2023
Thánh Gio-an Tẩy Giả bị trảm quyết
Thánh Gio-an Tẩy Giả bị trảm quyết
lễ nhớ bắt buộc
Ca nhập lễ
Tv 118,46-47
Lạy Chúa, đứng trước mặt vua quan,
còn giãi bày thánh ý,
lòng không chút hổ ngươi.
Con vui thú với mệnh lệnh của Ngài
và hết lòng yêu mến.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa, Chúa đã muốn cho thánh Gio-an Tẩy Giả báo trước mầu nhiệm Con Chúa sinh ra và chịu chết. Xưa thánh nhân đã anh dũng hi sinh vì chân lý và chính đạo thế nào, nay xin Chúa cũng cho chúng con biết xả thân làm chứng cho Tin Mừng như vậy. Chúng con cầu xin…
Bài đọc 1
Gr 1,17-19
Hãy nói với chúng tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi đừng run sợ.
Bài trích sách ngôn sứ Giê-rê-mi-a.
17 Ngày ấy, có lời Đức Chúa phán với tôi :
“Ngươi hãy thắt lưng.
Hãy trỗi dậy ! Hãy nói với chúng
tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi.
Trước mặt chúng, ngươi đừng run sợ ;
nếu không, trước mặt chúng,
chính Ta sẽ làm cho ngươi run sợ luôn.
18Này, hôm nay, chính Ta làm cho ngươi
nên thành trì kiên cố,
nên cột sắt tường đồng chống lại cả xứ :
từ các vua Giu-đa đến các thủ lãnh,
các tư tế và toàn dân trong xứ.
19Chúng sẽ giao chiến với ngươi, nhưng sẽ không làm gì được,
vì -sấm ngôn của Đức Chúa-
có Ta ở với ngươi để giải thoát ngươi.”
Đáp ca
Tv 70,1-2.3-4a.5-6ab.15ab và 17 (Đ. x. c.15)
Đ.Lạy Chúa, miệng con sẽ tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.
1Con ẩn náu bên Ngài, lạy Chúa,
xin đừng để con phải tủi nhục bao giờ.2Vì Ngài công chính, xin cứu vớt và giải thoát con,
ghé tai nghe và thương cứu độ.
Đ.Lạy Chúa, miệng con sẽ tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.
3Xin Ngài nên như núi đá cho con trú ẩn,
như thành trì để cứu độ con,
núi đá và thành trì bảo vệ con, chính là Ngài.4aLạy Thiên Chúa, xin giải thoát con khỏi bàn tay kẻ dữ.
Đ.Lạy Chúa, miệng con sẽ tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.
5Vì lạy Chúa, chính Ngài là Đấng con trông đợi,
lạy Thiên Chúa, chính Ngài là Đấng con tin tưởng
ngay từ độ thanh xuân.6abTừ thuở sơ sinh, con nương tựa vào Ngài,
Ngài đã kéo con ra khỏi lòng mẹ.
Đ.Lạy Chúa, miệng con sẽ tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.
15abMiệng con công bố Ngài chính trực,
suốt ngày tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.17Từ độ thanh xuân, lạy Thiên Chúa,
con đã được Ngài thương dạy dỗ.
Tới giờ này, con vẫn truyền rao vĩ nghiệp của Ngài.
Đ.Lạy Chúa, miệng con sẽ tường thuật ơn cứu độ Ngài ban.
Tung hô Tin Mừng
Mt 5,10
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Phúc thay ai bị bách hại vì sống công chính, vì Nước Trời là của họ. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Mc 6,17-29
Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gio-an Tẩy Giả, đặt trên mâm.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mác-cô.
17 Khi ấy, vua Hê-rô-đê đã sai người đi bắt ông Gio-an và xiềng ông trong ngục. Lý do là vì vua đã lấy bà Hê-rô-đi-a, vợ của người anh là Phi-líp-phê, 18 mà ông Gio-an lại bảo : “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài !” 19 Bà Hê-rô-đi-a căm thù ông Gio-an và muốn giết ông, nhưng không được. 20 Thật vậy, vua Hê-rô-đê biết ông Gio-an là người công chính thánh thiện, nên sợ ông, và còn che chở ông. Nghe ông nói, nhà vua rất phân vân, nhưng lại cứ thích nghe.
