2020
Nước – tiếng khóc của người nghèo và tiếng kêu của Trái Đất
Nước chiếm khoảng 70% không gian trên trái đất, thế mà tình trạng thiếu nước hiện nay lại ở trong tình trạng báo động khẩn cấp.
Hôm 30/3, Bộ Phục vụ và Phát Triển con người toàn diện của Tòa Thánh (Dicastery for Promoting Integral Human Development) xuất bản tài liệu Aqua fons vitae[1] [AV]– Nước là nguồn sự sống. Tài liệu này trình bày sự cấp thiết phải bảo vệ và giữ gìn nước trên thế giới, để cung cấp nước sạch cho tất cả mọi người. Đây là tài liệu được bắt nguồn từ những giáo huấn của các giáo hoàng và được gợi hứng từ những suy tư phản tỉnh và kinh nghiệm của các thành viên từ các giáo hội địa phương và quốc tế. [AV 5.]
Nội dung tài liệu ‘Aqua fons vitae’
Chúng ta có thể làm gì, trước vấn nạn khẩn cấp về nước? Đâu là những hành động khả dĩ để đáp lại tiếng kêu ấy? Tài liệu Aqua fons vitae sẽ đưa ra những đề xuất hành động để áp dụng tại các địa phương trong những vấn đế liên quan đến nước. Tất cả với mục đích vì tương lai của con người trên hành tinh này. Bên cạnh đó, đây là tiếng nói của Giáo hội Công giáo trong việc đối thoại và hợp tác với các tổ chức ngoài Giáo hội, có cùng mối quan tâm đến tình trạng cấp thiết về nước.
Nước đóng vai trò rất quan trọng trên hành tinh của chúng ta, nơi nào không có nước, nơi đó thiếu sự sống. Nói một cách khác, sự sống và sức khỏe của con người phụ thuộc vào nước, và mọi sinh hoạt của con người đều cần đến nước. Nước là một biểu tượng thiêng liêng trong nhiều truyền thống tôn giáo. Nước biểu thị cho việc làm sạch và thanh lọc cả thể xác lẫn tâm hồn.
Đối với người Ki-tô hữu, nước được sử dụng trong bí tích Rửa Tội – Nước biểu hiệu của sự sống, của tẩy rửa khỏi dơ bẩn – Nơi bí tích Rửa Tội, nước rửa ta sạch mọi tội lỗi, làm cho ta trở nên thụ tạo mới bởi nước và Thánh Thần.
Có thể nói, nước hiện diện trong mọi hoạt động của con người, từ những sinh hoạt đời thường cho đến những nghi lễ thánh thiêng. Liên quan đến vấn đề nước, nội dung của tài liệu Aqua fons vitae, bàn đến ba khía cạnh:
1) Nước để cho con người sử dụng
2) Nước liên quan đến các sinh hoạt của con người, đặc biệt là nông nghiệp và công nghiệp.
3) Không gian của nước có thể hiểu là sông, nước ngầm, ao hồ, và đặc biệt là đại dương và biển.
Trong mỗi khía cạnh, tài liệu trình bày những thách đố, những lý do liên quan dẫn đến tình trạng khan hiếm nước sạch. Những điều cần thiết phải hành động ngay và có thể thực hiện được, là lên tiếng gây ý thức cho mọi người về tình trạng cấp thiết này. Bên cạnh đó, cần có những cam kết cụ thể nơi các địa phương để tránh và làm giảm tình trạng ô nhiễm nước. Các đề xuất hành động này, nên được áp dụng một cách sáng tạo, tùy vào văn hóa và địa dư.
