2023
Hàng vạn con tim Giáo phận Vinh hân hoan chào đón Hội nghị thường niên Hội đồng Giám mục Việt Nam khóa I năm 2023
HÀNG VẠN CON TIM GIÁO PHẬN VINH HÂN HOAN CHÀO ĐÓN HỘI NGHỊ THƯỜNG NIÊN HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM KHÓA I NĂM 2023
Nt. Maria Trần Thị Diệu Huyền
Hội dòng Mến Thánh Giá Vinh
Theo Biên bản Đại hội lần thứ XV, Hội nghị thường niên khóa I năm 2023 của Hội đồng Giám mục Việt Nam sẽ diễn ra tại Tòa Giám mục Xã Đoài, Giáo phận Vinh từ ngày 17 đến ngày 21.04.2023. Trong những ngày gần đây, công tác chuẩn bị của mọi thành phần trong Giáo phận Vinh đang diễn ra cách nhộn nhịp, khẩn trương. Và cho đến lúc này, mọi thứ dường như đã sẵn sàng để chào đón quý Đức Cha và các phái đoàn của các Giáo phận. Cũng trong dịp này, Giáo phận sẽ vinh dự được đón tiếp sự hiện diện trân quý từ phái đoàn ngoại giao Tòa Thánh đến gặp gỡ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam. Có thể nói rằng đây là lần đầu tiên trong lịch sử, sau hơn 170 năm thành lập, Giáo phận Vinh được diễm phúc đón tiếp và đăng cai tổ chức Hội nghị thường niên cho Hội đồng Giám Mục Việt Nam; vì thế, niềm hân hoan trào dâng được toát lên từ khung cảnh cho đến lòng người!
Khi nào cũng vậy, cái lần đầu tiên luôn mang đến cho con người cảm giác nôn nao chờ đợi và rồi, nó cũng sẽ khắc lại dấu ấn sâu sắc khi nó đi qua. Để có khởi động tươi mới này, Giáo phận Vinh đã kinh qua một chặng đường lịch sử dài với nhiều khó khăn, nhưng không bao giờ thiếu sự chuyển cầu của Đức Mẹ và sự quan phòng yêu thương của Thiên Chúa. Chúng ta hãy dừng lại một thoáng, ngược dòng huyền sử về với “thượng nguồn lưu dấu những giọt ân sủng thuở hồng hoang của Giáo đoàn Vinh”.
Hạt giống Tin Mừng được gieo vãi trên phần đất giáo phận Vinh có thể là rất sớm. Chính xác là vào năm 1629, tức là 2 năm sau khi nhà truyền giáo vĩ đại cha(*) Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) đặt chân lên Cửa Bạng – Thanh Hoá. Năm 1659, Toà Thánh thiết lập hai giáo phận đầu tiên ở Việt Nam: Giáo phận Đàng Trong và Giáo phận Đàng Ngoài. Phần đất giáo phận Vinh khi đó thuộc Giáo phận Đàng Ngoài. Hai mươi năm sau, tức năm 1679, Toà Thánh lại chia giáo phận Đàng Ngoài thành Giáo phận Đông Đàng Ngoài và Giáo phận Tây Đàng Ngoài, phần đất Nghệ-Tĩnh-Bình thuộc Giáo phận Tây Đàng Ngoài.
Năm 1846, Giáo phận Vinh được thành lập, tách từ Giáo phận Tây Đàng Ngoài, gọi là Giáo phận Nam bên Bắc Kỳ về sau gọi là Giáo phận Vĩnh, rồi Giáo phận Vinh. Vào năm thành lập, Giáo phận có một giám mục, 35 linh mục Việt Nam, 4 thừa sai, 75 thầy giảng, 69 chủng sinh, 220 nữ tu, 18 giáo xứ và 66.350 giáo dân. Ngày 15.08.1892, Đức cha Louis Pineau Trị dâng hiến Giáo phận cho Đức Mẹ. Từ đó đến nay, Giáo phận luôn bước đi dưới sự bảo trợ của Đức Trinh Nữ Hồn Xác Lên Trời.
Ngày 24.11.1960, Toà Thánh thành lập Hàng Giáo phẩm Việt Nam và nâng các giáo phận tông toà lên hàng chính toà. Giáo phận Vinh cũng được nâng lên vào ngày này và thuộc Tổng Giáo phận Hà Nội.
