2023
35,5 triệu cuốn Kinh Thánh được phổ biến
35,5 triệu cuốn Kinh Thánh được phổ biến
Trong năm 2022, có 35,5 triệu cuốn Kinh Thánh được phổ biến trên thế giới, tăng hơn 3 triệu so với năm 2021. Brazil là nơi Kinh Thánh được phổ biến nhiều nhất, với 4,8 triệu cuốn; tiếp đến là Mỹ với 2,6 triệu cuốn; Ấn Ðộ là 2,5 triệu. Một điều đáng kể là Kinh Thánh được phổ biến tại Trung Quốc đã tăng từ 1,2 lên 1,8 triệu. Tại Campuchia, có 25.000 cuốn Kinh Thánh được phổ biến, gấp đôi so với năm 2021. Kinh Thánh bằng tiếng Tây Ban Nha được phổ biến nhiều nhất với 5,8 triệu bản; tiếp đến là tiếng Anh 5,4 triệu, thứ ba là tiếng Quan Thoại với 1,8 triệu. Hội Kinh Thánh thế giới hằng năm vẫn đưa tin thống kê về số Kinh Thánh được phổ biến, tham chiếu các con số của các Hội Kinh thánh ở các nước. Ông Dirk Gevers, Tổng thư ký Hội Kinh thánh Thế giới cho biết trên thế giới có 160 Hội Kinh Thánh được liên kết thành mạng lưới, giúp cho việc phổ biến Kinh Thánh.
2023
Ghé tháp Nghinh Phong
Ghé tháp Nghinh Phong
Được xây dựng từ năm 2020 và chính thức đưa vào hoạt động từ tháng cuối 2021, tháp Nghinh Phong trở thành một địa điểm tham quan của người dân địa phương cũng như khách du lịch khắp nơi khi đến với thành phố biển Tuy Hòa, với kiến trúc độc đáo lấy ý tưởng từ hình dáng những khối đá xếp chồng lên nhau giống hình tổ ong như ở Gành Đá Dĩa – một danh thắng thiên nhiên đặc biệt ở Phú Yên.
Đúng như tên gọi của tháp có nghĩa là “đón gió” với nhiều gởi gắm trong thiết kế, đứng ở vị trí ngọn tháp, lúc nào người tham quan cũng đón được những ngọn gió mát lành mang vị biển. Ở quảng trường nơi ngọn tháp hiện hữu luôn có thể nhìn ngắm bao quát được cả một vùng biển, bờ cát rộng dài tít tắp và cả một con đường rộng lớn ngay trước mặt. Tháp Nghinh Phong thuộc dự án không gian công cộng ven biển, nút giao thông đường Nguyễn Hữu Thọ – Độc Lập (TP Tuy Hòa). Ngoài tháp đôi, khu vực quảng trường Nghinh Phong còn có các hạng mục khác như hệ thống kè bảo vệ, công viên, đường đi dạo lát đá granite… với tổng diện tích hơn 7.000 m2.
Với tòa tháp đôi, khoảng trống giữa hai tòa tháp chỉ đủ cho hai người đứng, mỗi khi có gió thổi qua khe hở sẽ tạo ra âm thanh như bản nhạc từ thiên nhiên. Hai tòa tháp đối xứng (1 tháp cao 28m, 1 tháp cao 34m so với nền sân). Toàn bộ đế tháp đến thân tháp được ốp bằng các phiến đá granite. Vật liệu này được chọn vì có độ bền cao và có rất nhiều tại vùng đất Phú Yên. Như vậy, từ hình dáng đến chất liệu đều được nhắm đến đặc trưng của văn hóa địa phương. Người ta đếm được dưới mỗi chân tháp là 50 khối đá được xếp chồng, kể lại truyền thuyết 50 người con của Âu Cơ xuống biển và 50 người theo vua cha lên non. Giữa khe trống của hai ngọn tháp có chạm khắc phù điêu đá bởi những nghệ nhân người Phú Yên như một hình thức kể lại câu chuyện lịch sử, nhắc nhở chúng ta về cội nguồn cha ông khai phá đất và xây dựng quê hương và đất trời Phú Yên.