21 Một ngày thuận lợi đến : nhân dịp mừng sinh nhật của mình, vua Hê-rô-đê mở tiệc thết đãi bá quan văn võ và các thân hào miền Ga-li-lê. 22 Con gái bà Hê-rô-đi-a vào biểu diễn một điệu vũ, làm cho nhà vua và khách dự tiệc vui thích. Nhà vua nói với cô gái : “Con muốn gì thì cứ xin, ta sẽ ban cho con.” 23 Vua lại còn thề : “Con xin gì, ta cũng cho, dù một nửa nước của ta cũng được.” 24 Cô gái đi ra hỏi mẹ : “Con nên xin gì đây ?” Mẹ cô nói : “Đầu Gio-an Tẩy Giả.” 25 Lập tức cô vội trở vào đến bên nhà vua và xin rằng : “Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gio-an Tẩy Giả, đặt trên mâm.” 26 Nhà vua buồn lắm, nhưng vì đã trót thề, lại thề trước khách dự tiệc, nên không muốn thất hứa với cô. 27 Lập tức, vua sai thị vệ đi và truyền mang đầu ông Gio-an tới. Thị vệ ra đi, chặt đầu ông ở trong ngục, 28 bưng đầu ông trên một cái mâm trao cho cô gái, và cô gái trao cho mẹ. 29 Nghe tin ấy, môn đệ đến lấy thi hài ông và đặt trong một ngôi mộ.
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Chúa, xin chấp nhận lễ vật chúng con dâng và ban cho chúng con sống cuộc đời ngay thẳng theo đường lối Chúa, như thánh Gio-an đã rao giảng nơi hoang địa ngày xưa và đã can đảm làm chứng đến giọt máu cuối cùng. Chúng con cầu xin…
Lời tiền tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi, mọi lúc, thật là chính đáng, phải đạo và sinh ơn cứu độ cho chúng con, nhờ Ðức Kitô, Chúa chúng con. Chúng con ca ngợi những kỳ công Chúa đã thực hiện nơi thánh Gio-an Tiền Hô. Chúa đã thánh hiến người và cho người được vinh dự đặc biệt giữa các người thế . Chưa sinh ra người đã nhảy mừng khi Ðấng cứu độ trần gian ngự đến. Lúc chào đời người đã đem lại nhiều niềm vui. Người là vị ngôn sứ duy nhất chỉ cho dân chúng nhận ra Ðức Kitô là Chiên Thiên Chúa đến cứu chuộc trần gian. Hơn nữa, trong dòng sông Gio-đan, người đã làm phép rửa cho Ðấng thiết lập bí tích thánh tẩy để thánh hoá mọi người. Sau cùng, người đã sẵn lòng chịu chết để làm chứng cho Ðức Kitô. Vì thế, cùng với Triều thần thiên quốc, chúng con ở dưới trần gian luôn ca tụng Chúa uy linh cao cả và không ngừng tung hô rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Ca hiệp lễ
Ga 3,30
Ông Gio-an nói về Đức Giê-su :
“Người phải nổi bật, còn tôi phải lu mờ đi.”
