2021
NGƯỜI NHÀ CỦA CHÚA
20 11 X Thứ Ba Tuần XVI Thường Niên.
(Đ) Thánh A-pô-li-na-rê, giám mục tử đạo.
Thánh Giuse Maria Diaz Sanjurjo An, Giám mục (U1857), Tử đạo.
Xh 14,21-15,1a; Mt 12,46-50.
NGƯỜI NHÀ CỦA CHÚA
Tin Mừng hôm nay xem chừng thật khó hiểu trong bối cảnh nền văn hóa Việt Nam. Với văn hóa người Việt chúng ta, chữ hiếu luôn được đặt lên hàng đầu “Trai thời trung hiếu làm đầu, gái thời tiết hạnh làm câu trau mình”, và do đó, thái độ thiếu tôn trong với người lớn hơn, nhất là bậc sinh thành của mình thì thật khó mà chấp nhận được.
Nếu xét ở khía cạnh văn hóa ấy, thì Chúa Giêsu trong trình thuật hôm nay thật là một điều khó chấp nhận. Có vẻ như Ngài thiếu sự tôn trọng, thiếu sự lễ độ và lòng tôn kính đối với thân mẫu của mình. Trình thuật kể rằng: Đang khi Chúa Giêsu giảng dạy cho đông đảo dân chúng, thì có mẹ Maria và các anh em bà con (Mt 13,55) của Ngài đến tìm, nhưng họ không sao lại gần Ngài được vì những kẻ đến nghe Ngài giảng dạy quá đông. Do đó, có một người ngồi gần Chúa Giêsu đã thông báo cho Ngài biết về sự hiện diện của mẹ và để người có thể ra ngoài gặp họ. Nhưng thật lạ lùng, thay vì Chúa Giêsu nói, “ồ, tôi cám ơn anh đã thông tin” hay đại loại là “cám ơn anh” và thậm chí Ngài chỉ cần gật đầu để để xác nhận tin báo cũng đủ.
Thế mà, mọi người như ngỡ ngàng,… ánh mắt Chúa Giêsu rảo quanh nhìn đám đông đang ngồi quanh mình, rồi cao giọng nói với họ và người đưa tin “Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi?”. Nghe lời ấy, nếu chúng ta đang hiện diện ở đó, chắc hẵn ta cũng sẽ tỏ vẻ khó chịu với Ngài, bởi có cái gì đó thiếu lễ độ và ý nhị. Vì lẽ, ta nghĩ, sao ông này vô duyên đến thế, người ta thông báo không cám ơn thì thôi, lại còn tỏ ra khó chịu và thiếu lễ độ với thân nhân mình và người khác.
Tuy nhiên, chúng ta chỉ dựa vào mấy câu Tin mừng ngắn ngủi để xét đoán Chúa Giêsu e là không công minh lắm. Chúng ta cần đặt đoạn Tin mừng này trong bối cảnh của chương 11-12-và 13, khi Chúa Giêsu đang rao giảng cho dân chúng về mầu nhiệm Nước Trời, mà ở vương quốc ấy không còn sự phân biệt bà con ruột thịt theo kiểu thế tục của trần gian, nhưng tất cả đều là anh chị em với nhau, con của một Đấng duy nhất là Thiên Chúa.
Như thế, ta thấy Chúa Giêsu đã tận dụng rất tốt, rất tinh tế cơ hội có một không hai này, để nói cho dân chúng biết về mối hiệp thông trong Thiên Chúa, tức là vương quốc Nước Trời, một gia đình thiêng liêng vĩnh cửu. Ở gia đình thiêng liêng này, mối hiệp thông ruột thịt bị lu mờ đi xem như không có, để làm nổi bật lên một mối hiệp thông siêu nhiên, nơi mà mọi liên lạc đều được xây dựng trên ý của Thiên Chúa.
Hiểu như vậy, chúng ta sẽ thấy thật tự hào, thật hạnh phúc với lời của Chúa Giêsu: “Đây là mẹ tôi, đây là anh em tôi. Vì phàm ai thi hành ý muốn của Cha tôi, Đấng ngự trên trời, người ấy là anh chị em tôi, là mẹ tôi.” Ngài đang nhìn, đang nói với chính mỗi người chúng ta rằng: anh – chị – em là anh là chị là em của tôi. Tất cả những ai thi hành ý muốn của Thiên Chúa thì kẻ ấy chính là bà con thân thuộc với Ngài, chính là mẹ và là anh em của Ngài. Còn gì hạnh phúc bằng khi nghe một vị Thiên Chúa nói với chính mình như thế.
