2023
Nhìn lại một số sự kiện nổi bật của đời sống Giáo hội trong năm qua
Chỉ còn 10 ngày nữa là chúng ta sẽ kết thúc năm 2023 và bước sang Năm Mới 2024. Vatican News Tiếng Việt xin kính mời quý vị cùng nhìn lại một số sự kiện nổi bật trong đời sống Giáo hội trong một năm qua.
Đức cố Giáo hoàng Biển Đức XVI qua đời
Trước hết, cách nay gần một năm, vào ngày cuối cùng của năm 2022, Đức cố Giáo hoàng Biển Đức XVI đã được Chúa gọi về với Người, hưởng thọ 95 tuổi. Phòng Báo chí Toà Thánh thông báo ngài đã qua đời vào lúc 9:34 sáng giờ Roma tại đan viện Mater Ecclesiae, nơi ngài đã chọn làm nơi cư trú sau khi từ nhiệm vào năm 2013, sau 8 năm lãnh đạo Giáo hội trong sứ vụ chủ chăn của Giáo hội hoàn vũ.
Từ một vài ngày trước đó, tình trạng sức khỏe của Đức cố Giáo hoàng đã trở nên xấu đi rất nhiều do tuổi cao sức yếu. Chính Đức Thánh Cha Phanxicô đã muốn chia sẻ công khai tin tức về tình trạng sức khoẻ xấu đi của vị tiền nhiệm vào cuối buổi tiếp kiến chung cuối cùng của năm, hôm 28 tháng 12, khi mời gọi cầu nguyện cho Đức cố Giáo hoàng, để xin Chúa an ủi và nâng đỡ ngài “trong chứng tá tình yêu dành cho Giáo hội cho đến cùng”. Và ngay lập tức, tại tất cả các châu lục, nhiều chương trình cầu nguyện đã được nhân rộng với các sứ điệp liên đới và gần gũi, ngay cả từ những người ngoài Giáo hội.
Năm ngày sau khi Đức cố Giáo hoàng Biển Đức XVI qua đời, thế giới đã nói lời từ biệt với ngài vào ngày 5/1 trong Thánh lễ an táng đơn sơ nhưng long trọng tại quảng trường Thánh Phêrô với khoảng 50.000 tín hữu tham dự. Trong số rất nhiều khách quốc tế đến dự tang lễ có Tổng thống Liên bang Đức Frank-Walter Steinmeier, Chủ tịch liên bang của Đức Bärbel Bas và Thủ tướng Liên bang Đức Olaf Scholz.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ca ngợi sự nhạy bén, khôn ngoan và dịu dàng của vị tiền nhiệm. Vào cuối bài giảng, ngài nói: “Thưa Đức Biển Đức, người bạn trung thành của Chàng Rể, ước gì niềm vui của ngài được trọn vẹn khi nghe tiếng của Chàng Rể, bây giờ và mãi mãi!”.
Như lời chào cuối cùng, Đức Thánh Cha đã đến quan tài của vị tiền nhiệm, chúc lành, đặt tay lên quan tài và cúi đầu một lúc.
Tông du đến CHDC Congo và Nam Sudan
Mở đầu cho những chuyến tông du nước ngoài của Đức Thánh Cha trong năm 2023 là chuyến viếng thăm CHDC Congo và Nam Sudan, từ ngày 31/1 đến 5/2. Tại hai nước đang có những cuộc nội chiến, Đức Thánh Cha cổ võ hòa bình và đối thoại.
Ngày 1/2, Đức Thánh Cha đã cử hành Thánh lễ tại sân bay N’dolo ở thủ đô Kinshasa của CHDC Congo với một triệu tín hữu. Trong bài giảng ngài kêu gọi họ hạ vũ khí, đón nhận lòng thương xót và trở thành những nhà truyền giáo của hòa bình.