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Thiên Chúa là Chúa chúng con, chúng con đang cử hành bí tích Thánh Thể để kính nhớ ngày thánh Gio-an Tẩy Giả bị trảm quyết. Xin cho bí tích này vừa giúp chúng con ca tụng việc kỳ diệu Chúa đã làm, vừa đem lại cho chúng con niềm vui được hưởng nhờ ơn cứu độ. Chúng con cầu xin…
2023
Kết Án Tội Mù Quáng
28.8
Thánh Augustinô, Gmtsht
St 1:2-5,8-10; Tv 149:1-2,3-4,5-6,9; Mt 23:13-22
Kết Án Tội Mù Quáng
Augustinô chào đời năm 354 trên đất Phi Châu đầy sức sống. Xuất thân từ một gia đình trung lưu với những khuynh hướng tôn giáo hỗn hợp: Cha chàng là Patricius, một người ngoại đạo sống khá phóng túng, nuôi nhiều tham vọng cho cậu con trai đầy hứa hẹn này. Mẹ chàng là Monica, một Kitô hữu sốt sắng đã dành cho chàng một tình thương đặt biệt sáng suốt, đã phải khuyên răn và khóc lóc nhiều về hạnh kiểm của con mình nhưng cuối cùng đã được chứng kiến cuộc trở lại của Augustinô và đồng thời được Augustinô dẫn lên những đỉnh cao của chiêm niệm và lòng say mê Thiên Chúa.
Nói về thiếu thời của mình, Augustinô tự nhân: “Tôi chỉ ham chơi”. Cậu bé thần đồng ấy rất sợ đi học, nhưng khi đã bị đẩy đến trường thì cậu trở thành một học sinh ưu tú vượt hẳn các bạn đồng liêu.
Đặt nhiều hy vọng vào con đường học vấn của cậu, thân sinh đã gửi cậu đến Carthagô là một trong những trung tâm văn hóa trứ danh nhất thời đó. “Tôi đến thành Carthagô, tất cả chung quanh tôi vùng dậy những quay cuồng đam mê ngang trái”.
Augustinô học hành xuất sắc bao nhiêu thì ăn chơi cũng sành sỏi bấy nhiêu. Chàng đã yêu và yêu tha thiết với sức đam mê mãnh liệt của loài người với một trái tim nóng hổi, với tất cả giác quan nhạy bén. “Lao mình vào tình ái, tôi muốn bị kẹt trong đó luôn”.
Với tài hùng biện sẵn có, Augustinô tự rèn luyện khoa ăn nói và làm quen với các văn hào la tinh, với các triết gia Hy Lạp. Một hôm tình cờ chàng giở quyển Hortensius của Cicéron, và nhận được ánh sáng bừng chiếu qua những hàng chữ của tác giả.
“Quyển sách này đã đổi hẳn các tình cảm của lòng con, hướng con về với Chúa, các ước nguyện và ý muốn của con được xoay chiều. Tất cả những ước mộng viển vông trở thành phi lý. Với một sức mạnh phi thường, con thèm muốn đức khôn ngoan bất diệt. Con bắt đầu đứng dậy trở về với Ngài”.
Từ Carthagô, cuộc sống dần đưa chàng đi tìm kế sinh nhai tại Rôma, Milan. Augustinô nay đã 30 tuổi, với thời gian, nhiều mộng đẹp đã tan vỡ. Những khó nhọc của cuộc sống giúp chàng trưởng thành hơn.
Cho tới một ngày kia, ơn Chúa đã toàn thắng, như một cơn gió lốc cuốn đi tất cả những do dự, khắc khoải trong lòng Augustinô. Một hôm, ngồi ngoài vườn với một người bạn chí thân, Augustinô nghe tiếng trẻ nhỏ nhẩm câu:
“Hãy cầm lấy mà đọc”. Nghe vậy, Người mở thánh thư và câu đâu tiên Người đọc là: “Hãy mặc lấy Đức Kitô và đừng thỏa mãn với những đam mê xác thịt”.
Câu này quả dành riêng cho Augustinô đó. Đây chính là lời đáp của ơn trên. Augustinô chạy báo tin vui này cho mẹ. Bà điềm nhiên trả lời: “Mẹ đã biết mà, Mẹ ở đâu thì con cũng sẽ đến đó”. Sứ mệnh của bà đã chấm dứt, bà mừng rỡ thấy Augustinô bắt đầu cuộc sống mới. Từ nay, Augustinô sẽ rảo bước trên con đường của Luật Chúa.
“Dưới sự hướng dẫn của Ngài, Lạy Chúa, con đã bước vào chính thâm tâm con. Con đã làm được điều đó nhờ sức Chúa nâng đỡ.”