Trở về với cuộc sống của mình, đôi lúc chúng ta quá bận tâm với các mối quan hệ ruột rà “một giọt máu đào hơn ao nước lã”, mà quên mất anh chị em xung quanh mình, nhất là những người tin vào Đức Giêsu là Chúa thì có cùng với chúng ta “huyết nhục thần linh”. Do vậy, chúng ta luôn tìm mọi cách để bảo vệ cho quyền lợi những người thân của mình, những người ta yêu mến và dễ dàng làm tổn hại đến lợi ích kẻ khác mà quên mất sự liên đới thần linh và tính công bằng bác ái.
Để trở thành người một nhà của Thiên Chúa, chúng ta phải là những người thực thi ý muốn của Người. Làm sao ta có thể biết được ý muốn của Thiên Chúa? Muốn biết thánh ý của Thiên Chúa để thực hành thì cần phải lắng nghe Lời người, như Samuel: “Lạy Chúa xin hãy phán, vì tôi tớ Chúa đang lắng tai nghe”.
Lời Chúa nói cụ thể, dứt khoát qua Lời Kinh thánh, qua Ngôi Lời – Con Chí ái của Người – đó là Lời tình yêu tỏ bày cho nhân loại, chúng ta đã có thái độ nào với Lời của Chúa? Thái độ dửng dưng vì lời đó cũ xì, không thức thời, không còn hợp với lối sống hiện đại…? Lời Chúa luôn là lời cho hôm nay: “Hôm nay ước gì anh em nghe tiếng Chúa, các ngươi chớ cứng lòng” (Tv 94). Lời Chúa vẫn luôn là Lời mang lại hạnh phúc và sự sống qua mọi thời đại cho những ai trung thành thực hiện Lời Người. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần để được Người dạy dỗ cho chúng ta hiểu thấu Lời Kinh thánh và can đảm thực hiện Lời của Người trong cuộc sống.
Lời Chúa vẫn còn luôn được nói, được bày tỏ cho chúng ta qua những sự kiện, biến cố của lịch sử, của cuộc đời. Như Đức Maria đã thưa tiếng xin vâng trong biến cố truyền tin – biến cố quyết định cuộc đời Mẹ cũng như lịch sử nhân loại – chúng ta hãy tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa trong cuộc sống: Ngày hôm nay, trong giai đoạn này, trong sự kiện này, Chúa muốn tôi làm gì?… những chuyện xảy ra chung quanh trong cuộc sống hằng ngày, những thông tin qua truyền thanh, truyền hình và hệ thống mạng về thế giới, xã hội, con người… có là chất liệu cho chúng ta suy gẫm và tìm kiếm thánh ý Thiên Chúa hầu có một thái độ sống phù hợp để thực thi ý Người?
“Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi?” Cứ ngỡ câu trả lời sẽ rất rõ ràng và dễ dàng: là Đức Maria và các anh em họ Chúa Giêsu đang đứng ở vòng ngoài. Thế nhưng, đáp án Chúa Giêsu đưa ra thật bất ngờ khiến ai nấy ngỡ ngàng: người thân của Ngài là tất cả những ai thi hành ý muốn của Cha trên trời. Chắc chắn Chúa Giêsu không coi nhẹ quan hệ, tình nghĩa theo huyết thống. Ngài muốn ta vượt lên trên gia đình thân thiết theo nghĩa thông thường, để mở rộng lòng đón nhận một quan hệ, tình nghĩa thiêng liêng: quan hệ, tình nghĩa của những người con cái trong gia đình của Thiên Chúa. Trong đại gia đình ấy, chúng ta trở nên con cái Thiên Chúa nhờ trở nên giống người Anh Cả Giêsu, Đấng luôn vâng phục và vuông tròn thực hiện thánh ý Chúa Cha.
“Một giọt nhỏ vâng phục đơn sơ có giá trị gấp triệu lần một bình đầy những suy tính đã chọn lọc kỹ càng” (Th. Maria Mađalêna Pazzi). Tình yêu chân thật với Thiên Chúa dựa trên nền tảng là lòng vâng phục. Chúa Giêsu đã chứng tỏ lòng yêu mến ấy bằng sự vâng phục tuyệt đối, kể cả bằng việc hy sinh mạng sống. Môi chung ta nhìn ngắm mẫu gương vâng phục của Ngài.
2021
Thứ Ba Tuần XVI – Mùa Thường Niên
Thứ Ba Tuần XVI – Mùa Thường Niên
Ca nhập lễ
Tv 53,6.8
Này con được Thiên Chúa phù trì,
thân con đây, Chúa hằng nâng đỡ.