Một điểm đặc biệt nữa khi đến biểu tượng du lịch mới của thành phố Tuy Hòa, dù vào buổi tối hay ban ngày, đều có thể khám phá vẻ đẹp riêng. Nếu ban ngày là hình ảnh tháp đá vững chãi giữa trời xanh trong thoáng đãng, thì ban đêm, tháp muôn sắc màu bởi được chiếu sáng với công nghệ Boline – Tesia 3D Mapoping và la – de có cường độ cao, tạo nên vũ điệu ánh sáng đa sắc màu. Sự hòa quyện giữa đất trời, biển cả, gió mát hòa thêm tiếng vi vút cất lên từ gió biển cũng như qua khe nghinh phong của tháp… đã gây ấn tượng với khách tham quan.
Được biết, không chỉ là một địa điểm du lịch tuyệt vời, quảng trường của tháp còn là trung tâm của nhiều sự kiện độc đáo của địa phương. Đã có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, lễ hội thu hút lượng lớn khách du lịch.
Độc đáo từ kiến trúc đến vị trí, tháp Nghinh Phong được gọi là biểu tượng du lịch, và đây cũng là địa điểm thích hợp để ngắm bình minh và hoàng hôn khi đến thành phố Tuy Hòa…
NGUYỄN MINH
2023
Châu Á oằn mình trước khủng hoảng khí hậu
Châu Á oằn mình trước khủng hoảng khí hậu
Lục địa lớn nhất và đông dân nhất thế giới đang phải đối mặt với những tác động chết chóc của một mùa hè đầy những sự kiện thời tiết cực đoan, từ sốc nhiệt đến mưa lũ kỷ lục.
Tháng 7, mưa lớn và kéo dài xảy ra ở nhiều vùng của Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Ấn Độ, đảo lộn cuộc sống của hàng triệu người và gây nên lũ quét, đất chuồi, mất điện. Nhiệt độ tăng cao kỷ lục cũng dẫn đến những căn bệnh liên quan đến sốc nhiệt, đặc biệt xảy ra cho những cộng đồng dễ bị ảnh hưởng như người cao tuổi.
Philippines |
Thực tế khắc nghiệt
Ngày 16.7, ít nhất 13 người ở thành phố Cheongju, miền trung Hàn Quốc, thiệt mạng vì con sông vỡ bờ gây ngập nặng một đường hầm dài 685m. Nhiều xe cộ bị mắc kẹt bên trong, bao gồm một xe buýt. Trên toàn quốc, ít nhất 41 người tử vong trong những ngày giữa tháng 7 và hàng ngàn người buộc phải được sơ tán khỏi nhà do mưa lớn đổ xuống miền trung và miền nam Hàn Quốc.
Trước tình hình trên, Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol kêu gọi cải tổ hoàn toàn cách tiếp cận của nước này trong việc việc ứng phó thời tiết cực đoan. “Đây là dạng thời tiết cực đoan sẽ trở nên phổ biến. Chúng ta phải chấp nhận một thực tế là biến đổi khí hậu đang xảy ra, và đối mặt với nó”, Yonhap dẫn lời Tổng thống Yoon ngày 17.7.
Ở nước láng giềng Nhật Bản, lượng mưa kỷ lục tại miền tây nam lãnh tổ đã kéo theo nạn lụt nghiêm trọng khiến ít nhất 6 người chết và nhiều người khác mất tích. “Mưa chưa bao giờ lớn đến thế”, Kyodo News dẫn lời người phát ngôn Cơ quan Khí tượng Nhật Bản, và kêu gọi những người ở các vùng bị ảnh hưởng phải cảnh giác ở mức tối đa.