Đức Thánh Cha nói với người dân Congo: “Chúa biết những vết thương của chúng ta, Người biết những vết thương của đất nước của anh chị em, của dân tộc anh chị em, của miền đất của anh chị em!…Chúa Giêsu đau khổ với anh chị em, Người nhìn thấy những vết thương anh chị em mang trong lòng và muốn an ủi và chữa lành cho anh chị em bằng cách trao cho anh chị em trái tim thương tích của Người. Cùng với nhau, chúng ta tin rằng Chúa Giêsu luôn ban cho chúng ta khả năng được tha thứ và bắt đầu lại, và cũng có sức mạnh để tha thứ cho chính mình, cho tha nhân và cho lịch sử!”
Đức Thánh Cha nói với người dân Congo rằng Chúa đang nói với họ: “Hãy hạ vũ khí xuống, hãy đón lấy lòng thương xót”, nói với tất cả những người bị thương và bị áp bức của dân tộc này: “Đừng sợ chôn cất các vết thương của anh chị em trong vết thương của Ta”.
Và ngài mời gọi các tín hữu Congo tháo Thánh giá khỏi cổ và lấy ra khỏi túi, cầm Thánh giá trên tay và đặt gần trái tim để chia sẻ những vết thương của họ với những vết thương của Chúa Giêsu. Ngài nói: “Chúng ta hãy nhận lãnh ơn tha thứ của Chúa và đến lượt chúng ta hãy tha thứ cho nhau!”
Ngày 4/2, trong buổi cầu nguyện đại kết tại Lăng “John Garang” ở Nam Sudan, Đức Thánh Cha mời gọi các Kitô hữu cầu nguyện và làm việc vì sự hiệp nhất huynh đệ giữa các Kitô hữu và hãy giúp nhau truyền bá thông điệp hòa bình trong xã hội, truyền bá phong cách bất bạo động của Chúa Giêsu, để nơi những người tự xưng là tín hữu không còn chỗ cho một nền văn hóa dựa trên tinh thần báo thù.
Trước hết Đức Thánh Cha mời gọi các Kitô hữu thuộc các hệ phái khác nhau hãy hiệp nhất với nhau, như một gia đình duy nhất, có trách nhiệm cầu nguyện cho mọi người; hãy chuyên cần và đồng tâm cầu nguyện (x.Cv 1, 14) để Nam Sudan, giống như dân Chúa trong Kinh Thánh, ‘có thể đến được miền đất hứa’”.
Tiếp đến ngài mời gọi làm việc là vì hoà bình, vì Chúa Giêsu muốn chúng ta trở thành “những người kiến tạo hòa bình” (Mt 5, 9). Đức Thánh Cha lưu ý rằng “những ai gọi mình là Kitô hữu đều phải biết chọn đứng về phía nào. Ai theo Chúa Kitô thì luôn chọn hoà bình; ai gây chiến tranh và bạo lực là phản bội Chúa và chối bỏ Tin Mừng của Người”.
Đại hội Giới trẻ Thế giới Lisbon 2023
Trong năm 2023 Đức Thánh Cha còn viếng thăm các nước Hungary, Bồ Đào Nha, Mông Cổ, thành phố Marseille, và lẽ ra cả Dubai vào đầu tháng 12 nhưng theo lời khuyên của bác sĩ, ngài đã hủy chuyến đi này vì lý do sức khỏe.
Vào đầu tháng 8, Đức Thánh Cha đã đến thủ đô Lisbon của Bồ Đào Nha nhân Đại hội Giới trẻ Thế giới 2023. Thánh lễ bế mạc Đại hội vào Chúa Nhật ngày 6/8 được xem là một trong những sự kiện giới trẻ đông người tham dự nhất khi có khoảng 1 triệu 500 ngàn bạn trẻ hiện diện.