Con tự nguyện dâng Ngài lễ tế,
lạy Chúa, con xưng tụng danh Ngài,
vì danh Ngài thiện hảo.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa xin tỏ lòng nhân hậu với các tín hữu Chúa và rộng tay ban phát mọi ơn lành để chúng con thêm lòng tin cậy mến và chuyên cần tuân giữ những điều Chúa truyền dạy. Chúng con cầu xin …
Bài đọc
Con cái Ít-ra-en đã đi giữa lòng biển khô cạn.
Bài trích sách Xuất hành.
14 21 Khi ấy, ông Mô-sê giơ tay trên mặt biển, Đức Chúa cho một cơn gió đông thổi mạnh suốt đêm, dồn biển lại, khiến biển hoá thành đất khô cạn. Nước rẽ ra, 22 và con cái Ít-ra-en đi vào giữa lòng biển khô cạn, nước sừng sững như tường thành hai bên tả hữu. 23 Quân Ai-cập đuổi theo ; toàn thể chiến mã, chiến xa và kỵ binh của Pha-ra-ô tiến vào giữa lòng biển, đằng sau dân Ít-ra-en. 24 Vào lúc gần sáng, từ cột lửa và mây, Đức Chúa nhìn xuống hàng ngũ Ai-cập, Người gây rối loạn trong hàng ngũ chúng. 25 Người làm cho chiến xa kẹt bánh, khiến chúng phải vất vả mới di chuyển nổi. Quân Ai-cập bảo nhau : “Ta phải trốn bọn Ít-ra-en, vì Đức Chúa chiến đấu chống lại người Ai-cập để giúp họ.” 26 Đức Chúa phán với ông Mô-sê : “Hãy giơ tay trên mặt biển, nước sẽ ập xuống trên quân Ai-cập cùng với chiến xa và kỵ binh của chúng.” 27 Ông Mô-sê giơ tay trên mặt biển, và biển ập lại như cũ, vào lúc tảng sáng. Quân Ai-cập đang chạy trốn thì gặp nước biển, Đức Chúa xô ngã quân Ai-cập giữa lòng biển. 28 Nước ập xuống, vùi lấp chiến xa và kỵ binh, vùi lấp toàn thể quân lực của Pha-ra-ô đã theo dân Ít-ra-en đi vào lòng biển. Không một tên nào sống sót. 29 Còn con cái Ít-ra-en đã đi giữa lòng biển khô cạn, nước sừng sững như tường thành hai bên tả hữu. 30 Ngày đó, Đức Chúa đã cứu Ít-ra-en khỏi tay quân Ai-cập. Ít-ra-en thấy quân Ai-cập phơi thây trên bờ biển. 31 Ít-ra-en thấy Đức Chúa đã ra tay hùng mạnh đánh quân Ai-cập. Toàn dân kính sợ Đức Chúa, tin vào Đức Chúa, tin vào ông Mô-sê, tôi trung của Người.
15 1 Bấy giờ ông Mô-sê cùng với con cái Ít-ra-en hát mừng Đức Chúa bài ca sau đây. Họ ca rằng :
Đáp ca
Xh 15,8-9.10 và 12.17 (Đ. x. c.1b)
Đ.Nào ta hát mừng Chúa, Đấng cao cả uy hùng.
8Nộ khí Ngài, lạy Chúa, đã khiến nước dâng lên,
sóng trùng dương dồn lại dựng đứng như tường thành ;
giữa lòng biển thẳm sâu, nước bỗng đâu ngừng chảy.
9Địch quân tự nhủ rằng : “Ta đuổi theo bắt lấy,
chiến lợi phẩm đem chia, mới no lòng thoả dạ ;
ta tuốt lưỡi gươm trần, cứ thẳng tay tiêu diệt.”
Đ.Nào ta hát mừng Chúa, Đấng cao cả uy hùng.
10Ngài hà hơi nổi gió, biển vùi lấp chúng đi,
chìm lỉm tựa như chì giữa nước sâu cuồn cuộn.
12Tay hữu Ngài giơ lên, đất rẽ ra nuốt chúng.
Đ.Nào ta hát mừng Chúa, Đấng cao cả uy hùng.
17Ngài cho dân tiến vào, định cư họ trên núi,
núi gia nghiệp của Ngài.
Lạy Chúa, chính nơi đây Ngài chọn làm chỗ ở,
đây cũng là đền thánh tự tay Ngài lập nên.
Đ.Nào ta hát mừng Chúa, Đấng cao cả uy hùng.