Sau khi khám phá Thiên Chúa là Đấng đáng để cho ta bán hết tất cả để đi theo, Augustinô quyết tâm rút vào sa mạc sống ẩn dật để được thưởng thức Chúa, nhưng Augustinô sẽ không bao giờ được sống ẩn dật lâu. Danh tiếng của ngài đã được truyền lan, dân chúng theo đuổi Augustinô xin ngài hướng dẫn họ, xin ngài cố vấn cho họ trong công ăn việc làm, chỉ dẫn cho họ đường ngay nẻo chính.
Một hôm, trong khi dự lễ tại Hippone, dân chúng nảy ra ý kiến: Augustinô sẽ làm Linh mục của họ, và hơn thế nữa sẽ là Giám Mục chăn dắt học. Ý dân là ý trời, ngay lúc đó Augustinô được tôn làm làm Linh mục và sau một thời gian Augustinô trở thành Giám Mục của dân.
Vì mến Chúa đi đôi với yêu người, Augustinô mang tất cả kinh nghiệm, kiến thức rộng lớn của mình để phục vụ anh em. Nhưng trên hết mọi sự, Augustinô là con người của tình yêu: Ngài dành trọn vẹn tất cả khả năng yêu đương cho Chúa và cho anh em, điểm nổi bật của Ngài là một trái tim nóng hổi.
Năm 430, sau một cơn hấp hối, Augustinô về với Chúa, Đấng mà Ngài đã tha thiết mến yêu.
Toàn chương 23 Phúc Âm thánh Mátthêu ghi lại những lời kết án của Chúa Giêsu đối với các Luật sĩ và Biệt phái. Nhưng trước khi công bố 7 lời kết án đó, tác giả Mátthêu ghi lại nhận định chung của Chúa Giêsu (c.1-12): Chúa Giêsu, Ngài đề ra luật sống mới cho tất cả những ai muốn theo Ngài, Ngài là vị thầy duy nhất thay thế Môsê và các vị thầy nhân loại khác, Ngài muốn cho các môn đệ đừng rơi vào thái độ của những Luật sĩ và Biệt phái: mù quáng, giả hình, vụ hình thức, chú trọng đến cái phụ thuộc mà bỏ quên giáo lý làm linh hồn cho những hình thức bên ngoài.
Ba lời lên án của Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay có cùng một điểm chung là sự mù quáng. Vì mù quáng, các Luật sĩ và Biệt phái chẳng những không được vào Nước Trời, mà còn cản trở những ai muốn vào đó; vì mù quáng, họ chỉ muốn khoe khoang lòng nhiệt thành tông đồ của họ, chứ không thực sự nhằm đến ơn cứu rỗi của những người họ muốn đưa về cùng Chúa; vì mù quáng, họ thay đổi luật Chúa theo ý riêng để có lợi cho cá nhân, chứ không thực sự màng đến luật Chúa.
Ðó là ba lời kết án của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu đã tự ví mình như người chăn chiên nhân lành đi tìm chiên lạc, như thầy thuốc cần cho bệnh nhân, như một Vị Thiên Chúa quyền năng sẵn sàng tha thứ và giải phóng con người tội lỗi. Thế nhưng, Ngài đã không sợ đưa ra những lời kết án mạnh mẽ, thẳng thắn: “Khốn cho các ngươi”, không phải vì Ngài không còn lòng nhân từ và tha thứ, nhưng vì sự cứng lòng chai đá của con người đã đến mức tột cùng; không hoán cải khỏi thái độ giả hình, mù quáng, lạm dụng tôn giáo, con người không thể hưởng được tình yêu thương nhân từ của Thiên Chúa.
Ước gì Lời Chúa hôm nay thức tỉnh chúng ta khỏi thái độ mù quáng, khép kín, tư lợi, và cho chúng ta biết sống khiêm tốn, chân thành trước mặt Chúa và đối với anh em, để chúng ta xứng đáng hưởng chúc lành của Chúa.
