Bergoglio, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và các nước nghèo. Một “bình an dưới thế” mới
Bergoglio, Quỹ Tiền tệ Quốc tế và các nước nghèo. Một “bình an dưới thế” mới
Ngày chúa nhật Phục sinh, Đức Phanxicô đưa ra lời kêu gọi rõ ràng: “Ước mong tất cả các quốc gia đáp ứng được các nhu cầu lớn nhất của thời điểm này, giảm bớt, nếu không là xóa món nợ đè nặng trên ngân sách của những nước nghèo nhất.” Và đáp ứng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã đến.
Có một trang trong lịch sử Vatican đã trở lại rất phù hợp. Trang này bắt đầu ngày 25 tháng 10 năm 1962, khi Đức Gioan XXIII, lúc 12 giờ trưa ngày thứ năm đó, đã có bài phát biểu bằng tiếng Pháp từ Đài phát thanh Vatican. “Giáo hoàng nhân lành” đã trực tiếp nói với các nhà lãnh đạo trên trái đất và với tất cả những người có thiện chí để tránh nguy hiểm trong cuộc khủng hoảng giữa Cuba, Mỹ và Liên Xô. Maxcơva muốn bắn tên lửa và thiết bị nguyên tử của mình đến Havana, Washington cho rằng đây là cuộc tấn công trực tiếp nhắm vào an ninh của mình. Vài giờ trước đó, thông điệp đã được gửi đến Đại sứ quán Mỹ tại Tòa thánh, đến đại diện thẩm quyền của Liên Xô tại Ý. Khi Khrushchev và Kennedy mở phong bì, trước hết họ đọc các câu: “Lạy Chúa, xin Chúa nghe lời khẩn cầu của tôi tớ kính sợ danh Ngài. Lời van xin cổ điển trong Kinh Thánh hôm nay được dâng lên trên đôi môi run rẩy của chúng ta từ sâu thẳm trái tim im lặng và đau khổ. Khi công đồng Vatican II mở ra trong niềm hân hoan và hy vọng của tất cả những ai có thiện chí, khi các đám mây đen tối đe dọa ở chân trời quốc tế thêm một lần nữa và gieo rắc nỗi sợ hãi trong hàng triệu gia đình.”
Ngày 15 tháng 12 năm 1962, Đức Gioan XXIII nhận thư cám ơn của Điện Kremlin: “Nhân dịp lễ Giáng sinh linh thiêng, xin ngài vui lòng nhận lời chúc tốt đẹp nhất của tôi và lời khen ngợi của tôi … cho sự chiến đấu không ngơi nghỉ của ngài cho hòa bình, cho hạnh phúc và cho sự yên ấm.” Năm sau Thông điệp Hòa bình trên Thế giới Pacem in Terris nổi tiếng nhất trong lịch sử công giáo được ban hành. Đây là thông điệp đầu tiên của một giáo hoàng không những chỉ gởi cho người công giáo, mà còn gởi cho những người ngài đã nói ngày 25 tháng 10 năm trước, với những ai có thiện chí. Đây là thông điệp mà lần đầu tiên những chữ “quyền con người” xuất hiện.
Ngày 12 tháng 4 năm 2020. Cả thế giới bị chấn động vì cơn đại dịch mới, sợ hãi, thế giới không tìm được một thỏa hiệp ngưng bắn tạm thời trên các vùng có chiến tranh, trong khi coronavirus đang lan rộng, hành hạ nhiều người trên thế giới. Khi ban phép lành cho thành phố Rôma và thế giới, urbi et orbi, Đức Phanxicô đã có nhiều lời xin khác nhau, lời cầu nguyện khác nhau: “Tất cả các quốc gia đang ở trong vị thế có thể đáp ứng các nhu cầu lớn nhất trong lựa chọn này, giảm nợ, thậm chí có thể xóa nợ, món nợ đè nặng trên ngân sách của nhiều quốc gia.”
Ngày 13 tháng 4 năm 2020, bà Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã tuyên bố: “Hôm nay chúng tôi hân hạnh thông báo, ban điều hành đã phê chuẩn việc giảm ngay dịch vụ nợ cho 25 quốc gia thành viên của Quỹ hệ thống tiền tệ quốc tế nhờ quỹ Ngăn chặn Thảm họa và Ủy thác Cứu trợ (Ccrt) được đổi mới.”
Tuyên bố tiếp tục với chỉ dẫn về các con số, về các biện pháp trước mắt, thêm vào một vài tuyên bố về một số món hỗ trợ đã nhận được. Các quốc gia được hỗ trợ là Afghanistan, Bêlarut, Burkina Faso, Cộng hòa Trung Phi, Chad, Comoros, Cộng hòa Dân chủ Congo, Gambia, Guinea, Guinea-Bissau, Haiti, Liberia, Madagascar, Malawi, Mali, Mozambique, Nepal, Nigeria, Rwanda, São Tomé và Príncipe, Sierra Leone, Quần đảo Solomon, Tajikistan, Togo và Yemen.
Đây là xác nhận đầu tiên rằng chúng ta không ở trong thời chiến tranh như nhiều người nói, nhưng như Đức Phanxicô nói trong buổi cầu nguyện một mình tại Quảng trường Thánh Phêrô chiều thứ sáu 27 tháng 3,“tất cả chúng ta đều ở trên một chiếc thuyền”, lời cầu nguyện không từ bàn thờ (trên cao) mà từ khung vuông (bên dưới), cùng một chiếc thuyền.
Quyết định của Quỹ Tiền tệ rõ ràng chỉ là bước đầu tiên, liên quan đến sáu tháng nợ, nhưng bước này là đã bắt đầu và còn nhiều bước khác tiếp theo. Nhưng một bước đầu tiên đã được thực hiện. Điều này là không thể phủ nhận. Ngay cả ở Cuba, hồi đó cũng không có hòa bình ngay…
Nguyễn Tùng Lâm dịch