức ăn linh thiêng, uống nước linh thiêng chảy từ tảng đá.
Thế mà phần đông họ đã không biết ơn Thiên Chúa, lại còn chống đối, phản loạn, không cần Thiên Chúa. Thiên Chúa đã bỏ mặc họ và họ đã chết, xác họ ngổn ngang trong sa mạc. Thánh Phaolô đã lấy bài học đó để răn dạy giáo đoàn Corintô và chúng ta. Chúng ta phải lo sám hối đừng tưởng mình vô tội, đừng tưởng mình đứng vững, hãy coi chừng kẻo sa ngã). Sa ngã và chết đời đời là vấn đề nguy khốn nhất. Lời Đức Giêsu kêu gọi chúng ta hôm nay: “Nếu các ông không chịu sám hối thì các ông cũng phải chết hết y như vậy”, không phải chỉ chết đời này mà còn chết đời đời
Nhưng Đức Giêsu, khi có ý đặt mình trên một bình diện khác với bình diện con người: Bình diện chính trị, luân lý hay xã hội, Người muốn mạc khải một chân- lý tôn giáo. Người khẳng định có một cái chết khác, một sự hư mất đời đời, mà không ai nghĩ đến và Người không ngừng nhắc đến. “Nếu các ông không ăn năn hối cải, các ông sẽ chết hết”: Không phải cái chết sinh lý mà các bạn nhận thấy hằng ngày chung quanh mình, mà là cái chết khác có tính nhiệm mầu do tội lỗi gây ra. Đức Giêsu không mời gọi chúng ta “khám phá”: Thực sự chúng ta không có cách nào để kiểm chứng theo lý trí, với mức độ phân tách của con người, những điều Chúa nói. Đó thật là một “mạc khải”, một vấn đề đức tin.
Đức Giêsu mạc khải cho ta biết mọi người đều có tội, và được ban cho cơ hội hoán cải.
Làm thế nào giải thích rằng Chúa Giê-su vừa mới từ chối ý tưởng theo đó có những mối liên hệ trực tiếp giữa tai họa và tội lỗi, lại ngay tức khắc đe dọa thính giả của Ngài về tội lỗi? Viễn cảnh chung của các chương 12 và 13 này là viễn cảnh của ngày chung thẩm: phải sám hối nếu muốn thoát khỏi án phạt. Thế nên, người ta nghĩ rằng cái chết thảm hại mà Chúa Giê-su cảnh giác những người đối thoại của Ngài, thì thuộc trật tự tinh thần: mất sự sống trong Nước Trời.
Tuy nhiên, trong suốt cuộc hành trình lên Giê-ru-sa-lem, Chúa Giê-su nhiều lần nghĩ đến dân của Ngài, đa số trong họ đã không thể nhận ra Ngài; Ngài than trách thành thánh Giê-ru-sa-lem vì “đã giết các ngôn sứ và ném đá những kẻ được sai đến với họ” (Lc 13: 34). Trong lời kêu gọi khẩn thiết hãy sám hối trước khi đã quá muộn, không phải chúng ta cũng được mời gọi gẫm suy lời cảnh báo của Chúa Giê-su về sự sụp đổ thành thánh Giê-ru-sa-lem vào năm 70 sao? “Nếu các ngươi không chịu hối cải, tất cả các ngươi sẽ bị chết y như vậy”.
Chúng ta biết các thói hư tật xấu giống cỏ dại, nơi đâu cũng có thể mọc lên mà không cần vun tưới. Cỏ dại nơi lòng người cũng cứ tự nhiên phát triển. Điều tốt mình muốn nhưng lại không làm. Bản năng con người có cảm tình với các tật xấu, tội lỗi và hướng chiều về sự dữ. Tội lỗi có một ma lực kéo lôi và quyến rũ. Nếu chúng ta không cẩn thận ngăn ngừa và cắt bứng ngay. Khi hạt giống sự dữ được gieo vào lòng thì lớn lên nhanh. Thói quen xấu lâu ngày trở thành tật bệnh. Sự sám hối là nhận biết chính mình để phục hồi sự tốt lành thánh thiện. Bài phúc âm nhắc nhớ câu truyện của mấy người Galilêa bị ngược đãi, bị ghép tội và bị giết. Chúa Giêsu nhắn nhủ mọi người: Tôi nói cho các ông biết: không phải thế đâu; nhưng nếu các ông không sám hối, thì các ông cũng sẽ chết hết như vậy (Lc 13, 3). Chưa chắc những người này là những người tội lỗi. Mùa chay, mỗi người chúng ta hãy tự xét chính mình trước mặt Chúa.