Tung hô Tin Mừng
Ga 14,23
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Chúa nói : Ai yêu mến Thầy, thì sẽ giữ lời Thầy. Cha Thầy sẽ yêu mến người ấy. Cha Thầy và Thầy sẽ đến với người ấy. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Mt 12,46-50
Đức Giê-su giơ tay chỉ các môn đệ và nói : Đây là mẹ tôi, đây là anh em tôi.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
46 Khi ấy, Đức Giê-su còn đang nói với đám đông, thì có mẹ và anh em của Người đứng bên ngoài, tìm cách nói chuyện với Người. 47 Có kẻ thưa Người rằng : “Thưa Thầy, có mẹ và anh em Thầy đang đứng ngoài kia, tìm cách nói chuyện với Thầy.” 48 Người bảo kẻ ấy rằng : “Ai là mẹ tôi ? Ai là anh em tôi ?” 49 Rồi Người giơ tay chỉ các môn đệ và nói : “Đây là mẹ tôi, đây là anh em tôi. 50 Vì phàm ai thi hành ý muốn của Cha tôi, Đấng ngự trên trời, người ấy là anh em chị em tôi, là mẹ tôi.”
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa là Cha nhân từ, Chúa đã dùng hiến tế duy nhất của Ðức Kitô trên thập giá làm cho các hy lễ theo luật Môsê được đầy đủ ý nghĩa. Xin thánh hoá lễ vật chúng con dâng với cả tấm lòng thành, cũng như xưa Chúa đã vui lòng thánh hoá lễ vật của Aben. Nhờ đó, hiến lễ mỗi người chúng con dâng lên để tôn vinh Danh Thánh sẽ giúp mọi người đạt tới ơn cứu độ. Chúng con cầu xin …
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Ðức Ki-tô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con.
Vì thương xót nhân loại lỗi lầm, Người đã chấp nhận sinh ra bởi Ðức Trinh Nữ, đã chịu khổ hình thập giá/ để cứu chúng con khỏi chết muôn đời. Và từ cõi chết sống lại, Người đã ban cho chúng con được hưởng phúc trường sinh.
Vì thế, cùng với các Thiên thần và tổng lãnh Thiên thần, các Bệ thần và Quản thần, cùng toàn thể đạo binh thiên quốc, chúng con không ngừng hát bài ca chúc tụng vinh quang Chúa rằng:
Thánh! Thánh! Thánh! …
Ca hiệp lễ
Tv 110,4-5
Chúa đã truyền tưởng niệm
những kỳ công của Người.
Chúa là Đấng từ bi nhân hậu.
Ai kính sợ Người, Người ban phát của ăn.
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, xin phù trợ chúng con là đoàn dân Chúa. Chúa đã lấy bánh bởi trời và nuôi dưỡng chúng con, xin cũng giúp chúng con từ bỏ nếp sống cũ và hân hoan bước vào đời sống mới. Chúng con cầu xin …
2021
Chủng sinh thế nào, Linh Mục thế đó?
Chủng sinh thế nào, Linh Mục thế đó?
Đó là câu nói của Mẹ Teresa Calculta, nay là Thánh nữ Teresa Calculta, nói với các chủng sinh của một chủng viện trong một dịp viếng thăn Việt Nam. Phải chăng thánh nhân muốn nói đến viễn cảnh người linh mục trong tương lai ra sao tùy thuộc vào hệ tại của việc được đào tạo và tự học hỏi của các chủng sinh qua bốn chiều kích: nhân bản, thiêng liêng, tri thức và mục vụ? Trải qua các giai đoạn:
- Giai đoạn sơ tuyển:
Các ứng viên chủng sinh phải là người nam (phái tính), có ước muốn sống độc thân theo ơn gọi tu trì, có sức khỏe tốt và không có khiếm khuyết nào về tâm-sinh- lý, trình độ cao đẳng trở lên, đã có 3 năm dự tu và sinh hoạt đều đặn. Tiếp đến là trải qua thi tuyển với 3 môn: trắc nghiệm, vấn đáp và văn nghị luận. Sau thi tuyển xong, nếu đạt kết quả, các ứng sinh được gọi đi khám sức khoẻ. Sau khi hoàn tất công tác khám sức khoẻ và được điều tra cẩn thận, các ứng sinh sẽ được Toà Giám Mục công bố danh sách trúng tuyển.