Trong bài giảng, dựa trên đoạn Phúc Âm tường thuật sự kiện Chúa biến hình, Đức Thánh Cha chia sẻ về ba điều mà các bạn trẻ mang trở về cuộc sống đời thường sau Đại hội giới trẻ. Trước hết là tỏa sáng. Đức Thánh Cha khuyến khích: “Các bạn trẻ thân mến, hôm nay chúng ta cũng cần một vài tia sáng, tia hy vọng để đối diện với bao nhiêu bóng tối đang tấn công chúng ta trong cuộc sống, bao nhiêu thất bại hằng ngày, để đối diện với chúng bằng ánh sáng Phục Sinh của Chúa Giêsu. Tuy nhiên, chúng ta không tỏa sáng dưới ánh gương phản chiếu, nó không làm chúng ta chiếu sáng. Chúng ta không trở nên chiếu sáng khi thể hiện mình với một hình ảnh hoàn hảo, trật tự, hoàn thiện, hay khi chúng ta cảm thấy mình mạnh mẽ và thành công. Không. Chúng ta trở nên tỏa sáng khi chào đón Chúa Giêsu, khi chúng ta học cách yêu như Người. Hãy trở thành ánh sáng trong việc thực hiện những hành động của tình yêu”.
Ngài cũng nhắc nhở các bạn trẻ rằng tất cả những gì chúng ta phải làm trong đời sống Kitô hữu chính là hãy lắng nghe Người. Hãy lắng nghe Chúa Giêsu. Có thể người trẻ nói: “Con không biết Chúa nói gì với con”. Đức Thánh Cha khuyên “Hãy cầm lấy Tin Mừng và đọc những gì Chúa Giêsu nói và lòng của con mách bảo”, vì Người có những lời ban sự sống đời đời cho chúng ta và mặc khải rằng Thiên Chúa là Cha. Hãy lắng nghe Người vì Người sẽ cho bạn biết thế nào là con đường tình yêu.
Cuối cùng, Đức Thánh Cha khích lệ: đừng sợ. Ngài nói: “cha muốn nhìn vào mắt mỗi người trong các con và nói rằng: Đừng sợ! Đừng sợ! Nhưng cha nói với các con một điều tuyệt vời hơn nhiều: Không phải là cha, nhưng là Chính Chúa Giêsu đang nhìn các con, Người biết lòng mỗi người các con, Người biết cuộc đời của mỗi người, Người biết những niềm vui, Người biết những nỗi buồn, những thành công và thất bại, Người biết trái tim của các con. Và hôm nay Người nói với các con, tại Lisbon, vào Ngày Giới trẻ Thế giới này: đừng sợ, đừng sợ, hãy can đảm lên, đừng sợ”.
Đại hội Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ 16
Một sự kiện đặc biệt và quan trọng của Giáo hội trong năm 2023 là Đại hội Thượng Hội đồng Giám mục lần thứ 16 về chủ đề: “Hướng tới một Giáo Hội hiệp hành: hiệp thông, tham gia và sứ vụ”. Sau hai năm chuẩn bị, phiên họp thứ nhất của Đại hội Thượng Hội đồng Giám Mục thế giới kỳ thứ 16 đã được khai mạc trọng thể sáng ngày 4/10, lễ thánh Phanxicô Assisi. Thánh lễ này trùng vào lễ tạ ơn của 21 Hồng Y mới với Đức Thánh Cha, nên số người tham dự càng đông đảo hơn: hơn 300 Hồng Y, Giám mục và linh mục tham dự Thượng Hội đồng Giám Mục này với tư cách là thành viên, hoặc chuyên gia, với hàng trăm linh mục khác, cùng với sự hiện diện của khoảng 20 ngàn tín hữu.
Trong bài giảng, nhắc đến bối cảnh bài Tin Mừng (Mt 11, 25-30) đọc trong Thánh lễ: Chúa Giêsu dâng lời cảm tạ Chúa Cha đã mặc khải Nước Trời cho những người bé mọn, thay vì những người khôn ngoan thông thái, và Chúa mời gọi những ai mệt mỏi và bị áp bức hãy đến cùng Người để được bổ dưỡng, Đức Thánh Cha khai triển hai cái nhìn của Chúa Giêsu: cái nhìn chúc lành và cái nhìn đón tiếp để áp dụng vào cho Giáo Hội nói chung và đặc biệt là Thượng Hội đồng Giám Mục này.