Mùa Chay là cơ may Chúa ban cho để chúng ta hối cải như thánh Phaolô đã nói với tín hữu Côrintô :”Đây là lúc thuận tiện, đây là ngày cứu độ”(2Cr 6,2b). Ngay cả cuộc sống của chúng ta cũng chỉ là thời gian gia hạn Chúa ban do lòng thương xót của Ngài. Sau khi cánh cửa thời gian khép lại, chúng ta sẽ không còn cơ hội để hối cải và sinh hoa kết quả nữa.
2022
Thiên Chúa bày tỏ vinh quang
13.3 Chúa Nhật thứ Hai Mùa Chay
St 15:5-12,17-18; Tv 27:1,7-8,8-9,13-14; Pl 3:174; Pl 3:204; Lc 9:28-36
Thiên Chúa bày tỏ vinh quang
Tin Mừng chúng ta vừa nghe, thánh sử Luca thuật lại việc Chúa Giêsu lên núi cầu nguyện. Và đang khi cầu nguyện, dung mạo Người bỗng dưng biến đổi khác thường.
Theo truyền thống Kinh Thánh cũng như hầu hết các tôn giáo, núi cao thường được xem như là nơi gặp gỡ giữa trời và đất, giữa Thần linh và con người. Trong Kinh Thánh, những mạc khải quan trọng đều diễn ra trên núi cao. Môsê lên núi Sinai gặp gỡ Giavê Thiên Chúa và đón nhận 10 giới răn. Êlia gặp Chúa trên núi Horeb. Êlisê gặp Chúa trên núi Carmel… Trong Tân ước, Chúa Giêsu cũng khởi sự đời công khai bằng 40 đêm ngày chay tịnh nơi hoang địa, trên núi cao; khi rao giảng Tin Mừng, Ngài công bố Hiến Chương Nước Trời trên núi Bát Phúc; rồi trong 3 năm sứ vụ, Ngài vẫn thường lặng lẽ một mình lên núi để cầu nguyện cùng Chúa Cha. Và đặc biệt hôm nay, Ngài đưa theo 3 môn đệ thân tín lên núi.
Tại sao Chúa Giêsu lại đưa ba môn đệ lên núi và biến hình trước mặt các ông? Cuộc lên núi này có ý nghĩa gì đối với các môn đệ và với mỗi người chúng ta hôm nay?
Để hiểu biết lý do tại sao Chúa Giêsu đưa các môn đệ lên núi và tỏ vinh quang cho các ông, chúng ta cần đọc bản văn trong toàn bộ bối cảnh của nó.
Vâng, đọc Tin Mừng, chúng ta được biết, sau một thời gian khá dài giảng dạy ở Galilea – miền bắc nước Israel, giờ đây, Đức Giêsu và các môn đệ đang trên đường tiến về Gierusalem – miền nam và cũng là thủ đô của đất nước.
Thầy trò cùng đi trên một con đường nhưng mỗi người lại có ý hướng khác nhau. Chúa Giêsu biết rõ Ngài lên Gierusalem để chịu đau khổ và chịu chết. Các môn đệ lại không nghĩ như vậy. Họ cứ tưởng chuyến này lên Gierusalem, Thầy sẽ nổi danh, sẽ dành chính quyền, sẽ được tôn làm vua; khi đó, các ông tha hồ mà tranh nhau chức tước! Trên đường đi, Gioan và Giacobe đã tranh thủ xin Thầy hai chỗ tốt nhất là được ngồi bên tả và bên hữu Đức Giêsu khi Ngài được tôn vinh tại Gierusalem!