Nhật Bản |
Những gì xảy ra tại Hàn Quốc và Nhật Bản là mô hình diễn ra khắp châu Á, từ Philippines đến Campuchia. Lũ lụt lan rộng dẫn đến tình trạng gián đoạn giao thông các thành phố lớn, bao gồm tại các thủ đô Manila và Phnom Penh, những khu vực phía bắc của Ấn Độ, nơi lượng mưa kỷ lục đẩy một số bang cận kề tình trạng bế tắc và cướp đoạt nhiều mạng sống. Tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ, 10.7 là ngày mưa lớn nhất của tháng 7 trong hơn 40 năm. Mưa lớn kéo dài buộc các trường học phải đóng cửa và khiến nhiều người không có nơi trú ẩn.
Các sự kiện cực đoan nối tiếp nhau
Trong khi một số khu vực đối mặt với lượng mưa chết chóc, những nơi khác lại khốn đốn vì nóng. Ngày 17.7, trạm khí tượng ở vùng đông bắc Trung Quốc thuộc Tân Cương ghi nhận nhiệt độ nóng nhất từ trước đến nay là 52,2 độ C. Trong ngày này, hơn 5 trạm khí tượng ở Trung Quốc vượt ngưỡng 50 độ C. Trước đó, thủ đô Bắc Kinh trải qua mùa nè nắng cháy rộp da, với nhiệt độ đầu tháng 7 cao hơn 40 độ C. Giới chức phải kích hoạt cảnh báo nhiệt ở mức cao nhất suốt 2 tuần trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nhiệt độ toàn cầu trở nên tồi tệ hơn.
Đợt sốc nhiệt ập đến vào thời điểm ông John Kerry, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về biến đổi khí hậu, đặt chân tới Bắc Kinh. Đây là chuyến công du Trung Quốc thứ ba của ông Kerry trên cương vị Đặc phái viên, trong nỗ lực thuyết phục Bắc Kinh hợp lực với Washington tìm kiếm biện pháp ứng phó trong điều kiện khí hậu mới. Trung Quốc và Mỹ là hai nước phát thải nhiều số một và số hai trên thế giới, chịu trách nhiệm cho 40% lượng khí phát thải của toàn cầu. Dù sở hữu hai nền kinh tế lớn nhất, nhì thế giới, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều không thoát đợt thiên tai mới nhất. Mưa lũ, sốc nhiệt xảy ra tại nhiều vùng của hai nước. Theo thông tin vừa được công bố, thu hoạch vụ hè ở Trung Quốc giảm lần đầu trong 5 năm, và tình hình của vụ thu không mấy khả quan vì ảnh hưởng từ thời tiết cực đoan. Vụ thu đặc biệt gây quan ngại vì chiếm 75% sản lượng ngũ cốc cả năm của nước này.
Ấn Độ |
Ở Nhật Bản, một số nơi cũng trải qua mùa hè nóng bức cực đoan. Nhiệt độ ngày 17.7 tăng lên 39,7 độ C ở TP Kiryu thuộc tỉnh Gunma trên đảo Honshu, và 39,6 độ C ở thị trấn Hatoyama thuộc tỉnh Saitama. Các trường hợp sốc nhiệt gia tăng trong số những người cao tuổi, nhóm dân hiện chiếm đến 28% dân số toàn Nhật Bản. Thủ đô Tokyo trong những năm gần đây đã ghi nhận mức nóng nguy hiểm, buộc giới hữu trách kêu gọi người dân sử dụng điện hợp lý trong lúc tình trạng thiếu điện gia tăng.
Các nhà khoa học cảnh báo tần suất và cường độ của những sự kiện thời tiết cực đoan sẽ tiếp tục gia tăng trong lúc cuộc khủng hoảng khí hậu do con người gây ra đang tăng tốc. Trong báo cáo thường niên về khí hậu, Tổ chức Khí tượng Thế giới cảnh báo Trái đất đang trên đà phá vỡ ngưỡng tới hạn của khí hậu trong vòng 5 năm tới. Với dân số ước tính 4,4 tỷ người, châu Á đang lâm vào tình trạng vô cùng yếu ớt trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Hậu quả kéo theo chính là thiếu nguồn nước, vụ mùa bị thất thu, kinh tế phát triển trì trệ.