2023
Thánh Âu-tinh, giám mục, tiến sĩ Hội Thánh
Thánh Âu-tinh, giám mục, tiến sĩ Hội Thánh
lễ nhớ bắt buộc
Ca nhập lễ
Hc 15,5
Chúa đã cho người lên tiếng giữa cộng đoàn,
ban cho người đầy tinh thần khôn ngoan minh mẫn
và mặc cho người áo vinh quang.
Lời nguyện nhập lễ
Lạy Chúa, xin khơi dậy trong lòng Giáo Hội ơn Thánh Thần Chúa đã ban cho thánh giám mục Âu-tinh, để nhờ Thánh Thần nung nấu, chúng con chỉ khát khao một mình Chúa là nguồn mạch sự khôn ngoan đích thực, và chỉ tìm kiếm một mình Chúa là Thiên Chúa Tình Thương. Chúng con cầu xin…
Bài đọc 1
1 Ga 4,7-16
Nếu chúng ta yêu thương nhau, thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta.
Bài trích thư thứ nhất của thánh Gio-an tông đồ.
7Anh em thân mến, chúng ta hãy yêu thương nhau,
vì tình yêu bắt nguồn từ Thiên Chúa.
Phàm ai yêu thương, thì đã được Thiên Chúa sinh ra,
và người ấy biết Thiên Chúa.
8Ai không yêu thương, thì không biết Thiên Chúa,
vì Thiên Chúa là tình yêu.
9Tình yêu của Thiên Chúa đối với chúng ta
được biểu lộ như thế này :
Thiên Chúa đã sai Con Một đến thế gian
để nhờ Con Một của Người mà chúng ta được sống.
10Tình yêu cốt ở điều này :
không phải chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa,
nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta,
và sai Con của Người đến làm của lễ đền tội cho chúng ta.
11Anh em thân mến,
nếu Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta,
chúng ta cũng phải yêu thương nhau.
12Thiên Chúa, chưa ai được chiêm ngưỡng bao giờ.
Nếu chúng ta yêu thương nhau,
thì Thiên Chúa ở lại trong chúng ta,
và tình yêu của Người nơi chúng ta mới nên hoàn hảo.
13Căn cứ vào điều này, chúng ta biết được rằng
chúng ta ở lại trong Người và Người ở lại trong chúng ta :
đó là Người đã ban Thần Khí của Người cho chúng ta.
14Phần chúng tôi, chúng tôi đã chiêm ngưỡng
và làm chứng rằng : Chúa Cha đã sai Con của Người đến
làm Đấng cứu độ thế gian.
15Hễ ai tuyên xưng Đức Giê-su là Con Thiên Chúa,
thì Thiên Chúa ở lại trong người ấy
và người ấy ở lại trong Thiên Chúa.
16Còn chúng ta, chúng ta đã biết
tình yêu của Thiên Chúa nơi chúng ta,
và đã tin vào tình yêu đó.
Thiên Chúa là tình yêu :
ai ở lại trong tình yêu, thì ở lại trong Thiên Chúa,
và Thiên Chúa ở lại trong người ấy.
Đáp ca
Tv 118,9-10.11-12.13-14 (Đ. c.12b)
Đ.Lạy Chúa, thánh chỉ Ngài, xin dạy cho con.
9Làm thế nào giữ được tuổi xuân trong trắng ?
Thưa phải tuân theo lời Chúa dạy.10Lạy Chúa, con hết dạ kiếm tìm Ngài,
xin chớ để con làm sai mệnh lệnh Chúa.
Đ.Lạy Chúa, thánh chỉ Ngài, xin dạy cho con.
11Lời Chúa hứa, lòng con ấp ủ,
để chẳng bao giờ bội nghĩa bất trung.12Lạy Chúa, con dâng lời ca tụng,
thánh chỉ Ngài, xin dạy cho con.
Đ.Lạy Chúa, thánh chỉ Ngài, xin dạy cho con.
13Môi con hằng nhẩm đi nhắc lại,
các quyết định miệng Ngài phán ra.14Tuân theo thánh ý Ngài, con vui sướng
hơn là được tiền rừng bạc bể.