Tình trạng đáng báo động về nguồn nước
Nước chiếm khoảng 70% không gian trên trái đất, thế mà tình trạng thiếu nước hiện nay lại ở trong tình trạng báo động khẩn cấp. Có nhiều vùng đất bị bức tử vì thiếu nước ngọt, đất bị ngập mặn và nhiễm phèn. Có hàng tỷ người đang thiếu nước để uống mỗi ngày. Nước không thể uống được, vì nước bị ô nhiễm, nước không đủ an toàn. Những người nghèo và các nước đang phát triển là những nạn nhân đầu tiên hứng chịu ảnh hưởng của tình trạng khan hiếm nước sạch. Không có nước sạch, các quy trình vệ sinh và chăm sóc sức khỏe cho mọi người không thể đạt mức an toàn, chất lượng và tốt được. Trong sinh sản, phẫu thuật, khử trùng và dịch bệnh… chẳng ai trong số này có thể được đảm bảo an toàn, nếu không có nước. Trong cơn đại dịch COVID-19, chúng ta thấy rõ hơn vai trò và sự ảnh hưởng của nước trên đời sống con người. Trong cái nhìn này, nước là biểu tượng cho tiếng khóc của những người nghèo và tiếng kêu của Trái Đất.
Tình trạng báo động khẩn cấp về nước, cần con người phải có những hành động tích cực và tức thời, để đóng góp vào việc giữ gìn và bảo vệ những nguồn nước sạch. Bộ Phục vụ và Phát Triển con người toàn diện của Tòa Thánh cùng với các ban tư vấn của các tôn giáo, các hội đồng giám mục, các cơ quan phát triển Công giáo và hợp tác với các chuyên gia có trình độ để thúc đẩy và hỗ trợ những chương trình hoạt động liên quan đến nước, để bảo vệ sự sống.
Quyền được tiếp cận với nước an toàn và nước sạch là quyền cơ bản và phổ quát của con người. Nước liên quan trực tiếp đến sự sống còn của con người. Một khi quyền có nước được đảm bảo, thì các quyền khác của con người mới có thể thực hiện được. Có thể nói, quyền có nước, là quyền đầu tiên trong các quyền về con người. [AV 50.]
Sự dấn thân cụ thể
Để giải quyết vấn nạn về nước, cần sự chung tay cộng tác và quyết tâm hành động của tất cả mọi người.
Nhiệm vụ của các nhà khoa học, các nhà lãnh đạo trong lĩnh vực công nghệ và kỹ thuật, các nhà phân tích và nhà nghiên cứu khác… họ là những người phải thông báo trung thực cho xã hội và các nhà lãnh đạo chính trị về thông tin và dữ liệu họ có được, như về chất lượng nước, tình trạng thiếu nước, về sức khỏe và biến đổi khí hậu… [AV 52.]
Nhiệm vụ của mọi người là không được hoang phí nước sạch và sử dụng tiết kiệm. Cần lưu tâm hỗ trợ các dự án tái sử dụng nước thải và tránh gây thêm ô nhiễm cho nước. [AV 54.]
Với những người Công giáo, cần lưu tâm đến khía cạnh thực thi công bình và bác ái. Những ai gặp gỡ với Đức Giê-su và lắng nghe các giáo huấn của Ngài, đều được mời gọi “hãy sống theo Lời, chứ không chỉ lắng nghe”. [AV 9.]
Theo thống Kitô giáo, Thiên Chúa là Đấng dựng lên mọi sự. Trong cái nhìn ấy, nước là một món quà đến từ Thiên Chúa. Ngài tạo ra một di sản chung cho toàn nhân loại, và nó được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác. Cho nên, Giáo hội tiên phong và cam kết có những hành động cụ thể và thiết thực. Đã nhiều lần Đức Thánh Cha Phan-xi-cô lên tiếng về việc bảo vệ ngôi nhà chung của nhân loại và truyền lại cho các thế hệ tương lai. [AV 55.]
Về phía Giáo hội địa phương, họ là những người sống liên hệ trực tiếp đến những môi trường sống cụ thể. Các Giáo hội tại địa phương cần lưu tâm nhiều hơn đến những vấn đề biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng báo động về nước. Nên hỗ trợ công việc của các nhóm, các tổ chức đang cố gắng thu thập các mẫu nước và phân tích chúng để chứng minh rằng nguồn nước có bị ô nhiễm hay không, và tình trạng ô nhiễm nguồn nước tại địa phương thế nào. Tại các giáo xứ, nhất là các giáo xứ sống ven sông và ven biển, cần tránh và giảm ô nhiễm môi trường, cụ thể là nguồn nước, càng nhiều càng tốt. Nên lưu ý đến việc xây dựng những thói quen tốt về việc bảo vệ môi trường.