Trong quá trình hình thành và phát triển, giáo đoàn Vinh luôn phải bước đi trong sóng gió bão bùng của những cơn bách hại dữ dội. Có lúc bị bình địa ở nhiều nơi, tưởng chừng như Hạt giống Tin Mừng mãi mãi bị chôn vùi, thế nhưng, sau cơn bão, bình minh lại rực sáng trên giáo phận. Để đến hôm nay, Giáo phận Vinh tự hào đứng vững trong lòng Giáo Hội và giữa xã hội, ngày càng thăng tiến về các chiều kích siêu nhiên cũng như tự nhiên. Nhìn từ lăng kính đức tin, tất cả là hồng ân nhiệm mầu của Thiên Chúa!
Dù là một Giáo phận lớn mạnh nhưng vì điều kiện cơ sở vật chất mà Giáo phận Vinh “chưa một lần” có cơ hội được đón tiếp và tổ chức kỳ họp thường niên cho Hội Đồng Giám Mục Việt Nam kể từ ngày thành lập. Đây là nỗi ưu tư của các vị cha chung Giáo phận qua các thời kỳ cũng như niềm khao khát của đoàn con cái trong Giáo phận qua muôn thế hệ. Có lẽ, ai cũng thấu rõ, Giáo phận Vinh được sinh ra và lớn lên nơi đất mẹ Nghệ-Tĩnh-Bình, một eo đất hẹp nhất của đất nước, mảnh đất nghèo khó và khắc nghiệt nhất, mảnh đất nổi tiếng với thương hiệu “gió Lào cát trắng, đất khô cằn sỏi đá, đồng chua nước mặn, rốn bão tâm lũ”, đến nỗi có ai đó đã thốt lên:
“Ôi! Mảnh đất nghèo mồng tơi không kịp rớt
Lúa con gái mà gầy còm úa đỏ
Chỉ gió bão là tốt tươi như cỏ
Không ai gieo mọc trắng cả mặt người”
Và như cố linh mục thi sĩ Phanxicô Xaviê Võ Thanh Tâm, từng là Tổng Đại diện Giáo phận Vinh, đã cảm thán:
“Quê tôi gạt sỏi tìm cơm
Hết mưa thôi hạn lại cơn bão gần”
Có phải vì hoàn cảnh không ưu đãi mà có những ấp ủ, dự tính lớn của Giáo phận đã ngủ vùi trong một tiết đông dài đằng đẵng? Dù gì đi nữa, một trong những ước nguyện lớn nhất của Giáo phận nay đã đến lúc được thành toàn.
Ngôi nhà Trung Tâm Mục Vụ bề thế của Giáo phận nay đã được mọc lên sừng sững tại giáo đô Xã Đoài, trở thành địa điểm phục vụ cho mọi sinh hoạt lớn nhỏ trong Giáo phận và sẽ là nơi đón tiếp Hội Đồng Giám Mục Việt Nam trong Hội nghị thường niên kỳ I-năm 2023. Công trình lịch sử này là điểm hẹn đáp ứng các sinh hoạt chung như cử hành phụng vụ, tĩnh tâm, thường huấn, đào tạo không chỉ cho linh mục, tu sĩ, mà còn cả giáo dân, các Hội đồng Mục vụ và các hội đoàn.
Có thể nói đây là một “Ngôi nhà bằng gạch đá” được xây dựng nên bởi những “con người bằng da bằng thịt”. Ẩn bên trong những lớp gạch đá chất chồng lên nhau là sự đồng tâm chung sức của mọi thành phần Dân Chúa thuộc Giáo phận ở trong nước cũng như hải ngoại, từ quý Đức Cha, Quý Cha, Quý Thầy Chủng Sinh, Quý Tu sĩ nam nữ, tổ thợ, quý ông già bà lão cho đến các trẻ thơ. Những góp nhặt nhỏ bé của mỗi người trong bậc sống của mình, có thể là từ lời kinh, tiếng hát, tâm sức, công sức hay là những đóng góp vật chất, đều góp phần tạo nên sự hiện hữu của Trung Tâm Mục Vụ. Như vậy, có thể ví von rằng Ngôi nhà Chung này là kết tinh của “trí lực, tâm lực, vật lực và thể lực” của gia đình Giáo phận!