Năm ngoái, sau khi hơn 1.700 người chết và hàng triệu người vô gia cư ở Pakistan do lũ lụt, Thủ tướng Shehbaz Sharif vào tháng 9.2022 đã cảnh báo trước Đại hội đồng LHQ: “Một điều vô cùng rõ ràng: chuyện vừa xảy ra cho Pakistan sẽ không dừng lại ở Pakistan, và biến đổi khí hậu sẽ không buông tha bất kỳ nước nào. Định nghĩa về an ninh quốc gia đã thay đổi. Nếu giới lãnh đạo trên thế giới không hợp lực hành động và hành động tức thì theo nghị trình chung đã nhất trí, cả thế giới sẽ thất thủ. Thiên nhiên sẽ đáp trả, và con người hoàn toàn không phải là đối thủ”.
ĐỊNH NGUYỄN
2023
Giá kỷ lục cho quyển Kinh Thánh Hebrew cổ nhất
Với mức giá sang tay 38,1 triệu USD, một quyển Kinh Thánh Hebrew (chiếm phần khá lớn nội dung của Cựu Ước) hơn 1.000 năm tuổi đã trở thành một trong những bản thảo có giá trị nhất từng được chuyển giao trong lịch sử đấu giá.
Có niên đại từ cuối thế kỷ 9 và đầu thế kỷ 10, Codex Sassoon (codex: sách chép tay cổ; Sassoon là tên của học giả người Anh gốc Do Thái David Solomon Sassoon, người đã sưu tập bản cổ thư này) được mô tả là một trong những bản thảo quan trọng nhất và hiếm hoi nhất trong lịch sử loài người. Đây cũng được cho là quyển Kinh Thánh Hebrew cổ nhất và hoàn chỉnh nhất còn tồn tại đến ngày nay. Ngày 17.5, Hãng Sotheby’s ở TP New York (Mỹ) đã tổ chức bán đấu giá Codex Sassoon và mang về số tiền kỷ lục 38,1 triệu USD. Bản thảo gần đây nhất có mức giá kỷ lục là Codex Leicester của Leonardo da Vinci, được bán với giá 30,8 triệu USD vào năm 1994, theo Sotheby’s.
Trước khi lên sàn đấu giá, Codex Sassoon trải qua thời gian được trưng bày ở Anh và Israel. Ông Sharon Mintz của Sotheby’s nói với Đài CNN rằng bản thảo là một trong những tài liệu quan trọng nhất từng được bán đấu giá.
Các chuyên gia từ lâu đã biết về sự tồn tại của quyển codex được đặt tên theo học giả David Solomon Sassoon (1880-1942). Tuy nhiên, văn bản này hầu như không xuất hiện trước công chúng. Ông Mintz mô tả Codex Sassoon, bao gồm 792 trang giấy da và trọng lượng 12kg, là sản phẩm xa xỉ, chỉ có những người giàu bậc nhất vào thời đó mới có thể ra lệnh chế tác. Người sở hữu gần nhất là nhà tài chính và sưu tập Jacqui Safra (Thụy Sĩ) đã mua quyển codex từ năm 1989 với giá 3,19 triệu USD và “vui mừng khi có thể chia sẻ bản thảo quý với thế giới”, theo ông Mintz. Như vậy, phải đợi đến hơn 4 thập niên, quyển codex một lần nữa có cơ hội được được chuyển giao
Phát hiện hiếm hoi
Codex Sassoon được cho là codex đầu tiên của Kinh Thánh Hebrew. Trong những thế kỷ trước khi quyển sách được chế tác, chỉ có những phần hoặc đoạn văn bản Kinh Thánh hiện diện dưới dạng cuộn giấy cói, như Các cuộn giấy Biển Chết. Tuy nhiên, Codex Sassoon không có tiết (đoạn ngắn được đánh số trong chương), hoặc chương, hoặc dấu chấm câu.
Người Do Thái thời xưa đã dựa vào truyền miệng để truyền lại những thông điệp của Kinh Thánh cho đời sau. Tài liệu trên, cùng với Codex Aleppo, được bảo quản tại Bảo tàng Israel ở Jerusalem từ năm 1958, là hai codex (ngoài ra không còn codex nào khác) có niên đại vào thế kỷ 10 và tập hợp gần như toàn bộ Kinh Thánh Hebrew.