Ngài nói: “Anh chị em, Dân thánh của Chúa đang đứng trước những khó khăn và thách đố đang chờ đợi chúng ta, cái nhìn chúc lành và đón tiếp của Chúa Giêsu ngăn chúng ta đừng rơi vào những cám dỗ nguy hiểm, đó là một Giáo Hội cứng nhắc, võ trang chống lại thế giới và ngoái nhìn lại đằng sau: một Giáo Hội nguội lạnh, đầu hàng trước những thời trang của thế gian; một Giáo Hội mệt mỏi, co cụm vào mình”.
Do đó, ngài khích lệ: “Chúng ta hãy bước đi cùng nhau: khiêm tốn, nhiệt thành và vui tươi. Chúng ta tiến bước theo vết chân thánh Phanxicô Assisi, vị thánh của khó nghèo và an bình, ‘người điên’ của Thiên Chúa”.
Sau cùng, Đức Thánh Cha nhắc nhở rằng Thượng Hội đồng không phải là một nghị viện có những phe khác nhau, nhưng là một nơi ân phúc và hiệp thông. Và Chúa Thánh Linh thường phá tan những mong đợi của chúng ta để kiến tạo cái gì mới mẻ, vượt lên trên những tiên đoán và những thái độ tiêu cực của chúng ta. Chúng ta hãy cởi mở và khẩn cầu Chúa Thánh Linh, là vị giữ vai chính. Chúng ta hãy tiến bước với Chúa trong tín thác và vui tươi”.
Báo cáo Tổng hợp của Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành
Tối thứ Bảy 28/10/2023, Báo cáo Tổng hợp của Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành đã được công bố, trong đó phác thảo các đề xuất chính được thảo luận trong các cuộc đối thoại trong Đại hội kéo dài gần 4 tuần. Tài liệu dài 42 trang, được Vatican công bố bằng tiếng Ý, đã được các đại biểu của Thượng Hội đồng chấp thuận bằng cách bỏ phiếu, sẽ là nền tảng cho phiên họp thứ hai của Đại hội Thượng Hội đồng hiệp hành sẽ diễn ra vào tháng 10/2024.
Được soạn thảo bởi các “chuyên gia” được mời tham dự Thượng Hội đồng và được giám sát bởi một ủy ban gồm 13 đại biểu Thượng Hội đồng, tài liệu nhắm trở thành “một công cụ phục vụ cho việc phân định liên tục”. Tài liệu được chia thành ba phần chính về các yếu tố của một Giáo hội hiệp hành, sự tham gia vào sứ vụ và các tiến trình cho phép đối thoại với thế giới.
Tài liệu bao gồm 20 chủ đề, từ “phẩm giá của phụ nữ” đến “giám mục Roma trong Giám mục đoàn”. Đối với mỗi chủ đề, “sự hội tụ”, “các vấn đề cần xem xét” và “các đề xuất” được liệt kê.
Hơn 80 đề xuất đã được phê chuẩn trong cuộc bỏ phiếu của Thượng Hội đồng, bao gồm việc thiết lập một “thừa tác vụ mới, theo bí tích rửa tội, để lắng nghe và đồng hành”, khởi xướng các tiến trình phân định liên quan đến việc tản quyền của Giáo hội, và củng cố Hội đồng Hồng y thành một “hội đồng hiệp hành để phục vụ sứ vụ Phêrô”.
Các đề xuất khác bao gồm việc trao cho các thừa tác viên đọc sách thừa tác vụ giảng dạy “trong bối cảnh thích hợp”, thực hiện các cơ cấu và quy trình để tăng cường trách nhiệm giải trình của các giám mục trong các vấn đề quản lý kinh tế, hỗ trợ “các nhà truyền giáo kỹ thuật số” và thúc đẩy “các sáng kiến cho phép phân định chung về các vấn đề gây tranh cãi, giáo lý, mục vụ và các vấn đề đạo đức dưới ánh sáng Lời Chúa, giáo huấn của Giáo hội, suy tư thần học và đánh giá kinh nghiệm hiệp hành”.
Tài liệu cũng khuyến khích các giáo hội thử nghiệm phương pháp lắng nghe và suy tư mà các đại biểu Thượng Hội đồng đã sử dụng trong các cuộc thảo luận của họ và các hình thức phân định trong đời sống của Giáo hội; kêu gọi thực hiện “việc thực hiện tính hiệp hành ở cấp khu vực, quốc gia và lục địa”.