Đ.Lạy Chúa, thánh chỉ Ngài, xin dạy cho con.
Tung hô Tin Mừng
Mt 23,9b.10b
Ha-lê-lui-a. Ha-lê-lui-a. Anh em chỉ có một Cha là Cha trên trời ; anh em chỉ có một vị lãnh đạo là Đức Ki-tô. Ha-lê-lui-a.
Tin Mừng
Mt 23,8-12
Trong anh em, người làm lớn hơn cả, phải làm người phục vụ anh em.
✠Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
8 Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Anh em đừng để ai gọi mình là thầy, vì anh em chỉ có một Thầy ; còn tất cả anh em đều là anh em với nhau. 9 Anh em cũng đừng gọi ai dưới đất này là cha của anh em, vì anh em chỉ có một Cha là Cha trên trời. 10 Anh em cũng đừng để ai gọi mình là người chỉ đạo, vì anh em chỉ có một vị chỉ đạo, là Đấng Ki-tô. 11 Trong anh em, người làm lớn hơn cả, phải làm người phục vụ anh em. 12 Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống ; còn ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên.”
Lời nguyện tiến lễ
Lạy Thiên Chúa từ bi, trong khi cử hành bí tích cứu độ, chúng con tha thiết nài xin Chúa cho bí tích tình yêu này nên dấu chỉ sự hiệp nhất và dây liên kết đoàn tín hữu chúng con. Chúng con cầu xin…
Lời Tiền Tụng
Lạy Chúa là Cha chí thánh, là Thiên Chúa toàn năng hằng hữu, chúng con tạ ơn Chúa mọi nơi mọi lúc, nhờ Ðức Ki-tô, Chúa chúng con, thật là chính đáng, phải đạo và đem lại ơn cứu độ cho chúng con,
Chúa cho Hội Thánh được hân hoan mừng lễ thánh Âu-tinh để nhờ gương sáng đời sống đạo đức của ngài, Chúa củng cố Hội Thánh, nhờ lời giảng dạy, Chúa giáo huấn, và nhờ lời cầu khẩn đẹp lòng Chúa, Chúa giữ gìn Hội Thánh.
Vì thế, cùng với toàn thể Thiên thần và các thánh, chúng con luôn luôn hát ca chúc tụng Chúa rằng:
Thánh! Thánh! Thánh!…
Ca hiệp lễ
Mt 23,10.8
Chúa nói :
“Anh em chỉ có một Thầy là Đức Ki-tô.
Còn tất cả đều là anh em với nhau.”
Lời nguyện hiệp lễ
Lạy Chúa, chúng con vừa tham dự tiệc thánh. Xin cho yến tiệc này thánh hoá chúng con để chúng con là những chi thể của Ðức Kitô, được mãi mãi gắn bó với người. Người hằng sống và hiển trị muôn đời…
2023
Những lý do khiến con cái không nghe lời cha mẹ
Những lý do khiến con cái không nghe lời cha mẹ
Nếu có lần bạn phải giơ tay lên trời, đỏ mặt, tía tai, rồi hằm hằm la lối với con: “Tại sao mày không nghe lời tao? Tại sao mày cứ cãi tao?” Và nếu điều đó xảy ra thì bạn đừng bỡ ngỡ, vì bạn không phải là người duy nhất đã hành động như vậy. Và con cái bạn cũng không phải là những đứa trẻ duy nhất không vâng lời hoặc cãi trả cha mẹ! Nhưng điều mà chúng ta cần tìm hiểu trong vai trò làm cha mẹ là: Tại sao? Đâu là những lý do khiến cho con cái không nghe lời chúng ta?
Là cha mẹ, chúng ta tất cả đều muốn rằng con cái phải nghe lời và không được chống lại ý muốn của mình. Nhưng rất nhiều lần những cái chúng ta cho là quan trọng, là cần thiết ấy lại không phải là những gì sống chết đến độ con cái phải nhắm mắt vâng lời. Trong khi nhẽ ra chúng ta chỉ cần sự cộng tác,thì chúng ta lại đòi hỏi con cái phải khuất phục.Trên thực tế, khuất phụclà hành động dẫn đến sự liên đới, hợp nhất khô khan và nghèo nàn; ngoài ra, nó còn là cơ hội dẫn đến những hành động bạo hành của cha mẹ và phản kháng của con cái.