Tất cả những nỗ lực ở trên sẽ đạt được thành tựu lớn, nếu chúng ta có được một điểm tựa vững chắc. Điểm tựa ấy chính là xây dựng cái nền móng cho giáo dục. Cần đến một nền giáo dục cởi mở và toàn diện hơn. Một nền giáo dục nhắm đến phát triển con người toàn diện. Một nền giáo dục giúp cho con người biết đối thoại, biết lắng nghe và làm sống vì lợi ích chung. Đó là một nền giáo dục nỗ lực xây dựng một nền nhân văn mới dựa trên lòng biết ơn. Thế giới đã có đó trước con người. Con người được mời gọi tôn trọng sự sáng tạo và luật lệ vốn có của nó.
[1] Có thể đọc tài liệu tại đây: http://www.humandevelopment.va/en/risorse/documenti/aqua-fons-vitae-the-new-document-of-the-dicastery-now-available.html
Văn Ngữ, SJ – CTV Vatican News
2020
Thánh lễ “trong thời gian đại dịch” và lời nguyện mới cho thứ Sáu Tuần Thánh
Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích đã phổ biến hai văn bản phụng vụ mới để dùng trong thời gian đại dịch: văn bản thứ nhất là “Thánh lễ trong thời gian đại dịch” và văn bản thứ hai là ý nguyện đặc biệt được dùng trong phụng vụ thứ Sáu Tuần Thánh năm nay.
Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích đã gửi các văn bản này cho các giám mục trên thế giới và cũng đăng các văn bản này trên trang web của Bộ.
Văn bản Thánh lễ cầu cho đại dịch chấm dứt
Trong sắc lệnh đề ngày 03/04 vừa qua, đi kèm các văn bản cho Thánh lễ nhân dịp này, Đức Hồng y Robert Sarah, Tổng trưởng Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích, viết: “Trong những ngày này, khi toàn thế giới bị ảnh hưởng nặng nề bởi virus Covid-19, Bộ đã nhận được nhiều yêu cầu để có thể cử hành một Thánh lễ đặc biệt, cầu khẩn Thiên Chúa chấm dứt đại dịch này.”
Văn bản có thể được sử dụng cho bất kỳ Thánh lễ nào trong thời gian đại dịch, trừ các dịp lễ trọng; các Chúa Nhật trong mùa Vọng, mùa Chay và mùa Phục Sinh; tuần Bát nhật Phục Sinh; lễ các linh hồn; thứ Tư lễ Tro; và Tuần Thánh. Sắc lệnh có hiệu lực ngay khi được ban hành.
Bản văn của Thánh lễ trong thời gian đại dịch cầu nguyện cho những người đau khổ: xin Thiên Chúa từ bi đoái nhìn những người đau khổ, cho người quá cố được an nghỉ đời đời, an ủi những người đang than khóc, chữa lành các bệnh nhân, ban bình an cho người đang hấp hối, ban sức mạnh cho các nhân viên y tế, ban ơn khôn ngoan cho các nhà lãnh đạo của chúng con và giúp họ can đảm đến với tất cả mọi người với tình yêu thương, để cùng nhau chúng con có thể tôn vinh Danh Chúa.
Lời nguyện mới cho thứ Sáu Tuần Thánh
Trong sắc lệnh thứ hai, Đức Hồng y Sarah viết rằng một ý nguyện đặc biệt có thể được thêm vào các lời cầu trong ngày thứ Sáu Tuần Thánh, “trong hoàn cảnh có nhu cầu chung nghiêm trọng”. Đức Hồng y viết: “Lễ tưởng niệm cuộc Thương Khó của Chúa vào thứ Sáu Tuần Thánh năm nay có một ý nghĩa đặc biệt vì đại dịch khủng khiếp đã làm cả thế giới đau khổ. Thật vậy, vào ngày chúng ta kỷ niệm cuộc thương khó cứu độ và sự chết của Chúa Giêsu Kitô trên Thập giá, Đấng giống như con chiên bị giết, đã mang lấy trên mình đau khổ và tội lỗi của thế giới, Giáo hội dâng lên Thiên Chúa Cha Toàn năng lời nguyện cầu cho toàn nhân loại, và đặc biệt cho những người đau khổ nhất, trong khi chờ đợi với đức tin niềm vui Phục Sinh của vị Hôn Phu của mình.”