Tuy nhiên, theo Bảo tàng Israel, Codex Aleppo bị hư hại nghiêm trọng do xảy ra hỏa hoạn ở giáo đường Do Thái vào năm 1947, và ngày nay không đến 295 trong số 487 trang ban đầu còn tồn tại. Ngược lại, Codex Sassoon chỉ mất 12 trang, và vì thế là bản thảo cổ nhất, hoàn chỉnh nhất về Kinh Thánh Hebrew, theo Sotheby’s.
Ông Richard Austin, người đứng đầu mảng sách và bản thảo của Sotheby’s trên toàn cầu, bổ sung: “Codex Sassoon từ lâu giữ vị trí được tôn vinh và như huyền thoại trong đền thờ những bản thảo lịch sử còn sót lại, và vì thế không nghi ngờ gì là một trong những bản thảo quan trọng nhất và độc nhất vô nhị trong lịch sử loài người”.
Những chú thích và mô tả qua nhiều thế kỷ
Tầm quan trọng lịch sử của quyển codex không chỉ dừng lại ở chất liệu in ấn, mà còn là những dòng chú thích và mô tả viết tay được bổ sung từ năm này sang năm khác. Điều này phản ánh cuộc hành trình huyền thoại mà cổ thư đã trải qua. Một ghi chú vào đầu thế kỷ 11 đề cập đến vụ chuyển giao quyển Kinh Thánh Hebrew giữa một người tên Khalaf ben Abraham, có lẽ ở Israel hoặc Syria, cho một người tên Isaac ben Ezekiel al-Attar. Ông al-Attar sau đó truyền lại quyển codex cho hai con trai.
Dòng kế tiếp được đề cập trong chú thích là vào thế kỷ 13, khi Codex Sassoon được tặng cho một giáo đường Do Thái ở Makisin (ngày nay là Markada ở miền đông bắc Syria). Khi ấy, có vẻ như tiếng tăm của quyển Kinh Thánh đã được lan truyền và codex được khắc dòng chữ “dâng hiến cho Thượng Đế của người Israel và tặng cho giáo đường Makisin”.
Codex Sassoon chỉ mất 12 trang, và vì thế là bản thảo cổ nhất, hoàn chỉnh nhất về Kinh Thánh Hebrew
|
Sau đó, Makisin bị phá hủy và Codex Sassoon được chuyển giao cho một thành viên cộng đồng đáng tin cậy là ông Salama bin Abi al-Fakhr, người cam kết sẽ hoàn trả Kinh Thánh Hebrew cho giáo đường vào thời điểm nơi này được hồi sinh. Tuy nhiên, giáo đường không bao giờ được xây dựng một lần nữa và quyển codex tiếp tục cuộc hành trình của mình trước khi được ông Sassoon tiếp nhận vào năm 1929.
Thậm chí vào thời được chế tác, Codex Sassoon thật sự là một tài sản đắt đỏ, cần đến da của hơn 100 động vật để tạo ra hơn 400 trang sách. Càng ấn tượng hơn nữa khi quyển codex xuất phát từ bàn tay của một người duy nhất, dựa trên lối chữ thảo tương đồng xuyên suốt bản thảo. “Đó quả thật là một kiệt tác của nghệ thuật viết bản thảo”, tờ The New York Times dẫn lời cố vấn cấp cao của Sotheby’s hồi tháng 2.
Sau khi cuộc đấu giá chấm dứt, Sotheby’s tuyên bố phía sở hữu là tổ chức Những người bạn của ANU – viện bảo tàng Do Thái ở Tel Aviv, và nhờ vào số tiền quyên góp đến từ Alfred H. Moses, cựu Đại sứ Israel tại Romania và gia đình. Codex Sassoon được trao tặng cho bảo tàng ANU và trở thành một phần của cuộc triển lãm chính ở nơi này.
LING LANG