Để tránh hiểu lầm đáng tiếc này, trước cuộc hiển dung 8 ngày, Đức Giêsu đã nói thẳng với các môn đệ: “Con Người phải chịu đau khổ nhiều, sẽ bị các kỳ mục, thượng tế cùng kinh sư loại bỏ, bị giết chết, và ngày thứ ba sẽ sống lại”(Lc 9, 22). Nghe thế, các môn đệ ngỡ ngàng; Phêrô đã ra sức can ngăn: “Xin Thiên Chúa đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy!” (Mt 16, 22). Phêrô không muốn Thầy mình dấn thân vào con đường chịu chết khổ nhục. Ong không muốn chấp nhận bước theo Thầy trên con đường khổ giá. Ông đã bị Đức Giêsu khiển trách “Satan, lui lại đàng sau Thầy! Con cản lối Thầy, vì tư tưởng của con không phải là tư tưởng của Thiên Chúa mà là tư tưởng của loài người”.
Hôm nay, Chúa đưa 3 môn đệ thân tín lên núi và biến đổi dung mạo trước mắt các ông là có chủ đích. Người hé lộ thần tính của Người để các ông thêm niềm tin tưởng. Người cho các ông thấy vinh quang để các ông chấp nhận con đường gian nan đau khổ Người sắp trải qua cũng như mời gọi các ông bước theo.
Khi chứng kiến phép lạ, Phêrô, Giacôbê và Gioan đã nhận ra Chúa Giêsu chính là Đấng cứu độ Cựu ước đã loan báo [với sự xuất hiện của hai vị đại diện cựu ước là Mose và Elia].
Tuy nhiên, trong hạnh phúc ngất ngây, Phêrô đã xin với Thầy cho mình được ở mãi trên núi: “Thưa Thầy, chúng con ở đây thì tốt quá; chúng con xin dựng 3 lều, một cho Thầy, một cho Mose và một cho Elia”. Chắc hẳn còn một câu nữa mà ông không nói ra hay thánh sử Luca không ghi lại, đó là “Chúng con không cần lều, ở đâu cũng được, miễn là trên núi!”. Đây là tâm lý chung của con người. Thật vậy, ai mà chẳng thích vinh quang; ai mà chẳng ngại gian nan đau khổ! Nhưng đường lối cứu độ của Thiên Chúa lại không phải như vậy. Cho nên, ngay lúc đó, Phero nghe được tiếng Chúa Cha phán: “Đây là Con Ta yêu dấu. Các ngươi hãy nghe lời Người”.
Vì thế, sau những giờ phút vinh quang trên núi, mấy Thầy trò lại xuống núi. Và Phêrô cũng như các tông đồ khác đã theo Thầy tiến về Gierusalemtrên, chấp nhận bước vào con đường khổ nạn Thập giá; đường khổ nạn thập giá đã là đường đưa các ông đến vinh quang nước trời.
Có thể nói, việc lên núi và chứng kiến Chúa biến hình đã thực sự biến đổi cuộc đời các tông đồ. Còn mỗi người chúng ta thì sao?
Trong hành trình đức tin hôm nay, chúng ta cũng gặp biết bao gian nan thử thách do việc bổn phận, do những trái ý xảy ra hằng ngày; đó là những thập giá Chúa gửi đến và mời gọi chúng ta đón nhận để bước theo Ngài. Theo suy nghĩ tự nhiên của con người, chúng ta cũng dễ chán nản, buông xuôi, bỏ cuộc. Tuy nhiên, Chúa vẫn thường xuyên đưa chúng ta lên núi với Chúa: Núi của thánh lễ, núi của những phút giây ngất ngây cầu nguyện, núi của những dịp tĩnh tâm mùa chay…
Ước gì trong mùa chay thánh này, chúng ta hãy thường xuyên ‘lên núi’ với Chúa qua các thánh lễ, qua các giờ chầu và kinh nguyện để chúng ta vững tin, can đảm đón nhận thập giá mà không bỏ cuộc; để nhờ đã biết đón nhận và vác thập giá theo Chúa, chúng ta cùng được tiến vào vinh quang phục sinh với Người.
Cuộc biến hình của Chúa Giêsu: Trình thuật của Lucas hôm nay muốn liên kết với trình thuật khi Phêrô tuyên xưng Chúa Giêsu là Đức Kitô của Thiên Chúa và Chúa Giêsu tiên báo Cuộc Thương Khó sắp xảy ra tại Jerusalem của Ngài (Lc 9,18-22), qua việc đề cập đến “tám ngày sau.” Mục đích của Chúa Giêsu khi đem theo Phêrô, Gioan và Giacôbê lên núi cầu nguyện là để cho các tông đồ chứng kiến thần tính thực sự của Ngài: “Đang lúc Người cầu nguyện, dung mạo Người bỗng đổi khác, y phục Người trở nên trắng tinh chói loà.”