- Giai đoạn Tiền Chủng Viện
Nơi đây, các ứng sinh sẽ được đào tạo 2 năm về chương trình Tu đức nói chung cũng như một số môn cần thiết theo sự hướng dẫn của Ban đào tạo (BĐT) linh mục. Đây là giai đoạn BĐT giúp các ứng viên phân định một cách cụ thể, kết hợp học sâu hơn về Giáo lý, Kinh thánh, Tu đức, rèn luyện khả năng định hình, định lượng và định tính về các chiều kích xã hội, chủ yếu là chiều kích nhân bản, chiều kích ưu tiên của việc đạo tạo ứng sinh linh mục, gọi là “nhân bản Kitô giáo”, nghĩa là “học cách làm người” và học thêm “cách làm người Kitô hữu”. Song song với việc đào tạo nhân bản là tập thich nghi với đời sống thiêng liêng và tập sống tâm tình biết “chạnh lòng thương” trong chiều kích mục vụ. Các ứng viên được đào tạo để trở nên những linh mục quản xứ, những người được sai đến với cộng đoàn giáo xứ trong tương lai, các ứng sinh không thể không biết, không thao thức, không nghĩ đến, không đụng chạm đến biết bao nhiêu vấn đề khó khăn và đa dạng mà bản thân người viết dám khẳng định dứt khoát rằng: Chỉ những ai có khả năng nội tâm “chạnh lòng thương” mới có thể phục vụ nơi các giáo xứ trong Giáo phận trong bối cảnh thực tế của xã hội ngày nay.
Sau hai năm Tiền Chủng Viện, các ứng sinh sẽ được nghỉ hè và gửi đi thực tập mục vụ tại các giáo xứ đến khoảng đầu tháng 9 sẽ nhận thông báo có được tuyển chọn vào Đại Chủng Viện hay không.
- Giai đoạn Đại Chủng Viện
Thời kỳ vào Đại chủng viện, các chủng sinh sẽ được đào tạo 2 năm gọi là 2 năm Triết, và 4 năm Thần học. Trong hai năm đầu, cũng như đã nói ở trên, các chủng sinh cũng sẽ được đào tạo với 4 chiều kích. Vì hai năm Triết, nên các chủng sinh sẽ được học về các khoá học nhập môn về Triết học, Kinh Thánh, cũng như các môn học khác theo sự sắp xếp của chương trình đào tạo. Quan trọng trong hai năm Triết, là giúp các chủng sinh có một sự học hỏi, suy tư, suy nghĩ, xác định cũng như phân định cách rõ ràng ơn gọi của bản thân ngang qua các môn Triết học. Các chủng sinh cũng phải lên lớp để lãnh hội các bài học bởi quý Cha giáo. Sau 2 năm Triết, theo Ratio mới, các chủng sinh sẽ được gửi đi thực tập tập tại các giáo xứ. Thời kỳ quan trọng để các ứng sinh xác định và phân định tu hay không tu nữa. Nếu tiếp tục thì sẽ được vào học Thần học xuyên suốt 4 năm. Sau 4 năm Thần học, các chủng sinh sẽ được gửi đi giúp xứ khoảng 6 tháng và sẽ được lãnh sứ vụ Phó tế. Khi lãnh thừa tác vụ Phó tế xong, các thầy sẽ được gửi đi thực tập mục vụ tại các giáo xứ cũng khoảng thời gian từ 6 tháng đến 1 năm. Tuy nhiên, bản thân người viết muốn trình bày một số quan điểm riêng tư hầu mong giúp các ứng sinh linh mục có cái nhìn tổng quan về chiều kích đào tạo và tự đào tạo nhằm trở nên những linh mục như lòng Chúa mong ước cũng như Giáo hội mong chờ.
3.1. Chiều kích nhân bản: Vì là nhân vô thập toàn, nhưng vẫn được chọn gọi vào Đại chủng viện, các chủng sinh phải được đào tạo về đời sống nhân bản, về lối sống, về cung cách cư xử của một linh mục tương lai đối với mọi người mà mình gặp gỡ trên đường sứ vụ. Như thế, một chủng sinh thiếu nhân bản thì sẽ trở thành một linh mục rất nguy hại cho sứ vụ tương lai. Chẳng hạn: ăn nói cộc lốc, thiếu tế nhị, nóng nảy, hỗn láo với bề trên cũng như với anh em, thiếu hoà đồng, thiếu thân thiện, thiếu cởi mở, hoặc hay cố chấp, hận thù, ghen ghét, nói hành nói xấu, kênh kiệu, oai phong, tự cao tự đại, thích thể hiện chính mình, chạy theo hàng hiệu từ xe máy xịn, quần áo, đồ dùng và điện thoại, cá mè một lứa,…Có lần bản thân người viết đã nghe một chủng sinh mới vào học năm Triết 1, tức là lớp C đã phát biểu với anh em lớp A: “đã vào chủng viện rồi thì thằng nào cũng là thầy, nó sợ thằng mô cả!”