Trong báo cáo tóm tắt không có những kết luận dứt khoát về việc chúc lành cho các cặp đồng tính, việc truyền chức cho phụ nữ và một số chủ đề nóng khác đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông trong Đại hội năm nay.
Tài liệu liệt kê các lĩnh vực bất đồng giữa các tham dự viên Thượng Hội đồng như là “các vấn đề cần xem xét”. Trong số đó có việc phụ nữ có thể lãnh nhận thừa tác vụ phó tế, vấn đề độc thân linh mục, cho phép rước lễ đối với các cặp vợ chồng liên tôn, và giao việc xử lý các trường hợp lạm dụng cho một cơ quan khác thay vì các giám mục.
Báo cáo tổng hợp này là đỉnh điểm của phiên họp thứ nhất của Đại hội Thượng Hội đồng Giám mục thứ 16 và đặt nền tảng cho phiên họp thứ hai của Đại hội sẽ diễn ra vào tháng 10/2024.
Kết thúc phiên họp thứ nhất Thượng Hội đồng Giám mục về Hiệp hành
Vào lúc 10 sáng Chúa Nhật ngày 29/10, Đức Thánh Cha đã chủ sự Thánh lễ Chúa Nhật thứ 30 thường niên, kết thúc phiên họp thứ nhất của Đại hội Thượng Hội đồng giám mục lần thứ 16.
Trong bài giảng thánh lễ, Đức Thánh cha nhấn mạnh hai động từ: thờ lạy và phục vụ:
Yêu mến là thờ lạy. Thờ lạy là lời đáp trả đầu tiên của chúng ta cho tình thương vô vị lợi và lạ lùng của Thiên Chúa. Thờ lạy có nghĩa là nhìn nhận trong đức tin rằng chỉ có Thiên Chúa là Chúa, và cuộc sống chúng ta, hành trình của Giáo hội và số phận của lịch sử tùy thuộc tình thương dịu dàng của Chúa… Đúng vậy, khi thờ lạy Chúa, chúng ta khám phá mình tự do. Vì thế, lòng kính mến Chúa trong Kinh thánh thường gắn liền với cuộc chiến đấu chống mọi điều thờ thần tượng.
Đức Thánh cha nhấn mạnh rằng: “Chúng ta phải luôn chiến đấu chống lại sự tôn thờ thần tượng, tôn thờ thế tục. Nó thường xuất phát từ sự háo danh, ham mê thành công, thành đạt cho bản thân bằng mọi giá, tham lam tiền bạc, ham hố công danh sự nghiệp; và cả những thứ tôn thờ thần tượng được che đậy bằng tâm linh, như những ý tưởng tôn giáo của tôi, tài năng mục vụ của tôi. Vậy, chúng ta hãy cảnh giác để đừng rơi vào tình trạng đặt mình ở trung tâm thay vì Chúa”.
Sang đến động từ thứ hai là phục vụ. Yêu thương là phục vụ. Đức Thánh cha nói: “Trong giới răn cao trọng, Chúa Kitô gắn liền Thiên Chúa và tha nhân, vì hai điều ấy không bao giờ tách rời nhau. Không có kinh nghiệm tôn giáo chân chính nào mà lại giả điếc trước tiếng kêu của thế giới. Nếu có lòng mến Chúa mà lại không chăm sóc tha nhân, thì ta có nguy cơ trở thành biệt phái giả hình…
“Giáo hội mà chúng ta được kêu gọi mong ước trở thành là một Giáo hội nữ tỳ của tất cả mọi người, của những người rốt cùng. Một Giáo hội không bao giờ đòi hỏi bảng điểm hạnh kiểm tốt, nhưng đón tiếp, phục vụ, yêu thương. Một Giáo hội có những cánh cửa mở rộng trở thành cảng của lòng thương xót.