Thật là một niềm hạnh phúc dạt dào và tròn đầy khi thấy Giáo phận đang từng ngày được đổi mới và lột xác. Trong không khí hân hoan chào đón quý Đức cha và các phái đoàn đến với Giáo phận Vinh, hàng vạn con tim trong Giáo phận đang kết nối trong tình hiệp thông hướng về Giáo đô Xã Đoài, nơi sẽ diễn ra biến cố lịch sử trọng đại này. Tới đây, Thánh lễ Tạ ơn và Khánh thành Trung tâm Mục vụ Giáo phận trong ngày Bế mạc (ngày 21/4/2023) Hội nghị thường niên kỳ I/2023 của Hội đồng Giám mục Việt Nam diễn ra tại Giáo phận Vinh hứa hẹn sẽ quy tụ mọi thành phần Dân Chúa trong Giáo phận. Với biến cố trọng đại này, “Đường về Giáo đoàn Vinh” sẽ ngày càng rộng mở hơn trên mọi phi lộ, từ vô hình đến hữu hình.
Thư mời tham dự Thánh lễ Tạ ơn và Khánh thành Trung tâm Mục vụ Giáo phận Vinh, Hình: gpvinh.com
Nhìn lại chặng đường lịch sử dài của Giáo phận được viết bởi “Thiên ân” và “thiện nhân”, đoàn con cái của Giáo phận Vinh qua muôn thế hệ sẽ cất cao “Khúc cảm tạ” bởi hồng ân Thiên Chúa quá dư tràn đã tuôn gội chứa chan trên mảnh đất khô hạn. Qua bao thế hệ, con cái Vinh luôn thâm tín rằng, ơn Trên đã được nhận lãnh là qua lời chuyển cầu và sự bảo trợ mạnh thế của Đức Trinh Nữ Maria Hồn Xác Lên Trời, quan thầy của Giáo phận. Vì thế, trước thềm sự kiện trọng đại này, giáo đoàn Vinh xin cất cao khúc hoan ca được muôn người mộ mến: “Tràn ngập niềm vui, đoàn con Mẹ dâng lời ca hát. Hợp cùng Thiên quốc, tung hô Mẹ – Mẹ Giáo phận Vinh. Mẹ hằng phù giúp cho Giáo phận qua cơn nguy biến. Ánh dương bình minh chiếu sáng khắp Giáo phận Vinh thanh bình”.
(*) Cập nhật lúc 12h50 ngày 18.04.2023
2023
Video giới thiệu về Trung tâm Mục vụ Giáo phận Vinh
Video giới thiệu về Trung tâm Mục vụ Giáo phận Vinh
VIDEO GIỚI THIỆU VỀ TRUNG TÂM MỤC VỤ GIÁO PHẬN VINH
Ban Truyền thông – Xã hội
Giáo phận Vinh
Trung tâm Mục vụ Giáo phận – ngôi nhà chung của giáo đoàn Vinh – đã sẵn sàng cho lễ Tạ ơn Khánh thành vào ngày 21/4/2023.
Đây sẽ là nơi diễn ra các sự kiện lớn của Giáo phận như tĩnh tâm, thường huấn, hội thảo, huấn luyện dành cho linh mục, tu sỹ, giáo dân, các đoàn thể Công giáo, các sự kiện thể thao, văn hóa, nghệ thuật cấp Giáo phận.
Đây cũng là nơi đào tạo của Học viện Liên dòng Thánh Giáo hoàng Gioan 23 và là nơi làm việc của các ban ngành của Giáo phận.
Xin tri ân lòng quảng đại và nhiệt tâm vì Nhà Chúa của bà con trong và ngoài Giáo phận, trong nước cũng như hải ngoại.
Giờ là lúc chúng ta có thể cùng nhau cất lên khúc ca tạ ơn:
“Hãy tạ ơn Chúa vì Chúa nhân từ,
Muôn ngàn đời Chúa vẫn trọn tình thương”.