. Một câu nói vô tình hay hữu ý của chủng sinh kia phản ảnh đời sống nhân bản của anh ta. Và tương lai, anh ta chắc sẽ không sợ ai cả nếu được làm linh mục. Coi trời bằng vung. Cứ tưởng là đậu chủng viện là nhất, là giỏi, là thông minh hơn người. Mới chủng sinh mà đã có thái độ thể hiện quyền lực, oai phong và kẻ cả, thì đừng hỏi tại sao tồn tại những linh mục như vậy. Đối với bề trên, có thể một số chủng sinh vâng lời trước mặt nhưng phía sau lưng và vắng mặt thì sống khác, không muốn nói là tỏ thái độ nói xấu và bất tuân phục. Mặt khác, đối với anh em, nhiều chủng sinh đã thích sống thể hiện trước mặt anh em: có thể gia đình có điều kiện, hoặc có cha bố giàu có, có thể có ân nhân giúp đỡ. Cũng có nhiều chủng sinh dính vào các đam mê: nghiện chơi cờ, hút thuốc lá nhiều, nhậu nhẹt không thua người ngoài. Chủng sinh sống như thế thì đừng hỏi tại sao linh mục nghiện cờ quên dâng lễ hay không dâng lễ; vẫn tồn tại những linh mục hút thuốc ngay trước khi chuẩn bị dâng lễ và ngay sau khi lễ xong; cũng đừng ngạc nhiên khi có nhiều linh mục rơi vào tình trạng nghiện rượu và hậu quả sau đó thì không kể nổi. Chủng sinh thế nào, linh mục thế đó cũng không sai lắm.
3.2. Chiều kích thiêng liêng: Đây là chiều kích quan trọng đối với người ki-tô hữu nói chung, và đối với chủng sinh linh mục nói riêng. Không thể là linh mục thánh thiện nếu một chủng sinh không bao giờ dành thời gian suy gẫm riêng trước Thánh Thể. Quả thật, ngoài việc tham dự các giờ kinh chung, thánh lễ chung, người chủng sinh nên có những khoảnh khắc riêng tư trong ngày để suy niệm Lời Chúa và gặp Chúa Giê-su trước Nhà tạm. Nếu trong khoảng 10 năm được đào tạo tại Đại chủng viện, người chủng sinh cứ duy trì thói quen đó, thì chắc chắn nếu Chúa muốn sẽ trở thành một linh mục cầu nguyện và thánh thiện. Ngược lại, nếu một chủng sinh không quan tâm hay chểnh mảng chiều kích thiêng liêng như khô khan, lười biếng, bỏ kinh, bỏ suy niệm, bỏ bê giờ viếng Thánh Thể sau giờ nghỉ trưa, thì sẽ báo hiệu cho một linh mục không sốt sắng, thiếu đời sống cầu nguyện và khô khan nguội lạnh trong khi thi hành sứ vụ. Đời sống cầu nguyện là linh hồn của người linh mục tương lai, nên chủng sinh không được phép bỏ bê đời sống cầu nguyện và gặp gỡ Chúa mỗi ngày. Nhờ có đời sống cầu nguyện chuyên sâu và thánh thiện, người linh mục dễ dàng thi hành mục vụ cách vui vẻ và bình an. Hơn nữa, để trở thành người trao ban của Thánh và là nhà chuyên môn về đời sống cầu nguyện, người chủng sinh luôn luôn và bắt buộc phải bó mình theo một chương trình cụ thể và nghiêm túc trong chiều kích thiêng liêng này. Vì thế, thái độ uể oải, chán chường, ngủ gật trong các giờ kinh nguyện hay thánh lễ, không đúng giờ đúng giấc kéo dài trong thời gian đào tạo nơi người chủng sinh sẽ rất nguy hại cho một linh mục tương lai của Giáo hội. Vì thế đừng đòi hỏi một linh mục thánh thiện, yêu mến đời sống cầu nguyện, thầy dạy cầu nguyện đúng nghĩa nơi một chủng sinh có những thái độ sống như thế. Chủng sinh thế nào, linh mục thế đó là không sai!