Theo tâm lý học, người ta sẽ dễ dàng để mình bị khuất phục, hoặc vâng lời một ai đó khi tìm được sự kính trọng, và nể phục. Trong mối liên hệ giữa cha mẹ và con cái cũng tương tự như vậy. Dĩ nhiên, giữa cha mẹ và con cái còn bị ràng buộc bởi mối tình thiêng liêng ruột thịt, nên việc vâng lời của con cái đôi khi vượt khỏi những lý lẽ tự nhiên, trong đó đã bao gồm lệnh truyền “thảo kính” cha mẹ của đạo làm con. Tuy vậy, cha mẹ trong vai trò là thầy, là người hướng dẫn, và nhà giáo dục cũng cần phải áp dụng những phương pháp giáo dục sao cho phù hợp với tâm lý trẻ, cũng như tâm lý giáo dục. Không phải hễ là cha mẹ thì muốn nói gì cũng được, muốn nói sao con cái cũng phải nghe. Thực tế đã cho thấy rằng càng dùng quyền, càng cưỡng bức, áp đặt con cái, con cái càng tìm cách tránh xa, hoặc luồn lách những gì cha mẹ đòi hỏi.
Sau đây là một số những lý do thông thường dẫn đến việc con cái không nghe lời cha mẹ được phân tích và tổng hợp căn cứ theo bài viết của Jen Lumanlan, M.S., M.Ed trên Psychology Today, phổ biến ngày 31 tháng 7, 2023.
1. Thiếu sự gần gũi. Mối giây liên kết mật thiết giữa cha mẹ và con cái là chìa khóa mở cánh cửa hợp nhất. Cha mẹ tối thiểu nên dành 10 phút mỗi ngày để gần gũi, lắng nghe, quan sát và chơi với con cái hầu hiểu được sự phát triển cũng như những thay đổi của chúng. Con càng nhỏ, thời gian dành cho con càng cần thiết.
2. Cấm cản con cái. Những gì mà con cái đang theo đuổi, thí dụ, các chương trình thể thao, văn nghệ, ca nhạc, kỹ thuật, hoặc các đa mê khác, đa số các em không muốn cha mẹ ngăn cản và cấm cách. Dĩ nhiên, đây là những sở thích, những đa mê lành mạnh. Trong những trường hợp ấy, hành động ngăn cản, cấm đoán của cha mẹ sẽ được hiểu như tiếng nói tiêu cực, tiếng nói phản đối mà con cái khó lòng tiếp nhận.
Đa số con cái cãi lại hoặc phản đối cha mẹ trong những trường hợp này, là vì cha mẹ tỏ ra không hiểu hoặc không muốn hiểu sở thích, sở trường hoặc đa mê của con cái. Tuổi trẻ có thể làm những gì để phát triển tài năng, và theo đuổi những đa mê của chúng. Cha mẹ nên khuyến khích, cổ võ hơn là phản đối hoặc cấm cản.
3. Nói không đúng lúc. Thường xuyên cha mẹ nói với con cái không đúng nơi, đúng lúc. Có nghĩa là muốn nói gì, nói lúc nào, nói ở đâu thì nói. Những trường hợp như vậy, tiếng nói của cha mẹ sẽ không đem lại kết quả vì thiếu sự chú ý của con cái. Nói đúng nơi, đúng lúc mới đem lại sự chú ý của con cái. Ngoài ra, không chỉ là lời nói, cha mẹ cũng có thể dùng ánh mắt, dùng cử chỉ (ngôn ngữ cơ thể) để nói.