(Thánh vịnh 117,1)
“Ví như CHÚA chẳng xây nhà,
thợ nề vất vả cũng là uổng công”
(Thánh vịnh 127,1)
===> Hướng tới Thánh lễ Tạ ơn Khánh thành Trung tâm Mục vụ Giáo phận và Bế mạc hội nghị thường niên kỳ I/2023 của Hội đồng Giám mục Việt Nam diễn ra tại Giáo phận Vinh từ ngày 17-21/4/2023.
2023
Khai mạc Hội nghị thường niên kỳ I/2023 tại giáo phận Vinh
Khai mạc Hội nghị thường niên kỳ I/2023 tại giáo phận Vinh
KHAI MẠC HỘI NGHỊ THƯỜNG NIÊN KỲ I/2023 TẠI GIÁO PHẬN VINH
Linh mục Giuse Đào Nguyên Vũ
– 18 giờ ngày 17 tháng 04 năm 2023, Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGM) đã quy tụ tại Trung tâm Mục vụ giáo phận Vinh trong khuôn viên Toà Giám mục.
Cùng hiện diện với quý Đức Cha chủ chăn 27 giáo phận có Đức Tổng Giám mục Marek Zalewski – Sứ thần Toà Thánh tại Singapore kiêm Đại diện không thường trú của Toà Thánh tại Việt Nam, Đức Hồng Y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn và Ban Thư ký HĐGM.
Hình: gpvinh.com
Đức Cha Anphong Nguyễn Hữu Long, Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Viên và đại diện các thành phần Dân Chúa của giáo phận Vinh đã hân hoan chào mừng Đức Hồng Y, quý Đức Tổng, quý Đức Cha và quý Cha đã đến giáo phận Vinh để tổ chức Hội nghị thường niên kỳ I/2023 và tham dự Thánh lễ tạ ơn nhân dịp làm phép và khánh thành Trung tâm Mục vụ giáo phận.
Hình: gpvinh.com
20 giờ, toàn thể Hội nghị đã Chầu Thánh Thể và cử hành Phụng vụ Giờ Kinh Tối, cùng dâng lên Thiên Chúa tâm tình và sứ vụ của các Mục tử cùng với toàn thể cộng đồng Dân Chúa tại Việt Nam.
Hội nghị thường niên kỳ I/2023 sẽ kết thúc với Thánh lễ tạ ơn của giáo phận Vinh vào sáng thứ sáu, 21 tháng 04 năm 2023. Xin cộng đoàn Dân Chúa cầu nguyện cho các Mục tử được đầy tràn ân sủng của Thiên Chúa.
(Cập nhật video lúc 11h15 ngày 18.04.2023)
2023
Tính Cộng đoàn và Linh động trong cử hành phụng vụ thánh lễ
Xem trước(mở trong cửa sổ mới) 1- NHẬP ĐỀ
Phụng vụ, mà đỉnh cao là Thánh lễ, là hành vi của cộng đoàn những người nhờ Đức Tin Thiên Chúa ban cho mà có thể nhận biết, cảm tạ, ca ngợi và thờ phượng Thiên Chúa. Tuy nhiên, từ thời Trung cổ, giáo dân hầu như đã bị loại ra khỏi việc tham dự sống động vào Thánh lễ, trong khi đó, giáo sĩ lại thâu tóm hầu hết các lời nguyện và bài hát của cộng đoàn trong Thánh lễ. Kể từ thời Công đồng Trento, để ngăn chận nguy cơ phủ nhận chức linh mục thừa tác, Hội Thánh đã nêu bật tầm quan trọng của chức vụ này, nhưng việc làm đó đã vô tình tạo thêm khoảng cách giữa giáo sĩ và giáo dân, cũng như làm trầm trọng thêm tính thụ động của giáo dân trong việc tham dự Thánh lễ.
Thế nhưng, Hiến chế Phụng vụ thánh của Công đồng Vatican II ra đời vào năm 1963 đã mở đường cho cuộc canh tân Phụng vụ của Hội Thánh. Cuộc canh tân Phụng vụ này đã phục hồi chiều kích cộng đoàn của các thành phần Dân Chúa trong Thánh lễ (x. PV 27), cũng như đã đề ra nhiều phương thế hữu hiệu giúp các giáo dân tham dự Thánh lễ cách ý thức, trọn vẹn và sống động hơn (x. PV 14).