3.3. Chiều kích tri thức: Việc học tập ở Chủng viện cũng quyết định rất lớn cho sứ vụ tương lai của ứng sinh linh mục. Bài học rất nhiều với khả năng thuyết giảng của các Cha giáo, các chủng sinh phải nỗ lực hết mình để đón nhận và cố gắng đọc sách, tìm tài liệu để hiểu rõ vấn đề hơn. Miệt mài đèn sách là điều cần thiết cho các chủng sinh. Khi lên lớp để tham gia các khoá học, nếu không để ý hay ngủ gật nhiều, chủng sinh sẽ bị hổng kiến thức vì không ai dạy lại cho mình nữa. Hoặc chỉ học qua ở lớp mà không chịu đọc lại, tìm hiểu đi tìm hiểu lại bài học đã thụ huấn thì chủng sinh khó nắm vấn đề chắc chắn cho sứ vụ của mình. Quý Cha giáo sư chỉ là người giúp mình khai mở vấn đề, chỉ giúp mình biết cách mở phong bì, còn khám phá bên trong phong bì là chuyện của các chủng sinh. Nên các chủng sinh phải cố gắng để lắng nghe, chăm chỉ đọc sách ở nhà cũng như tại thư viện để bổ sung thêm kiến thức cho các bài học. Quả thật, thời đại @ là thời đại tri thức, giáo dân đa số hiểu biết nhiều, được học hành cao rộng, nên đòi hỏi các linh mục cũng phải có kiến thức, chưa muốn nói là uyên thâm về các chuyên môn. Nhưng làm sao có được những linh mục như thế, nếu trong thời gian đào tạo các chủng sinh không chịu học bài, không để ý các Cha Giáo sư giảng dạy, hoặc bỏ giờ, hoặc ngủ gà ngủ gật trong giờ học, không dành thời gian đọc sách, nghiên cứu kỹ càng các bài học,…
3.4. Chiều kích mục vụ: Đây là chiều kích thứ 4 trong 4 chiều kích đào tạo các chủng sinh trở thành linh mục tương lai. Chiều kích này liên quan đến sứ vụ mục vụ, vai trò làm cha quản xứ và người lãnh đạo cộng đồng. Ngoài các bài khoá liên quan đến chiều kích mục vụ, các chủng sinh được mời gọi phải quan tâm, thao thức và lưu ý đến con người, đối tượng mà các thầy sẽ đối diện không chỉ trong thời gian đào tạo, về hè, về tết, khi đi giúp xứ và cụ thể khi là linh mục quản xứ. Trong chiều kích mục vụ tương lai các thầy đối diện sẽ có rất nhiều mặt, nhiều vấn đề: mục vụ gia đình, mục vụ truyền giáo, mục vụ di dân, mục vụ giới trẻ – thiếu nhi, mục vụ bệnh nhân, mục vụ các hội đoàn,…nên các chủng sinh phải có sự chuẩn bị ngay trong thời gian đào tạo. Nếu muốn trở nên linh mục vững vàng trong công tác mục vụ tại các giáo xứ, người chủng sinh không được lơ là, không hay biết, không quan tâm và vô cảm đối với chiều kích mục vụ. Vì thế, ngoài các giờ lên lớp, gặp gỡ, đối thoại về chiều kích mục vụ, các chủng sinh nên dành thời gian đọc sách, nghiên cứu, cầu nguyện, thao thức liên tục về tất cả đối tượng mà mình sẽ được giao phó trong tương lại. Đừng đòi hỏi nơi một linh mục luôn chậm chạp, không thành công trong mục vụ, khi thấy một chủng sinh ù lì, chậm chạp và không quan tâm đến con người, nhất là người nghèo. Đừng lạ lùng khi nhìn thấy một số vị linh mục sống quan liêu, độc quyền, ‘làm vua’ một cõi, vì nơi chủng sinh trước đó thích được phục vụ, thích được ‘suy tôn’, thích làm oai, thích thể hiện, thích ‘làm quan’ – ‘làm vua’. Như vậy, nơi một chủng sinh ươn lười, không chịu khó, hay phàn nàn, kêu ca, không nhiệt huyết, bỏ trốn công việc, chọn việc nhẹ nhàng, không chịu sửa đổi hay thay đổi tính cách, thì chúng ta sẽ dễ dàng bắt gặp một linh mục không nhiệt huyết và không hăng say loan báo Tin mừng cũng như trở thành rào cản trong việc rao giảng Tin mừng cho muôn dân. Đúng là chủng sinh thế nào, linh mục thế đó.