Cha mẹ bận thì con cái cũng bận. Riêng về điều này, cha mẹ cần phải hiểu là tuổi trẻ không có ý niệm về thời gian. Để tránh khỏi phải la lối, khó chịu, cha mẹ có thể dùng những phương tiện như đồng hồ, thời khóa biểu để nhắc nhở con cái. Những câu nói: “Tao chỉ còn 5 phút nữa thôi. Mày mau mau lên”. Đi trễ, về sớm là thói xấu mà nhiều phụ huynh phải tự ý thức khi dạy con cái về việc đúng giờ giấc.
4. Nhiều mệnh lệnh cùng một lúc. Nhiều việc dồn dập, nhiều hướng dẫn và mệnh lệnh cùng một lúc khiến trẻ em phân vân, khó hiểu và không có sự lựa chọn thích hợp. Một mệnh lệnh nếu muốn được con cái tuân theo phải rõ ràng, có thời gian thực hiện, và có những hướng dẫn cần thiết.
5. Trẻ em muốn làm theo cách chúng muốn. Khi cha mẹ bảo con cái làm một cách, ngược lại, chúng muốn làm theo cách riêng của chúng. Trường hợp ấy nếu bắt ép chúng làm theo cách của mình là không hợp với giáo dục và tâm lý.
Cách tốt nhất để chúng thử cách chúng muốn làm và khuyến khích chúng. Nếu thất bại thì đó là bài học cho chúng.
6. Sửa phạt khi nóng giận. Nói không được thì la hét, mắng chửi. Đây là cách dạy dỗ phản giáo dục. Khi nóng nảy, cha mẹ rất khó lòng bình tĩnh để nói năng nhẹ nhàng, lý lẽ phải trái với con. “Nói ngọt lọt đến xương”. Con cái không “tâm phục, khẩu phục”, vì lời nói và thái độ nóng nảy, thiếu kiên nhẫn, và thiếu bình tĩnh của cha mẹ.
7. Quyết đoán và kết án. Khi cha mẹ nói với con cái, tránh dùng những lời lẽ quyết đoán và kết án: “Tao biết mày quá mà!” Hay: “Tao đẻ mày ra tao không biết mày sao?” Trẻ em rất tinh ý và hiểu rằng những lời lẽ và cách nói ấy là nhằm phỏng đoán, hoặc đoán mò. Đương nhiên là các em khó chấp nhận, sẽ cãi lại, và sẽ phản đối. Muốn con cái nghe mình, thì “có nói có, không nói không”. Không phỏng đoán, quyết đoán, hoặc kết án bằng cách: “Suy bụng ta ra bụng người.”
8. Không hiểu nhu cầu con cái. Cha mẹ không hiểu nhu cầu con cái, ngược lại, con cái cũng không hiểu những mong muốn của cha mẹ. Sự hiểu lầm và thiếu thông cảm sẽ dẫn đến những lời nói gay gắt, bất đồng, hoặc bất hòa. Nhiều lần dẫn đến bạo hành trong gia đình.
Trẻ con thường thích những nhu cầu bình thường mà không đòi hỏi phải nghe nói nhiều. Chúng muốn được đề cập đến những gì chúng cảm thấy quan trọng trong đời sống mà không phải nói ra. Điều này khiến chúng cảm thấy dễ dàng cộng tác với cha mẹ trong những gì mà cha mẹ muốn chúng làm.
“Lời nói không mất tiền mua.
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”.
Giáo dục không chỉ là một hành động thông thường, một việc làm theo tập tục, hoặc văn hóa, nhưng nó còn là một nghệ thuật: Nghệ thuật chinh phục lòng người. Để thấu triệt và hiểu biết con đường nghệ thuật này, cha mẹ phải thường xuyên học hỏi, trau dồi và dĩ nhiên chính mình phải thực hành. Sách Huấn Ca nói: “Khi người cha nhắm mắt, ông vẫn không chết. Vì ông còn để lại những đứa con giống ông” (30:4). Lời Sách Thánh mở ra một vinh dự cao cả, nhưng cũng hàm chứa một trách nhiệm lớn lao đòi hỏi nhiều hy sinh, nhiều đức tính của bậc cha mẹ.
Ts. Trần Mỹ Duyệt