Chúa Nhật thứ II mùa chay Hội Thánh mời gọi chúng ta xét lại xem đã sống đức tin như thế nào trong cuộc sống hằng ngày. Đức tin đã thực sự làm chúng ta nên công chính như tổ phụ Abraham chưa? Ngài đã hoàn toàn đặt tin tưởng vào Chúa, ngay chính lúc tuyệt vọng, không còn lý do để tin tưởng. Chính do lòng tin tưởng thuần phục đó, tổ phụ Abraham đã được toại nguyện, đúng như lời Chúa hứa.
Đức Kitô chính là Đấng đến thực hiện trọn vẹn những gì Cựu Ước đã chuẩn bị và loan báo. Và như thế, Ngài trở nên Đấng Cứu Độ duy nhất mà muôn dân hằng mong đợi.
Qua bài Tin Mừng các Tông Đồ biết Đức Giêsu có thần tính và là Đấng mà Môsê và các tiên tri loan báo mấy trăm năm về trước. Chính Ngài là Lời của Thiên Chúa và cũng là Thiên Chúa. Do đó, cùng với việc tuyên xưng niềm tin của mình vào Thiên Chúa duy nhất, phụng vụ mời gọi chúng ta cũng đặt trọn niềm tin của mình vào Đức Kitô qua việc lắng nghe lời Người.
2022
Lời mời gọi sám hối
6.3 Chúa Nhật thứ Nhất Mùa Chay
Đnl 26:4-10; Tv 91:1-2,10-11,12-13,14-15; Rm 10:8-13; Lc 4:1-13
Lời mời gọi sám hối
Mùa chay mời chúng ta vào sa mạc với Chúa Giêsu để nhờ gương mẫu và sự giúp đỡ của Người, ta có cơ may nhìn thấy những điều cốt yếu nhất khi đối diện với Chúa và chính lòng mình. Trọng tâm của Mùa Chay là chuẩn bị tâm hồn đón mừng Chúa Phục Sinh, đón nhận ơn cứu độ Thiên Chúa thương ban cho chúng ta. Các bài đọc Thánh Kinh hôm nay tập trung vào việc Thiên Chúa đã cứu vớt con người: Thiên Chúa đã cứu ông Noe và con cái ông khỏi nạn lụt hồng thủy, Thiên Chúa đã dùng phép thanh tẩy để cứu toàn thể nhân loại khỏi chết; Thiên Chúa đã sai Con Một yêu dấu đến trần gian rao giảng Nước Trời, chịu chết trên Thập Giá và Phục Sinh để giải thoát mọi người. Điều kiện để được cứu là thống hối và tin vào Tin Mừng.
Cũng như hai tác giả Mátthêu và Máccô, thánh Luca đã thuật lại việc Chúa Giêsu kháng cự với Satan nơi sa mạc. Bản văn của người có những nét khác với hai tác giả thánh sử kia và có dụng ý. Nhưng, những nét giống nhau giữa ba tác giả vẫn nhiều hơn và ý tưởng chung vẫn là một.
Cả ba đã đặt câu chuyện Chúa bị cám dỗ vào lúc trước khi Chúa ra đi giảng đạo. Câu chuyện xảy ra vào lúc bấy giờ hẳn phải có ý nghĩa. Nó báo trước cuộc đời công khai đầy phấn đấu cam go của Chúa Cứu Thế. Nhất là nó cho chúng ta thấy rõ chung cuộc Ðức Giêsu sẽ chiến thắng vinh hiển, vì ngay từ lúc khởi đầu, công cuộc cứu thế của Người đã làm cho Satan phải tháo lui.