Và Đức Thánh cha kết luận rằng: Anh chị em rất thân mến, Thượng Hội đồng chấm dứt. Trong “cuộc trò chuyện trong Thần Khí” này, chúng ta đã có thể cảm nghiệm sự hiện diện dịu dàng của Chúa và khám phá vẻ đẹp của tình huynh đệ. Chúng ta đã lắng nghe nhau và nhất là trong lịch sử phong phú, với những nhạy cảm khác nhau của chúng ta, chúng ta lắng nghe Thánh Linh. Ngày hôm nay, chúng ta không thấy thành quả đầy đủ của tiến trình này, nhưng với sự nhìn xa trông rộng, chúng ta có thể hướng về chân trời đang mở ra trước chúng ta; Chúa sẽ hướng dẫn chúng ta và giúp chúng ta thành một Giáo hội đồng hành và thừa sai hơn, tôn thờ Thiên Chúa và phục vụ những người nam nữ thời đại chúng ta, đi ra ngoài để mang cho tất cả mọi người niềm vui an ủi của Tin mừng”.
Nguồn: vaticannews.va
2023
Bộ Giáo lý Đức tin: Có thể chúc lành cho các cặp sống chung “không hợp lệ”
BỘ GIÁO LÝ ĐỨC TIN: CÓ THỂ CHÚC LÀNH CHO CÁC CẶP SỐNG CHUNG “KHÔNG HỢP LỆ”
Trong phần mở đầu của Tuyên bố “Fiducia supplicans”, Đức Hồng Y Victor Fernandez giải thích rằng Tuyên bố đào sâu “ý nghĩa mục vụ của việc chúc lành”, cho phép “mở rộng và làm phong phú hiểu biết xưa” qua một suy tư thần học “dựa trên tầm nhìn mục vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô”.
Điều này có nghĩa là phải phân biệt giữa các nghi thức phụng vụ với những nghi thức tự phát, những cử chỉ đạo đức bình dân. Chính trong nghi thức tự phát này, Bộ cho rằng giờ đây có thể chào đón cả những người không sống theo các quy tắc luân lý của giáo lý Kitô giáo nhưng khiêm tốn xin được chúc lành.
Tuyên bố nhấn mạnh: “Không được khuyến khích hay cung cấp nghi thức chúc lành cho các cặp ‘không hợp lệ’, nhưng cũng không ngăn cản hoặc cấm sự gần gũi của Giáo hội đối với mọi hoàn cảnh trong đó sự trợ giúp của Thiên Chúa được cầu xin qua một cử chỉ chúc lành đơn giản”.
Bộ Giáo lý Đức tin nhắc lại rằng, theo giáo lý Công giáo, chỉ những quan hệ tình dục trong hôn nhân giữa một người nam và một người nữ mới được coi là hợp pháp, và trong cử chỉ và lời cầu nguyện chúc lành không được gây sự nhầm lẫn cho các tín hữu. Giáo lý về hôn nhân không thay đổi, chúc lành không có nghĩa là chấp thuận sự kết hợp.
Tuyên bố cũng đưa ra những chỉ dẫn chi tiết thực tế về việc chúc lành mà các thừa tác viên có chức thánh có thể thực hiện. Trước khi chúc lành, có thể có một “lời cầu nguyện ngắn”, cầu xin bình an, sức khỏe, tinh thần kiên nhẫn, đối thoại và giúp đỡ lẫn nhau, nhưng cũng cầu xin ánh sáng và sức mạnh của Chúa để có thể thực hiện trọn vẹn thánh ý Người.
Điều cũng được nêu rõ trong bản văn: “Nhằm tránh bất kỳ hình thức nhầm lẫn hoặc tai tiếng nào lời cầu nguyện chúc lành, mặc dù được diễn tả ngoài các nghi thức đã được sách phụng vụ dự kiến, được một cặp yêu cầu trong một hoàn cảnh trái luật, việc chúc lành này không bao giờ được thực hiện đồng thời với các nghi thức kết hợp dân sự và thậm chí không liên quan đến chúng. Điều tương tự cũng được áp dụng khi một cặp đồng tính xin chúc lành”.
Tuyên bố được đưa ra để định hướng sự phân định khôn ngoan và mang tính phụ tử của các thừa tác viên có chức thánh.