2. TÍNH CỘNG ĐOÀN TRONG CỬ HÀNH THÁNH LỄ
Có thể nói rằng, tự bản chất, Phụng vụ luôn đòi hỏi phải mang tính cộng đoàn. Cộng đoàn này không chỉ dành riêng cho một hạng người thánh thiện nào, nhưng bao gồm mọi hạng người. Hiến chế Phụng vụ thánh của Công đồng Vatican II dạy rằng mỗi khi cử hành các nghi lễ, đặc biệt trong việc cử hành Thánh lễ, nên quý chuộng việc cử hành cộng đồng hơn việc cử hành đơn độc và riêng rẽ (x. PV 27). Thực thế, chính trong khi cử hành Thánh lễ mang tính cộng đoàn, các tín hữu tạ ơn Thiên Chúa và dâng lên Ngài lễ phẩm tinh tuyền, không những nhờ tay vị tư tế, nhưng còn cùng với ngài, cũng như để học cho biết dâng chính mình nữa (x.QC 95).
Theo sự hướng dẫn của Hội Thánh, kể từ sau Công đồng Vatican II, tính cộng đoàn trong Thánh lễ đã được thể hiện bằng nhiều phương cách phong phú. Trước hết, Công đồng cho phép đưa ngôn ngữ địa phương vào trong cử hành Thánh lễ (x. PV 36). Việc làm này đã mở đường để giáo dân có thể tham gia vào những lời tung hô, những câu đối đáp, những bài thánh ca trong Thánh lễ. Thứ đến, việc Công đồng yêu cầu các linh mục năng giảng Kinh Thánh (x. PV 52) đã khiến cho Lời Chúa trở thành yếu tố liên kết cộng đoàn các tín hữu với nhau trong cùng một Đức Tin. Thêm vào đó, việc Công đồng tái lập Lời nguyện tín hữu sau bài giảng các ngày lễ Chúa Nhật và lễ buộc (x. PV 53) cũng đã góp phần thăng tiến tinh thần liên đới của các tín hữu với toàn thể Hội Thánh và thế giới. Một điểm rất quan trọng nữa là việc Công đồng khuyến khích giáo dân rước lễ cũng như cho phép hiệp lễ dưới hai hình thức trong một vài trường hợp nhất định (x. PV 55). Việc làm này đã làm hiển lộ sự hiệp thông sâu xa giữa các thành phần Dân Chúa khi cùng lãnh nhận Mình Máu Thánh Chúa trong một Thánh lễ.
Như vậy, bằng những điều chỉnh thích đáng, Công đồng Vatican II đã làm cho tính cộng đoàn trong cử hành Thánh lễ được phục hồi và trở nên ngày một thăng tiến. Nhưng không dừng lại ở đó, Công đồng còn khuyến nghị các chủ chăn phải chú trọng và kiên tâm theo đuổi việc huấn luyện Phụng vụ cho các tín hữu (x. PV 19) để tạo điều kiện giúp họ có thể tham dự Thánh lễ ngày một tích cực hơn.
3. MỘT VÀI PHƯƠNG THẾ KHẢ DĨ GIÚP CÁC TÍN HỮU THAM DỰ THÁNH LỄ CÁCH Ý THỨC, TRỌN VẸN VÀ SỐNG ĐỘNG HƠN
Thực thế, một trong những ưu tư của Công đồng là làm sao để các chủ chăn không những chỉ chú tâm cử hành Phụng vụ thành sự và hợp pháp mà thôi, nhưng còn lo sao cho các tín hữu có thể tham dự Thánh lễ một cách ý thức, trọn vẹn và sống động, vì do chính bản tính, Thánh lễ đòi hỏi cách thức tham dự như thế (x. PV 11 và 14).
3.1. Tham dự Thánh lễ cách ý thức
Quả vậy, Hội Thánh hằng bận tâm lo lắng để các giáo dân đừng tham dự vào mầu nhiệm đức tin trong Thánh lễ như những du khách bàng quang, câm lặng, nhưng nhờ hiểu thấu đáo mầu nhiệm đó, họ tham dự các kinh nguyện và nghi lễ thánh cách ý thức hơn (x. PV 48). Do đó, Hội Thánh muốn việc chuẩn bị các bản văn bài đọc, lời nguyện và bài ca trong Thánh lễ phải thích ứng thoả đáng với nhu cầu cũng như não trạng của những giáo dân hiện diện (x. QC 352)
3.2. Tham dự Thánh lễ cách trọn vẹn
Về phía người giáo dân, Hội Thánh khuyên nhủ họ phải tham dự đầy đủ và trọn vẹn, cả hai phần Thánh lễ gồm phụng vụ Lời Chúa và Thánh Thể, nhất là trong ngày Chúa nhật và các ngày lễ buộc. Bởi lẽ hai phần trên được liên kết chặt chẽ với nhau đến nỗi làm thành một hành vi thờ phượng duy nhất (x. PV 56). Để giúp người giáo dân tham dự thánh lễ cách trọn vẹn hơn, các vị hữu trách được yêu cầu tìm cách xếp đặt cho người tín hữu có được vị trí thích hợp trong thánh đường, để họ có thể dự phần xứng đáng vào những nghi thức thánh. Ngoài ra, cũng phải liệu làm sao cho giáo dân không những nhìn thấy vị chủ tế hay các người đọc sách, mà nhờ những phương tiện kỹ thuật hiện đại, còn nghe rõ được các bài đọc, lời nguyện… (x. QC 311).
3.1. Tham dự Thánh lễ cách sống động
Bên cạnh việc mong muốn người giáo dân tham dự Phụng vụ cách ý thức và trọn vẹn, Hội Thánh còn muốn khuyến khích sự chủ động của họ trong cử hành Thánh lễ như việc tích cực đối đáp trong các nghi thức và kinh nguyện (x. QC 35 và 36). Đặc biệt, ca hát là một trong những cách thế hàng đầu giúp người giáo dân tham gia cách sống động vào Phụng vụ, thế nên, các chủ chăn cũng được mời gọi năng khích lệ giáo dân tham gia vào những lời tung hô, những bài thánh vịnh, tiền xướng và thánh ca (x. TN 27).
Như vậy, việc người tín hữu tham gia Thánh lễ một cách ý thức, trọn vẹn và sống động không chỉ khiến họ không còn cảm thấy nhàm chán hay buồn tẻ trong mỗi giờ lễ cũng như không còn cảm thấy cô đơn hay lạc lõng giữa cộng đoàn, mà lại còn có thể dẫn đưa tâm hồn họ hướng về Thiên Chúa và tạo nên sự biến đổi trong chính con người họ. Và một khi nội tâm người tín hữu đã được biến đổi cách thâm sâu, thì đời sống đạo đức và hoạt động tông đồ của họ mới có thể trở nên một niềm vui đích thực.
4. KẾT LUẬN
Quả thực, việc phục hồi và thăng tiến tính cộng đoàn trong cử hành Phụng vụ Thánh lễ kể từ sau Công đồng Vatican II đã giúp tái khẳng định bản tính Công giáo của Hội Thánh, đồng thời cũng giúp các tín hữu chủ động hiệp thông chính mình vào Nhiệm Thể Chúa Kitô. Qua từng ngày, việc Hội Thánh hằng mời gọi các tín hữu tham dự vào Phụng vụ Thánh lễ cách ý thức, trọn vẹn và sống động hơn đã góp phần thúc đẩy các thành phần Dân Chúa không ngừng vươn tới mức sung mãn của Chúa Kitô (x. PV 2).
Chính nhờ mang trong mình những tâm tình của Chúa Kitô đó (x. Pl 2, 5), mà trong mọi nơi mọi lúc, người Kitô hữu luôn biết đón nhận tha nhân trong niềm cảm thông tha thứ thực sự, để xứng đáng cùng với những người anh chị em chung một Đức Tin ấy chia sẻ Một Lương Thực Thần Linh. Và trong niềm hy vọng về Ơn Cứu Độ mai hậu, họ tin tưởng rằng vào ngày tận thế sẽ được Thiên Chúa cho vào dự bàn tiệc nơi Thiên Quốc cùng với tất cả những người anh chị em mà mình đã từng cùng nhau hiệp thông tham dự Thánh lễ khi còn ở trần thế này.
Lạc Vũ Thái Bình
Huế, 2-2023
Các chữ viết tắt trong bài viết:
– Hiến chế Phụng vụ thánh của Công đồng Vatican II: PV