Cả ba tác giả cũng đã mô tả cuộc đọ sức giữa Satan và Chúa Giêsu như là một cuộc vận dụng Lời Chúa. Satan biết Thánh Kinh. Nó dùng Lời Chúa để phục vụ tham vọng riêng của mình. Ðang khi ấy, Ðức Giêsu có lòng thành kính đối với Lời Chúa và chỉ muốn khiêm cung vâng lời Thiên Chúa mọi đàng. Người không giống như Adong biết luật Chúa mà vẫn phạm tội. Người cũng chẳng như dân Do Thái có Lời Chúa mà toàn làm những việc khác ý Chúa. Người cho chúng ta thấy: không sức mạnh nào xô ngã được kẻ nắm vững Lời Chúa.
Cả ba tác giả cũng đã đồng ý coi việc Satan đến cám dỗ Chúa Giêsu như là hậu quả của việc Người được Chúa Cha tuyên bố Người là Con Chí Ái của Ngài. Satan đã bắt đầu cám dỗ Người rằng: nếu ông là Con Thiên Chúa… Ðiều này khiến chúng ta có thể quả quyết, không thử thách nào không nhằm tiêu diệt vinh dự của chúng ta được làm con cái Chúa. Nhưng mọi sự cám dỗ đều bất lực đối với những ai được đầy Thánh Thần, như Ðức Giêsu đã được Thánh Thần lấy hình chim bồ câu đáp xuống trước khi vào sa mạc để chịu cám dỗ.
Chúa Giêsu đã bắt đầu cuộc sống công khai, Ngài lên tiếng rao giảng về Tin Mừng. Người ta kể lại cho Ngài nghe việc một số người Galilêa có lẽ đã xách động dân chúng chống lại binh đội Lamã. Thế là theo lệnh của Philatô binh đội Lamã xông vào đền thờ, tàn sát họ khiến máu họ hoà lẫn với máu của lễ vật. Những người kể lại sự việc này hy vọng Chúa Giêsu sẽ đứng lên giải phóng dân tộc và họ sẽ theo Người cho dù có phải chết. Nhưng cái nhìn của Chúa Giêsu thì khác. Người đến không phải để gieo rắc hận thù, nhưng đến để rao giảng Nước Thiên Chúa, kêu gọi mọi người ăn năn để được cứu độ. Người nói: Nếu các ngươi không hối cải các ngươi cũng sẽ phải chết như vậy.
Rồi một sự kiện khác nữa đó là ngọn tháp Siloe bất thần sụp đổ và đè chết 18 người. Thiên hạ cho rằng họ là những kẻ tội lỗi nên bị Thiên Chúa trừng phạt. Nhưng quan điểm của Chúa Giêsu thì khác, Người muốn coi đó như một tiếng chuông cảnh tỉnh: Nếu các ngươi không hối cải các ngươi cũng sẽ phải chết như thế. Với chúng ta cũng vậy, những tiếng chuông cảnh tỉnh không ngừng vang lên, những tín hiệu báo động không ngừng xuất hiện. Nếu chúng ta biết thực thi Lời Chúa, nghĩa là biến sám hối ăn năn, thì những tai ương hoạn nạn sẽ là một cái gì tốt lành, vì nó sẽ đem lại cho chúng ta ơn cứu độ.
Chúa không muốn để chúng ta an phận cách giả tạo. Chúng ta đừng nghĩ rằng tôi có tội, nhưng các tội tôi phạm chẳng đến nỗi nào, vì thiếu gì những người tội lỗi còn nhiều hơn tôi gấp bội. Đây là một tâm lý bình an giả hiệu, tự ru ngủ mình trong một pháo đài ngụy tạo để cố thủ và chẳng thích người khác bới móc cuộc sống tư riêng nơi mình. Nhưng hôm nay, Chúa Giêsu đã nhân cái chết của những người bị tháp Silôe đổ xuống đè chết, và Chúa còn mượn cả tiếng thét gào ai oán của những thường dân vô tội bị Philatô sát hại để cảnh tỉnh chúng ta. Sứ điệp mà Đức Giêsu công bố rất nghiêm khắc và mạnh mẽ: “Nếu các ngươi không ăn năn hối cải, các ngươi sẽ chết hết y như vậy” (Lc 13,5).
Chúa Giêsu đã chuẩn bị cho sứ vụ rao giảng bằng thời gian thử thách trong sa mạc. Để hiệp thông với Chúa trong chay tịnh thể xác và tinh thần, làm cho mùa hồng ân này thực sự hoán cải chúng ta.