Qua cái nhìn tổng quát về 4 chiều kích đào tạo những ứng sinh linh mục tương lai ở trên, bản thân người viết hoàn toàn không có ý phê phán hay chỉ trích ai cả, nhưng thiển ý muốn góp chút nhỏ mọn ý kiến cá nhân nhằm thức tỉnh, thôi thúc, nhắc nhở và góp ý cho công việc đào tạo linh mục trong bối cảnh hôm nay. Với cái nhìn thực tế, người viết xin mãn phép được đưa ra những mặt trái, những điểm chưa thuận lợi trong quá trình được đào tạo để các ứng sinh linh mục tương lai chăm chú hơn và quyết tâm hơn hầu trở nên những linh mục như lòng Chúa mong ước. Mong rằng để trở thành những linh mục thánh thiện, những linh mục của đời sống cầu nguyện, những linh mục đạo đức, những linh mục thành công trong mục vụ, một linh mục nhiệt huyết nhiệt thành sẵn sàng lên đường đi truyền giáo khi Bề trên yêu cầu, tiên vàn đòi hỏi các chủng sinh, những người đang được thụ huấn tại môi trường Chủng viện phải ý thức mình là ai, mình sẽ là ai và mình phải làm gì, phải sống như thế nào, phải thay đổi tính cách như thế nào, phải rèn luyện các nhân đức nào, phải dành thời cầu nguyện như thế nào. Khi đặt ra được những câu hỏi như thế là cơ hội giúp các chủng sinh nhìn lại mình để nỗ lực hết mình và cậy dựa vào ơn Chúa ban nhằm trở nên những linh mục như lòng Chúa mong ước trong tương lai. Nhờ đó, các chủng sinh thế nào thì linh mục sẽ thế ấy!
Linh mục Phaolô Phạm Trọng Phương
2021
Tôi Tớ Thiên Chúa Phanxicô Garcés và Các Bạn
Tôi Tớ Thiên Chúa Phanxicô Garcés và Các Bạn
Vì sự can thiệp của nhà cầm quyền trong các sứ vụ truyền giáo và vấn đề chiếm đất ở Tân Thế Giới đã khiến thổ dân da đỏ nổi dậy và Giáo Hội đã mất đi các nhà truyền giáo hăng say. Là người cùng thời với Chân Phước Junipero Serra và trong thời gian cuộc Cách Mạng Hoa Kỳ, Phanxicô Garcés sinh ở Tây Ban Nha năm 1738, và ngài gia nhập Dòng Phanxicô ở đây.
Sau khi thụ phong linh mục năm 1763, ngài được sai đến Mễ Tây Cơ. Năm năm sau, ngài được bổ nhiệm về San Xavier del Bac gần Tucson, Hoa Kỳ, là một trong các trung tâm truyền giáo do các cha dòng Tên đã thành lập trước đây trong tiểu bang Arizona và New Mexico, mà sau đó, vào năm 1767, các cha dòng Tên đã bị trục xuất ra khỏi phần lãnh thổ thuộc quyền kiểm soát của vua Tây Ban Nha người Công giáo.Ở Arizona, Cha Phanxicô làm việc cho các thổ dân da đỏ người Papago, Yuma, Pima và Apache. Công cuộc truyền giáo đã đưa ngài vượt qua rặng Grand Canyon và đến tiểu bang California.Cha Palou, người cùng thời với cha Garcés, viết lại rằng cha Garcés được người thổ dân rất quý mến, và ngài sống với họ trong một thời gian lâu mà không bị nguy hại gì. Họ thường đem thực phẩm cho ngài và mỗi khi gặp ngài, họ thường chào “Vạn Tuế Ðức Giêsu,” là câu tung hô mà ngài đã dạy cho họ.Ðể bảo vệ các thổ dân tân tòng, các nhà truyền giáo Tây Ban Nha dự định xây cất các trung tâm truyền giáo cách biệt với nơi trú đóng của binh lính và thực dân Tây Ban Nha. Nhưng quan chỉ huy ở Mễ Tây Cơ quyết định rằng hai trung tâm truyền giáo dọc theo sông Colorado, là Trung Tâm San Pedro y San Pablo và Trung Tâm La Purísima Concepcion, phải là nơi chung đụng giữa binh lính và thổ dân.Một cuộc nổi dậy của người Yumas chống với binh lính Tây Ban Nha đã khiến các tu sĩ Juan Diaz và Matias Moreno từ trần ở Trung Tâm San Pedro y San Pablo. Các cha Phanxicô Garcés và Juan Barreneche bị giết ở Trung Tâm La Purísima Concepcion.
Lời Bàn
Trong thế kỷ 18, các thổ dân vùng Tây Nam Hoa Kỳ coi đạo Công Giáo và quyền lực Tây Ban Nha là một. Khi họ muốn loại bỏ quyền lực thì tôn giáo mới cũng phải ra đi. Chúng ta có dám chấp nhận những biến cải có thể chấp nhận được về đức tin Công Giáo của các dân tộc khác không? Chúng ta có bực mình về những phong tục của người Công giáo trong các nền văn hóa khác không? Chúng ta có coi gương mẫu đời sống của chúng ta là một đóng góp cho công cuộc truyền giáo không?
Lời Trích
Trong chuyến tông du Phi Châu năm 1969, Ðức Giáo Hoàng Phaolô VI nói với 22 người Uganda tân tòng rằng “Trở nên một Kitô Hữu là điều tốt nhưng không luôn luôn dễ dàng.”