Lời nguyện mới của thứ Sáu Tuần Thánh cầu nguyện “cho những người đau khổ vì đại dịch này”, xin Thiên Chúa từ bi nhìn đến tình cảnh đau xót của con cái Ngài, những người đang đau khổ vì đại dịch; xin xoa dịu nỗi đau của những bệnh nhân; ban thêm sức mạnh cho những người chăm sóc họ; đón nhận những người đã qua đời vào nơi an nghỉ ngàn thu; và ban cho chúng con tìm được an ủi nơi tình yêu thương xót của Chúa trong suốt thời gian đại dịch.”
Hồng Thủy – Vatican
2020
Đức Thánh Cha gửi sứ điệp kỷ niệm 500 năm Thánh lễ đầu tiên được cử hành tại Argentina
Trong sứ điệp gửi Argentina nhân kỷ niệm 500 năm Thánh lễ đầu tiên được cử hành tại nước này, Đức Thánh Cha khẳng định Chúa vẫn luôn đồng hành với chúng ta trong Thánh Thể, và ngài mời gọi các tín hữu hãy thực hiện lời Chúa trong Thánh lễ, bằng cách trở nên tấm bánh được bẻ ra và chia sẻ cho tha nhân.
Sáng 01/04 vừa qua, Đức cha Jorge Garcia Cuerva của Rio Gallegos đã cử hành Thánh lễ kỷ niệm 500 năm Thánh lễ đầu tiên được cử hành tại Argentina, tại nhà nguyện của ngài, không có giáo dân tham dự. Sự kiện này ban đầu được dự định tổ chức tại Puerto San Julian, nơi Thánh lễ đầu tiên ở Argentina được cử hành vào năm 1520. Nhưng chương trình phải thay đổi vì những hạn chế để tránh lây lan virus corona.
Chúa Giêsu Thánh Thể đồng hành với chúng ta
Trong sứ điệp nhân dịp kỷ niệm này, Đức Thánh Cha nhìn nhận nỗi buồn đau của người dân khi không thể cử hành sự kiện. “Chúng ta giống như các môn đệ trên đường Emmaus, đau buồn vì những điều đang xảy ra, bất an vì không biết nó diễn tiến ra sao và lo lắng vì hậu quả của nó.” Đức Thánh Cha khuyến khích, như các môn đệ, chúng ta có thể thưa với Chúa Giêsu: “Xin ở lại với chúng con, vì trời đã tối rồi và ngày đã qua.” Đức Thánh Cha khẳng định rằng Chúa Giêsu hiện diện trong Thánh Thể đã đồng hành với Argentina 500 năm. Ngài ở giữa chúng ta và đang đồng hành trên hành trình của chúng ta.
Sống Lời Chúa: là tấm bánh được bẻ ra và chia sẻ cho tha nhân
Đức Thánh Cha cũng nhắc rằng trong những ngày này điều thiết yếu là chúng ta có thể nhớ và học ý nghĩa của Thánh Thể mà chỉ có Chúa có thể dạy chúng ta. “Những lời của Chúa: ‘Hãy làm việc này mà nhớ đến Thầy’ tiếp tục vang lên tại các thành thị, giáo xứ, nhà nguyện, bệnh viện, trường học, gia cư, thôn xóm. Nó là cơ hội để bảo đảm rằng mọi người đều có thức ăn, không ai bị bỏ bên lề.” Nhắc lại lời thánh Gioan Phaolô II, Đức Thánh Cha nói: “Hãy làm việc này mà nhờ đến Thầy nghĩa là để cho mình được nhận lấy, được chúc lành, và được trao tặng như bánh được bẻ ra và chia sẻ vì sự sống của thế giới.” (REI 01/04/2020)
Hồng Thủy – Vatican
2020
Tu sĩ nhà sinh học Dòng Đa Minh nói về một chữa trị có thể có cho coronavirus
Tôi đau buồn vì nỗ lực của các ký giả báo New York Times bác bỏ hoặc giảm thiểu việc dùng hydroxychloroquine để có thể chữa trị Covid-19.