2023
Manh mối về nhà xưa của các thánh tông đồ
Manh mối về nhà xưa của các thánh tông đồ
Bên dưới một nhà thờ cổ ở ngôi làng được cho là Bethsaida, các nhà khảo cổ học phát hiện một “bức tường linh thiêng”, và bức tường kế bên nhiều khả năng thuộc về nhà cũ của các thánh tông đồ Phêrô và Anrê.
Bên bờ biển hồ Galilee, nằm bên dưới hậu diện của một thánh đường từ thời Byzantine nhiều khả năng là Bethsaida (Bétxaiđa) – ngôi làng mất tích lâu nay, các nhà khảo cổ học tìm ra tàn tích của một bức tường có niên đại sớm hơn nhà thờ này. Những người xây dựng nhà thờ cổ đại có lẽ tin rằng bức tường, vốn được an trí cẩn thận bên dưới hậu điện, là nhà của các thánh tông đồ Phêrô và Anrê.
Tàn tích nhà thờ và bức tường bên dưới
Điều đó là không thể. Bức tường này có niên đại vào thế kỷ thứ hai hoặc thứ ba, theo báo Haaretz dẫn lời hai nhà nghiên cứu dẫn đầu dự án khảo cổ tại el-Araj, lần lượt là giáo sư Mordechai Aviam của Đại học Kinneret và giáo sư R. Steven Notley của Đại học Yeshiva (Israel). Tuy nhiên, một bức tường khác thẳng góc với bức tường này được xác định có niên đại từ thế kỷ thứ nhất, tức vào thời của Chúa Giêsu và các thánh tông đồ. Vẫn chưa có gì chứng minh bức tường thuộc về ngôi nhà của thánh Phêrô. Nhưng một điều chắc chắn là bức tường đó xuất hiện vào đúng lúc, đúng thời điểm. Cả hai bức tường đều được tìm thấy khi nền gạch khảm của hậu điện được tháo dỡ với bàn tay chuyên nghiệp của nhà bảo tồn Yehoshua Dray.
Có nhiều chứng cứ ủng hộ giả thuyết cho rằng el-Araj là Bethsaida và tàn tích nhà thờ là nhà thờ Thánh Phêrô, tên khác là nhà thờ Các Thánh Tông Đồ. Đầu tiên, người Byzantine không đơn thuần xây nhà thờ ở bất kỳ nơi đâu: họ luôn xây nhà thờ với phần hậu điện bên trên một nơi linh thiêng, giáo sư Aviam giải thích. Bên cạnh đó, người Byzantine luôn có sự sùng kính đặc biệt dành cho các thánh tông đồ.
Theo giáo sư Notley, vào cuối thời La Mã (20 năm trước khi bắt đầu giai đoạn Byzantine), sử gia Eusebius nổi tiếng đã đề cập Bethsaida vì một điều: “Đó là nhà của các thánh tông đồ. Không phải vì là điểm chứng kiến Chúa Giêsu hóa bánh cho nhiều người ăn như Phúc Âm theo thánh Luca mô tả ở ngoại ô Bethsaida, mà vì đây là thành phố của các thánh tông đồ”.
Manh mối về Bethsaida
Phần mở đầu của Onomasticon là điểm tiếp tục cho các tài liệu Kitô giáo về sự liên hệ gần gũi giữa Bethsaida và nhà của các thánh tông đồ Phêrô, Anrê và Philípphê như được mô tả trong Phúc Âm theo thánh Gioan: “Ông Philípphê là người Bétxaiđa, cùng quê với các ông Anrê và Phêrô”. Sử gia Eusebius đã viết: “Bethsaida. Thành phố của Anrê, Phêrô và Philípphê. Nơi này nằm bên bờ Biển Galilee trên bờ hồ của Gennesaret”.
Bên cạnh đó, vị trí bức tường niên đại thế kỷ thứ nhất và sự quan tâm chăm sóc của người xưa khi xây dựng nhà thờ cổ (theo đó, xây bao quanh bức tường và bảo tồn như thể đây là thánh tích linh thiêng) cho thấy điểm đặc biệt của bức tường đó. Hay nói cách khác, hành động của người Byzantine chứng tỏ họ tôn kính bức tường này.