Vì không biết đâu là cơ hội cuối, nên tôi phải xem ngày hôm nay như là “lúc thuận tiện” để nhận ơn cứu độ đời mình. Nếu ngày mai Chúa còn cho sống, thì ngày mai vẫn là một cơ hội không nên đánh mất.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy sám hối khi thời gian còn thuận tiện. Đừng thử thách Thiên Chúa nhưng hãy thật lòng ăn năn trở về cùng Chúa. Sự trở về không chỉ là hành vi đấm ngực ăn năn về tội đã phạm mà còn phải sống theo lời mời gọi của Chúa: “Hãy sinh hoa kết trái xứng với lòng ăn năn thống hối”. Hoa trái của sự thánh thiện. Hoa trái của việc lành phúc đức. Hoa trái của đời sống công bằng bác ái. Hoa trái của đời sống yêu thương và phục vụ mọi người.
2022
Đừng xét đoán
Chúa Nhật Tuần VIII Mùa Thường Niên Năm C
PHÚC ÂM: Lc 6, 39-45
Đừng xét đoán
Giả hình là việc phô trương bên ngoài nhằm che dấu thực tại bên trong. Thánh Kinh kết án sự giả hình, nhất là trong những việc liên quan tới niềm tin.Khi nhắc đến cách sống của những người đạo đức giả với lối sống chuộng hình thức bề ngoài, giả hình kiểu Pharisiêu, Chúa Giêsu thốt lên: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em”.
Sống giả hình có nhiều dạng thức biểu hiện, Tin Mừng đã nhiều lần đề cập. Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đặc biệt chú trọng đến hai biểu hiện của người đạo đức giả và Ngài hướng dẫn cách để sửa lối sống giả hình ấy.
Thái độ săm soi những lỗi lầm của người khác, thấy khuyết điểm của người khác thì muốn phóng đại; nhưng bản thân không muốn nhìn về những lầm lỗi và không muốn sửa sai những khuyết điểm của chính mình. Đây là một thái độ đạo đức giả tinh vi hơn. Nếu ở mức thứ nhất chỉ “xét đoán” thì ở mức thứ hai này mang nặng màu đạo đức kiểu như: “Dám góp ý, sửa sai và có ý tưởng giúp đỡ anh chị em nên tốt”.
Với thái độ này, người ta che cho mình một lớp áo đẹp, một vẻ bên ngoài đạo mạo, là muốn làm điều tốt cho người khác, muốn chỉ bảo, sửa dạy, thay vì xét đoán. Họ hướng về người khác với ý hướng cao hơn, nhưng không dám đối diện với Chúa và cũng chẳng đủ khiêm tốn để đối thoại với anh chị em về yếu đuối hay lầm lỗi của mình. Với những người này thì họ bị cái xà ngăn chặn không cho họ thấy những điều tốt đẹp nơi người khác, họ nghĩ rằng ai cũng tội lỗi xấu xa và có cái xà lớn trong mắt giống như họ tưởng. Vì thế, những lỗi lầm của anh chị em dù nhỏ như cái rác, họ cũng biến nó trở thành to lớn như cái xà.
Chúa Giêsu dạy “đừng xét đoán” người khác nhưng trước tiên hãy xét mình,bởi vì khi mình chưa loại bỏ được cái xà trong mắt mình, là những nết xấu và thành kiến của mình, thì mình không thể thấy và lấy được cái rác trong mắt anh em. Với cái nhìn tầm xa hơn, việc xét mình còn giúp mình nhận thức rõ hơn thân phận mình trước mặt Thiên Chúa: thân phận tội lỗi. Như thế, nếu chúng ta mong được Thiên Chúa phán xét với lòng thương xót, thì chúng ta cũng phải biết sống với anh chị em bằng lòng nhân ái bao dung.
Để giúp cho những người đạo đức giả, Chúa Giêsu mời gọi họ nỗ lực khiêm tốn nhìn nhận lầm lỗi, hãy sửa đổi tâm hồn, hãy “lấy cái xà ra khỏi mắt mình trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người khác”. Hãy sửa sai chính mình trước khi đứng ở nơi cao làm thầy dạy sửa bảo người khác. Hãy đứng về phía anh em để cầu xin lòng thương xót Chúa chứ đừng dành chỗ của Chúa mà “xét đoán” anh em.