Là nhà sinh học phân tử, điều làm tôi quan tâm là thử nghiệm lâm sàng ở Pháp đã có kết quả tốt, nhất là trong các trường hợp cực kỳ quá nặng. Đúng, đây là một thử nghiệm trên tầm mức nhỏ, nhưng nếu bệnh nhân đọc văn bản, thì nó rất nghiêm túc cho những ai muốn làm, đó là một nghiên cứu thí điểm. Và nó cho thấy chloroquine đã rút ngắn thời gian đáng kể để bệnh nhân loại bỏ vi-rút ra khỏi hệ thống của mình.
Cũng đáng chú ý, một bài báo trước từ một phòng thí nghiệm Trung quốc – một lần nữa, họ rất quan tâm đến các điều tra độc lập – đã chứng minh chloroquine có thể ngăn chặn sự sinh sản của vi-rút trong ống nghiệm.
Và họ đã cung cấp cơ chế hoạt động cho tác dụng chống vi-rút này, đó là một cơ chế hợp lý. (Đối với các nhà sinh học phân tử, cơ chế tạo ra tất cả sự khác biệt trên thế giới!). Ngắn gọn, nó làm thay đổi pH các bộ phận của tế bào cần thiết cho sự sinh sản vi-rút.
Trong bài báo của họ, các nhà sinh học Trung quốc đã đưa ra một dự đoán về việc dùng chloroquine trên bệnh nhân: “Vì vậy, với một liều lượng an toàn, nồng độ chloroquine trong tế bào trên có thể đạt được để ngăn việc nhiễm Sars-CoV-2.” Đây là một dự đoán dường như đã được khẳng định trong nghiên cứu lâm sàng ở Pháp.
Tôi hy vọng nghiên cứu lâm sàng có vẻ vững chắc và được hỗ trợ bằng các chứng nghiệm phân tử của chức năng chống vi-rút.
Và cuối cùng chloroquine rất rẻ và dễ có sẵn: với toa thuốc, tôi có thể đi bộ đến tiệm thuốc mua một viên 200 mg cho PHP85 (tương đương với 1,30 $). Tôi biết họ có sẵn vì tôi đã kiểm trực tuyến. Và đây là một tiệm thuốc tình cờ ở Manila! Theo nghiên cứu, uống 3 viên một ngày trong vòng 6 ngày sẽ giúp bệnh nhân loại bỏ con Sars-CoV2. Và tác dụng phụ của việc dùng chloroquine ngắn hạn là ít. Và chỉ tốn khoảng 30 $.
Cuối cùng, bất chấp những gì báo New York Times nói, tôi rất lạc quan với tiến triển này. Tôi nghĩ tiêu đề của họ đã sai lệch. Đúng, các thử nghiệm còn ít, Nhưng không phải là bất ngờ trong đại dịch. Các thử nghiệm dù ít nhưng thực sự vững chắc, trong giới hạn thực tế các thử nghiệm lâm sàng trong thời khủng hoảng toàn cầu.
Dù vậy, khi hai nghiên cứu trong ống nghiệm và ngoài ống nghiệm hội tụ, đó là dấu hiệu đáng lạc quan. Đặc biệt là khi bệnh nhân có một cơ chế hoạt động hợp lý và phù hợp với những gì chúng ta biết về sự sinh sản của vi-rút.
Cuối cùng nó phải được Cơ quan Lương thực, Thực phẩm (FDA) kiểm tra. Nhưng đó đã là điểm! Thay vì ồn ào trước khám phá khoa học này, tôi sẽ cầu nguyện để điều này mang lại nhiều kết quả!
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch