Danh mục: Chia sẻ

Văn hoá mùa chay giữa cơn đại dịch

Chưa có khi nào Giáo Hội Công Giáo khắp thế giới phải trải qua một Mùa Chay đặc biệt như năm nay. Trước sự bùng phát và diễn tiến bất thường của cơn đại dịch virus Vũ Hán, nhịp sinh hoạt của thế giới và của cả Giáo Hội cũng bị đảo lộn. Giáo Hội nhiều nơi đã phải tuyên bố đình chỉ mọi Thánh Lễ vì lý do an toàn và sức khoẻ cộng đồng. Thế là rất nhiều tín hữu Công Giáo trong mùa Chay này không chỉ phải giữ chay trong việc ăn uống, mà còn phải “chay” cả Thánh Lễ, “chay” cả những cuộc tĩnh tâm và những buổi hội họp đông người.

Dưới ánh sáng của biến cố đại dịch mà cả nhân loại đang phải trải qua, chúng ta cùng đọc lại ba lời mời gọi chính yếu của Mùa Chay là ăn chay, làm việc bác ái, và cầu nguyện… Những lời khuyên này có vẻ đi ngược lại với xu hướng hiện đại và những ước muốn của lòng người. Nhưng trong hoàn cảnh hiện tại, cần suy niệm để thấy giá trị của những lời mời gọi ấy và tầm quan trọng của việc hình thành những nét văn hoá mới cho con người.

Ăn chay – hãm mình

Chay à? Nghe là đã thấy có vẻ nhạt nhạt rồi đấy! Có ai mà thích nhạt đâu! Phải có gì đó mằn mặn thì mới hấp dẫn, mới ngon lành, mới có vị chứ, phải không? Chả thế mà các MC nổi tiếng khi dẫn chương trình trước đám đông khán giả cứ phải xen vào đó những câu chuyện có cả “chay” cả “mặn” thì mới dễ hấp dẫn người nghe. Cũng vậy, trong nhiều gameshows ngày nay, các vị khách mời phải biết nói chuyện đủ mặn thì mới được gọi là những “vựa muối”, “siêu đáng yêu”, “siêu duyên dáng”… Chừng như con người càng ngày càng thích “mặn”, nên dễ trở nên xa lạ với những lời kêu gọi của chay tịnh.

Với người Công Giáo, “ăn chay” không chỉ đơn thuần được hiểu theo nghĩa đen, kiểu như được ăn món gì và không được ăn món gì, ngày nào thì phải ăn chay và ngày nào thì được ăn mặn… Ăn uống chỉ là một trong những cách biểu hiện bề ngoài của việc thực hành khổ chế và hãm mình. Tại sao phải hãm mình và khổ chế? Xin thưa: để giúp con người lớn lên trong khả năng làm chủ bản thân và làm chủ chính mình ngang qua việc làm chủ được những ham muốn, điều tiết được những đòi hỏi, hãm dẹp được những cái bất trị trong chính mình. Mùa Chay giúp con người là “người” hơn là “con”, nhờ đó có có thể ngày một nên thánh hơn nhờ biết hướng đời mình trên nẻo đường lành thánh.

Như thế, việc ăn chay của người Công Giáo không chỉ xoay quanh chuyện ăn uống, mà còn liên quan đến cách nói năng, cách suy nghĩ, cách sống. Mùa Chay giữa cơn đại dịch là cơn hội tốt để nhắc nhở mọi người trở về, tập lại và điều chỉnh lại từ những thói quen nhỏ nhặt của đời sống, nhất là thói quen nói năng. Ai cũng biết rằng nguồn lây nhiễm chính của Virus Vũ Hán là các hạt nước bọt mang virus. Những hạt nước bọt này văng ra từ những người hay nói. Càng có thói quen nói nhiều, nguy cơ lan truyền virus càng lớn. Như thế, virus Vũ Hán là một lời nhắc nhở và cảnh cáo cho những người mang nơi mình nhiều thói quen xấu trong việc ăn nói như ngồi lê đôi mách, thích chém gió, thích nổ, thích cà kê cà khịa, thích hội họp ồn ào, v.v… Mùa Chay năm nay mời gọi mọi người rút lui vào khoảng thinh lặng nhiều hơn. Thinh lặng đúng nghĩa là vàng. Sự thinh lặng đáng giá bằng cả sinh mạng của con người. Đi nhẹ, nói khẽ, cười duyên, bớt giao du tiếp xúc bên ngoài khi không cần thiết, xây dựng văn hoá lịch sự và tôn trọng nhau ở những chốn đông người, bỏ qua những cuộc cãi vả và tranh luận không cần thiết, v.v… ấy là những nét đẹp cần có trong văn hoá Mùa Chay.

Làm việc bác ái và liên đới

Mùa Chay kêu gọi con người trở về, không chỉ theo nghĩa biết ngước nhìn lên Thiên Chúa, nhưng còn theo nghĩa biết nhìn sang chung quanh những người anh chị em của mình, nhất là những người nghèo khổ khốn khó. Mùa Chay dạy con người về đức bác ái ngang qua việc sống tình liên đới và trách nhiệm.

Thánh Phaolo từng suy niệm về sự liên đới thế này: “Vì một người mà tội lỗi đã thâm nhập vào thế gian, và tội lỗi gây nên sự chết. Như thế, sự chết đã lan tràn tới mọi người bởi vì một người đã phạm tội” (Rm 5,12). Đã từng có không ít người phản đối lối suy niệm ấy và tự hỏi: tại sao một người gây hoạ mà nhiều người phải gánh cùng? Tại sao một người làm sai mà nhiều người phải chịu tội?

Cơn đại dịch nổ ra, lây lan từ người này sang người khác, chỉ ra cho thấy quả thật con người liên đới với nhau và chịu trách nhiệm về nhau nhiều hơn những gì người ta từng tưởng nghĩ. Trong những ngày qua, đã có nhiều chuyện dở khóc dở cười đến từ những người thiếu trách nhiệm và không có ý thức gì về sự liên đới giữa người với người. Vì sợ, có những người tìm cách trốn cách ly. Họ sợ cho mình, nhưng lại không nghĩ xa hơn được rằng trốn tránh và chỉ nghĩ cho riêng mình chính là nguyên nhân làm cho bệnh dịch lây lan nhanh chóng. Khi ích kỷ chỉ biết sống cho riêng mình, người ta có nguy cơ trở thành nguồn gây hoạ cho vô số người khác, khởi đầu từ những người thân yêu nhất của mình. Một người sai, nhưng nhiều người phải gánh hậu quả là thế!

Mùa Chay giữa cơn đại dịch là cơ hội để mỗi người Công Giáo sống đức bác ái Kitô giáo, theo nghĩa không chỉ nghĩ cho riêng mình, nhưng còn biết nghĩ đến những người khác nữa. Ai cũng sợ bị nhiễm bệnh, nhưng không vì chỉ sợ cho mình mà quên mất nghĩ đến người khác. Văn hoá Mùa Chay dạy chúng ta không dành giật để tích trữ cho riêng mình, khi sự tích trữ của mình là nguyên nhân làm cho những người bên cạnh mình trở nên thiếu thốn. Văn hoá Mùa Chay dạy chúng ta sống như một người có trách nhiệm, không giấu diếm khi thấy mình có vấn đề. Bởi vì cách thế tốt nhất để vượt qua là chấp nhận để cho mình được chăm sóc, để cho mình không trở thành nguồn cơn mang lại bệnh tật và đau khổ cho người khác.

Cầu nguyện

Quan trọng hơn hết trong văn hoá Mùa Chay là tinh thần cầu nguyện. Cầu nguyện là trở về đặt mình trước mặt Thiên Chúa. Ấy là cơ hội cho con người nhìn lại chính mình. Đứng trước cơn dịch, ai cũng hoang mang và lo sợ. Thay vì chỉ là một phản ứng chóng qua, nỗi hoang mang và lo sợ ấy nên là lời cảnh tỉnh giúp con người suy nghiệm và phản tỉnh về chính thân phận của mình. Nhìn lại để thấy mình là ai trước một cơn đại dịch. Nhìn lại để thấy giá trị mỏng manh của kiếp người. Nhìn lại để sống và chiêm nghiệm lời mời gọi của Mùa Chay: Hỡi người, hãy nhớ mình là bụi tro!

Cơn đại dịch làm cho mọi thứ bị đình trệ, mọi nhịp chuyển động đều bị ngừng lại. Nhiều cửa khẩu đã bị đóng chặt. Nhiều quốc gia đã tự cô lập để tập trung xử lý vấn đề của chính mình. Như có một nút chặn được đặt vào giữa nhịp sống quay cuồng vội vã của cả thế giới hiện đại… Chắc chắn việc đóng cửa như thế sẽ mang đến nhiều thiệt thòi và bất tiện cho mọi người. Nhưng chắc chắn sự chậm lại của nhịp sống cũng là cơ hội để mọi người quay trở về trong thinh lặng nội tâm và kín múc sức mạnh từ niềm tin của mình. Cần tĩnh và lặng nhiều hơn để có thể nghe được tiếng Chúa. Cần bình an và phó thác nhiều hơn để có thể học được điều Chúa muốn dạy dỗ. Thay vì hoang mang và phản ứng theo số đông, mỗi người Công Giáo đều được mời gọi trở nên một người chứng về lòng tin, về sự bình an nội tâm, về mẫu gương sống tốt và sống đẹp.

Khi có khả năng hướng về Thiên Chúa, con người cũng sẽ có khả năng hướng về nhau nhiều hơn. Rồi cơn đại dịch sẽ qua đi. Còn đọng lại sẽ là những thói quen tốt và những nét văn hoá đẹp được hình thành ngang qua biến cố này. Những lo lắng cố công chiến đấu với bệnh dịch sẽ không ra vô ích, nếu chúng ta học được nhiều bài học để lớn lên trong lối sống văn minh và trưởng thành hơn trong đời sống đức tin Kitô giáo của mình.  Gia An, SJ – CTV Vatican News

Qua Cơn Bệnh Này, Con Thiên Chúa Được Tôn Vinh

Qua Cơn Bệnh Này, Con Thiên Chúa Được Tôn Vinh

Khoảnh khắc lịch sử của Giáo hội Công giáo, lúc 12 giờ trưa Chúa nhật, ngày 15/3/2020, lần đầu tiên trong lịch sử, hình ảnh một vị Giáo hoàng đơn côi đứng bên cửa sổ, âm thầm đọc kinh Truyền tin và giơ tay ban phép lành trên quảng trường không có một bóng người trong một khoảng không gian im lặng đến rợn người, khiến con tim của người Công giáo trên thế giới đau nhói…

Vì đại dịch Coronavirus đang tàn phá thế giới, gieo nỗi kinh hoàng cho nhân loại, gây nên cuộc khủng hoảng cho các quốc gia, nên hôm thứ sáu 27/3 vừa qua, Đức Thánh Cha đã quyết định tổ chức giờ cầu nguyện và ban phép lành Urbi et Orbi “ngoại thường” cho các tín hữu trên thế giới.

Chủ sự buổi cầu nguyện lịch sử trong bối chiều tà tại quảng trường trống vắng, lạnh lẽo và ảm đạm, Ngài nguyện xin với Đức Kitô, Đấng chịu treo trên cây Thánh giá nhiệm mầu “Il Crocifisso Miracoloso” ban bình an và sức khỏe cho thân xác của các bịnh nhân, các y bác sỹ và an ủi trái tim mỗi người trong nhân loại đang khốn khổ vì đại dịch này.

Cả thế giới Công giáo và những người thiện tâm háo hức đón chờ. Mọi người bỗng nhiên thấy mình xích lại gần nhau, xung quanh vị Cha chung. Không còn những khoảng cách về địa dư, về không gian, quốc gia và dân tộc.

Cái khoảnh khắc linh thiêng ấy từng giây, từng phút cuốn hút từng người vào “cảnh vực thần linh” (nói theo nhãn quan của cha Pierre Teilhard de Chardin), vào mầu nhiệm hiệp thông Hội thánh – Thân Thể Chúa Kitô, vượt qua những khác biệt để nên một với nhau trong tình thương cứu chuộc của Chúa Kitô, hiện thể trong từng lời nói và cử chỉ của vị Cha chung trong buổi cầu nguyện và phép lành Urbi et Orbi.

Điều này đã khiến lịch sử phải ghi tiếp “những việc lạ Chúa làm để giúp tôi” (x.TV9,2). Có lẽ Chúa Kitô đã an bài để hôm qua, ngày 29/3/2020, Chúa Nhật Thứ Năm Mùa Chay, trong buổi đọc kinh truyền tin cũng từ cửa sổ mở ra trước quảng trường, vị Cha chung đã mạnh mẽ kêu gọi: “Hãy lăn tảng đá trong trái tim và để Lời Chúa đem sự sống vào nơi chết chóc”; tảng đá coronavirus đang đè nặng tâm hồn ngài, các tín hữu và cả nhân loại này.

Trong một thế giới đang bị sự chết đe doạ và khống chế, Lời Chúa và đức tin giúp chúng ta có thể chạm tới thực tại mầu nhiệm Thiên Chúa là sự sống và là Đấng ban sự sống, nhưng Người vẫn muốn ôm lấy bi kịch của cái chết qua những vết thương của Con của Người trong cuộc khổ nạn.

Đức Giêsu đã có thể giúp cho người bạn Lazarô khỏi chết, nhưng Người muốn an ủi và chia sẻ nỗi đau khổ của những ai khi đang đau khổ gần như tuyệt vọng khi mất đi những người thân yêu, vì “nếu Thầy ở đây, thì…!.

Người ta muốn che đậy thứ mùi của sự chết, là những sự khủng hoảng của lòng tin của các thứ dịch: dịch sợ hãi, dịch đóng cửa nhà thờ, dịch đình chỉ thánh lễ đi theo dịch coronavirus”

Giữa đau buồn, giữa sự chết chóc, hãy vững tin, ngay cả khi cái chết dường như đã chiến thắng “hãy lăn tảng đá khỏi trái tim! Hãy để Lời Chúa đem sự sống vào nơi chết chóc: “Bệnh này không đến nỗi chết đâu, nhưng là dịp để bày tỏ vinh quang của Thiên Chúa: qua cơn bệnh này, Con Thiên Chúa được tôn vinh.” (Ga 11,4)

Đức Thánh Cha nói: “Vì thế, chúng ta được mời gọi lăn tảng đá che đậy tất cả những thứ có mùi của sự chết: sống đức tin cách giả hình là cái chết; chỉ trích phá hoại người khác là cái chết; vu khống là cái chết; loại bỏ người nghèo là cái chết. Chúa yêu cầu chúng ta loại bỏ những viên đá này khỏi trái tim mình, và Người sẽ làm cho sự sống đâm hoa kết trái nơi chúng ta.

Vì chỉ có Đấng làm cho Lazarô sống lại, người Kitô hữu tìm thấy sự sống. Người hằng sống, và những ai đón nhận Người, những ai vâng lời Người, những ai bước theo Người sẽ bước vào tương quan với sự sống. Không có Chúa Kitô, hoặc những gì ngoài Chúa Kitô, sẽ không chỉ không có sự hiện diện của sự sống, mà thậm chí, còn rơi vào cái chết.”

Xin Đức Trinh Nữ Maria giúp chúng ta trở nên những người biết trắc ẩn như Chúa Giêsu, Đấng đã mang lấy nơi mình mọi nỗi đau của nhân loại. Mỗi Kitô hữu hãy gần gũi với những ai đang gặp thử thách, hãy phản ảnh của tình yêu và sự ân cần dịu dàng của Thiên Chúa, Đấng giải thoát chúng ta khỏi nỗi sợ chết.

Thái Hà 30/3/2020

Lm. Giuse Ngô Văn Kha, CSsR

Làm sao để vun đắp một tình bạn

Làm sao để vun đắp một tình bạn

Nếu bạn muốn trở thành một người bạn thì bạn phải vứt bỏ hay đập vỡ cái tôi của mình!

Tại sao lại như vậy ?

Không ai có thể đọc được suy nghĩ của bạn. Bạn cũng không thể đọc được suy nghĩ của người khác.

Một người bạn cho rằng: “Nếu bạn thật sự thích tôi thì bạn có thể đọc được suy nghĩ của tôi” thì không thể có một mối quan hệ chín chắn với người khác được.

Tất cả chúng ta đều mong muốn bạn bè hòa hợp với mình để mà họ có thể hiểu được tình hình và những nhu cầu của chúng ta một cách trực giác. Điều này hiếm khi xảy ra và không bao giờ luôn luôn xảy ra. Sẽ không có ai có thể đáp ứng nhu cầu của bạn nếu họ không biết bạn đang cần những gì.

Nhưng phải nói thật rằng bạn phải chấp nhận mạo hiểm khi cho mọi người biết những nhu cầu của bạn. vì có thể bạn sẽ bị tẩy chay hay bị xúc phạm. Tuy nhiên, khi bạn mong muốn bạn bè đọc được suy nghĩ của mình để có thể đáp ứng nhu cầu của bạn mà không cho họ biết bất cứ thông tin gì thì bạn sẽ thất vọng và đau khổ mà không có người bạn nào hiểu được nguyên do.

Thường có một ý kiến sai lầm về tình bạn và thậm chí cả trong hôn nhân. Khi một ông chồng được hỏi là anh ta có bao giờ nói với vợ là anh ta muốn rủ vợ đi dạo bằng xe đạp với mình hay không, ông chống đã quát lên: “Dĩ nhiên là tôi không nói với cô ta rồi vì sao những năm chung sống cô ta phải hiểu được điều đó chứ.”

Một điều đáng buồn là người vợ sẽ không bao giờ có thể biết nếu ông chồng không nói với chị ta.

Vì thế, hãy nói với bạn bè và người yêu về mong muốn và nhu cầu của bạn. Nếu không thì bạn sẽ bị kẹt trong những mối quan hệ trẻ con mà không bao giờ có thể trở thành “những người bạn thân” được.

Cuộc sống qua lăng kính