Chúa Giêsu còn dạy: xem quả thì biết cây. Thời gian sẽ cho biết cây nào xấu, cây nào tốt, khi chúng ra hoa kết trái. Thời gian sẽ cho biết ai thật ai giả. Công trình xây dựng có giá trị hay không, mưa nắng sẽ chứng nghiệm chất lượng. Chúa cũng căn cứ vào kết quả để biết rõ ai là môn đệ thật. Ngươi môn đệ thật là cây tốt sinh trái tốt.
Thánh Giacôbê đã viết : “Chỉ có một Đấng ra Lề luật và xét xử, đó là đấng có quyền cứu thoát và tiêu diệt, còn bạn là ai mà dám xét đoán người thân cận” (Gia 4,12). Vì vậy, khi chúng ta xét đoán người khác và kết án họ, chúng ta đang tiếm quyền hay ‘ăn cắp’ quyền năng của chính Thiên Chúa.
Trong Tin mừng Luca, Thánh ký có thuật lại câu chuyện, Chúa Giêsu được mời đến tham dự 1 phiên tòa, xét xử người phụ nữ bị bắt quả tang đang phạm tội ngoại tình. Rất nhiều ‘các đấng các bậc’ hoặc những nhân vật ‘tai to mặt lớn’ cũng có mặt trong phiên tòa ngày hôm đó. Mỗi người cầm trong tay một hòn đá, rất hỷ hả chờ giây phút tuyên án để ném vào phạm nhân. Nhưng, tình thế cuối cùng đã thay đổi hoàn toàn. “Ai trong các ông vô tội, cứ việc cầm đá mà ném trước đi.”
Dường như câu nói của Chúa Giêsu đã làm lay động lương tâm chai lỳ của đám đông khiến tất cả mọi người lần lượt bỏ ra về hết sạch, từ người lớn tuổi nhất đến người nhỏ tuổi hơn…Cuối cùng khi không còn ai, Chúa mới ôn tồn nói với người phụ nữ : “Tôi không kết án chị đâu. Chị hãy về đi và đừng phạm tội nữa.”. Mỗi lần chúng ta đến tòa cáo giải, Chúa cũng nói với chúng ta giống hệt như vậy. Mọi người chúng ta đều là tội nhân nhưng đã không bị Chúa kết án bao giờ. Vậy tại sao chúng ta lại dám to gan và lạnh lùng kết án lẫn nhau, nhất là nhiều khi chúng ta lại kết án một cách rất hồ đồ với nhiều ác ý. Đây là những sự vu khống rất thường hay xảy ra. Sự kết án với ác ý nhằm bôi nhọ người khác là 1 trọng tội, giống hệt như tội giết người. Ngạn ngữ tây phương có câu “Có một thanh gươm không bao giờ rỉ sét, đó là cái lưỡi của con người”. Thanh gươm không rỉ sét dùng để chém giết hay tàn phá danh dự lẫn nhau luôn là những công cụ rất nguy hiểm mà chúng ta phải hết sức cẩn trọng và đề phòng.
Khi Chúa Giêsu nói về những người biệt phái và về những tiến sĩ luật: “Hãy làm những điều họ nói và đừng làm như họ sống, họ đặt những gánh nặng cho người khác, còn họ không vác”. Chúng ta có thể chắc rằng họ phải nổi giận bất bình với lời tố cáo như thế vì họ không cho họ là giả hình. Chúng ta có tốt hơn họ chăng?
Chúng ta tố giác anh chị em mình, chê trách họ đủ điều sai trái, chúng ta thấy họ nhiều thiếu xót không thể tha thứ được, không thể khoan hồng, không thể thông cảm và không cần tử tế với họ. Chúng ta sẽ giật mình ghê sợ nếu họ cũng kết án chúng ta như chúng ta kết án họ, nếu họ bảo chúng ta biết rõ những lỗi lầm của chúng ta như chúng ta khám phá thấy nơi họ.
Chúa Giêsu không ngại quở trách những người không “biết mình”, mà chỉ soi mói anh em giống như những Pharisêu, luật sĩ là những kẻ giả hình: “Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!”.