Bethsaida bất ngờ biến mất khỏi các ghi chép lịch sử của Kitô giáo và Do Thái từ cuối thế kỷ thứ 3, nhiều khả năng do nơi này bị ngập trong giai đoạn mực nước hồ dâng cao. Theo thời gian, vị trí làng chài Do Thái thời La Mã không còn nằm trong ký ức của người dân thời đó, khoan nói đến ký ức về những địa điểm bên trong ngôi làng. Thế nhưng, cũng có lẽ những ký ức về thành phố của các thánh tông đồ chỉ bị xóa nhòa trong giai đoạn sau, có thể sau trận động đất phá hủy vùng Galilee vào thế kỷ thứ 8. May mắn là đến lúc người Byzantine lục soát khu vực để tìm đến những nơi linh thiêng, ký ức về làng chài, về ngôi nhà của thánh Phêrô và Anrê vẫn còn được lưu lại đâu đó, cho phép họ xây nhà thờ bên trên nơi này.
Khu khảo cổ El-Araj nằm bên bờ bắc Biển Galilee là một trong hai khu khảo cổ đang gây nhiều tranh luận về vị trí “Bethsaida thực thụ”. Quá trình khai quật bắt đầu vào năm 2016, sau gần một thế kỷ kể từ khi một người tên Rudolf de Haas phát hiện phần nền cổ có khảm gạch gần một tàn tích đền thờ của người Ottoman.
Những phát hiện tại el-Araj trong những năm trước đây bao gồm tàn tích nhà thờ cổ từ thời Byzantine, phần còn sót lại của một ngôi làng từ thế kỷ thứ nhất trước Công nguyên đến thế kỷ thứ 3 sau Công nguyên, và nhiều dụng cụ đánh cá. Vì thế, có giả thuyết cho rằng nơi này từng là một làng chài vào thời La Mã. Kết quả khảo cổ tàn tích nhà thờ giúp tìm ra 3 dòng chữ, với một dòng chữ chứa đựng lời cầu nguyện trước thánh Phêrô. Manh mối này cho phép các giáo sư Notley và Aviam rút ra kết luận nơi đây ắt hẳn là nhà thờ Thánh Phêrô, hay nhà thờ Các Thánh Tông Đồ tọa lạc ở làng Bethsaida.
Cuộc khai quật vẫn được tiếp tục.
LING LANG
2023
Trẻ em Sri Lanka gây quỹ giúp bạn
Trẻ em Sri Lanka gây quỹ giúp bạn
Hơn 5.000 trẻ em Sri Lanka thuộc Hội Nhi đồng Truyền giáo từ 12 giáo phận ở nước này đã tham dự buổi họp mặt lần đầu tiên ở Đền Thánh Anne thuộc giáo phận Kurunegala, ngày 2.12.2023. Đây là dịp kỷ niệm 180 năm ngày Hội Nhi đồng Truyền giáo được thành lập vào ngày 19.5.1843 bởi Đức Giám mục Charles de Forbin-Janson. Nhân dịp này, ban tổ chức đã phát động chiến dịch gây quỹ cho một trường học trong giáo phận Kurunegala bằng cách bán cờ. Tham dự lễ kỷ niệm có Đức Hồng y Albert Malcolm Ranjith, Tổng Giám mục Colombo; Giám đốc Quốc gia các Hội Giáo hoàng Truyền giáo; Đức Tổng Giám mục Brian Udaigwe, Sứ thần Tòa Thánh tại Sri Lanka; các giám mục của 12 giáo phận trong nước này và hơn 230 linh mục và tu sĩ nam nữ tu sĩ. Hướng đến ngày kỷ niệm chung trong toàn Giáo hội, hồi đầu tháng 10.2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã gởi sứ điệp mời gọi các trẻ em “xây dựng những cây cầu và các tương quan”, lớn lên trong lời cầu nguyện bởi vì “đó là hành động truyền giáo đầu tiên”, như thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu dạy.